Jak udokumentować nietransakcyjną WDT
Czy w związku z tym spółka ma obowiązek wystawić fakturę, czy dokument wewnętrzny?
Oprócz WDT w klasycznej „transakcyjnej” postaci (art. 13 ust. 1 ustawy o VAT) na gruncie VAT istnieje nietransakcyjna WDT. W myśl art. 13 ust. 3 za WDT uznaje się również przemieszczenie przez podatnika (lub na jego rzecz) towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium Polski na terytorium innego kraju UE, które to towary zostały przez podatnika na terytorium Polski – w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa – wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym w ramach WNT, albo importowane – jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika.
Oprócz WDT w klasycznej „transakcyjnej” postaci (art. 13 ust. 1 ustawy o VAT) na gruncie VAT istnieje nietransakcyjna WDT. W myśl art. 13 ust. 3 za WDT uznaje się również przemieszczenie przez podatnika (lub na jego rzecz) towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium Polski na terytorium innego kraju UE, które to towary zostały przez podatnika na terytorium Polski – w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa – wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym w ramach WNT, albo importowane – jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika.
W art. 13 ust. 4 wskazano przy tym, w jakich sytuacjach takie przemieszczenie nie stanowi WDT (wśród wyjątków są m.in. czasowy wywóz, w celu wykonania usług, towarów, które następnie mają być z powrotem przywiezione do Polski, tzw. dostawa z montażem, czy przemieszczenie towarów w ramach wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość).
Nietransakcyjna WDT podlega VAT w Polsce według zerowej stawki, o ile spełnione są ustawowe warunki do jej zastosowania (jeśli nie – zastosowanie ma właściwa stawka krajowa). Jednocześnie podatnik, który dokonuje WDT, ma obowiązek zarejestrować się do VAT w innym kraju UE, do którego przemieszcza swoje towary, i rozliczyć tam nietransakcyjne WNT (opodatkowane właściwą stawką podatku od wartości dodanej).
Jeden podmiot – dwóch podatników
W przypadku nietransakcyjnej WDT nie dochodzi do dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, a jedynie do ich przemieszczenia przez podatnika w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa. W czynności tej uczestniczy wyłącznie jeden podmiot, zarejestrowany do VAT w dwóch różnych krajach UE.
Organy podatkowe uznają jednak, że skoro ma on dwa odmienne statusy w różnych krajach UE (z jednej strony działa jako „dostawca”, a z drugiej jako „nabywca”), to WDT dokonywana jest na rzecz innego podatnika. Jak czytamy w interpretacji KIS z 12.11.2024 r. (0114-KDIP1-2.4012.435.2024.2.RM), o tym, że przy „nietransakcyjnej” WDT podatnik działa w podwójnej roli, świadczy to, że (…) stosuje przepisy, które dotyczą „transakcyjnej” WDT – np. art. 13 ust. 6 (…), bądź regulacje warunkujące skorzystanie ze stawki 0% (…), o czym stanowi także powołany art. 42 ust. 1 i 14 ustawy. W przypadku „nietransakcyjnej” WDT podatnik występuje jednocześnie jako dostawca i nabywca, i aby skorzystać ze stawki VAT 0%, musi być podatnikiem VAT UE, musi posiadać właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych w państwie nabywcy oraz posiadać dowody wywiezienia towarów z kraju.
Konieczna faktura…
Konsekwencją stanowiska, że podmiot dokonujący nietransakcyjnej WDT występuje w podwójnej roli, jest uznanie przez organy podatkowe, iż przemieszczenie należy udokumentować fakturą (tak jak „klasyczną” WDT).
Jak czytamy w interpretacji KIS z 21.12.2023 r. (0114-KDIP1-2.4012.484.2023.2.GK), podatnik przemieszczający własne towary z Polski do innego kraju UE zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy ma obowiązek wystawić fakturę, ponieważ dokonuje dostawy towaru na rzecz innego podatnika, tzn. podatnika podatku od wartości dodanej. W Państwa przypadku to Państwo występujecie w podwójnej roli, jesteście również nabywcą towaru przemieszczanego na terytorium Niemiec, w którym jesteście zarejestrowani jako podatnik VAT. (…) Zgodnie z art. 106a w zw. z art. 106b ust. 1 (…) podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, przez którą w myśl art. 2 pkt 22 ustawy rozumie się m.in. WDT. Zatem Państwo, dokonując WDT, o której mowa w art. 13 ust. 3 ustawy, powinniście udokumentować przedmiotową czynność poprzez wystawienie faktury.
Analogiczne stanowisko KIS zajęła też m.in. w interpretacjach z 14.11.2022 r. (0111-KDIB3-3.4012.389.2022.2.PJ), 8.07.2021 r. (0112-KDIL1-3.4012.153.2021.2.MR), 2.04.2021 r. (0114-KDIP1-2.4012.56.2021.1.JŻ) i 3.01.2020 r. (0113-KDIPT1-2.4012.582.2019. 3.KT).
Jego prawidłowość potwierdził NSA w wyroku z 2.12.2022 r. (I FSK 1436/22): w przypadku nietransakcyjnego przemieszczenia towarów własnych (beztransakcyjne WDT) na podatniku ciążyła powinność wystawienia faktury. Zgodnie z art. 20 ust. 1 (…) w WDT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy (…). Z kolei art. 106e (…) reguluje zakres danych, jakie winna zawierać faktura. Jednakże nie wprowadzono w nim szczególnych regulacji odnoszących się do dokumentacji WDT oraz jakie elementy faktura powinna zawierać. Organ zasadnie wywodzi, że faktura powinna zostać wystawiona oraz powinna zawierać wszystkie elementy przewidziane w tym przepisie z zastrzeżeniem odmienności wynikających ze specyfiki beztransakcyjnych dostaw w ramach WDT.
…czy jednak wystarczy dowód wewnętrzny
Mimo ugruntowanego stanowiska organów podatkowych wielu podatników podważa zasadność dokumentowania nietransakcyjnej WDT fakturą. Wskazują, że przemieszczenie towarów własnych powinno być potwierdzane dowodem wewnętrznym, bo jest ze swojej istoty czynnością o charakterze nieodpłatnym, która jedynie do celów VAT została zrównana z czynnością odpłatną. To, że taka czynność podlega opodatkowaniu, nie oznacza automatycznie, że trzeba ją dokumentować fakturą.
Argumenty te spotkały się z aprobatą WSA w Gliwicach, który wyrokiem z 23.10.2024 r. (I SA/Gl 286/24) uchylił interpretację KIS. Sąd uznał, że – jak trafnie wskazała spółka w skardze, przy nietransakcyjnej WDT nie dochodzi do dostawy pomiędzy dwoma różnymi podatnikami. Następuje natomiast służące działalności gospodarczej podatnika przemieszczenie towarów należących do tego samego podmiotu (podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1) pomiędzy państwami członkowskimi, które w myśl art. 13 ust. 3 traktowane jest jako WDT. Powyższe wprost wynika z brzmienia art. 13 ust. 3, w którym mowa jest o przemieszczeniu przez podatnika, wymienionego w art. 15, lub na jego rzecz towarów należących do jego przedsiębiorstwa z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.
Wyrok ten jest jednak nieprawomocny. Nie wiadomo, jak w tej kwestii orzeknie NSA. Jeśli nawet po myśli podatników, niekoniecznie będzie to oznaczać zmianę stanowiska fiskusa. Dlatego – odpowiadając na pytanie Czytelnika – dla udokumentowania nietransakcyjnejWDT należałoby zalecić raczej wystawienie faktury, a nie dokumentu wewnętrznego.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych