Zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych na 2021 r.
Wynikają one przede wszystkim z dwóch ustaw z 28.11.2020 r.:
- o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2123) – dalej ustawa nowelizująca,
- o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2122).
Wynikają one przede wszystkim z dwóch ustaw z 28.11.2020 r.:
- o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2123) – dalej ustawa nowelizująca,
- o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2122).
Zmiany w amortyzacji
[1] Art. 14 ustawy nowelizującej.
[2] Analogiczne zmiany wprowadzono w art. 16j updop.
[3] Odpowiednikiem tego przepisu w updop jest art. 16i ust. 8.
Od 1.01.2021 r. obowiązują dwie niekorzystne dla przedsiębiorców zmiany w amortyzacji środków trwałych. Dotyczą one składników majątku wprowadzonych do ewidencji po 31.12.2020 r.[1]
1. Zmodyfikowano definicję używanych środków trwałych, określoną w art. 22j ust. 2 pkt 1 i art. 22j ust. 3 pkt 1 updof[2]. Do końca 2020 r. z przepisów tych nie wynikało, aby w wymaganym dla uznania środka trwałego za używany okresie jego używania nie można było uwzględniać okresu jego wykorzystywania przez podatnika. Obecnie w myśl tych regulacji środki trwałe uznaje się za używane, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane przez podmiot inny niż podatnik co najmniej przez – odpowiednio – 6 albo 60 mies. Zmiana ta dotknie przede wszystkim podatników amortyzujących środki trwałe wykupione po zakończeniu umowy leasingu (oczywiście te, których wartość początkowa przekracza 10 000 zł, co uniemożliwia jednorazowe odpisanie jej w koszty uzyskania przychodów).
W 2016 r. przedsiębiorca (osoba fizyczna) wziął w leasing nowy samochód osobowy, który wykupił w marcu 2021 r. za 12 000 zł i wprowadził do ewidencji środków trwałych. W stanie prawnym obowiązującym do końca 2020 r. mógłby wybrać amortyzację tego samochodu według stawek indywidualnych i zamortyzować go w 30 mies. (2,5 roku – zob. art. 22j ust. 1 pkt 2 updof). Pojazd był uznawany za używany, gdyż do okresu jego używania wliczał się okres wykorzystywania go przez przedsiębiorcę na podstawie umowy leasingu. Obecnie pozostaje amortyzowanie samochodu metodą liniową, przy zastosowaniu stawki z wykazu stanowiącego załącznik do updof (20%), a więc przez 5 lat.
2. Ograniczono wynikające z art. 22i ust. 4 i 5 updof możliwości:
- podwyższania stawek amortyzacyjnych dla środków trwałych amortyzowanych metodą liniową, poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, bądź rezygnacji ze stosowania podwyższonych stawek dla takich środków trwałych oraz
- obniżania stawek amortyzacyjnych dla środków trwałych amortyzowanych metodą liniową.
[4] To, że ich stosowanie jest nadal możliwe w odniesieniu do środków trwałych wprowadzonych do ewidencji przed 1.01.2021 r., potwierdza interpretacja KIS z 19.12.2020 r. (0111-KDIB1-1.4010.413.2020.1.MMU).
[5] Zob. Ł. Chłond, Zryczałtowany CIT od dochodów spółek kapitałowych – podstawowe zasady.
Dodany art. 22i ust. 8 updof[3] wyłączył stosowanie ww. przepisów do środków trwałych wykorzystywanych przez podatników w działalności, z której dochody podlegają zwolnieniu z podatku dochodowego (w okresie korzystania z takiego zwolnienia)[4]. Zmiana ta ma na celu ograniczenie działań optymalizacyjnych, podejmowanych przez podatników korzystających z takich zwolnień (np. przedsiębiorców prowadzących działalność w specjalnych strefach ekonomicznych). W okresie korzystania ze zwolnienia maksymalnie obniżali oni stawkę amortyzacyjną przyjętą do środków trwałych wykorzystywanych w działalności zwolnionej, po to aby maksymalnie obciążyć kosztami amortyzacyjnymi dochody uzyskiwane po utracie zwolnienia.
PIT od przychodów z dywidend spółek kapitałowych korzystających z „estońskiego CIT”
Od 1.01.2021 r. niektóre spółki z o.o. oraz spółki akcyjne mogą korzystać z opodatkowania w formie ryczałtu (tzw. estoński CIT)[5]. W związku z tym do updof dodano art. 30a ust. 19 dostosowujący wysokość podatku od przychodów z dywidend do specyfiki tej formy opodatkowania. Pozwala on na odliczanie od podatku płaconego na poziomie wspólnika (PIT) części podatku zapłaconego na poziomie spółki (CIT). Wysokość proporcjonalnego odliczenia została ustalona w sposób zapewniający uzyskanie łącznego opodatkowania na poziomie:
- 25% – dla małych podatników (z możliwością obniżenia do 20% w przypadku dokonania przez spółkę większych inwestycji),
- 30% – dla pozostałych podatników (z możliwością obniżenia do 25% w przypadku dokonania przez spółkę większych inwestycji).
Odliczenie to stosowane jest przez spółki na etapie wypłaty należności z tytułu dywidend z zysków osiągniętych w okresie opodatkowania ryczałtem (art. 41 ust. 4ab updof).
Możliwość stosowania tego odliczenia jest uzależniona od wydzielenia w kapitale własnym spółki wypłacającej dywidendę pozycji odnoszącej się do zysków wypracowanych i strat poniesionych w okresie opodatkowania ryczałtem. Jeżeli spółka lub jej następca prawny zaniecha takiego wyodrębnienia, wypłata dywidendy podlega u wspólnika opodatkowaniu na ogólnych zasadach obowiązujących w updof (także jeśli pochodzi z zysków wypracowanych w okresie opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych).
Zwolnienie z PIT dla dochodów wspólników spółek komandytowych
[6] Szerzej na ten temat w: J. Sekita, Spółki jawne i komandytowe nowymi podatnikami CIT.
Od 1.01.2021 r. spółki komandytowe – co do zasady – stały się podatnikami CIT , a uzyskiwane z tytułu udziału w nich przychody wspólników[6], w tym komandytariuszy, podlegają opodatkowaniu jako przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (a więc 19-proc. zryczałtowanym PIT – art. 30a ust. 1 pkt 4 updof).
Część z tych przychodów objęta została nowym zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 51a updof. Dotyczy ono 50% uzyskanych przez komandytariusza przychodów z tytułu udziału w spółce komandytowej, rocznie nie więcej jednak niż 60 000 zł (z wyłączeniem przypadków, gdy istniejące między wspólnikami spółki komandytowej powiązania lub sposób kierowania spółką wskazywałyby na „optymalizacyjny cel” założenia takiej spółki przez wspólników – art. 21 ust. 40 updof).
Osoba fizyczna jest wspólnikiem spółki komandytowej, będącej od 1.01.2021 r. podatnikiem CIT. Spółka wypłaciła jej w 2021 r. tytułem dywidendy: w styczniu – 30 000 zł, w lutym – 50 000 zł, w marcu – 46 000 zł.
Wolna od PIT będzie:
- połowa dywidendy wypłaconej w styczniu (15 000 zł),
- połowa dywidendy wypłaconej w lutym (25 000 zł),
- kwota 20 000 zł – w przypadku dywidendy wypłaconej w marcu.
Kolejne dywidendy wypłacane w 2021 r. tej osobie przez spółkę komandytową nie będą zwolnione od PIT.
Zmiany dotyczące cen transferowych
[7] Art. 22 ustawy nowelizującej. Analogiczne zmiany zostały wprowadzone w przepisach updop (art. 11i, 11k, 11m, 11o, 11q, 11s, 11t).
Od 1.01.2020 r. weszły w życie liczne zmiany w przepisach updof o cenach transferowych. Mają zastosowanie do transakcji kontrolowanych i transakcji innych niż kontrolowane, rozpoczętych i niezakończonych przed tą datą, w zakresie tej części transakcji, które są realizowane w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31.12.2020 r.[7] Najważniejszą ze zmian jest rozszerzenie zakresu obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych na:
- podatników i spółki niebędące osobami prawnymi, dokonujących transakcji innych niż transakcje kontrolowane z podmiotami z tzw. rajów podatkowych (tj. z krajów lub terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową) – jeżeli otrzymują należności
- podatników dokonujących transakcji kontrolowanych lub transakcji innych niż transakcje kontrolowane, gdy rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym – jeżeli wartość transakcji za rok podatkowy (a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi – za rok obrotowy) przekracza 500 000 zł (art. 23za ust. 1a); jednocześnie wprowadzono domniemanie, że rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym, w sytuacji gdy kontrahent podatnika lub spółki niebędącej osobą prawną dokonuje w roku podatkowym lub roku obrotowym rozliczeń z podmiotem mającym siedzibę bądź zarząd w raju podatkowym (art. 23za ust. 1b).
Inne zmiany w zakresie cen transferowych polegają na:
- wprowadzeniu możliwości szacowania wartości transakcji innych niż transakcje kontrolowane z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym oraz wartości transakcji innych niż transakcje kontrolowane, jeżeli rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w raju podatkowym (art. 23u),
- określeniu wprost wysokości progu dokumentacyjnego w przypadku transakcji kontrolowanych z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (art. 23w ust. 2a),
- rozszerzeniu zakresu elementów wymaganych w lokalnej dokumentacji cen transferowych dotyczącej transakcji z podmiotami z rajów podatkowych o uzasadnienie gospodarcze (art. 23zc ust. 1a).
Więcej dochodów objętych ulgą dla młodych
[8] Art. 23 ust. 2 ustawy nowelizującej.
[9] Ustawa z 17.07.2009 r. (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1244).
[10] Ustawa z 14.12.2016 r. (tekst jedn. DzU z 2020 r. poz. 910).
Nowelizacja rozszerzyła zakres zwolnienia obejmującego dochody podatników, którzy nie ukończyli 26. roku życia. Z nowego brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 148 updof (stosowanego do dochodów uzyskanych od 1.01.2021 r.[8]) wynika, że zwolnienie to obejmuje dochody nie tylko – jak dotychczas – ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy i z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 updof, lecz także z tytułu odbywania:
- praktyki absolwenckiej, o której mowa w ustawie o praktykach absolwenckich[9],
- stażu uczniowskiego, o którym mowa w art. 121a ustawy Prawo oświatowe[10].
Jednocześnie dodano art. 35 ust. 6a updof, co pozwoliło na składanie przez podatników uzyskujących ww. dochody wniosków o pobór zaliczek bez stosowania omawianego zwolnienia.
Ograniczenie ulgi abolicyjnej
Jest ona uregulowana w art. 27g updof. Pozwala polskim rezydentom uzyskującym przychody za granicą na zniesienie skutku metody proporcjonalnego odliczenia w stosunku do niektórych źródeł przychodów (tj. z pracy najemnej, działalności wykonywanej osobiście, praw majątkowych i pozarolniczej działalności gospodarczej) oraz zrównanie ich efektywnego opodatkowania ze skutkiem, jaki powoduje metoda wyłączenia z progresją.
Do końca 2020 r. wysokość ulgi abolicyjnej nie była ograniczona, a więc w jej ramach podatnicy mogli zawsze odliczać kwotę stanowiącą różnicę między PIT obliczonym przy zastosowaniu do zagranicznych przychodów metody odliczenia proporcjonalnego a kwotą obliczoną przy zastosowaniu metody wyłączenia z progresją.
[11] Zob. dodany art. 27g ust. 2 zdanie 2 updof.
Nowelizacja wprowadza od 1.01.2020 r. limit tego odliczenia w wysokości kwoty zmniejszającej podatek, o której mowa w art. 27 ust. 1a pkt 1 updof[11], a więc 1360 zł. Spowoduje to, że wielu podatników korzystających dotychczas z ulgi abolicyjnej nie będzie w stanie odliczyć całej kwoty nadwyżki polskiego podatku nad podatkiem zagranicznym.
Osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski uzyskuje dochody z pracy zdalnej (z Polski) na rzecz firmy brytyjskiej. Od dochodów tych pracodawca pobiera brytyjski podatek, którego wysokość w 2021 r. wyniesie 18 000 zł. Kwota PIT od tych dochodów w Polsce w 2021 r. wyniesie 25 482 zł. W stanie prawnym obowiązującym do końca 2020 r. podatnik mógłby w ramach ulgi abolicyjnej odliczyć 7482 zł, a więc całą kwotę różnicy między polskim i brytyjskim podatkiem dochodowym (i w związku z tym nie zapłacić polskiego PIT od dochodów z pracy zdalnej). W 2021 r. na skutek zmian będzie mógł odliczyć jedynie 1360 zł (od ww. dochodów zapłaci w Polsce PIT w kwocie 6122 zł).
[12] Updof nie zawiera definicji tego określenia. W świetle interpretacji organów podatkowych i orzecznictwa sądów administracyjnych wydanego na gruncie przepisów o VAT za „terytorium lądowe państwa” można uznać także wody terytorialne państwa/jego strefy ekonomiczne i szelfy.
[13] Analogiczne przedłużenie wprowadzono w art. 38ha updop.
Powyższe ograniczenie nie dotyczy dochodów osiąganych w roku podatkowym poza terytorium Polski ze stosunku pracy, umów zlecenia i o dzieło oraz umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, jeżeli dochody te są osiągane z tytułu pracy lub usług wykonywanych poza terytorium lądowym państw[12] (art. 27g ust. 5 updof). Podatnicy rozliczający się z tych dochodów w Polsce (głównie marynarze) są zatem nadal uprawnieni do dokonywania w ramach ulgi abolicyjnej pełnych odliczeń (bez stosowania limitu 1360 zł).
Zmiany w regulacjach antykoronawirusowych
Znowelizowane zostały również przepisy epizodyczne, wprowadzone do updof w celu przeciwdziałania skutkom epidemii koronawirusa. Przy tym regulacje w nowym brzmieniu mają zastosowanie z mocą wsteczną – do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1.01.2020 r. (z jednym wyjątkiem dotyczącym art. 52m updof).
Przedłużenie zwolnienia z podatku od przychodów z budynków
W art. 52pa updof przewidziano zwolnienie z podatku od przychodów z budynków (tzw. minimalnego) obowiązujące pierwotnie do końca 2020 r. (za okres od marca do grudnia). Chodzi o podatek płacony na podstawie art. 30g updof i art. 24b updop m.in. przez właścicieli hoteli, magazynów, centrów handlowych i innych budynków przeznaczonych na wynajem. Ustawa nowelizująca przedłużyła okres zwolnienia do końca miesiąca, w którym zostanie odwołany stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19[13].
Ulga na złe długi
Znowelizowany art. 52w updof pozwala na kontynuację, po zakończeniu 2020 r., przez wierzycieli preferencyjnych zasad ulgi na złe długi, tzn. zmniejszenia dochodu albo (co zapisano wyraźnie) zwiększenia straty, począwszy od – odpowiednio – okresu rozliczeniowego lub roku podatkowego, w którym upłynęło 30, a nie 90 dni od upływu terminu płatności. Przepis w nowym brzmieniu stanowi, że z przyspieszonej ulgi można korzystać w roku podatkowym, w którym obowiązywał stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19.
Pandemia wpływa też na obowiązki dłużników. Znowelizowany art. 52q updof zwalnia przedsiębiorców dotkniętych negatywnymi skutkami COVID-19 z obowiązku zwiększenia przychodu (zmniejszenia straty podatkowej) za poszczególne okresy rozliczeniowe w roku podatkowym, w którym obowiązywał stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19 (a nie jak dotychczas tylko w 2020 r.). Nadal konieczne jest spełnienie wskazanych w tym przepisie warunków, m.in. co do spadku przychodów.
Jednorazowa amortyzacja, ulgi IP Box i B+R
Podatnicy mogą dokonywać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych od wartości środków trwałych nabytych w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 (m.in. maseczek, rękawiczek, środków odkażających, środków do dezynfekcji i higieny rąk), także gdy zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych po zakończeniu 2020 r., byle nie później niż do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19. Tak wynika ze znowelizowanego art. 52s updof.
Z kolei podatnicy osiągający – nie tylko w 2020 r., lecz także do końca roku podatkowego, w którym odwołany zostanie stan epidemii – dochody objęte ulgą IP Box z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, które są wykorzystywane do przeciwdziałania COVID-19, mogą stosować preferencyjną stawkę PIT 5% również w trakcie roku, przy obliczaniu zaliczek na podatek. Wskazuje na to znowelizowany art. 52u updof.
[14] Analogiczne zmiany zostały wprowadzone odpowiednio do art. 38k, 38m, 38l updop.
[15] W updop są to odpowiednio znowelizowane art. 38g i 38p.
[16] DzU poz. 568 ze zm.
Podobnie podatnicy ponoszący po 2020 r. – do końca roku podatkowego, w którym odwołany zostanie stan epidemii – wydatki kwalifikowane, objęte ulgą B+R, nadal będą mogli odliczać je od dochodu będącego podstawą obliczenia zaliczki na podatek, pod warunkiem że są ponoszone w ramach działalności badawczo-rozwojowej, której celem jest opracowanie produktów niezbędnych do przeciwdziałania COVID-19 (zmieniony art. 52t updof)[14].
Odliczenie darowizn na przeciwdziałanie COVID-19 i wsparcie oświaty
Nowelizacja rozszerzyła zakres ulgi z tytułu darowizn przewidzianych w[15]:
- art. 52n updof, mających na celu przeciwdziałanie COVID-19,
- art. 52x updof, których przedmiotem są laptopy lub tablety przekazane na rzecz placówek oświatowych.
Odliczeniu od podstawy obliczenia podatku (przy obliczaniu zaliczki na podatek lub podatku w zeznaniu rocznym) podlegają darowizny przekazane w całym 2020 r. (nie tylko do końca września, jak przewidywały przepisy w pierwotnym brzmieniu), a także w kolejnym roku/latach – do końca miesiąca, w którym zostanie odwołany stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19.
Wysokość odliczenia zależy od momentu przekazania ww. darowizn i wynosi po nowelizacji:
- 200% wartości darowizny przekazanej do 30.04.2020 r.,
- 150% wartości darowizny przekazanej w maju 2020 r.,
- 100% wartości darowizny przekazanej od 1.06.2020 do 30.09.2020 r.,
- 200% wartości darowizny przekazanej od 1.10.2020 do 31.12.2020 r.,
- 150% wartości darowizny przekazanej od 1.01.2021 do 31.03.2021 r.,
- 100% wartości darowizny przekazanej od 1.04.2021 r. do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19.
Do ulgi, ustanowionej w art. 52n updof, uprawnia też przekazanie darowizny Funduszowi Przeciwdziałania COVID-19, o którym mowa w art. 65 ustawy z 31.03.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw[16].
[17] Odpowiednikiem w updop jest znowelizowany art. 38r ust. 1.
[18] Ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2020 r. poz. 1842).
[19] Odpowiednikiem w updop jest znowelizowany art. 38s.
Koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy bądź praw będących przedmiotem darowizn przekazanych od 1.01.2020 r. do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, mogą być przez przedsiębiorców ujęte w kosztach uzyskania przychodów, o ile nie zostały do nich zaliczone już wcześniej, w tym przez odpisy amortyzacyjne, co wynika ze zmienionego art. 52z ust. 1 updof[17]. Dodatkowo w przepisie tym wskazano, że kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia, którego celem jest przeciwdziałanie COVID-19, o którym mowa w art. 2 ust. 2 tzw. specustawy[18], realizowanego od 1.01.2020 r. do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, na rzecz:
- podmiotów wymienionych w art. 52n ust. 1 (m.in. prowadzących działalność leczniczą, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, domów pomocy społecznej),
- podmiotów lub jednostek, do których zadań ustawowych należy przeciwdziałanie COVID-19, o którym mowa w art. 2 ust. 2 specustawy,
o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym przez odpisy amortyzacyjne.
Dla obdarowanych ww. darowizny i nieodpłatne świadczenia – otrzymane do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19 – nie stanowią przychodu do opodatkowania (art. 52za updof[19]).
Zmiany w zakresie zwolnień od PIT
W art. 52l updof przewidziano nowe wyższe limity niektórych zwolnień od PIT. Mają one obowiązywać tylko przez określony czas. Dotyczy to:
1. zapomóg otrzymanych w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci (z innych źródeł niż fundusz socjalny, zfśs, fundusze związków zawodowych lub określone odrębnymi przepisami) – z limitem podniesionym z 6000 do maksymalnie 10 000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 26 lit. b updof),
2. zapomóg innych niż ww., wypłacanych z funduszy związków zawodowych pracownikom należącym do tych związków – z limitem podniesionym z 1000 do 3000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 9a updof).
3. wartości otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej rzeczowych świadczeń oraz świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zfśs lub z funduszy związków zawodowych – z limitem podniesionym z 1000 do 2000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 67),
4. dopłat do wypoczynku oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem – dzieci i młodzieży do 18 lat (z innych źródeł niż fundusz socjalny, zfśs czy określone rozporządzeniem) – z limitem podniesionym z 2000 do 3000 zł (art. 21 ust. 1 pkt 78 lit. b).
Na mocy nowelizacji okres obowiązywania podwyższonych limitów ww. ulg upłynie - w przypadku ulg wskazanych w pkt 1-2 – z końcem roku kalendarzowego, w którym zostanie odwołany stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, a w przypadku ulg wskazanych w pkt 3-4 dopiero z końcem roku następnego po roku, w którym odwołano stan epidemii.
[20] Przepis w nowym brzmieniu ma zastosowanie do dochodów (przychodów) otrzymanych/postawionych do dyspozycji od 15.10.2020 r. (zob. art. 23 ust. 3 ustawy nowelizującej).
Ponadto w art. 52m[20] updof przewidującym zwolnienie z PIT dla:
- świadczeń postojowych, o których mowa w art. 15zq specustawy,
- świadczeń polegających na zakwaterowaniu lub wyżywieniu, o których mowa w art. 15x ust. 3 pkt 1 specustawy,
- zasiłków otrzymanych na podstawie art. 31zy3 specustawy
dodano nowe tytuły zwolnienia – dodatkowe świadczenia postojowe, o których mowa w art. 15zs1 i art. 15 zs2 specustawy, a także zniesiono ograniczenie czasowe ww. zwolnień. W efekcie obowiązują one także po zakończeniu 2020 r.
Przekazanie 1% podatku
W nowo dodanym art. 52va updof postanowiono, że jeżeli do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym upływa termin na złożenie zeznania podatkowego za rok podatkowy, nie zostanie odwołany stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, przekazanie 1% PIT wybranej organizacji pożytku publicznego (OPP) nastąpi również w przypadku, gdy wniosek podatnika w tej sprawie zostanie złożony po terminie, nie później jednak niż do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym upływa termin na złożenie zeznania podatkowego, korekty zeznania albo stosownego oświadczenia.
Jeżeli podatnik, któremu organ rentowy przekazał roczne obliczenie podatku, nie złoży wniosku o przekazanie 1% PIT wybranej OPP, organ podatkowy przekaże tę kwotę OPP wskazanej przez podatnika we wniosku zawartym w zeznaniu, w korekcie zeznania albo oświadczeniu złożonym za ubiegły rok podatkowy.
Pozostałe nowości
- Dostosowanie do nowej PKWiU 2015
[21] A także updop i ustawy z 20.11.2008 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. DzU z 2020 r. poz. 1905).
[22] Rozporządzenie z 4.09.2015 r. (DzU poz. 1676).
[23] Nastąpiło to rozporządzeniem RM z 30.12.2019 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU); DzU poz. 2554.
[24] DzU poz. 1065.
[25] Szerzej nt. tej spółki zob. „Rachunkowość” nr 1/2020.
[26] Ustawą z 19.07.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1655).
Od 1.01.2021 r. przepisy updof[21] zostały dostosowane do klasyfikacji PKWiU 2015. Nowa klasyfikacja obowiązuje od 2016 r., wskutek wejścia w życie rozporządzenia RM w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU)[22]. W rozporządzeniu tym zastrzeżono jednak, że „stara” PKWiU 2008 ma nadal zastosowanie do celów CIT, PIT oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, a także karty podatkowej. Początkowo zakładano, że tak będzie do końca 2017 r., jednak okres przejściowy przedłużono do 31.12.2020 r.[23] Ustawa z 5.06.2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw[24] dostosowała nomenklaturę i grupowania, użyte w ustawach o podatku dochodowym, do PKWiU 2015.
- Zasady opodatkowania akcjonariuszy prostej spółki akcyjnej
Od 1.03.2021 r. (pierwotnie miało być 1.03.2020 r.) do Ksh dodane zostaną przepisy określające nowy rodzaj spółki kapitałowej – prostą spółkę akcyjną[25]. W związku z tym w updof określono[26] zasady opodatkowania dochodów osób fizycznych będących akcjonariuszami tej spółki (sama spółka będzie – tak jak pozostałe spółki kapitałowe – podatnikiem CIT). Są one analogiczne do obowiązujących w przypadku udziałowców oraz akcjonariuszy pozostałych spółek kapitałowych.
- Moment powstania przychodów z tytułu warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego
Art. 17 ust. 1a updof wskazuje, kiedy powstają przychody z tytułu wniesienia do spółki albo spółdzielni wkładu niepieniężnego (o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 9). Jeżeli są one związane z warunkowym podwyższeniem kapitału zakładowego, powstają w dniu wydania dokumentów akcji (art. 17 ust. 1a pkt 3 updof). Od 28.02.2020 r. powstawać będą w dniu wpisu do rejestru akcjonariuszy, o którym mowa w art. 3281 § 1 Ksh, a od 1.03.2020 r. – w związku z wprowadzeniem prostej spółki akcyjnej – również w dniu wpisu do rejestru akcjonariuszy, o którym mowa w art. 30030 § 1 Ksh.
- Poszerzona definicja zagranicznej spółki kontrolowanej
[27] Odpowiednikiem tego przepisu w updop jest art. 24a ust. 3 pkt 1.
[28] Moment oddania tego numeru „Rachunkowości” do druku.
[29] MP poz. 925
[30] Art. 23 ust. 1 ustawy nowelizującej.
[31] Nt. zasad opodatkowania dochodów ze zbycia udziałów spółek nieruchomościowych jest mowa w: M. Przywara, Opodatkowanie zbycia udziałów w spółce nieruchomościowej („Rachunkowość” nr 2/2021).
Od 1.01.2021 r. zagraniczną spółką kontrolowaną jest również zagraniczna jednostka mająca siedzibę/zarząd lub zarejestrowana/położona na terytorium bądź w kraju wymienionym w aktualnym obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych, wydanym na podstawie art. 86a § 10 Op (art. 30f ust. 3 pkt 1 updof[27]). Na ten moment[28] obowiązuje obwieszczenie MFFiPR z 12.10.2020 r. w sprawie ogłoszenia listy krajów i terytoriów wskazanych w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych przyjmowanym przez Radę Unii Europejskiej, które nie zostały ujęte w wykazie krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową wydawanym na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, oraz dnia przyjęcia tego wykazu przez Radę Unii Europejskiej[29].
- Szersze zwolnienie dla dochodów marynarzy
Rozszerzono zakres zwolnienia podatkowego dla marynarzy, określonego w art. 21 ust. 1 pkt 23c updof. Z przepisu tego wykreślono wyrażenie „podnoszących banderę państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego”, co – jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy nowelizującej – skutkuje zrównaniem sytuacji prawnopodatkowej marynarzy, będących polskimi obywatelami, jak również obywatelami innego niż RP państwa członkowskiego UE lub państwa należącego do EOG, bez względu na banderę statku morskiego, pod którą pływają. Zmiana wymaga jednak uprzedniej notyfikacji tego środka pomocowego w Komisji Europejskiej (KE). Szersze zwolnienie dotyczyć będzie dochodów uzyskanych począwszy od roku, w którym KE wyda pozytywną decyzję o zgodności pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym w odniesieniu do tego przepisu, i będzie obowiązywać w okresie obowiązywania tej decyzji[30].
- Inne zmiany
Pozostałe ważniejsze zmiany to:
[32] Ustawa z 26.10.1982 r. (tekst jedn. DzU z 2019 r. poz. 2277).
[33] Analogiczne zmiany wprowadzono w art. 16 ust. 1 pkt 19e i 19g updop. Wynikają z ustawy z 14.02.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów (DzU poz. 1492). Szerzej nt. tych opłat jest mowa w: R. Kubacki, „Podatek cukrowy” i od „małpek”.
- dodanie przepisów dotyczących tzw. spółek nieruchomościowych (art. 5a pkt 49, art. 41 ust. 4f–4i, art. 41c oraz art. 45 ust. 3f i 3g updof)[31],
- doprecyzowanie, że przychodami osiąganymi na terytorium RP przez podatników objętych ograniczonym obowiązkiem podatkowym są przychody z tytułu przeniesienia praw o podobnym charakterze do obecnie wymienionych w art. 3 ust. 2b pkt 6 updof,
- dodanie wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów dodatkowych opłat ustalanych w przypadku niedokonania w terminie opłaty od środków spożywczych oraz w przypadku niedopełnienia obowiązków, o których mowa w dodanych art. 92 ust. 17 pkt 1 lub 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi[32] (art. 23 ust. 1 pkt 16f i 16g updof[33]).
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych