Wymogi szczególne, jakim powinna odpowiadać dokumentacja każdego badania sprawozdania finansowego
Te szczególne wymogi są przedmiotem niniejszego opracowania.
Przyszłość zawodu biegłego rewidenta – debata
Biegły rewident (audytor, Wirtschaftsprüfer, expert comptable itp.) zaistniał w Europie Kontynentalnej jako członek odrębnego zawodu zaufania publicznego w latach 30. XX w. po wielkim załamaniu giełd. W Polsce Kodeks handlowy z 1934 r. powołał instytucję biegłych rewidentów do badania bilansów spółek akcyjnych, jednak wobec niewydania rozporządzeń wykonawczych instytucja ta nie rozpoczęła działalności do wybuchu II wojny światowej.
Dopiero ustawą z 19.10.1991 r. o badaniu i ogłaszaniu sprawozdań finansowych oraz biegłych rewidentach i ich samorządzie powołano do życia instytucję biegłych rewidentów jako warunek działania reaktywowanej giełdy.
Stosowanie procedur analitycznych do badania sprawozdań finansowych
Niektóre omawiane kwestie z konieczności będą stanowiły przypomnienie tego, co od lat funkcjonuje w praktyce krajowej. Inne zostaną opisane z uwzględnieniem wymogów nowych standardów badania. Nie zamierzam omawiać wszystkich przypadków korzystania z procedur analitycznych. Nie znaczy to jednak, że zostaną pominięte zagadnienia przez wielu uważane za trudne. Takie tematy, jak korzystanie z analizy regresji do gromadzenia dowodów badania czy z analizy dyskryminacyjnej do oceny zagrożeń dla kontynuacji działalności przez jednostkę zostaną zasygnalizowane w sposób niewymagający od czytelników specjalistycznej wiedzy.
Wymogi, jakim powinna odpowiadać dokumentacja każdego badania sprawozdania finansowego
Artykuł jest adresowany zarówno do czytelników, którzy nie korzystają z oprogramowania wspomagającego badanie sprawozdań finansowych, jak i je stosujących.
Należący do pierwszej grupy mogą skonfrontować stosowany standard dokumentacji badania z artykułem i – w razie potrzeby – ten standard uzupełnić. Ci drudzy powinni pamiętać, że odpowiedzialność za dokumentację badania spoczywa na kluczowym biegłym rewidencie, a nie na autorze oprogramowania wspomagającego badanie sprawozdań finansowych. Korzystający z takiego oprogramowania mogą prześledzić, czy gwarantuje ono przestrzeganie opisanych w artykule wymogów KSB, i ew. podjąć odpowiednie działania zapewniające zgodność dokumentacji badania z tymi wymogami.
Podwykonawstwo przy badaniu sprawozdań finansowych a sieć i powiązanie
Czy to prawda, a jeżeli tak – to czy fakt korzystania z usług podwykonawcy należy gdzieś zgłosić?
Standardy zawodowe stosowane przy przeglądzie sprawozdań finansowych
Realizując postanowienia uobr, KRBR przyjęła 5.03. 2018 r. uchwałę nr 2041/37a/2018 w sprawie krajowych standardów wykonywania zawodu, która weszła w życie 28.03.2018 r. Zapewniła ona kontynuację stosowania dotychczasowych (przyjętych uchwałą nr 2783/52/2015 ze zm.) standardów w niezmienionej postaci. Uchwałą 2041/37a/2018 wprowadzono – jako krajowe standardy wykonywania zawodu – m.in. Krajowe Standardy Przeglądu:
Brak podpisu na sprawozdaniu finansowym a sprawozdanie z badania
Klient jest zdania, że brak jednego podpisu nie ma znaczenia, a czeka na sprawozdanie z badania, bo spółka chce podzielić wynik i złożyć komplet dokumentów do rejestru sądowego. Pozostali członkowie zarządu podpisali sprawozdanie. Czy mogę przekazać sprawozdanie z badania klientowi? Czy należy je zmodyfikować?
Sprawozdanie z badania w razie odmowy wydania opinii
Czy w takiej sytuacji sporządza się sprawozdanie z badania, czy też nie jest to konieczne? Jak postąpić, gdybym zdecydował się na inne rozwiązanie, polegające na odstąpieniu od badania?
W wyniku przeprowadzonego badania zgodnie z krajowymi standardami biegły rewident sporządza na piśmie sprawozdanie z badania (art. 83 uor), zawierające – oprócz innych informacji – opinię biegłego rewidenta
Z działalności Polskiej Izby Biegłych Rewidentów
- Posiedzenia KRBR
- Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Biegłych Rewidentów
- Opłata roczna z tytułu nadzoru mza I kwartał 2018 r.
- Zmarł Albin Bombik
- Marian Litwiniak nowym prezesem RO Szczecin
- Nowa kadencja Komitetu Standardów Rachunkowości
- Postępowanie karne a tajemnica zawodowa
- Granice optymalizacji – interes klientów a umowa społeczna
- PIBR partnerem XIV Kongresu MBA
- Etyka w biznesie
- Projekt standardu usług due diligence i comfort letters
- Studia podyplomowe pod patronatem PIBR
- Badanie ustawowe pod rządami RODO
- Obowiązki biegłego rewidenta w zakresie sprawozdania z działalności
- Subfundusze nie są jzp
- Ministerstwo Finansów o adresie publikacyjnym uor
- Opracowywanie procedur RODO a wymogi niezależności
- Ważne dokumenty dotyczące usług wykonywanych przez biegłych rewidentów
- Spotkania środowiskowe
- Wydarzenia międzynarodowe
Rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego
Czy jest to możliwe w świetle prawa? Jeżeli tak, to czy należy mi się odszkodowanie?
Warunkowo zwiększone wynagrodzenie za sprawozdanie z badania sprawozdania finansowego
Czy mogę przyjąć takie zlecenie?
Ranking firm audytorskich
Jak co roku dziennik „Rzeczpospolita” przygotował – na podstawie ankiet i własnych wyliczeń – ranking najlepszych firm audytorskich (opublikowany w „Rz” z 17.04.2018 r.). Poniżej prezentujemy firmy, które zajęły 20 pierwszych miejsc.
XXV Konferencja Naukowo-Zawodowa „Dziś i jutro polskiej rachunkowości, rewizji finansowej i podatków”
Konferencja – zorganizowana przez Regionalny Oddział Polskiej Izby Biegłych Rewidentów (RO PIBR) we Wrocławiu oraz Instytut Rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu (UEW) – odbyła się 14.12.2017 r. i zgromadziła 260 osób: biegłych rewidentów, pracowników naukowo-dydaktycznych i studentów UEW, doradców podatkowych oraz praktyków.
Przeczucie istnienia nieprawidłowości – wpływ na procedurę badania sprawozdania
Tuż po dniu bilansowym księgowa klienta przysłała zwolnienie chorobowe, które do dziś jest przedłużane. Pozostały personel 3-osobowego działu finansowo-księgowego był bezradny wobec zadania sporządzenia sf. W rezultacie sprawozdanie sporządziło wynajęte do tego biuro rachunkowe. Jestem w trakcie badania właściwego w siedzibie klienta, ale kierownik jednostki unika kontaktu ze mną, a żądane przeze mnie oświadczenia składa dyrektor finansowy.
Z przeprowadzonych przeze mnie do tej pory czynności badania wynika, że księgi rachunkowe i sporządzone na ich podstawie sf nie wzbudzają podejrzeń, ale doświadczenie i sceptycyzm zawodowy podpowiadają mi, że coś jest przede mną ukrywane. Przeprowadziłem dodatkowe procedury rewizyjne, lecz nie wykazały one niczego niepokojącego. Nie mam zatem żadnych dowodów potwierdzających moje przypuszczenia.
Zbliża się termin wydania przeze mnie sprawozdania z badania, w związku z czym mam następujące pytanie: czy powinienem przeprowadzić dalsze procedury rewizyjne (aby ostatecznie upewnić się, że przypuszczenia są uzasadnione lub bezpodstawne), czy też wydać opinię bez zastrzeżeń?
Odstępstwa od przepisów ustawy o rachunkowości a opinia biegłego rewidenta
Jak biegły rewident ma się ustosunkować w opinii z badania do przypadku skorzystania z takiej możliwości przez zleceniodawcę?
Dodany do art. 4 uor ust. 1b stanowi, że jeżeli w wyjątkowych przypadkach stosowanie określonego przepisu ustawy nie pozwoliłoby na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego, jednostka nie stosuje tego przepisu, a w informacji dodatkowej uzasadnia przyczyny jego niezastosowania oraz określa wpływ, jaki niezastosowanie przepisu wywiera na obraz sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki. Przepis ten ma zastosowanie po raz pierwszy do sf sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się 01.01.2016 r. lub później.
Sprawozdanie dodatkowe dla komitetu audytu, gdy funkcję tę pełni rada nadzorcza
Czy mimo niepowołania w jzp komitetu audytu mam obowiązek sporządzić sprawozdanie dodatkowe dla komitetu audytu, wymagane przez uobr?
Co prawda uobr posługuje się pojęciem „sprawozdania dodatkowego dla komitetu audytu” (np. art. 67 ust. 4 pkt 9, art. 81 ust. 2, art. 131, art. 182 ust. 1 pkt 12), jednak przepisem, który nakłada obowiązek sporządzenia takiego sprawozdania i określa jego treść, jest art. 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego (dalej rozporządzenie).
Wymogi dla badań obowiązkowych i dobrowolnych
Czy biegły rewident i firma audytorska, przeprowadzając badanie ustawowe, muszą spełniać inne wymogi niż przy badaniu dobrowolnym?
Z działalności Polskiej Izby Biegłych Rewidentów
- Posiedzenia KRBR
- Uchwały Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Biegłych Rewidentów
- Wyróżnienia dla najlepiej przeszkolonych oddziałów
- MF o optymalizacjach i tajemnicy zawodowej
- Obowiązkowe badania sprawozdań OPP
- Zmiana przykładowych raportów z przeglądu
- Konsultacje zmian MSB 315
- Audytorzy pod wzmocnionym nadzorem
- Wymóg e-podpisów
- PIBR poprosił o prognozy przychodów
- NIK pyta biegłych rewidentów o klauzule w CIT
- Sprawozdawczość spółek publicznych
- Dofinansowanie na studia podyplomowe „Raport Zintegrowany”
- Nowa aplikacja do badania sf
- IX Krajowy Zjazd Biegłych Rewidentów
- Ważne dokumenty dotyczące usług wykonywanych przez biegłych rewidentów
- Spotkania środowiskowe
Sprawozdanie z badania a raport biegłego rewidenta uzupełniający opinię
Prezes odpowiedział, że od lat umowa o badanie obejmowała wynagrodzenie za przeprowadzenie badania, a jego wyniki zawierała opinia wraz z obszernym, liczącym kilkadziesiąt stron raportem. Raport ten był szczegółowo rozpatrywany na zgromadzeniu wspólników. Prezes obawia się więc, że podczas tegorocznego zgromadzenia wspólników będzie miał kłopoty i trudno mu będzie uzasadnić, dlaczego za takie samo honorarium, jak w latach ubiegłych, spółka otrzymuje jedynie zwięzłe sprawozdanie z badania. Nie chodzi o to, że jest ono znacznie krótsze, ale o wiele uboższe w treści.
W kwestii zwiększenia stopnia pewności opinii o wiarygodności sprawozdania finansowego (sf) powiedział, że obecny tekst opinii nie różni się od poprzedniego, dlatego nie interesują go sposób i pracochłonność dojścia biegłego rewidenta do takiej samej konkluzji, jak w przeszłości.
Nie chciałbym tracić dobrego klienta i w związku z tym mam pytanie: czy zagadnienia objęte uprzednio raportem mogę wkomponować w treść sprawozdania z badania lub też sporządzić dodatkowy dokument? Czy zezwalają na to przepisy i standardy zawodowe?
Badanie sprawozdania z działalności, w tym oświadczenia nt. informacji niefinansowych
Jaka jest rola biegłego rewidenta w tej kwestii i w jakim dokumencie odnosi się on do raportów niefinansowych?
Zawyżone aktywa jednostki mikro niestosującej zasady ostrożności – czy można wyrazić opinię bez zastrzeżeń
Problem w tym, że moim zdaniem w sf aktywa, a zwłaszcza należności, są wykazane w nadmiernej, nierealnej wysokości. Różnica jest na tyle znacząca, że nie mogę wydać opinii bez zastrzeżeń, która w zasadzie warunkuje przyznanie kredytu. Klient używa argumentu, że zgodnie z art. 7 ust. 2a uor może, jako jednostka mikro, nie stosować zasady ostrożności, a przepis ten – jako przepis szczególny – uchyla zasady ogólne określone w uor.
Czy mogę zatem przyjąć argumenty klienta za wystarczające i w sprawozdaniu z badania zamieścić objaśnienie nt. kwot wątpliwych aktywów, wraz z powołaniem na art. 7 ust. 2a uor, i wyrazić opinię bez zastrzeżeń?
Ryzyko a badanie sprawozdania finansowego zgodnie z MSB
Biegli rewidenci zobowiązani są do przeprowadzania zgodnie z MSB badania wszystkich sprawozdań finansowych (sf) jednostek, których rok obrotowy kończy się 31.12.2017 r., bez względu na to, czy badanie jest przeprowadzane w imieniu firmy audytorskiej wykonującej badania lub przeglądy sf jzp, czy też na rzecz innych niż jzp jednostek[1].
Wymogi MSB w wielu przypadkach nie różnią się od regulacji dotychczas obowiązującego KSRF 1, jednak wiele zagadnień uregulowano w MSB odmiennie i bardziej szczegółowo.
Działalność Komisji Nadzoru Audytowego w 2016 r. (wybrane zagadnienia)
KNA koncentruje swoje działania na budowie zaufania do informacji finansowej.
Działając w interesie publicznym, dąży do zapewnienia najwyższej jakości i rzetelności badań sprawozdań finansowych (sf). W taki sposób przyczynia się do ochrony interesów inwestorów, prawidłowości działalności kluczowych jednostek gospodarczych oraz bezpieczeństwa obrotu gospodarczego.
Czy badacie systemy poprzedzające – wskazówki dla małych i średnich firm audytorskich
Technologia informatyczna (IT) odgrywa w naszym życiu coraz większą rolę. Dziś już żadne przedsiębiorstwo nie może się obejść bez zastosowania IT, a systemy te stają się coraz bardziej złożone i skomplikowane. Nic dziwnego, że biegli rewidenci uświadomili sobie, że systemy IT przedsiębiorstwa – zleceniodawcy badania – nie mogą zostać pominięte przy badaniu.
Mimo to głównym obszarem badania przeprowadzanego przez mniejsze firmy audytorskie nadal pozostaje system księgi głównej przedsiębiorstwa, gdyż z niego pochodzą dane liczbowe podlegające badaniu. Natomiast „problem”, skąd się wzięły te dane liczbowe i jak się znalazły w systemach poprzedzających, jest często rozważany w niewystarczającym zakresie, ze względu na związane z tym komplikacje.
XVIII Doroczna Konferencja Audytingu (DKA) – „Bezpieczeństwo i odpowiedzialność biegłego rewidenta”
Konferencję otworzył Krzysztof Burnos, prezes KRBR, który wskazał, że jej wyjątkowość wynika nie tylko z dużej liczby uczestników czy wpisania konferencji w obchody jubileuszu 25-lecia samorządu biegłych rewidentów, ale przede wszystkim z tego, że obrady odbywają się w momencie bezprecedensowego nagromadzenia czynników, zasadniczo wpływających na zmiany zawodu biegłego rewidenta.
Niezłożenie sprawozdania finansowego do KRS
Czy w takim przypadku można wydać opinię bez zastrzeżeń, uzasadniając to racjonalnymi, choć sprzecznymi z prawem podwodami?
Które KSRF stosować do badania sprawozdań finansowych w 2017 r.
Po pierwsze trzeba sprostować, że obowiązek stosowania KSRF 1 albo KSRF w brzmieniu MSB do badania sf nie zależy od czasu przeprowadzania badania, tzn. daty wydania opinii o sf, lecz od końcowej daty roku obrotowego, za który sf sporządzono.