Księgowanie zmniejszenia odpisu aktualizującego wartość towarów

Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 6 uor rzeczowe składniki aktywów obrotowych (w tym towary) wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy Jeżeli ceny sprzedaży netto są niższe od ceny nabycia lub zakupu towarów, trzeba utworzyć odpis aktualizujący wartość towarów. Ewidencja odpisu:

Wn 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne”,

Ma 34 „Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i towarów” (w analityce „Odpisy aktualizujące wartość towarów; konto „Odpisy aktualizujące wartość towarów” może też być kontem syntetycznym).

Odpisy aktualizujące powinny dotyczyć jedynie towarów znajdujących się w zapasie, czyli pozostających w ewidencji do momentu sprzedaży, likwidacji bądź ustania przyczyny utraty ich wartości.

Odpowiadając na pytanie, sposób zmniejszenia odpisów aktualizujących wartość towarów zależy od tego, czy towary te zostały sprzedane bądź zlikwidowane, czy też są nadal w zapasie. Nie można rozwiązywać lub zmniejszać odpisów aktualizujących bez wskazania, jakich towarów to dotyczy.

Warto również zauważyć, że zgodnie z pkt 6.3.9 KSR 4 Utrata wartości aktywów przesłanką uzasadniającą uznanie, iż nastąpiła utrata wartości towarów, jest stwierdzenie w wyniku oględzin, analizy danych ewidencji informujących o rotacji (czasie zalegania), analizy cen rynkowych itp., że utraciły one w części lub całości wartość użytkową lub handlową (art. 7 ust. 1 uor). Może to nastąpić na przykład na skutek uszkodzenia, zepsucia, zeschnięcia, utraty cech estetycznych, zestarzenia się, zmian w upodobaniach klientów, postępu technicznego, upływu sezonu, zmniejszonego popytu rynkowego lub przeznaczenia do zbycia ze względów ekonomicznych.

Inną przesłanką utraty wartości może być:

• prawdopodobny na dzień bilansowy wzrost szacowanych kosztów, niezbędnych do doprowadzenia sprzedaży do skutku,
• fakt, że ceny nabycia (zakupu) niektórych towarów z uwagi na niekorzystne transakcje są wyższe od ich cen sprzedaży netto.

W przypadku stwierdzenia istnienia przesłanek wskazujących, że nastąpiło zmniejszenie wartości użytkowej lub handlowej składników rzeczowych aktywów obrotowych, aktywa te wycenia się indywidualnie w cenach sprzedaży netto (art. 28 ust. 5 uor). Punktem wyjścia ustalenia aktualnej na dzień bilansowy ceny sprzedaży netto jest cena sprzedaży danego składnika aktywów. W zależności od rodzaju składnika aktywów za cenę sprzedaży przyjmuje się notowania giełd towarowych, ceny stosowane przez konkurentów, ceny według własnego cennika jednostki lub wynikające z umów z odbiorcami, jeżeli są one wiarygodne.

Jeśli dla wycenianego składnika rzeczowych aktywów obrotowych nie jest możliwe ustalenie w powyższy sposób ceny sprzedaży, należy inaczej określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy (pkt 6.3.10 KSR 4).