Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu – najnowsze interpretacje ZUS - 82

Rekompensata za pracę zdalną

Pracodawca, który zwróci pracownikom koszty ponoszone w związku z pracą zdalną, nie zapłaci od tego składek – decyzja ZUS z 15.06.2021 r. (DI/100000/43/288/2021).

Spółka z o.o. zarekomendowała pracownikom, którym rodzaj obowiązków na to pozwala, wykonywanie od marca 2020 r. pracy w trybie zdalnym. Chodzi o pracę zdalną w rozumieniu art. 3 ust. 1 specustawy[1], zgodnie z którym w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania.

W art. 3 ust. 3 tej ustawy wskazano, że narzędzia i materiały potrzebne do wykonywania pracy zdalnej oraz obsługę logistyczną zapewnia pracodawca. Przepis pozostawia pracodawcy swobodę co do sposobu zapewnienia tych narzędzi i materiałów. Może to nastąpić w formie rzeczowej – przez wyposażenie stanowiska pracy w narzędzia i materiały, jak i świadczenia na ich zakup przez pracownika. Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikom wykonującym pracę w trybie zdalnym odpowiednich warunków i narzędzi do ich właściwego wykonywania, jak również obsługi logistycznej.

W związku z wykonywaniem pracy w trybie zdalnym pracownicy ponoszą zwiększone koszty energii elektrycznej, internetu, wody, a także organizacyjne, m.in. zakup mebli (np. krzesła biurowego) i urządzeń niezbędnych do pracy czy uczestnictwa w spotkaniach on-line. Mając to na uwadze, spółka jednorazowo wypłaciła w marcu 2021 r. kwotę na pokrycie takich kosztów każdemu pracownikowi, który wykonywał pracę zdalną.

To jednorazowe świadczenie ma na celu zrekompensowanie pracownikom dodatkowych kosztów, które już ponieśli i nadal będą ponosić z powodu wykonywania pracy zdalnej. Zdaniem spółki jednorazowa wypłata będzie stanowić realizację obowiązku zapewnienia przez pracodawcę narzędzi i materiałów potrzebnych do wykonywania pracy zdalnej, jak również obsługi logistycznej tej pracy. Ma ponadto skłonić pracowników do dalszego świadczenia pracy w trybie zdalnym.

W interpretacjach indywidualnych KIS z 1.02.2021 r. (0115-KDIT1.4011.851.2020.1.KK) oraz 5.05.2021 r. (0114.KDIP3-2.4011.817.2020.2.AK) stwierdzono, że zwrot kosztów ponoszonych przez pracowników podczas wykonywania pracy w trybie zdalnym nie powoduje powstania przychodu u pracownika w rozumieniu art. 12 updof, a na pracodawcach nie spoczywają z tego tytułu obowiązki płatnika PIT. Nie ma znaczenia, czy świadczenie w postaci zapewnienia pracownikowi, który wykonuje pracę w trybie zdalnym, narzędzi i materiałów niezbędnych do wykonywania pracy, jest spełnione w formie rzeczowej, czy poprzez wypłatę pieniężną. Przychód podatkowy nie powstaje również w przypadku wypłaty ekwiwalentu w związku z większym zużyciem mediów w trakcie pracy zdanej z domu.

Tym samym jednorazowe świadczenie na pokrycie dodatkowych kosztów, które spółka wypłaciła pracownikom wykonującym pracę w trybie zdalnym, nie stanowi przychodu z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 updof. Czy jest też zwolnione ze składek?

Stanowisko ZUS: Zgodnie z art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 usus podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów updof z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia składkowego, jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Jednorazowa wypłata z tytułu zwrotu kosztów poniesionych przez pracowników podczas wykonywania pracy w trybie zdalnym nie została zakwalifikowana jako przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, w związku z czym nie stanowi również podstawy wymiaru składek społecznych.

Komentarz: Także MF w odpowiedzi z 4.05.2021 r. na interpelację poselską nr 22251 w sprawie potrzeby regulacji przepisów o pracy zdalnej w zakresie kosztów uzyskania przychodów wskazał, że w ocenie organów podatkowych w sytuacji, w której obowiązek zapewnienia narzędzi i materiałów niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej należy do obowiązków pracodawcy, to dostarczenie pracownikowi niezbędnego sprzętu, ubezpieczenie sprzętu, pokrycie kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją sprzętu czy przeprowadzenie niezbędnych szkoleń nie skutkuje powstaniem po stronie pracownika przychodów w rozumieniu updof.

Odprawa po przejściu do innego zakładu pracy

Rozliczenia między pracodawcami to nie powód, aby nie płacić składek od odszkodowań wypłacanych przejętym pracownikom – decyzja ZUS z 24.06.2021 r. (DI/100000/43/270/2021).

Dwie fundacje i pracownicy zawarli trójstronne porozumienie, na mocy którego 28.02.2021 r. został rozwiązany – na zasadzie porozumienia stron – stosunek pracy między fundacją i danym pracownikiem, a 1.03.2021 r. zatrudniła go druga fundacja, na warunkach analogicznych jak w pierwszej fundacji. Przejęła też ona zobowiązania wobec pracownika, za jego zgodą, w tym m.in. tytułem ew. zaległych wynagrodzeń, nadgodzin, premii, nagród, wynagrodzeń tytułem praw autorskich, praw własności przemysłowej, niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego, odprawy, odszkodowania oraz wszelkich innych świadczeń należnych.

W dniu zawierania porozumienia trójstronnego fundacja zatrudniała ponad 20 osób, a porozumienia zostały podpisane z 10 osobami, zatem do rozwiązania stosunku pracy między pracownikami a fundacją zastosowanie znalazła ustawa o zwolnieniach grupowych[2]. W świadectwach pracy wystawionych przez fundację pracownikom jako podstawę prawną rozwiązania stosunku pracy wskazano art. 30 § 1 pkt 2 Kp w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych.

Fundacja, która zatrudniła pracowników, zamierza wypłacić im odprawy pieniężne należne z tytułu rozwiązania stosunku pracy z poprzednią fundacją na podstawie art. 8 ww. ustawy, w związku z przejęciem przez nią na podstawie porozumienia trójstronnego długu z tego tytułu.

Czy wypłacana pracownikom odprawa, jako przejęty przez fundację dług, korzysta ze zwolnienia ze składek, skoro ma ścisły związek z rozwiązaniem stosunku pracy między nimi i pierwszą fundacją?

Stanowisko ZUS: Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę bądź rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Powyższe wyłączenie określonych należności z podstawy wymiaru składek społecznych zostało skonstruowane w sposób ogólny, bez wskazywania konkretnych przepisów prawa pracy, przyznających prawo do takich świadczeń. Jedynie przykładowo wymieniono, że chodzi o odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę, rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu wypowiedzenia czy wreszcie niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

W związku z tym przyjmuje się, że katalog świadczeń wyłączonych z podstawy wymiaru składek, zawartych w komentowanym przepisie, ma charakter otwarty, a powyższe wyłączenie nie dotyczy tylko odpraw czy odszkodowań przysługujących na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących, ale również wynikających z porozumień negocjowanych ze związkami zawodowymi na poziomie zakładu pracy lub indywidualnych porozumień zawieranych ze zwalnianymi pracownikami w ramach obowiązującej zasady swobody umów, która to zasada w prawie pracy oznacza dopuszczalność regulowania w umowie wszystkich innych spraw, jeśli nie pogarsza to sytuacji pracownika w porównaniu z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.

Par. 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego ma jednak zastosowanie jedynie w przypadku, gdy wypłata odszkodowania pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy. Jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę świadczenia powinno być ustanie zatrudnienia. Oznacza to, że tego typu świadczenie nie może być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach. Fakt, że wypłata świadczenia następuje np. na podstawie porozumienia między pracodawcą a pracownikiem, nie wyklucza zastosowania wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia.

W analizowanym przypadku zasadnicze znaczenie ma to, że odprawy pieniężne, które fundacja zamierza wypłacić pracownikom, stanowią przejęte przez nią zobowiązanie (dług) poprzedniego pracodawcy wobec pracownika tytułem odprawy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Istotne jest, że pracownicy pozostają aktualnie w zatrudnieniu u nowego pracodawcy. Przyczyną wypłaty odprawy pieniężnej jest więc nie tyle ustanie zatrudnienia u aktualnego pracodawcy, co zobowiązanie wynikające z umowy trójstronnej o przejęciu zobowiązań poprzedniego pracodawcy wobec pracownika, w tym odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania umowy o pracę.

W konsekwencji wypłata odpraw następuje w innych okolicznościach niż te określone w § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego. Nie korzystają one z wyłączenia z podstawy wymiaru składek społecznych, bo nie pozostają w bezpośrednim związku z rozwiązaniem stosunku pracy z pracodawcą, lecz stanowią przejęte przez niego zobowiązanie, jakie spoczywało na poprzednim pracodawcy.

Rekompensata za zagraniczne wyjazdy służbowe

Firma, która wypłaca kierowcom dodatkowe środki za podróże międzynarodowe, musi naliczać od nich składki społeczne – decyzja ZUS z 7.07.2021 r. (WPI/200000/43/480/2021).

Przedsiębiorca prowadzi działalność transportową – transport międzynarodowy. Kierowcy otrzymują z tytułu przebywania w podróży służbowej diety i ryczałty w wysokości określonej rozporządzeniem MPiPS w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej[3].

Wykonywanie zawodu kierowcy międzynarodowego wiąże się dla pracowników z dużym obciążeniem fizycznym i psychicznym, w szczególności z powodu rozłąki z rodziną. Przedsiębiorca planuje wypłacać każdemu pracownikowi przebywającemu w zagranicznej podróży służbowej składnik wynagrodzenia mającego na celu zrekompensowanie ponoszonych niedogodności („rekompensata za podróż międzynarodową”) – 40 euro za każdy dzień przebywania w podróży. Zamierza zatem zmienić przepisy wewnątrzzakładowe w ten sposób, że kierowca w transporcie międzynarodowym, za każdy dzień zagranicznej podróży służbowej, otrzyma dietę w wysokości 8 euro oraz rekompensatę za podróż międzynarodową w wysokości 40 euro.

W ocenie przedsiębiorcy „rekompensata za podróż międzynarodową” będzie przychodem ze stosunku pracy, wolnym od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 updof. Czy przychód ten będzie stanowił podstawę wymiaru składek?

Stanowisko ZUS: Par. 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia składkowego wyłącza z podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika. Świadczenia te nie podlegają ujęciu w podstawie wymiaru wyłącznie do wysokości określonej w rozporządzeniu MPiPS.

Przepis ten stanowi wyjątek od ogólnej zasady uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe każdego przychodu uzyskiwanego przez pracownika i jako mający charakter przywileju podlega ścisłej wykładni. Oznacza to, że powinien być interpretowany bez dokonywania wykładni rozszerzającej.

Zgodnie z § 2 rozporządzenia MPiPS z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługują: diety, zwrot kosztów przejazdów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, noclegów, innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb.

Gdy przedsiębiorca ponosi koszty związane z należnymi pracownikom dietami i innymi należnościami z tytułu podróży służbowej przewidzianymi dla krajowych i zagranicznych podróży służbowych, nie będą one podlegały wliczeniu do podstawy wymiaru składek społecznych na tych zasadach – z uwzględnieniem limitów wynikających z rozporządzenia MPiPS. Oznacza to, że nadwyżka ponad te limity każdorazowo podlega składkom.

Mając zatem na uwadze brzmienie przepisu, w którym ustawodawca szczegółowo określa katalog należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży krajowej oraz zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, oraz ich wysokość, brak jest podstaw do przyjęcia, że z wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia mogłaby również korzystać „rekompensata za podróż międzynarodową”. W konsekwencji wypłaconą pracownikowi przebywającemu w zagranicznej podróży służbowej rekompensatę należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek emerytalnej i rentowych ze stosunku pracy.

Składki w ZOZ od dodatkowych świadczeń

Dodatkowe wynagrodzenie dla pielęgniarki-prezesa nie jest oskładkowane – decyzja ZUS z 29.07.2021 r. (DI/100000/43/485/2021).

Przedsiębiorca prowadzi działalność w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego w ramach niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej. Spółkę reprezentuje jednoosobowy zarząd. Prezes zarządu (z wykształcenia pielęgniarka) otrzymuje miesięczne wynagrodzenie na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników. Nie jest z nią zawarta umowa o pracę ani inna cywilnoprawna. Prezes ma wykształcenie pielęgniarskie, ale nie wykonuje świadczeń pielęgniarskich na rzecz pacjentów, za które otrzymywałaby wynagrodzenie.

Zatrudnione w spółce pielęgniarki i położne otrzymują – na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia[4] – dodatkowe wynagrodzenie, które NFZ przekazuje poza finansowaniem świadczeń udzielanych na rzecz pacjentów. Dodatkowe środki przekazuje się w równej miesięcznej wysokości każdej z pielęgniarek po przeliczeniu na etat albo równoważnik etatu. Prezes zarządu, wykonując swoje obowiązki wynikające z zajmowanego stanowiska i posiadając równocześnie wykształcenie pielęgniarskie, uwzględniana jest w podziale otrzymywanych z NFZ środków. Dodatkowe wynagrodzenie, które otrzymuje jako pielęgniarka, jest zaliczane zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 updof do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Czy jest ono oskładkowane?

Stanowisko ZUS: Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która ma określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Art. 6 ust. 1 usus zawiera katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wyliczenie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty.

Skoro prezes zarządu spółki nie podlega z tytułu pełnionej funkcji ani z żadnego innego tytułu ubezpieczeniom społecznym, od dodatkowego wynagrodzenia, wypłaconego jej na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia, nie powstanie obowiązek opłacenia składek na te ubezpieczenia.

Bonusowe grupowe ubezpieczenie na życie

Dofinansowanie polisy na życie pracownika nie zwiększa podstawy naliczania składek – decyzja ZUS z 29.07.2021 r. (DI/100000/43/516/2021).

Pracodawca kupił pracownikom polisy grupowego ubezpieczenia na życie. Uprawnienie do zakupu polis przez pracowników po cenach niższych niż detaliczne będzie wynikało z regulaminu wynagrodzenia obowiązującego w spółce. Będzie tam postanowienie, zgodnie z którym pracownicy są uprawnieni do zakupu ubezpieczenia na życie za kwotę niższą niż cena ubezpieczenia pokrywana przez pracodawcę. Pracodawca zobowiązuje się do sfinansowania pozostałej części kwoty, stanowiącej różnicę pomiędzy ceną nabycia ubezpieczenia a kwotą uiszczoną przez pracownika.

Ubezpieczenie jest dodatkowym świadczeniem, jakie pracodawca zobowiązał się zapewnić pracownikom. Warunkiem przystąpienia do polisy jest częściowa odpłatność za nie. Częściowo nieodpłatne świadczenia z tego tytułu stanowią przychód pracownika, są opodatkowane, a spółka jako płatnik odprowadza zaliczki na PIT. Czy wchodzą do podstawy naliczania składek ZUS?

Stanowisko ZUS: Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego podstawy wymiaru składek nie stanowią m.in. korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające m.in. na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Z wyłączenia korzystają jedynie te przychody, które:

• wynikają z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu,
• przybierają postać niepieniężną (formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne lub formę usługi).

Pracownik uzyska efekt, o którym mowa w rozporządzeniu, gdy pracodawca kupi towary lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik byłby zobowiązany w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) ich nabycia. W praktyce zatem wyłączeniu z podstawy wymiaru składek społecznych będzie podlegała różnica pomiędzy ceną nabycia usługi a ponoszoną przez pracownika odpłatnością. Jest to równoznaczne z brakiem obowiązku opłacania składek od tej wartości.

Skoro wartość polisy grupowego ubezpieczenia na życie w części współfinansowanej przez pracodawcę będzie stanowić przychód pracownika ze stosunku pracy, zaś prawo do uzyskania tych korzyści wynika z regulaminu wynagradzania obowiązującego w spółce, przewidującego partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń, to kwota współfinansowania nie będzie uwzględniana w podstawie wymiaru składek społecznych.

Składki i środki wypłacone z polisy UFK

Inwestycyjny charakter produktu ubezpieczeniowego powoduje, że nie można korzystać ze zwolnienia ze składek – decyzja ZUS z 28.06.2021 r. (DI/100000/43/370/2021).

Firma zatrudnia pracowników na umowy o pracę i zlecenia. Planuje przystąpienie do programu ubezpieczenia na życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym (UFK). Jest to wydzielony fundusz aktywów, stanowiący rezerwę tworzoną ze składek ubezpieczeniowych, inwestowaną w sposób określony w umowie ubezpieczenia.

Stroną umowy będzie towarzystwo ubezpieczeniowe i firma (jako ubezpieczający). Pracownik będzie ubezpieczonym. Umowa ubezpieczenia zostanie zawarta oddzielnie dla poszczególnych ubezpieczonych. Regulamin wynagradzania przewiduje możliwość przystąpienia przez pracowników do umowy ubezpieczenia z UFK, na ich wniosek.

Składki będą opłacane częściowo przez pracodawcę (większość) jako ubezpieczającego, a częściowo przez pracownika. Z regulaminu wynagradzania wynika, że pracownik jest uprawniony do zakupu polisy po cenie niższej niż detaliczna.

Składka opłacana przez pracodawcę jest dzielona na dwie części – ochronną i inwestycyjną. Uprawnionym do środków zgromadzonych w części inwestycyjnej w trakcie ich gromadzenia będzie pracodawca, zaś z chwilą wypłaty pracownik.

Rachunek dotyczący części inwestycyjnej dzieli się na dwie części – podstawową i dodatkową. Konto podstawowe zapewnia stały wpływ środków (w określonej w umowie wysokości), jednocześnie zapewniając ich nienaruszalność w czasie trwania umowy ubezpieczenia. Z kolei konto dodatkowe zapewnia możliwość dokonywania dodatkowych dobrowolnych wpłat w dowolnej wysokości. Pracodawca planuje dokonywanie takich dodatkowych wpłat w razie osiągania dobrych wyników finansowych – w celu premiowania pracowników.

Uprawnionym do otrzymania świadczenia z tytułu umowy ubezpieczenia na życie z UFK jest pracownik, a w razie jego śmierci mogą to być uposażeni (inne osoby).

Umowa przewiduje możliwość dokonywania wypłat z rachunku dodatkowego części inwestycyjnej – na wniosek pracodawcy. Będzie on przekazywał wypłacane środki na rzecz ubezpieczonych pracowników. Może się to odbywać okresowo, w regularnych lub nieregularnych odstępach czasu. Wypłaty środków z rachunku podstawowego części inwestycyjnej ubezpieczenia mogą natomiast nastąpić dopiero po upływie okresu, na jaki została zawarta umowa ubezpieczenia (co najmniej 10 lat).

Dofinansowanie składek ubezpieczeniowych przez pracodawcę stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 updof. Natomiast późniejsza wypłata środków z polisy już nie – jest to dochód z polisy ubezpieczeniowej, a więc z odrębnego źródła przychodu[5].

Czy pracodawca powinien pobrać składki społeczne z tytułu opłaconej na rzecz pracownika składki ubezpieczeniowej lub od środków wypłaconych z polisy na jego rzecz?

Stanowisko ZUS: Zgodnie z § 1 rozporządzenia składkowego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu updof, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

W § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego z podstawy wymiaru składek wyłączono m.in. korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające m.in. na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.

Wyłączenie to ma również odpowiednie zastosowanie w odniesieniu do ustalania podstawy wymiaru składek m.in. osób wykonujących pracę na umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z Kc stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Aby z niego skorzystać, korzyść uzyskana przez pracownika musi mieć formę niepieniężną. Tymczasem świadczenie, o którym mowa, stanowi formę pieniężną, do której pracownik (zleceniobiorca) ma dostęp w zakresie określonym przez pracodawcę (zleceniodawcę).

Ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym to ubezpieczenie osobowe, które łączy element ochronny z inwestycyjnym. Składka wpłacana na poczet ubezpieczenia przeznaczana jest na dwa cele. Jej pierwsza część służy ochronie ubezpieczeniowej i wypłacie świadczenia pieniężnego zagwarantowanego w przypadku wystąpienia określonych w umowie zdarzeń, np. śmierci ubezpieczonego. Druga jest inwestowana w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe. Ma charakter oszczędnościowy.

Świadczenie jest związane z ryzykiem inwestycyjnym, ma formę pieniężną, polega na inwestowaniu własnych oszczędności, czyli lokowaniu i pomnażaniu kapitału na przyszłość. Wynikiem tego będzie wypłata świadczenia pieniężnego w ramach polisy. Dlatego nie ma tu zastosowania § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego.

Okoliczność, że dane świadczenie nie stanowi przychodu pracownika z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę (u zleceniobiorcy z tytułu działalności wykonywanej osobiście) – tak jak środki wypłacane z polisy na rzecz pracownika (zleceniobiorcy), które nie zostały zakwalifikowane jako przychód ze stosunku pracy (z działalności wykonywanej osobiście) – skutkuje nieuwzględnianiem jego wartości w podstawie wymiaru składek społecznych z uwagi na art. 18 ust. 1 i 3 w zw. z art. 20 ust. 1 usus, z których wynika, że podstawę wymiaru składek pracownika (zleceniobiorcy) na te ubezpieczenia stanowi przychód. Brak przychodowego charakteru danego świadczenia decyduje o tym, że nie stanowi ono podstawy wymiaru składek na poszczególne ubezpieczenia (w tym także zdrowotne, art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej) oraz nie ma w odniesieniu do niego zastosowania rozporządzenie składkowe.