Zamówienie-Koszyk
Dokończ - Edytuj - Anuluj

Droga Użytkowniczko, Drogi Użytkowniku, klikając AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU wyrazisz zgodę na to aby Rachunkowość Sp. z o.o. oraz Zaufani Partnerzy przetwarzali Twoje dane osobowe takie jak identyfikatory plików cookie, adresy IP, otwierane adresy url, dane geolokalizacyjne, informacje o urządzeniu z jakiego korzystasz. Informacje gromadzone będą w celu technicznego dostosowanie treści, badania zainteresowań tematami, dostosowania niektórych treści do lokalizacji z której jest odczytywana oraz wyświetlania reklam we własnym serwisie oraz w wykupionych przez nas przestrzeniach reklamowych w Internecie. Wyrażenie zgody jest dobrowolne.

Klikając w przycisk AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU wyrażasz zgodę na zapisanie i przechowywanie na Twoim urządzeniu plików cookie. W każdej chwili możesz skasować pliki cookie oraz ograniczyć możliwość zapisywania nowych za pomocą ustawień przeglądarki.

Wyrażając zgodę, pozwalasz nam na wyświetlanie spersonalizowanych treści m.in. indywidualne rabaty, informacje o wykupionych przez Ciebie usługach, pomiar reklam i treści.

AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU
account_circle
dehaze
Ustawienia
Zaloguj się
Strona główna
Spis treści
Zamknięcie roku
Kadry i płace
Aktualności
Książki
Prenumerata i dostęp on-line
Rachunkowość 11/2024
Rachunkowość 11/2024

Logowanie

e-mail:

hasło:

 

 

Logowanie za pomocą e-maila

Jeżeli nie pamiętasz hasła albo nie masz konta, to wyślemy na Twój e-mail wiadomość weryfikującą. Po kliknięciu w link z e-maila będziesz zalogowany na urządzeniu do chwili wylogowania.

e-mail:

Klikając w poniższy link, zgadzasz się na zapisanie podanych w formularzu danych i wykorzystywanie ich zgodnie z polityką przetwarzania danych dostępną w dokumencie ⇒Polityka przetwarzania danych osobowych (RODO)⇐

 

Logowanie do za pomocą e-maila

Sprawdzanie danych....

Data publikacji: 2023-12-01
Księgi rachunkowe

Na kim ciąży obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych

Monika Wołczyńska biegły rewident

Obowiązek prowadzenia pełnej księgowości może być bezwarunkowy lub warunkowy. Ten ostatni wynika z przekroczenia limitów przychodów, może się wiązać z sukcesją działalności gospodarczej, może też dotyczyć organizacji pozarządowych oraz beneficjentów dotacji bądź subwencji na realizację zleconych zadań.

W Polsce obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych przez przedsiębiorców zależy głównie od formy prawnej wykonywanej działalności oraz wielkości przedsiębiorstwa. Zgodnie z uor tzw. bezwarunkowy obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych mają następujące podmioty:

  • spółki kapitałowe (spółki akcyjne, spółki z o.o., proste spółki akcyjne), spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne,
  • spółki osobowe i cywilne (z wyjątkiem spółek cywilnych osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych i przedsiębiorstw w spadku, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich),
  • gminy, powiaty, województwa i ich związki, państwowe, gminne, powiatowe i wojewódzkie jednostki budżetowe, gminne, powiatowe i wojewódzkie zakłady budżetowe,
Zamknij

Skróty w artykułach

akty prawne, standardy i interpretacje:
  • dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
  • dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
  • Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
  • KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
  • Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
  • Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
  • Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
  • Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
  • KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
  • MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
  • MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
  • Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
  • Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
  • rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
  • rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
  • rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
  • rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
  • specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
  • uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
  • uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
  • updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
  • updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
  • upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
  • US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
  • ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
  • ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
  • ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
  • ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
  • ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
  • ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
  • ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
  • ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
  • ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
  • usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
  • uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
  • Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
pozostałe skróty:
  • CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
  • EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
  • FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
  • FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
  • FP – Fundusz Pracy
  • FS – Fundusz Solidarnościowy
  • IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
  • IS – izba skarbowa
  • KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
  • KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
  • KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
  • KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
  • KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
  • KSB – Krajowe Standardy Badania
  • MF – Minister Finansów
  • MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
  • MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
  • MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
  • MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
  • NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
  • PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
  • PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
  • PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
  • pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
  • PPK – pracownicze plany kapitałowe
  • RM – Rada Ministrów
  • SA – sąd apelacyjny
  • sf – sprawozdanie finansowe
  • skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
  • SN – Sąd Najwyższy
  • SO – sąd okręgowy
  • TK – Trybunał Konstytucyjny
  • TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
  • UCS – urząd celno-skarbowy
  • UE – Unia Europejska
  • US – urząd skarbowy
  • WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
  • WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
  • WSA – wojewódzki sąd administracyjny
  • zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Skróty w tekście
Spis treści artykułu
Spis treści:

Wyświetlono 4% treści artykułu
Stowarzyszenie
Księgowych w Polsce
Najbliższe szkolenia on-line
25.11.2024 Branża deweloperska i budowlana kompleksowo – rachunkowość, podatki, wybrane zagadnienia prawne SKwP Warszawa
25.11.2024 Controlling w przedsiębiorstwie SKwP Kraków, SKwP Lublin
25.11.2024 Kodeks etyki IESBA 2022 – przepisy zmienione i nowe SKwP Poznań
25.11.2024 Najczęstsze popełniane błędy fakturowania. Sankcje, kasy fiskalne rok 2024/2025. I etap wdrażania KSeF SKwP Kraków
25.11.2024 Podatek dochodowy odroczony – ujęcie praktyczne SKwP Warszawa
25.11.2024 Podatek minimalny CIT SKwP Legnica
25.11.2024 Akta osobowe – jak prowadzić dokumentację pracowniczą w 2024/2025 r. – 8 godzin dydaktycznych SKwP Warszawa
Kursy dla księgowych

Przetwarzanie i przechowywanie danych księgowych w chmurze
W artykule udzielono odpowiedzi na pytania, czym jest „chmura”, jakie są korzyści z jej stosowania, jakie zagrożenia wiążą się z wykorzystaniem rozwiązań chmurowych oraz jak weryfikować bezpieczeństwo usług oferowanych przez dostawców tych rozwiązań.

W dobie cyfryzacji procesów ekonomicznych powszechne jest wykorzystywanie technologii informatycznych. Po doświadczeniach związanych z pandemią COVID-19 praca w trybie zdalnym stała się bardziej powszechna, co spowodowało konieczność zapewnienia dostępu do systemów finansowo-księgowych za pośrednictwem internetu. W efekcie popularność zyskują rozwiązania oparte na przechowywaniu i przetwarzaniu danych księgowych w chmurze obliczeniowej (cloud accounting).

⇒ czytaj dalej ⇐

Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju według standardów ESRS (cz. IV) – standard środowiskowy ESRS E1 Zmiana klimatu
Jednym z podstawowych aspektów zrównoważonej gospodarki jest zapobieganie zmianie klimatu. Raportowanie według ESRS E1 Zmiana klimatu ma pozwolić zrozumieć, jak jednostka wpływa na klimat, jakie ryzyka i szanse wiążą się z tym dla niej, a także jakie działania podejmuje w celu ograniczenia globalnego ocieplenia i przystosowania się do niego. W artykule opisano szczegółowo ujawnienia wymagane przez ten standard.

Porozumienie paryskie zawiera plan działań, którego celem jest:

  • ograniczenie globalnego ocieplenia znacznie poniżej 2°C, a docelowo do 1,5°C względem epoki przedprzemysłowej w celu ograniczenia ryzyk i szkód wywołanych przez zmiany klimatu,
  • adaptacja i ograniczenie skutków zmian klimatu oraz wzmocnienie odporności i niskoemisyjnego rozwoju,
  • zapewnienie zgodności działań sektora finansowego z celami klimatycznymi.

Omawiając wymagane ujawnienia w zakresie zmiany klimatu, należy wyjaśnić używane w ESRS E1 pojęcia, takie jak:

  • „neutralność emisyjna (klimatyczna)” – docelowy stan równowagi między emisjami gazów cieplarnianych a pochłanianiem ich z atmosfery; oznacza radykalne ograniczenie obecnego poziomu emisji gazów cieplarnianych; celem działań UE jest osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 r.;
⇒ czytaj dalej ⇐

Obowiązki członka zarządu w przypadku niewypłacalności spółki z o.o.
Niewypłacalność spółki z o.o. wymaga szczególnych działań jej zarządu. Warto poznać przesłanki i zasady składania wniosku o ogłoszenie upadłości, a także odpowiedzialność ciążącą na członkach zarządu, którzy nie wywiązali się z tej powinności.

Wydarzenia polityczno-ekonomiczne XXI w. (światowy kryzys finansowy w latach 2008–2011, opuszczenie UE przez Wielką Brytanię, pandemia COVID-19, napaść Rosji na Ukrainę, wojna w Izraelu) miały i nadal mają wpływ na światową i polską gospodarkę oraz kondycję finansową polskich przedsiębiorstw. W konsekwencji sytuacji kryzysowych coraz więcej przedsiębiorców jest narażonych na wystąpienie niewypłacalności oraz wszczęcie postępowania upadłościowego, którego procedurę reguluje ustawa z 28.02.2003 r. – Prawo upadłościowe (tekst jedn. DzU z 2022 r. poz. 1520, dalej Pu). Jej przepisy dotyczą przedsiębiorców w rozumieniu Kc, w tym spółek z o.o., także tych nieprowadzących działalności gospodarczej (art. 5 ust. 1 i 2 pkt 1 Pu).

Trzeba podkreślić, że postępowanie w sprawie wniosku o ogłoszenie upadłości służy ocenie wystąpienia stanu niewypłacalności spółki, natomiast właściwe postępowanie upadłościowe ma na celu likwidację przedsiębiorstwa oraz zaspokojenie wierzycieli w jak największym stopniu.

⇒ czytaj dalej ⇐

Rozliczenie delegacji (cz. IV) – czas pracy w podróży służbowej
Rozliczanie czasu pracy w trakcie delegacji to spore wyzwanie, bo zdarza się, że odbywa się ona w dniach wolnych, w innych – w związku ze specyfiką zadania służbowego – godzinach pracy, a czas wykonywania obowiązków wykracza poza zwykłe godziny pracy.

Czas podróży służbowej wykraczający poza rozkładowe godziny czasu pracy wlicza się do czasu pracy pracownika jedynie w zakresie, w którym jest poświęcony bezpośrednio na pracę (realizację zleconego przez pracodawcę zadania służbowego). Czas przejazdu poza godzinami pracy zwykle więc nie będzie do niego wliczany, chyba że w konkretnej sytuacji sam przejazd zostanie połączony z wykonywaniem pracy.

Jak wskazał SN w ...

⇒ czytaj dalej ⇐

Rozliczenie księgowe ubezpieczenia OC po sprzedaży samochodu
W marcu 2024 r. sprzedaliśmy samochód ciężarowy, który był środkiem trwałym. Nie wiemy, jak postąpić z ubezpieczeniem, które było zapłacone do końca lipca 2024 r. Zostało ujęte w księgach rachunkowych jako czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów (rozliczane w czasie w księgach rachunkowych). Ubezpieczyciel nie chce nam zwrócić składki OC za okres od kwietnia do lipca.
Czy składkę opłaconą za ten okres należy zaliczyć do kosztów bilansowych jednorazowo, czy nadal rozliczać w czasie?

Zgodnie z art. 31 ustawy z 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 2500) w momencie sprzedaży samochodu na nabywcę przechodzą również prawa i obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia OC.

⇒ czytaj dalej ⇐

Przeznaczenie zysku na kapitał rezerwowy w celach inwestycyjnych – skutki księgowe i podatkowe
Spółka z o.o. osiągnęła za 2023 r. zysk netto w wysokości 261 tys. zł. Część tego zysku chcielibyśmy przeznaczyć na kapitał rezerwowy w celu zakupu środka trwałego (windy). Nie zamierzamy wypłacać udziałowcom dywidendy, bo mogłoby to spowodować utratę płynności finansowej spółki. Pozostałą część zysku zatrzymamy na kapitale zapasowym.
Jak zaksięgować zakup ww. środka trwałego i jak powinny być ustalane odpisy amortyzacyjne? Czy będą one kosztem uzyskania przychodów w CIT? Czy odpisy te nie powinny pomniejszać kapitału rezerwowego?

Zgodnie z uchwałą zgromadzenia wspólników o podziale zysku można go przeznaczyć na kapitał rezerwowy lub zapasowy. Ogólne zasady ujmowania kapitałów własnych określa art. 36 uor.

⇒ czytaj dalej ⇐

Ewidencja naliczonych kar umownych
Naliczyliśmy naszemu dostawcy karę umowną za niewywiązane się z umowy, co zostało udokumentowane notą obciążeniową. W internecie spotkaliśmy się z różnymi propozycjami ewidencji – np. jako pozostałe przychody operacyjne, rozliczenia międzyokresowe przychodów lub też ujmowanie kary w ewidencji pozabilansowej do czasu jej otrzymania. Jaka jest prawidłowa ewidencja naliczonych kar umownych?

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. g uor kary umowne zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych. Naliczenie kar na podstawie noty księgowej (obciążeniowej) trzeba by więc ująć następująco:

Wn konto 21 „Rozrachunki z dostawcami” lub konto 24 „Pozostałe rozrachunki”,

Ma konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”.

⇒ czytaj dalej ⇐

Wyznaczenie okresów amortyzacji środków trwałych w spółce powołanej na oznaczony czas – opinia z badania
W ramach badania sprawozdania finansowego klienta zauważyłem, że okresy amortyzacji bilansowej środków trwałych nie uwzględniają okresu ich przewidywanej użyteczności ekonomicznej. Są zdecydowanie krótsze, tj. kończą się za 2 lata. Spółka została powołana do tej daty, a później ma być przejęta przez inny podmiot (planowane połączenie drogą nabycia). Sprawa jest o tyle problematyczna, że mamy do czynienia ze spółką produkcyjną (wytwórnia słodyczy), w której środki trwałe stanowią istotną część aktywów (ponad 70%). Innych znaczących nieprawidłowości podczas badania nie zidentyfikowałem.
Czy w tej sytuacji mogę wydać opinię bez zastrzeżeń?

Zgodnie z art. 32 ust. 1–4 uor odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie – nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego bądź przeznaczenia go do likwidacji...

⇒ czytaj dalej ⇐

Przejęcie przez podatnika estońskiego CIT spółki rozliczającej się na zasadach ogólnych
Spółka z o.o. płaci podatek dochodowy w formie estońskiego CIT. Planowane jest jej połączenie z inną spółką – rozliczającą się z CIT na zasadach ogólnych – w trybie art. 492 § 1 pkt 1 Ksh (przez przejęcie rozliczane metodą nabycia udziałów).
Czy przejęcie innej spółki (której wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne) będzie skutkować utratą prawa do estońskiego CIT? Jeśli nie, to jakie skutki na gruncie tego podatku wiążą się z taką transakcją? Czy trzeba będzie rozliczyć podatek od dochodu z przekształcenia?

Inaczej byłoby w przypadku połączenia spółek przez utworzenie nowej spółki. Nowo powstała spółka nie byłaby uprawniona do ...

⇒ czytaj dalej ⇐
Rachunkowość 9/2024
Przegląd aktualności