Zamówienie-Koszyk
Dokończ - Edytuj - Anuluj

Droga Użytkowniczko, Drogi Użytkowniku, klikając AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU wyrazisz zgodę na to aby Rachunkowość Sp. z o.o. oraz Zaufani Partnerzy przetwarzali Twoje dane osobowe takie jak identyfikatory plików cookie, adresy IP, otwierane adresy url, dane geolokalizacyjne, informacje o urządzeniu z jakiego korzystasz. Informacje gromadzone będą w celu technicznego dostosowanie treści, badania zainteresowań tematami, dostosowania niektórych treści do lokalizacji z której jest odczytywana oraz wyświetlania reklam we własnym serwisie oraz w wykupionych przez nas przestrzeniach reklamowych w Internecie. Wyrażenie zgody jest dobrowolne.

Klikając w przycisk AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU wyrażasz zgodę na zapisanie i przechowywanie na Twoim urządzeniu plików cookie. W każdej chwili możesz skasować pliki cookie oraz ograniczyć możliwość zapisywania nowych za pomocą ustawień przeglądarki.

Wyrażając zgodę, pozwalasz nam na wyświetlanie spersonalizowanych treści m.in. indywidualne rabaty, informacje o wykupionych przez Ciebie usługach, pomiar reklam i treści.

AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU
account_circle
dehaze
Ustawienia
Zaloguj się
Strona główna
Spis treści
Zamknięcie roku
Kadry i płace
Aktualności
Książki
Prenumerata i dostęp on-line
Rachunkowość 5/2025
Rachunkowość 5/2025

Logowanie

e-mail:

hasło:

 

 

Logowanie za pomocą e-maila

Jeżeli nie pamiętasz hasła albo nie masz konta, to wyślemy na Twój e-mail wiadomość weryfikującą. Po kliknięciu w link z e-maila będziesz zalogowany na urządzeniu do chwili wylogowania.

e-mail:

Klikając w poniższy link, zgadzasz się na zapisanie podanych w formularzu danych i wykorzystywanie ich zgodnie z polityką przetwarzania danych dostępną w dokumencie ⇒Polityka przetwarzania danych osobowych (RODO)⇐

 

Logowanie do za pomocą e-maila

Sprawdzanie danych....

Data publikacji: 2025-05-05
Praca, świadczenia i ubezpieczenia

Polecenie pracy nadliczbowej

Marek Rotkiewicz

Czy polecenie pracy nadliczbowej może być wydane tylko w formie pisemnej, czy też pracownik – w określonych sytuacjach – może sam decydować o podjęciu takiej pracy?

W regulacjach wewnętrznych (regulamin pracy, obwieszczenie o czasie pracy) powinno się znaleźć wyraźne wskazanie, że praca w godzinach nadliczbowych może być wykonywana na polecenie pracodawcy. Ograniczenie jednak formy tego polecenia do pisemnej może się sprawdzić (i to nie zawsze) tylko wówczas, gdy praca nadliczbowa jest realizowana sporadycznie, a ponadto wszyscy pracownicy pracują na miejscu.

Zamknij

Skróty w artykułach

akty prawne, standardy i interpretacje:
  • dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
  • dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
  • Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
  • KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
  • Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
  • Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
  • Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
  • Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
  • KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
  • MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
  • MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
  • Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
  • Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
  • rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
  • rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
  • rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
  • rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
  • specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
  • uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
  • uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
  • updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
  • updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
  • upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
  • US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
  • ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
  • ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
  • ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
  • ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
  • ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
  • ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
  • ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
  • ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
  • ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
  • usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
  • uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
  • Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
pozostałe skróty:
  • CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
  • EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
  • FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
  • FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
  • FP – Fundusz Pracy
  • FS – Fundusz Solidarnościowy
  • IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
  • IS – izba skarbowa
  • KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
  • KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
  • KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
  • KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
  • KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
  • KSB – Krajowe Standardy Badania
  • MF – Minister Finansów
  • MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
  • MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
  • MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
  • MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
  • NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
  • PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
  • PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
  • PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
  • pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
  • PPK – pracownicze plany kapitałowe
  • RM – Rada Ministrów
  • SA – sąd apelacyjny
  • sf – sprawozdanie finansowe
  • skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
  • SN – Sąd Najwyższy
  • SO – sąd okręgowy
  • TK – Trybunał Konstytucyjny
  • TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
  • UCS – urząd celno-skarbowy
  • UE – Unia Europejska
  • US – urząd skarbowy
  • WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
  • WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
  • WSA – wojewódzki sąd administracyjny
  • zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Skróty w tekście

Wyświetlono 5% treści artykułu
Przeczytaj też:

Dni pracy w systemie zadaniowym
Z regulaminu pracy wynika, że praca odbywa się od poniedziałku do piątku, przy wszystkich sobotach, niedzielach i świętach wolnych od pracy. Nie ma zastrzeżenia odnoszącego się do określonych systemów czasu pracy (stosujemy systemy: podstawowy, równoważny i zadaniowy). Zapisy o rozkładach są też w innym paragrafie regulaminu niż zapisy o systemach czasu pracy.
Czy osoby zatrudnione w systemie zadaniowym, w związku ze swobodą ustalania w nim zadań, mogą – niezależnie od tego zapisu – wykonywać zadania w każdym dniu tygodnia?

Pracownik zatrudniony w systemie zadaniowym nie świadczy pracy w oderwaniu od przepisów prawa pracy, w tym od regulacji zawartych w regulaminie. Skoro ten wyznacza konkretne dni, w jakich praca może być wykonywana, nie wyodrębniając pracowników zatrudnionych w systemie zadaniowym, a w indywidualnych uzgodnieniach z pracownikiem nie zawarto żadnych odstępstw od zasad regulaminowych, to osoby pracujące w systemie zadaniowym również są związane tą regulacją. Nadmieńmy, że sam system zadaniowy nie stanowi przesłanki umożliwiającej świadczenie pracy w niedziele i święta.

⇒ czytaj dalej ⇐

Nabycie przez niepełnosprawnego pracownika prawa do dodatkowego urlopu w razie zmiany pracodawcy
Z początkiem lutego 2025 r. zatrudniliśmy pracownika o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Przedstawił on orzeczenie (datowane na 13.05.2024 r.), z którego wynika, że jest osobą niepełnosprawną, oraz dwa świadectwa pracy – jedno potwierdzające zatrudnienie od 1.07.2024 do 31.08.2024 r. i drugie – od 2.09.2024 do 13.12.2024 r.
Kiedy pracownik nabędzie prawo do urlopu dodatkowego? Od 1.03.2025 do 15.03.2025 r. był na zwolnieniu lekarskim.

Takie prawo uzyska po przepracowaniu roku po dniu zaliczenia go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Do wymaganego okresu roku należy wliczyć wszystkie okresy zatrudnienia w ramach stosunku pracy, niezależnie od przerw między nimi.

⇒ czytaj dalej ⇐

Zwolnienie na badania dla osoby z niepełnosprawnością
Pracownik o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnień od pracy na badania i zabiegi. Jaki jest ich roczny limit?

Zwolnienia te nie są wprost limitowane w przepisach. Limitów nie można także wprowadzić w regulacjach wewnętrznych.

⇒ czytaj dalej ⇐

Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy – sporne zwolnienie z PIT
Czy pracodawca, który na mocy wyroku sądowego wypłaca osobie przywróconej do pracy wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy wskutek wadliwego rozwiązania umowy, powinien pomniejszyć je o zaliczkę na podatek dochodowy?

W świetle niedawnego wyroku NSA z 3.12.2024 r. (II FSK 333/22) świadczenie to jest zwolnione z PIT jako odszkodowanie. Fiskus ma jednak na ten temat odmienne zdanie, na co wskazuje np. interpretacja KIS z 17.02.2025 r. (0115-KDIT2.4011.608.2024.2.KC).

⇒ czytaj dalej ⇐

Opieka nad dziećmi w godzinach – na wniosek niepełnosprawnego pracownika
Zatrudniamy kilkoro pracowników z niepełnosprawnościami. Niektórzy z nich mają małe dzieci. Zwykle wykorzystywali opiekę nad dziećmi w dniach. Teraz pojawił się wniosek o opiekę w godzinach. Mamy wątpliwości, jak ustalić roczny wymiar godzinowy opieki dla osoby o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, zatrudnionej na 3/4 etatu.

Należy go obliczyć, opierając się na normie dobowej czasu pracy tej osoby (7 godz.) i wynikającej z niej liczbie godzin zwolnienia dla pełnego etatu (14).

⇒ czytaj dalej ⇐

Elektroniczny system potwierdzania obecności a ewidencja czasu pracy
Wprowadzamy elektroniczny system potwierdzania obecności w pracy. Czy dane z systemu mogą stanowić elektroniczną postać ewidencji czasu pracy? Jeżeli nie, to czy można na ich postawie prowadzić ewidencję? Jak przy takim systemie rozliczyć czas pracy, skoro czas przebywania pracowników w firmie nie będzie wprost odpowiadać ich rozkładowi czasu pracy?

System ten może służyć pomocniczo do prowadzenia ewidencji czasu pracy, ale sam w sobie nie może stanowić tej ewidencji. Po pierwsze, nie zawiera wszystkich wymaganych danych, a po drugie, zawiera informacje o godzinie wejścia na teren i wyjścia z terenu zakładu pracy, które nie są równoznaczne z informacjami o godzinie rozpoczęcia i zakończenia pracy w znaczeniu, jakie wynika z przepisów o czasie pracy (praca zgodna z rozkładem plus ew. zlecone przez przełożonego nadgodziny). Użycie tego systemu bezpośrednio do rejestracji czasu pracy i prowadzenie ewidencji na podstawie pozyskanych z niego informacji prowadziłoby do permanentnych przekroczeń czasu pracy.

⇒ czytaj dalej ⇐

Stałe dni wydłużeń czasu pracy w systemie równoważnym
Chcemy wprowadzić system równoważny ze stałym rozkładem. Praca odbywałaby się tak jak obecnie (pon.–pt.), jednak w poszczególnych dniach ze stałymi wydłużeniami (po 10 godz. w pon. i wt., po 8 – w śr., i po 6 – w czw. i pt.).
Jaki najlepiej zastosować okres rozliczeniowy czasu pracy? Czy gdyby taki rozkład skutkował „niedopracowaniem” do wymiaru czasu pracy, można to wyrównać w kolejnym okresie rozliczeniowym?

Z uwagi na to, że przy takim rozkładzie w zdecydowanej większości okresów rozliczeniowych konieczne będą korekty (modyfikacje) dla zachowania wymiaru czasu pracy, można założyć, że im dłuższy okres rozliczeniowy, tym będzie wygodniejszy dla pracodawcy. Konieczna jest jednak analiza, czy zachodzą przesłanki zastosowania okresu rozliczeniowego dłuższego niż miesięczny.

⇒ czytaj dalej ⇐

Zobowiązanie kierowników do pozostawania pod telefonem w trakcie wolnych weekendów
Firma pracuje od poniedziałku do piątku, jednak zdarza się, że praca jest wykonywana również w weekendy (np. w razie awarii lub pilnej dostawy). Kierownicy dwóch działów są w związku z tym zobowiązani do bycia w czasie weekendów pod aktywnym numerem telefonu.
Czy w przypadku braku kontaktu z kierownikiem można nałożyć na niego odpowiedzialność porządkową?

Każdorazowo należałoby dokonać indywidualnej oceny, ale zasadniczo trudno w takiej sytuacji mówić o odpowiedzialności porządkowej. Pracodawca w istotny sposób ingeruje w czas wolny pracownika, zlecając mu swoistą dyspozycyjność, którą można zakwalifikować jako dyżur. Czas dyżuru nie może zaś ograniczać prawa do odpoczynku minimalnego. Poza tym można się tu dopatrzyć ograniczania swobody wypoczynku przez pośredni wpływ np. na miejsce jego realizacji.

⇒ czytaj dalej ⇐

Nagroda jubileuszowa w formie rzeczowej
Chcemy wprowadzić nagrody jubileuszowe dla pracowników. W zależności od stażu pracy miałyby one inną wartość. Zastanawiamy się też nad wprowadzeniem innej ich formy niż pieniężna. Czy nagrody w takiej formie będą wolne od składek ZUS?

Tak, pod warunkiem że zasady ich wypłaty (przekazania) będą wynikały z przepisów wewnętrznych pracodawcy, a pracownicy będą mieli do nich prawo nie częściej niż co 5 lat. Potwierdza to interpretacja ZUS z 18.02.2025 r. (DI/100000/43/1222/2024).

⇒ czytaj dalej ⇐

Ryczałt za pracę zdalną niepomniejszany w przypadku nieobecności pracownika – czy na pewno bez składek
W wydanej niedawno interpretacji ZUS potwierdził, że ryczałt za pracę zdalną podlega zwolnieniu ze składek, nawet gdy firma wypłaca go także za czas choroby.
Czy stosowanie się do tej interpretacji jest bezpieczne?

Chodzi zapewne o interpretację ZUS z 17.12.2024 r. (DI/100000/43/891/2024). Wydano ją na wniosek spółki prowadzącej działalność w zakresie dystrybucji pomp, mieszadeł itp.

⇒ czytaj dalej ⇐
Rachunkowość 4/2025
Przegląd aktualności