Jak uzyskać wypłatę z tytułu opłat reprograficznych
Czy jako wydawca możemy otrzymać środki w ramach tzw. opłaty reprograficznej? Na czym to polega i jak przebiega procedura wnioskowania oraz wypłaty tych środków?
Opłata reprograficzna to wynagrodzenie dla twórców i wydawców, rekompensujące straty wynikające z legalnego kopiowania ich utworów przez użytkowników prywatnych. Środki te pochodzą od producentów i importerów urządzeń kopiujących (np. drukarek, skanerów) oraz nośników (np. płyt CD, pendrive’ów) – z ich marży ze sprzedaży.
Opłata reprograficzna to wynagrodzenie dla twórców i wydawców, rekompensujące straty wynikające z legalnego kopiowania ich utworów przez użytkowników prywatnych. Środki te pochodzą od producentów i importerów urządzeń kopiujących (np. drukarek, skanerów) oraz nośników (np. płyt CD, pendrive’ów) – z ich marży ze sprzedaży.
Opłaty od urządzeń i czystych nośników służących reprografii są inkasowane na podstawie rozporządzenia Ministra Kultury z 27.06.2003 r. w sprawie opłat uiszczanych przez posiadaczy urządzeń reprograficznych (DzU nr 132 poz. 1232). Zajmują się tym dwie organizacje:
- Stowarzyszenie Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł Naukowych i Technicznych KOPIPOL – na rzecz autorów, które jednocześnie dzieli zebrane opłaty na autorów wydawnictw książkowych i prasowych,
- Stowarzyszenie Autorów i Wydawców (SAiW) Copyright Polska – na rzecz wydawców książek i wydawców prasy, które jednocześnie dokonuje repartycji wynagrodzeń na rzecz poszczególnych wydawców książek (ale już nie prasy – tym zajmuje się inna organizacja).
Jeśli dany wydawca posiada prawa do utworów i jego publikacje mogą być kopiowane w ramach dozwolonego użytku osobistego, ma prawo do części tych środków, niezależnie od tego, czy wydawnictwa są sprzedawane, czy rozdawane bezpłatnie.
Organizacją zbiorowego zarządzania rozdzielającą środki dla wydawców tytułów prasowych (zebrane wcześniej przez wspomniane SAiW Copyright Polska) jest Stowarzyszenie Dziennikarzy i Wydawców Repropol. Działa ono w tym zakresie na rzecz wydawców prasy, na podstawie zezwolenia udzielonego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz ustawy z 15.06.2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (tekst jedn. DzU z 2024 r. poz. 1665).
Stowarzyszenie uruchomiło w 2025 r. system internetowy do rejestracji tytułów i publikacji prasowych do wypłat z tytułu opłat reprograficznych oraz z tytułu praw pokrewnych (https://panel.repropol.pl/). We wcześniejszych latach formularze od wydawców były zbierane drogą mailową.
Z większością wydawców Repropol kontaktuje się samodzielnie, wysyłając maile zachęcające do zgłoszenia tytułów prasowych w systemie i otrzymania wypłat z tytułu opłat reprograficznych (korzystają z własnych baz danych kontaktowych tworzonych np. na podstawie informacji z Biblioteki Narodowej, do której wydawcy powinni wysyłać egzemplarze czasopism). Gdy Repropol nie może się skontaktować z wydawcami, publikuje ich listę na swojej stronie z prośbą o pomoc w ich odnalezieniu. Jeśli wydawca nie otrzymał informacji z Repropolu, nic nie stoi na przeszkodzie, aby samodzielnie zgłosił do systemu swoje dzienniki lub czasopisma. Nie trzeba do tego być członkiem Stowarzyszenia Repropol.
Wymagane zgłoszenie
Uprawnione do podziału są tytuły prasowe, które ukazały się w danym roku i znajdują się w wykazie Biblioteki Narodowej lub informacja o nich została podana bezpośrednio do Repropolu przez wydawcę. Stowarzyszenie dokonuje wypłaty tylko tym wydawcom prasowym, którzy nadesłali dane umożliwiające wystawienie dokumentów rozliczeniowych oraz dokonanie przelewu. Aby Repropol mógł wypłacić opłaty, należy wypełnić dane tytułu prasowego w systemie (dotyczy to również tytułów widniejących w Bibliotece Narodowej).
W każdym roku zgłasza się do Repropolu dane za rok poprzedni. W tym roku – nie później niż do 25.04.2025 r. – należało zgłosić informacje o tytułach prasowych wydanych w 2024 r.
Aby zgłosić się jako wydawca prasy w systemie Repropolu oraz zgłosić dane o nakładzie i sprzedaży tytułu prasowego, trzeba po wejściu na stronę
https://panel.repropol.pl/ wybrać opcję „Rejestracja” (dotyczy to też wydawców, którzy w poprzednich latach tytuły prasowe do wypłaty opłat reprograficznych zgłaszali drogą mailową).
Aby móc wprowadzić tytuły prasowe w systemie, należy po zalogowaniu wygenerować pełnomocnictwo dla osoby odpowiedzialnej za zgłaszanie danych dzienników i czasopism. Osoby uprawnione do reprezentowania organizacji muszą je podpisać, a następnie skan wgrywa się do systemu (uwaga: w przypadku stowarzyszeń zwykłych, które nie mają numeru KRS, trzeba zmienić we wzorze pełnomocnictwa dla Repropolu numer KRS na numer w ewidencji stowarzyszeń zwykłych). Nie ma obowiązku wysyłania pełnomocnictwa w wersji papierowej.
W karcie informacyjnej tytułu prasowego podaje się tytuł prasowy (zgodnie z nazwą widniejącą w rejestrze sądowym, gdyż każdy tytuł prasowy w Polsce można wydawać tylko po rejestracji we właściwym sądzie rejonowym dla siedziby wydawcy), numer ISSN lub e-ISSN (można też zaznaczyć opcję braku takiego numeru, bo jego posiadanie nie jest obowiązkowe), częstotliwość wydawania i grupę tematyczną z rozwijanej listy stworzonej przez Repropol. Następnie podaje się informację o tym, czy nastąpiła zmiana tytułu właścicielskiego w danym roku. W kolejnych wierszach wpisuje się liczbę wydań
w roku i średni jednorazowy nakład wydania drukowanego (liczbę egzemplarzy drukowanych dzielimy przez liczbę wydań). W następnym kroku podaje się dane średniego jednorazowego (na jeden numer) rozpowszechnienia tytułu, w tym dane sprzedaży egzemplarzowej i prenumerat oraz dane dotyczące rozpowszechnień bezpłatnych egzemplarzy (za nie również przysługuje wypłata z tytułu opłat reprograficznych) oraz dane na temat sprzedaży i bezpłatnych rozpowszechnień e-wydań i subskrypcji cyfrowych. Jeśli wydawnictwo ma kilka tytułów prasowych, to osobno wprowadza kolejne.
Po wprowadzeniu wszystkich tytułów wysyła się zbiorczo wnioski do Repropolu.
To wszystkie obowiązki, które leżą po stronie wydawcy, aby móc otrzymać środki z opłaty reprograficznej.
Repropol dokonuje także wypłat opłat reprograficznych z tytułu praw pokrewnych, zgodnie z art. 997 ustawy z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. DzU z 2025 r. poz. 24), od serwisów internetowych, które można uznać za publikacje prasowe. W przypadku gdy wydawca prowadzi takie serwisy, powinien wypełnić dodatkowe pełnomocnictwo (do wygenerowania osobno na stronie Repropolu) i wpisać adresy tych stron w systemie, w zakładce „Strony internetowe”.
Zaznaczamy, że dla tytułów książkowych również obowiązują wypłaty z opłat reprograficznych dla wydawców. Realizowane są przez SAiW Copyright Polska, a wydawcy mogą zgłaszać wydane publikacje na stronie https://repartycja.copyrightpolska.pl/login. W przypadku książek (w przeciwieństwie do czasopism) w 2024 r. zgłoszenia i wypłaty dotyczą tytułów, do których wydawcy posiadali prawa w 2023 r. (za rok 2024 zgłoszenia i wypłaty będą dokonywane w 2026 r.).
Podział i wypłata wynagrodzeń
Repartycja wynagrodzeń (podział i wypłata) odbywa się zgodnie z regulaminem repartycji i zasadami przyjętymi uchwałą Walnego Zebrania Członków Repropolu (https://repropol.pl/stowarzyszenie/do-pobrania). Procedura zakłada podział na pule częściowe obejmujące tytuły naukowe, tytuły objęte monitoringiem prasy oraz publikacje agencji prasowych i tytuły pozostałe. Przy podziale opłat uwzględnia się wiele czynników, m.in. wyniki badań kopiowania prasy przeprowadzanych przez CBOS, wysokość nakładów tytułów prasowych, w tym tytułów poddanych kontroli w Audycie PBC (dawniej w Związku Kontroli Dystrybucji Prasy), wykaz i punktację tytułów naukowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, wskaźniki siły reprograficznej. Wypłaty są wyliczane dla każdego tytułu prasowego oddzielnie, na podstawie wzoru właściwego dla tytułu z danej puli częściowej. Wydawca otrzymuje sumę wypłat za każdy z tytułów, który wydaje. W przypadku wydawnictw należących do puli „tytuły pozostałe” ustalony jest minimalny próg wypłaty w wysokości 100 zł. Jeśli dany tytuł prasowy go nie przekroczy, wydawca nie otrzyma wypłaty.
Na podstawie uzupełnionych w systemie danych Repropol wystawi wydawcy i wyśle na wskazany adres mailowy (lub korespondencyjny, jeżeli organizacja nie wyrazi zgody na otrzymywanie faktur drogą mailową) dwa dokumenty:
- notę uznaniową dotyczącą kwoty brutto naliczonych opłat,
- fakturę na pokrycie kosztów repartycji.
Jeśli w procesie rejestracji wydawca wyrazi zgodę na kompensatę należności, na jego rachunek bankowy trafi różnica między kwotą naliczonej opłaty a kosztami repartycji za dany rok. Kwota naliczonej opłaty będzie widnieć w pozycji „kwota uznania” na nocie księgowej Repropolu; będzie ona zawsze wyższa od kwoty kosztów usługi repartycji widniejących na fakturze kosztowej. W przypadku zgody na kompensatę, na fakturze kosztowej zostanie zawarta informacja, że zapłata nastąpiła już na podstawie kompensaty. Przy braku zgody na kompensatę należy najpierw uregulować fakturę kosztową, po czym Repropol wypłaci kwotę z noty uznaniowej. Wypłaty następują w terminie nie dłuższym niż 9 mies. od końca roku, za który są dokonywane.
W ubiegłym roku opłaty reprograficzne trafiły do wydawców 4811 tytułów prasowych, które ukazały się w 2023 r., i wynosiły łącznie 8 030 317,62 zł.
Opłata bez VAT
Zgodnie z wyrokiem TSUE z 18.01.2017 r. (C-37/16) oraz będącym jego następstwem wyrokiem NSA z 26.06.2017 r. (I FSK 178/13) opłaty reprograficzne nie stanowią wynagrodzeń za usługi, a więc nie odprowadza się od nich VAT. Nie zachodzą tu przesłanki, by uznać wypłacane wydawcy kwoty za wynagrodzenie za świadczone przez niego usługi, bo nie można przyjąć, by wydawca świadczył jakąkolwiek usługę na rzecz właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Wypłaty, które wydawca otrzymuje tytułem repartycji z opłat reprograficznych za poszczególne lata, są rodzajem rekompensaty (odszkodowania) z tytułu uszczerbku w związku z masowym kopiowaniem utworów na użytek prywatny, a jak powszechnie przyjmuje się w doktrynie oraz orzecznictwie, zapłata odszkodowania nie stanowi czynności podlegającej VAT. Dlatego też Repropol jest wystawcą wszystkich dokumentów księgowych, na podstawie których rozliczane są opłaty reprograficzne.
Należny VAT (według stawki 23%) Repropol dolicza wyłącznie do kosztów, jakie są związane z usługą inkasa i repartycji.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych