Zaliczki na dywidendy wypłacane przez spółkę na estońskim CIT – problemy z rozliczeniem podatków po zmianie statusu spółki

Stawka podatku zależna od statusu spółki

W zależności od statusu spółki – czy jest ona podatnikiem małym (bądź rozpoczynającym działalność), czy nie – do wypłaconej zaliczki na poczet dywidendy i do dochodu z tytułu podzielonego zysku, zastosowanie może mieć stawka ryczałtu 10% albo 20%.

W praktyce pojawił się problem, na jaki moment badać status spółki – czy na dzień podjęcia uchwały, czy też w okresie, za który wypracowany był zysk, czy może na dzień jego wypłaty, a w przypadku wypłaty zaliczek na poczet dywidendy – co zrobić, gdy ma ona inny status w roku, w którym dochodzi do wypłaty zaliczki, a inny w roku, w którym następuje wypracowanie lub podział i wypłata zysku. Czy wpływa to na opodatkowanie tej części podzielonego zysku, która została wypłacona w formie zaliczki (np. po utracie przez spółkę statusu małego podatnika należy dopłacić podatek, który był obliczony według stawki 10%, podczas gdy do dochodu z tytułu podzielonego zysku właściwa jest stawka 20%)?

Stanowisko Ministerstwa Finansów

Zgodnie ze stanowiskiem resortu finansów przedstawionym 18.03.2025 r. w odpowiedzi na pytanie redakcji „Rachunkowości”, o wysokości stawki estońskiego CIT stosowanej do dochodu z tytułu podziału zysku decyduje status spółki w momencie podjęcia uchwały o podziale zysku. Jeżeli jest ona wówczas małym podatnikiem, zastosowanie ma stawka 10%, jeśli nie – stawka 20%. Ryczałt od zaliczki na poczet dywidendy pobiera się natomiast według stawki zależnej od statusu, jaki ma spółka w dniu jej wypłaty. Ale rozliczenie podatku nie jest w tym przypadku definitywne. Na moment podjęcia uchwały o podziale i wypłacie zysku ustala się bowiem dochód z tytułu podzielonego zysku, obejmujący też kwotę zysku wypłaconą wcześniej w formie zaliczki. Jeżeli w tym czasie spółka zmieniła swój status w stosunku do tego, który miała w momencie wypłaty zaliczki, do całości podzielonego zysku (także wypłaconego wcześniej w formie zaliczki) zastosowanie ma inna – wyższa lub niższa – stawka ryczałtu. Podatek uiszczony od zaliczki pomniejsza kwotę ryczałtu do zapłaty.

Jak czytamy w przywołanym piśmie, w przypadku wypłaty zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy zastosowanie znajduje stawka ryczałtu obowiązująca podatnika w roku jej wypłaty. Wysokość wypłaconej w roku podatkowym zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy podatnicy wykazują w poz. 43 deklaracji CIT-8E(4), a należny ryczałt z tego tytułu w poz. 44. Jeśli zgodnie z odrębnymi przepisami podatnicy są obowiązani uwzględnić w uchwale o podziale wyniku finansowego netto (podjętej w roku podatkowym następującym po roku, w którym dokonali wypłaty zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy) kwotę wypłaconych zaliczek, wówczas są oni obowiązani do ustalenia należnego ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku według stawki ryczałtu obowiązującej podatnika w roku podatkowym, w którym taka uchwała została podjęta. (…)

Dochód z tytułu podzielonego zysku podatnicy wykazują w poz. 35 deklaracji CIT- 8E(4) wraz z dochodem z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat. Następnie podatnicy dokonują obniżeń i podwyższeń, o których mowa w art. 28n ust. 4, 5 lub 6 updop. Od tak ustalonego dochodu obliczany jest należny ryczałt, który wykazuje się w poz. 39 deklaracji CIT-8E(4). Zgodnie z art. 28p ust. 1 i 2 updop podatnik na tym etapie ma możliwość obniżenia należnego ryczałtu o podatek zapłacony za granicą na zasadach określonych w ww. przepisach updop.

Czy zmiana stawki ryczałtu wpływa na wysokość PIT

Z wypłatą wspólnikowi zaliczki na poczet dywidendy wiąże się także obowiązek poboru przez spółkę i wpłaty do US (do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu wypłaty) zryczałtowanego PIT od tej kwoty (art. 30a ust. 1 pkt 4 updof).

Podatek ten pomniejsza się o przypadającą proporcjonalnie na tę zaliczkę część estońskiego CIT należnego od spółki. Wysokość pomniejszenia zależy od zastosowanej do zaliczki stawki ryczałtu – jeśli było to 10%, odliczenie stanowi 90%, a jeżeli 20%, odliczenie wynosi 70% przypadającej na zaliczkę kwoty estońskiego CIT (art. 30a ust. 19 updof).

Pojawiła się wątpliwość, co w przypadku, gdy po zmianie statusu spółki (np. utracie przez nią statusu małego podatnika na moment podjęcia uchwały o podziale zysku) stawka CIT ostatecznie zastosowana do części zysku wypłaconej w formie zaliczki, uległa zmianie. Czy ma to wpływ na wysokość PIT należnego od wspólnika?

Według Ministerstwa Finansów – nie. Jak czytamy w piśmie przesłanym w odpowiedzi na pytanie redakcji „Rachunkowości”, wypłacane wspólnikowi środki pieniężne podlegają opodatkowaniu w momencie ich wypłacenia lub postawienia podatnikowi do dyspozycji, przy czym art. 30a ust. 19 updof wskazuje jednoznacznie, że dla celów pomniejszenia zryczałtowanego podatku od przychodów z podzielonego zysku spółek opodatkowanych tzw. estońskim CIT, należny podatek dochodowy od osób prawnych powinien być liczony od przychodów z wypłat podzielonych zysków, według stawki obowiązującej spółkę w roku dokonania wypłat świadczeń, tj. 10% albo 20%.

Więcej na ten temat piszemy w „Rachunkowości” 2025, nr 4 w artykule Opodatkowanie zaliczek na poczet zysku wypłacanych przez spółki na estońskim CIT