W większych transakcjach z konsumentami lepiej unikać przyjmowania gotówki
Przepisy Polskiego Ładu wprowadziły zmiany w ustawie o prawach konsumenta, która od 1.01.2022 r. reguluje też zasady dotyczące dokonywania przez konsumenta płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego.
Przepisy Polskiego Ładu (ustawa z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, DzU poz. 2105) wprowadziły zmiany w ustawie o prawach konsumenta, która od 1.01.2022 r. reguluje też zasady dotyczące dokonywania przez konsumenta płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego.
W myśl jej nowego art. 7b konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 tys. zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Konsumentem w myśl art. 221 Kc jest osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Pojęcie „transakcja” nie zostało zdefiniowane w ustawie o prawach konsumenta, Pp ani w przepisach prawa podatkowego. Jednorazową wartość transakcji będzie się zapewne ustalać tak, jak w przypadku transakcji między przedsiębiorcami (na tym tle niestety powstaje wiele sporów). Umowy z konsumentami niepodlegające regulacjom ustawy o prawach konsumenta, a tym samym nowemu obowiązkowi, wymieniono w art. 3 tej ustawy.
Nie tyko przelew
Płatność za pośrednictwem rachunku płatniczego to zapłata nie tylko przelewem, lecz także realizowana za pomocą instrumentów płatniczych związanych z rachunkami płatniczymi, takich jak karty płatnicze, czy też dokonywana poprzez systemy pośredniczące w płatnościach (np. PayPal, PayU). Tak wynika z dotychczasowej praktyki stosowania art. 19 Pp w zw. z art. 15d ust. 1 pkt 1 updop i art. 22p ust. 1 pkt 1 updof, w których również występuje to pojęcie (np. interpretacje KIS z 12.09.2018 r., 0111-KDIB2-3.4010.219.2018.1.APA, i IS w Bydgoszczy z 3.02.2017 r., 0461-ITPB3.4510.704. 2016.1.JS).
Wpłata przez konsumenta gotówki na rachunek bankowy przedsiębiorcy nie będzie czynić zadość obowiązkowi zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego, na co wskazuje interpretacja KIS z 20.07.2020 r. (0111-KDIB2-1.4010.140.2020.2.PB).
Dodatkowy przychód
Niewywiązanie się z nowego obowiązku przez konsumenta nie powoduje dla niego negatywnych skutków podatkowych. Pojawią się one za to u beneficjenta płatności. W myśl nowo dodanego art. 12 ust. 1 pkt 16 updop i art. 14 ust. 2 pkt 22 updof – w brzmieniu obowiązującym od 1.01.2022 r. – przychodem przedsiębiorcy jest również kwota płatności dotyczącej transakcji, o której mowa w art. 7b ustawy o prawach konsumenta, otrzymanej bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
Oprócz przychodu ze sprzedaży towaru/usługi na rzecz konsumenta pojawi się zatem u przedsiębiorcy dodatkowy sankcyjny przychód w wysokości, w jakiej zapłata za towary/usługi z tytułu transakcji, której jednorazowa wartość przekracza 20 tys. zł, została uregulowana gotówką.
Regulacje przejściowe
W nowelizacji nie przewidziano żadnych regulacji przejściowych, które dotyczyłyby stosowania nowego art. 7b ustawy o prawach konsumenta. Oznaczałoby to, że wynikający z niego obowiązek płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego odnosi się również do płatności wynikających z transakcji zawartych przed 1.01.2022 r., dokonywanych po tej dacie (w tym np. na raty).
Jeśli chodzi o skutek podatkowy u przedsiębiorcy (powstanie sankcyjnego przychodu), to z art. 70 nowelizacji wynika jedynie, że art. 12 ust. 1 pkt 16 updop i art. 14 ust. 2 pkt 22 updof mają zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1.01.2022 r.
Nie wprowadzono żadnych regulacji przejściowych odnoszących się do kwot płatności dotyczących transakcji zawartych przed wejściem w życie nowelizacji.
Z kolei art. 64 nowelizacji stanowi, że podatnicy CIT, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed 1.01.2022, a zakończy po 31.12.2021 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy updop w brzmieniu dotychczasowym (nie wykazują więc u siebie sankcyjnego przychodu z racji przyjęcia płatności gotówkowej od konsumenta).
Zobacz też:
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
| Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
