Data publikacji: 2021-11-04
Audytor
Korekta stanu kapitału (funduszu) z aktualizacji wyceny
Badając po raz pierwszy spółkę z o.o., powstałą drogą przekształcenia (prywatyzacji) przedsiębiorstwa państwowego, napotkałam nietypowe księgowania. Spółka wykazuje w księgach i sprawozdaniu finansowym kapitał z aktualizacji wyceny (konto 81-3), powstały podczas ogólnopolskiej aktualizacji wartości netto środków trwałych, przeprowadzonej przez przedsiębiorstwo państwowe na 1.01.1995 r. W toku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w spółkę z o.o. (1998) zaginął wykaz różnic z aktualizacji wartości netto środków trwałych, stanowiący podbudowę salda konta 81-3. Na skutek tego saldo konta 81-3 przez lata (do 2019) pozostawało niezmienione, mimo rozchodu środków trwałych, objętych aktualizacją wyceny. W 2020 r. odnalazł się wykaz różnic z aktualizacji wyceny poszczególnych środków trwałych. Na jego podstawie spółka ustaliła sumę różnic z aktualizacji wyceny, dotyczących nadal użytkowanych środków trwałych (nieruchomości). Następnie odpisała różnicę między saldem figurującym na koncie 81-3 a nowym saldem tego konta, ustalonym na dzień bilansowy (31.12.2020), na stronę Ma konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne”, co spowodowało znaczną poprawę wyniku finansowego za 2020 r.
Na moje pytanie, dlaczego różnice z wyceny odpisano na wynik finansowy, a nie na kapitał zapasowy, kierow‑ nictwo spółki odpowiedziało, że gdyby w spółce niezaginął wykaz różnic z aktualizacji wyceny środków trwałych, wówczas różnice dotyczące rozchodowanych środków trwałych, nie w pełni odpisanych na dzień rozchodu, trafiłyby na stronę Ma konta 76-1 (Wn konto 81-3). Dokonany na 31.12.2020 r. zbiorczy odpis tylko kumuluje poszczególne, zaniechane w momencie rozchodu środków trwałych odpisy, służące pokryciu różnicy między wyższą wartością początkową (po przecenie) a niższą wartością amortyzacji (także po przecenie) na dzień likwidacji lub sprzedaży obiektu. Następuje zatem sprostowanie uprzednio popełnionego błędu.
Kierownictwo poinformowało mnie również, że bieg‑ li rewidenci poprzednio badający spółkę nie kwestionowali braku przeniesienia różnic z aktualizacji wyceny rozchodowanych środków trwałych, z konta 81-3 na konto 81-1 „Kapitał zapasowy”, gdyż salda obu tych kont zalicza się do kapitału własnego. Przeniesienie części różnic z konta 81-3 na konto 81-1 niczego by nie zmieniło.
Powstaje pytanie, czy spółka była uprawniona do zmiany salda konta 81-3, a jeżeli tak, to czy odniesienie na wynik finansowy różnic z aktualizacji jest w opisanej sytuacji poprawne? Czy twierdzenie o jedności kapitału własnego, bez wglądu na rodzaj kapitału, jest prawdziwe?
Na moje pytanie, dlaczego różnice z wyceny odpisano na wynik finansowy, a nie na kapitał zapasowy, kierow‑ nictwo spółki odpowiedziało, że gdyby w spółce niezaginął wykaz różnic z aktualizacji wyceny środków trwałych, wówczas różnice dotyczące rozchodowanych środków trwałych, nie w pełni odpisanych na dzień rozchodu, trafiłyby na stronę Ma konta 76-1 (Wn konto 81-3). Dokonany na 31.12.2020 r. zbiorczy odpis tylko kumuluje poszczególne, zaniechane w momencie rozchodu środków trwałych odpisy, służące pokryciu różnicy między wyższą wartością początkową (po przecenie) a niższą wartością amortyzacji (także po przecenie) na dzień likwidacji lub sprzedaży obiektu. Następuje zatem sprostowanie uprzednio popełnionego błędu.
Kierownictwo poinformowało mnie również, że bieg‑ li rewidenci poprzednio badający spółkę nie kwestionowali braku przeniesienia różnic z aktualizacji wyceny rozchodowanych środków trwałych, z konta 81-3 na konto 81-1 „Kapitał zapasowy”, gdyż salda obu tych kont zalicza się do kapitału własnego. Przeniesienie części różnic z konta 81-3 na konto 81-1 niczego by nie zmieniło.
Powstaje pytanie, czy spółka była uprawniona do zmiany salda konta 81-3, a jeżeli tak, to czy odniesienie na wynik finansowy różnic z aktualizacji jest w opisanej sytuacji poprawne? Czy twierdzenie o jedności kapitału własnego, bez wglądu na rodzaj kapitału, jest prawdziwe?
Wykryte w księgach rachunkowych i/lub sprawozdaniu finansowym (sf) błędy, bez względu na to, jakiego okresu dotyczą, wymagają sprostowania, aby rachunkowość jednostki rzetelnie, a więc zgodnie z prawdą i stosownie do uor przedstawiła obraz jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku działalności (art. 4 ust. 1 uor).
Korekty błędów popełnionych w latach poprzednich, wpływających na obraz sytuacji jednostki przekazywany przez już zatwierdzone sf, odnosi się – zależnie od istotności (znaczenia) zniekształcenia spowodowanego błędem – na:
- kapitał własny – jeżeli jest istotne,
- pozostałe przychody i koszty operacyjne – jeżeli jest nieistotne.
Zamknij
Skróty w artykułach
akty prawne, standardy i interpretacje:
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
pozostałe skróty:
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Wyświetlono 17% treści artykułu
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Możesz mieć dostęp do pełnej treści tego artykułu jeżeli:
masz abonament on-line
- miesiąc - 59,00
- kwartał - 140,00
- pół roku - 235,00
- rok - 340,00
jesteś prenumeratorem miesięcznika „Rachunkowość”
Pomoc
- telefon: 22 826 56 21
- email: ⇒ pren@rachunkowosc.com.pl
