Sukces przedsiębiorstwa w dużej mierze zależy od dostępu do rzetelnych i wiarygodnych informacji, które stanowią cenny zasób oraz kluczowy element wspierający proces decyzyjny. Sprawozdawczość jest jednym z efektów sprawnie działającego systemu informacyjnego, a jej znaczenie rośnie szczególnie w kontekście globalnej gospodarki oraz zrównoważonego rozwoju (ZR), który ma znaczenie dla obecnych i przyszłych pokoleń.

VSME ESRS (Voluntary Small and Medium-sized Enterprises European Sustainability Reporting Standard) został opracowany przez EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group) jako dobrowolny standard raportowania zrównoważonego rozwoju (ZR) dla przedsiębiorstw mikro, małych i średnich (MMŚP) nienotowanych na regulowanym rynku UE. Nie ma on zatem mocy obowiązującej, a jest narzędziem do sprawozdawczości ZR, które te podmioty mogą stosować. Jego celem – jak zapisano w pkt 1 standardu – jest wsparcie MMŚP w następujących obszarach:

• zapewnianie informacji, które umożliwią zaspokojenie potrzeb dużych jednostek wymagających od swoich dostawców informacji na temat ZR,

Rachunkowość, podobnie jak wiele innych obszarów działalności gospodarczej, podlega rewolucji technologicznej, która powoduje nieodwracalną zmianę sposobu jej postrzegania, zakresu, metod oraz praktyk. W miarę postępu automatyzacji z wykorzystaniem sztucznej inteligencji oraz innych technologii, takich jak blockchain czy chmura obliczeniowa, tradycyjne funkcje rachunkowości podlegają transformacji. To z kolei przekłada się na zmianę ról i kompetencji wymaganych od specjalistów ds. rachunkowości.

Potwierdzają to wyniki kontroli przeprowadzonych w jednostkach sektora finansów publicznych przez podmioty do tego uprawnione, np. Najwyższą Izbę Kontroli (NIK), Regionalne Izby Obrachunkowe (RIO). Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na te nieprawidłowości oraz zaproponowanie zmian przepisów dla tych jednostek.

Problemy te pojawiają się wówczas, gdy w roku podatkowym, w którym doszło do wypłaty zaliczki, spółka miała inny status niż w roku, w którym podjęta została uchwała o podziale zysku i przeznaczeniu go do wypłaty. Mowa tu o statusie małego podatnika lub podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności, co ma m.in. wpływ na wysokość stawki estońskiego CIT (ryczałtu). Status małego podatnika ustala się przy tym zgodnie z art. 4a pkt 10 updop – jest nim spółka, u której wartość przychodu ze sprzedaży brutto (wraz z kwotą należnego VAT) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 mln euro. Tę kwotę przelicza się na złote po średnim kursie euro ogłaszanym przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego (w zaokrągleniu do 1000 zł).

Sprzedaż nieruchomości jest dostawą towarów, która może podlegać VAT. Dostawa podlegająca VAT może być objęta właściwą stawką albo zwolnieniem od tego podatku.

Przepisy unijne pozwalają państwom członkowskim na wprowadzenie procedury szczególnej dla małych przedsiębiorców, której istotą jest zwolnienie od VAT dostawy towarów i świadczenia usług przez podatników o rocznym obrocie nieprzekraczającym kwoty limitu określonego przez dane państwo. W Polsce zwolnienie to nazywane jest potocznie zwolnieniem podmiotowym.

To efekt wejścia w życie przepisów określających tzw. procedurę SME (small medium-sized enterprises), wprowadzonych do polskiego porządku prawnego ustawą z 8.11.2024 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1721, dalej ustawa nowelizująca). Ta procedura szczególna umożliwia korzystanie w innych państwach UE ze zwolnień o charakterze podmiotowym.

W myśl art. 24ca ust. 1 updop podatkowi minimalnemu (PM) w wysokości 10% podstawy opodatkowania podlegają podatnicy CIT będący spółkami, podatkowymi grupami kapitałowymi (PGK) i zagranicznymi zakładami położonymi na terytorium RP:

• ponoszący stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo

Chodzi o ustawę z 19.11.2024 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej (DzU poz. 1757, dalej nowelizacja). Główne zmiany nią wprowadzone są konsekwencją dwóch przełomowych wyroków TK – z 4.07.2023 r. (SK 14/21) i 18.10.2023 r. (SK 23/19). Trybunał uznał za niekonstytucyjne przepisy upol, regulujące definicję budowli oraz różnicujące stawki podatku w odniesieniu do garaży w budynkach mieszkalnych w zależności od ich statusu prawnego.

Zfśs tworzy się z corocznego odpisu naliczanego na zatrudnione osoby. Podstawę do ustalenia wysokości odpisów stanowi – co do zasady – przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej albo w roku poprzednim, albo w II półroczu roku poprzedniego – to, które okaże się wyższe. Po tym jak przez kilka lat odpisy były zamrożone – tj. liczone od wynagrodzenia sprzed 2 czy 3 lat – w 2024 r. nastąpił powrót do zasady bazowania na pensji z roku poprzedniego, zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o zfśs.

Na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 5a updof od dochodów (przychodów) pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy: z tytułu, o którym mowa w art. 13 pkt 2 i 5–9, jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł – w wysokości 12% przychodu.

Do 31.01.2025 r. pracodawcy, jako płatnicy podatku dochodowego od wynagrodzeń pracowników/zleceniobiorców, mają obowiązek przesłać do US (co do zasady w formie elektronicznej) informacje PIT-11 za 2024 r. według ustalonego wzoru („Informacja o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy”).

Pora nocna powinna zostać określona w:

• układzie zbiorowym pracy,
• regulaminie pracy,

Różnice między opodatkowaniem świadczeń na rzecz pracowników i osób wykonujących usługi w ramach samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej (umowy B2B) wynikają z cech stosunku pracy wymienionych w art. 22 § 1 Kp. Mowa tu o wykonywaniu pracy za wynagrodzeniem, pod kierownictwem pracodawcy, w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym.

Podróż służbową potocznie nazywa się delegacją. Z delegacją nie należy jednak mylić oddelegowania. Choć granica między nimi nie jest wyraźna, ma ogromne znaczenie z uwagi na świadczenia należne pracownikowi, a w konsekwencji – rozliczenie jego przychodu.