Co nowego w orzecznictwie podatkowym - październik 2025

PODATEK DOCHODOWY

Stypendia dla studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, wydanej na podstawie Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, są w całości zwolnione z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 39 updof – wyrok NSA z 23.07.2025 r. (II FSK 1378/22).

Z uzasadnienia: Kwestia sporna dotyczy wykładni art. 21 ust. 1 pkt 39 i 40b updof, a w szczególności wzajemnych relacji pomiędzy zapisami tych dwóch wskazanych jednostek redakcyjnych (…). W ocenie sądu I instancji art. 21 ust. 1 pkt 40b jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 21 ust. 1 pkt 39 i poprzez to zmniejsza zakres zwolnienia dla stypendiów określonych w ostatnim przepisie, w tym m.in. stypendiów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jst. (…)

Należy jednak zauważyć, że obydwa te przepisy są tej samej rangi, tzn. ustawy, a ponadto (…) pozostają w stosunku krzyżowania się, a nie nadrzędności i podrzędności. W żadnym z nich nie zawarto także zastrzeżenia, że w jakimkolwiek stopniu modyfikuje on drugi z przepisów o tej samej randze. (…) W początkowym okresie obowiązywania zwolnienie z pkt 39 w art. 21 ust. 1 updof dotyczyło wyłącznie stypendiów naukowych, a w późniejszym okresie możliwość korzystania przez studentów ze zwolnienia z opodatkowania stypendiów w całości uzależniona była od tego, aby zasady jego przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, dodatkowo po zasięgnięciu opinii specjalnego organu opiniodawczego, albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Nie było zatem wystarczające samo uchwalenie programu stypendialnego i określenie zasad jego stosowania ani przez organ stanowiący jst, ani przez żaden inny podmiot przyznający stypendia. (…)

Zasadnicza zmiana modelu zwolnienia (…) nastąpiła od 1.01.2018 r. Wówczas to zwolnienie objęło wszystkie stypendia, o których mowa w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Pszwn). Prócz tego ustawodawca co do zasady zrezygnował z wymogu zatwierdzania zasad ich przyznawania przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego (…). Oznacza to, że począwszy od 1.01.2018 r. stypendia dla studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jst wydanej na podstawie art. 96 Pszwn, korzystają ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 39 updof. Dla stypendiów zaś, których zasady wynikają z innych ustaw, należy stosować zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 40b updof. Tym samym zakres normowania wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 39 wyklucza się z zakresem normowania wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 40b. Istnieją bowiem stypendia dla studentów przyznane przez organ stanowiący jst, które nie są uchwalane na podstawie przepisów Pszwn. Mogą to być np. stypendia ustanawiane na podstawie art. 31 ustawy o sporcie.

Uwzględnienie stanowiska organu interpretacyjnego, zaakceptowanego przez sąd I instancji, mogłoby prowadzić do rozszerzającej (ekstensywnej) wykładni zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 40b, powodując zarazem zwężającą (restryktywną) wykładnię zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 39.

Odszkodowanie i koszty zawarcia umowy ubezpieczeniowej są bezpośrednio związane z działalnością strefową – wyrok NSA z 4.06.2025 r. (II FSK 707/22).

Z uzasadnienia: Odnośnie do istoty sporu prowadzonego na tle art. 17 ust. 1 pkt 34 updop NSA stwierdza, że uzyskane przez spółkę odszkodowanie – tak z tytułu utraconych zysków, jak i za zniszczone w wyniku pożaru składniki majątkowe – stanowi przychód z działalności strefowej, jeżeli owo zdarzenie (pożar) skutkujące uzyskaniem odszkodowania miało miejsce na terenie specjalnej strefy ekonomicznej (SSE), dotyczyło składników majątku wykorzystywanych do działalności strefowej, zgodnie z wydaną dla spółki decyzją o wsparciu, a także powodowało utratę zysków z tejże działalności. Również opłacone przez spółkę składki przewidziane w umowie ubezpieczeniowej należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów z działalności strefowej spółki, jeżeli ubezpieczenie dotyczyło skutków nadzwyczajnego zdarzenia w postaci pożaru, tj. utraty przez spółkę zysków oraz zniszczenia jej majątku wykorzystywanego do działalności prowadzonej na terenie SSE, zgodnie z decyzją o wsparciu. Wskazane przez spółkę przychody oraz koszty ich uzyskania należy zatem uwzględnić przy obliczaniu dochodu korzystającego ze zwolnienia od CIT. (…)

NSA zasadniczo podziela wyrażany w orzecznictwie pogląd, że zwolnienie dotyczy wyłącznie przychodów z działalności objętej zezwoleniem oraz będących bezpośrednim następstwem tejże działalności, a nie dochodów pozostających tylko w bliżej nieokreślonym związku z tą działalnością strefową (por. np. wyroki NSA z 5.05.2016 r., II FSK 763/14, i 23.11.2023 r., II FSK 294/22). (…) Dane czynności mogą być zakwalifikowane do działalności strefowej wówczas, gdy pomiędzy tymi czynnościami a działalnością podstawową istnieje ścisły i nierozerwalny, funkcjonalny związek, tj. gdy stanowią one integralną część działalności prowadzonej na terenie SSE (por. np. wyroki NSA z 10.09.2015 r., II FSK 1766/13, 9.08.2017 r., II FSK 1853/15, 29.10.2019 r., II FSK 809/18, i 20.08.2020 r., II FSK 1319/18). (…)

Skoro spółka otrzymała odszkodowanie w związku ze zdarzeniem mającym miejsce na terenie SSE (pożar), wywołującym negatywne dla spółki skutki w postaci zniszczenia składników jej majątku i utraty zysków, owo zdarzenie było bezpośrednio związane z działalnością, o której mowa w decyzji o wsparciu, to znaczy, że stanowi przychód z tejże działalności strefowej. Opłacone składki przewidziane w umowie ubezpieczeniowej (…) stanowią zaś koszty podatkowe działalności strefowej. (…) Otrzymanie odszkodowania nie byłoby możliwe w spornym zakresie, gdyby spółka nie prowadziła podstawowej działalności strefowej, przy której wykorzystywała składniki majątkowe, które uległy zniszczeniu na skutek pożaru. (…)

W razie zaaprobowania stanowiska organu podatkowego (…) doszłoby do paradoksalnej sytuacji, w której przychody z odszkodowania należałoby uznać za przychody spółki z jej działalności pozastrefowej, także gdy podatnik nie prowadzi działalności gospodarczej poza SSE (…). Spółka bez wyraźnej podstawy prawnej obowiązana byłaby nie tylko opodatkować dochód zbliżony do otrzymanego przychodu z tytułu odszkodowania (pomniejszony wyłącznie o składki), ale zostałaby także pozbawiona możliwości wyłączenia z kosztów podatkowych działalności strefowej poniesionych uprzednio kosztów nabycia składników jej majątku wykorzystywanego do tejże działalności. Znalazłaby się zatem w gorszej sytuacji od przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą poza SSE. Taka wykładnia art. 17 ust. 1 pkt 34 updop byłaby sprzeczna z ratio legis omawianego zwolnienia podatkowego.

Wydatki spowodowane korektą cen zakupu są kosztem uzyskania przychodów u nabywcy i przychodem u sprzedającego – wyrok NSA z 11.06.2025 r. (II FSK 1204/22).

Z uzasadnienia: W ocenie NSA (…) korekta kosztów uzyskania przychodów zmierzająca do ich określenia w sposób najbliższy cenie rynkowej nabywanych przez spółkę towarów handlowych (korekta ceny ich zakupu) ma związek z przychodami spółki z ich sprzedaży w rozumieniu art. 15 ust. 1 updop. (…) Celowość wydatku (…) dotyczy bowiem oceny zakupu towarów handlowych, a nie korekty ceny ich zakupu. Skoro – jak wskazała spółka – warunki korekty ceny są weryfikowalne i skutkują ustaleniem ceny sprzedaży (i zakupu) towarów handlowych (ziemiopłodów) na poziomie rynkowym, w oparciu o przedstawione we wniosku dane, to niewłaściwe jest dokonywanie oceny celowości wydatku (…) w sposób prezentowany przez KIS. (…)

Wadliwe stanowisko organu podatkowego wyrażone na tle art. 15 ust. 1 updop skutkowało uchyleniem się przez KIS od rozstrzygnięcia istoty wątpliwości spółki, tj. dokonania przez ten organ podatkowy oceny jej stanowiska wyrażonego na tle art. 15 ust. 4i–4k updop. (…) Ponownie rozpoznając sprawę, organ podatkowy obowiązany będzie (…) przyjąć, że wskazana we wniosku spółki korekta cen zakupu towarów handlowych (ziemiopłodów), ustalana na poziomie rynkowym, jest neutralna podatkowo w kontekście art. 15 ust. 1 updop, tj. wywołuje ona odpowiedni skutek kosztowy u spółki, a także wywołuje odpowiedni skutek przychodowy u jej kontrahentów (spółek produkcyjnych).

VAT

Korekta cen transferowych może być z VAT – wyrok TSUE z 4.09.2025 r. (C-726/23).

Z uzasadnienia: Obie strony podjęły wzajemne zobowiązania. Z jednej strony spółka Arcomet Belgia zobowiązała się do świadczenia pewnej liczby usług handlowych i ponoszenia głównego ryzyka gospodarczego związanego z działalnością spółki Arcomet Rumunia jako spółki operacyjnej, a z drugiej strony Arcomet Rumunia zobowiązała się do zapłaty na koniec każdego roku kwoty odpowiadającej części uzyskanej przez siebie marży operacyjnej przekraczającej 2,74%. (…) Płatności dokonane przez Arcomet Rumunia na podstawie umowy z dnia (…) stanowiły wynagrodzenie za czynności wykonywane przez Arcomet Belgia. Ponadto świadczenia otrzymane w zamian za te płatności mogły przysporzyć Arcomet Rumunia konkretnej korzyści, a to z uwagi na to, że usługi świadczone przez Arcomet Belgia, które są powszechne w ramach stosunku wewnątrzgrupowego, miały wpływ na marżę operacyjną Arcomet Rumunia dziękiszczędnościom (…) lub udoskonaleniu usługi świadczonej na rzecz klientów końcowych. W konsekwencji (…) wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy (…). Istnieje bezpośredni związek między świadczoną usługą a pobranymi kwotami. (…)

Prawdą jest, że kwota wynagrodzenia uzgodniona w umowie z dnia (…) jest sama w sobie zmienna, ponieważ wynagrodzenie zakłada istnienie dodatniej marży operacyjnej, a zatem zależy od wyniku Arcomet Rumunia w danym roku. Jednakże wynagrodzenie to nie jest ani nieodpłatne, ani przypadkowe, ani trudne do określenia ilościowo, czy też niepewne w rozumieniu orzecznictwa TSUE. (…) Warunki tego wynagrodzenia są określone z góry w tej umowie i zgodnie z precyzyjnymi kryteriami. (…) Z uwagi na powyższe (…) art. 2 ust. 1 lit. c dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że wynagrodzenie za określone umownie usługi wewnątrzgrupowe świadczone przez spółkę dominującą na rzecz jej spółki zależnej, które jest obliczane zgodnie z metodą zalecaną przez wytyczne OECD i odpowiada części marży operacyjnej przekraczającej 2,74% uzyskanej przez tę spółkę zależną, stanowi wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług objęte zakresem stosowania VAT. (…)

Poprzez pytanie drugie sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 168 i art. 178 dyrektywy 112 (…) sprzeciwiają się temu, aby organ podatkowy wymagał od podatnika, który wnosi o odliczenie naliczonego VAT, przedstawienia dokumentów innych niż faktura w celu wykazania istnienia usług wskazanych na tej fakturze i ich wykorzystania na potrzeby opodatkowanych transakcji tego podatnika. (…)

Organy podatkowe mogą wymagać, aby podatnik przedstawił dowody niezbędne do dokonania oceny, czy należy przyznać żądane odliczenie, w szczególności w celu wykazania, że usługi stanowiące podstawę prawa do odliczenia zostały wykorzystane przez podatnika na późniejszym etapie obrotu na potrzeby jego własnych opodatkowanych transakcji. W ramach tej oceny nie ograniczają się one do zbadania samej faktury. Dowody te mogą w szczególności obejmować dokumenty znajdujące się w posiadaniu usługodawcy, od którego podatnik nabył usługi. (…) Jednakże wymagane dowody muszą być niezbędne i proporcjonalne do celów oceny, czy zostały spełnione materialne przesłanki prawa do odliczenia.

Usługi są ciągłe poprzez swoją powtarzalność, cykliczność, ustawiczność. W art. 19a ust. 3 ustawy o VAT nie chodzi o to, aby jedna usługa miała być świadczona w sposób ciągły – wyrok NSA z 19.05.2025 r. (I FSK 1995/21).

Z uzasadnienia: Art. 19a ust. 3 ustawy o VAT stanowi, że usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. (…) Regulacje te stanowią implementację art. 64 ust. 2 dyrektywy 112. (…)

To sposób wykonywania (wielu) usług ma być ciągły (poprzez swoją powtarzalność, cykliczność, ustawiczność), a nie (jedna) usługa ma być świadczona w sposób ciągły. (…) Trzeba też mieć na uwadze, że celem art. 64 ust. 2 dyrektywy jest ułatwienie rozpoznawania obowiązku podatkowego, w przypadku gdy dostawa towarów lub świadczenie usług odbywa się w sposób określany jako ciągły (…).

Spółka dysponuje umowami z kontrahentami zawartymi na czas nieoznaczony lub na czas powyżej jednego roku, w ramach których świadczy umowy transportowe i spedycyjne. Umowy te określają tygodniowe lub miesięczne terminy rozliczeń. Tym samym kontrahent reguluje należność za ilość wykonanych usług w danym – określonym umową – okresie. Poszczególne usługi (transportu/spedycji) są realizacją przyjętego zobowiązania do dokonania szeregu usług objętych danym stosunkiem zobowiązaniowym, kiedy z góry przyjęto powtarzalność usług i ustalono dla nich okresy rozliczeniowe. (…) Powtarzanie tych samych usług transportowych i spedycyjnych ma na celu utrzymanie łańcucha dostaw i oznacza, że usługi wykonywane są w sposób ciągły. (…)

Prawidłowa wykładnia art. 19a ust. 3 nakazuje przyjąć, że usługi są świadczone w sposób ciągły, gdy wykonania poszczególnych usług (transportu lub spedycji) są realizacją przyjętego zobowiązania do dokonania szeregu usług, objętych danym stosunkiem zobowiązaniowym, kiedy z góry przyjęto powtarzalność usług oraz ustalono dla nich okresy rozliczeniowe.

Podobne orzeczenie TSUE z: 28.10.2021 r. (C-324/20).

Podobne orzeczenia NSA z: 9.09.2024 r. (I FSK 1786/20), 4.08.2020 r. (I FSK 1848/17), 27.05.2019 r. (I FSK 970/17), 14.06.2018 r. (I FSK 1239/16), 5.09.2017 r. (I FSK 2319/15) i 11.04.2017 r. (I FSK 1104/17).

Umożliwianie klientom sklepu internetowego skorzystania z płatności ratalnej przez złożenie wniosku kredytowego za pośrednictwem portalu jest usługą pośrednictwa zwolnioną z VAT – wyrok NSA z 8.01.2025 r. (I FSK 743/21).

Z uzasadnienia: Spór powstał na tle wykładni art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT i wynikającego z tego przepisu zwolnienia z podatku „usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych”. (…) Wskazany przepis stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. b dyrektywy 112 (…). Z orzecznictwa TSUE wydanego w sprawach C-453/05, C-235/00 i C-2/95 wynika, że:

• usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie,
• z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej,
• celem jest dążenie do zawarcia umowy (przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy),
• usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

(…) Obie strony sporu powoływały się na orzecznictwo TSUE, jednak wyciągały z niego odmienne wnioski. (…) W orzecznictwie TSUE podkreślono, że zwolnienie pośrednictwa kredytowego przewidziane w art. 135 ust. 1 lit. b dyrektywy 112 jest rozumiane co do zasady jako działania zmierzające do skojarzenia podmiotów poszukujących finansowania. W wyroku z 21.06.2007 r. (C-453/05) wprost wskazano, że pojęcie „pośrednictwa” obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. (…)

Celem takiej działalności jest uczynić wszystko co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Natomiast nie ma miejsca działalność polegająca na pośrednictwie, jeżeli jedna ze stron umowy zleca podwykonawcy część czynności faktycznych związanych z umową. (…) Nie jest wymagane, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową (…).

Warto przywołać wyrok NSA z 26.06.2013 r. (I FSK 922/12), w którym zwrócono uwagę na to, że „W dobie nowoczesnych technik komunikacji możliwe jest świadczenie usług pośrednictwa w nabywaniu szeroko rozumianych usług finansowych (ubezpieczeniowych i bankowych) przy wykorzystaniu sieci Internet i nowoczesnych narzędzi elektronicznych (…). Świadczone za pomocą sieci Internet usługi, polegające na prezentacji i możliwości zapoznania się z ofertą instytucji finansowych, a w przypadku zainteresowania produktem danej instytucji finansowej stworzenia użytkownikowi możliwości kontaktu z doradcą lub możliwości pobrania, wypełnienia i złożenia wniosku, a następnie zawarcia umowy i nabycia danego produktu finansowego, stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych określonych w art. 43 ust. 1 pkt 37–41ustawy o VAT, zwolnione z opodatkowania VAT”. (…)

W niniejszej sprawie nie ma podstaw do przyjęcia, że działalność spółki polegająca na jeszcze bardziej rozwiniętym systemie, pozwalającym na załatwienie formalności przez kliknięcie przez osobę zainteresowaną zawarciem umowy z bankiem, jest działaniem o charakterze „mniej oczywistego pośrednictwa” niż w sprawie przywołanej powyżej. (…) Podejmowanie przez skarżącą spółkę działań polegających na oddaniu przestrzeni na stronie internetowej, zapewnieniu narzędzi stwarzających możliwość przeglądania oferty, nawiązania kontaktu, pobrania wniosku (…) ma na celu skojarzenie dwóch stron i doprowadzenie do zawarcia umowy między użytkownikiem a instytucją finansową. Takim działaniem skarżąca spółka spełnia warunek uczynienia wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sama jako pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy.

Podobne orzeczenia NSA z: 20.02.2019 r. (I FSK 147/17) i 26.06.2013 r. (I FSK 922/12).

Pośrednictwo prowadzące do zawarcia umowy o zarządzanie PPK i tym samym do zawarcia umowy o prowadzenie PPK jest zwolnione od VAT – wyrok NSA z 13.06.2025 r. (I FSK 571/22).

Z uzasadnienia: Zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych (PPK) podmiot zatrudniający, w porozumieniu z zakładową organizacją związkową działającą w tym podmiocie zatrudniającym, wybiera instytucję finansową, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK. (…) Następnie z instytucją finansową, z którą podmiot zatrudniający zawarł umowę o zarządzanie PPK, podmiot ten zawiera w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych w podmiocie zatrudniającym umowę o prowadzenie PPK. (…) Tym samym nie może być wątpliwości, że czynności pośrednictwa doprowadzające do zawarcia umowy o zarządzanie PPK skutkują jednocześnie doprowadzeniem do zawarcia umowy o prowadzenie PPK. (…)

Ustawa o PPK nie zezwala na zawarcie umowy o prowadzenie PPK z inną instytucją finansową niż ta, z którą dany podmiot zatrudniający zawarł umowę o zarządzanie PPK. (…) Czynności składające się na usługę pośrednictwa w zawieraniu umów o zarządzanie PPK pomiędzy podmiotem zatrudniającym a instytucją finansową stanowią równocześnie usługę pośrednictwa w zawieraniu przez podmiot zatrudniający, w imieniu i na rzecz pracowników, umów o prowadzenie PPK z instytucją finansową. (…) Brak wskazania w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. g ustawy o VAT zwolnienia dla usług pośrednictwa przy usługach zarządzania PPK nie stanowi wystarczającej podstawy prawnej dla odmowy zwolnienia z opodatkowania czynności świadczonych przez skarżącą.

Podobne orzeczenia NSA z: 13.11.2024 r. (I FSK 1135/21), 25.10.2024 r. (I FSK 398/21), 24.09.2024 r. (I FSK 147/21), 10.07.2024 r. (I FSK 1169/20), 3.07.2024 r. (I FSK 1552/20) i 2.07.2024 r. (I FSK 1359/20).

Ze zwolnienia z VAT usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego mogą korzystać nie tylko instytucje publiczne, ale także prywatne, pod warunkiem że realizują cele edukacyjne podobne do tych realizowanych przez podmioty prawa publicznego – wyrok NSA z 28.05.2025 r. (I FSK 89/22).

Z uzasadnienia: KIS uznała stanowisko skarżącej za prawidłowe w zakresie zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT usług przeprowadzania szkolenia w zakresie obsługi maszyn specjalistycznych, drwala-operatora pilarek mechanicznych oraz nieprawidłowe w zakresie zwolnienia od tego podatku usług przeprowadzania szkolenia w zakresie ogrodnictwa i konserwacji zieleni, florystyki, małej gastronomii, stylizacji paznokci, pracownika biurowego. Organ interpretacyjny stanął na stanowisku, że (…) dla oceny, czy kursy te są zwolnione od podatku (…), konieczne jest jeszcze uznanie, że są to usługi prowadzone w formach i na zasadach przewiedzianych w odrębnych przepisach. (…)

NSA w pełni zgadza się z oceną prawną (…), według której art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT w sposób niewłaściwy implementuje do polskiego porządku prawnego normę z art. 132 ust. 1 lit. i dyrektywy 112. (…) W art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT zwolnienie usług kształcenia i przekwalifikowania zawodowego uzależniono od uregulowania tych kwestii w odrębnych przepisach. (…) Zakres tego zwolnienia jest znacząco zawężony w porównaniu z zakresem zwolnienia określonego w powołanym przepisie dyrektywy 112. (…)

Brak polskich regulacji prawnych odnoszących się do kształcenia zawodowego w zakresie ogrodnictwa i konserwacji zieleni, florystyki, małej gastronomii, stylizacji paznokci, pracownika biurowego nie mógł sam przez się przesądzać o tym, że usługa ta nie może korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 132 ust. 1 lit. i dyrektywy 112. (…) Zwolnienie określone w tym przepisie odnosi się do usług kształcenia świadczonych przez instytucje w tym celu powołane, zapewniające odpowiednią jakość świadczeń, realizujące określoną politykę edukacyjną, dysponujące przy tym zasobem kadrowym oraz odpowiednią infrastrukturą. Ze zwolnienia od podatku mogą korzystać nie tylko instytucje publiczne, ale także inne instytucje uznane przez państwo członkowskie za mające podobne cele jak podmioty prawa publicznego. Podmioty takie muszą realizować cele edukacyjne podobne do tych realizowanych przez podmioty prawa publicznego. (…)

O zastosowaniu wobec skarżącej zwolnienia z VAT przesądzić może jedynie ocena jej działalności, która wykaże, że działalność ta jest podobna do działalności podmiotów publicznych realizujących kształcenie zawodowe we wskazanych przez skarżącą specjalnościach zawodowych.

Podobne orzeczenie TSUE z: 28.11.2013 r. (C-319/12).

Podobne orzeczenia NSA z: 6.11.2024 r. (I FSK 573/21), 28.01.2020 r. (I FSK 1731/17), 11.06.2019 r. (I FSK 769/17), 12.04.2019 r. (I FSK 723/17), 6.07.2018 r. (I FSK 1529/16) i 6.09.2016 r. (I FSK 392/15).

Kursy MBA, szkoły biznesu czy wysoko zaawansowane kursy zarządzania nie są usługą wstępu na imprezę naukową ani edukacyjną, więc miejscem ich świadczenia jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą ma siedzibę działalności gospodarczej (art. 28b ustawy o VAT) – wyrok NSA z 13.12.2024 r. (I FSK 865/21).

Z uzasadnienia: Istota sporu dotyczy tego, czy inicjatywa edukacyjna opisana we wniosku stanowi usługę wstępu na imprezę naukową/edukacyjną, a tym samym, czy miejscem jej świadczenia jest miejsce, w którym odbywa się ta impreza (art. 28g ust. 1 ustawy VAT), czy też miejsce jej świadczenia należy określić zgodnie z art. 28b ustawy o VAT. Zgodnie z art. 28g ust. 1 miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce, w którym te imprezy faktycznie się odbywają [obecnie art. 28g ust. 1 zawiera zastrzeżenie „w przypadku gdy obecność na nich nie jest wirtualna” – przyp. red.]. (…)

Przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia „usługi wstępu”. Do pojęcia tego odnosi się natomiast art. 32 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15.03.2011 r. Na mocy art. 32 ust. 1 rozporządzenia usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, o których mowa w art. 53 dyrektywy 112, obejmują świadczenie usług, których podstawową cechą jest przyznawanie prawa wstępu w zamian za bilet lub opłatę, w tym opłatę w formie abonamentu, biletu okresowego lub opłaty okresowej. W świetle art. 32 ust. 2 rozporządzenia przepis ten ma zastosowanie w szczególności do prawa wstępu na spektakle, przedstawienia teatralne, występy cyrkowe, targi, do parków rozrywki, na koncerty, wystawy, jak również inne podobne wydarzenia kulturalne; prawa wstępu na wydarzenia sportowe, takie jak mecze lub zawody; prawa wstępu na wydarzenia edukacyjne i naukowe, takie jak konferencje i seminaria. (…)

Należy odwołać się także do wyroku TSUE z 13.03.2019 r. (C-647/17), w którym stwierdzono, że (…) sformułowanie „usług wstępu na imprezy” obejmuje usługę polegającą na szkoleniu w formie 5-dniowego kursu z zakresu księgowości, która jest świadczona wyłącznie na rzecz podatników i wymaga wcześniejszej rejestracji oraz wcześniejszego opłacenia. (…) Skarżąca wskazała, że cyklicznie umożliwia wybranym kategoriom zatrudnionych udział w różnorodnych szkoleniach, warsztatach, panelach merytorycznych, sympozjach i innych przedsięwzięciach edukacyjnych. W tym organizowane są inicjatywy edukacyjne przeprowadzane na przestrzeni kilku tygodni bądź w dłuższym okresie, bądź w ramach sesji rocznych, polegające na cyklicznym uczestnictwie w organizowanych zajęciach, podczas których uczestnicy, często już posiadający wysokie kwalifikacje, zdobywają specjalistyczną wiedzę z zakresu księgowości, finansów, marketingu, zarządzania przedsiębiorstwem i korzystania z systemów informacji, prawa oraz zarządzania zasobami ludzkimi. Są to w szczególności kursy MBA, szkoły biznesu czy wysoko zaawansowane kursy zarządzania. (…)

Opisane we wniosku inicjatywy edukacyjne nie stanowią usług wstępu na imprezę edukacyjną w rozumieniu powołanych wyżej przepisów. (…) Usługa wstępu na imprezy naukowe czy edukacyjne, o której mowa w art. 28g ust. 1 ustawy o VAT, oznacza przyznane w zamian za bilet lub opłatę (w tym opłatę w formie abonamentu, biletu okresowego lub opłaty okresowej) prawo uczestniczenia w wydarzeniu/spotkaniu, które służy omówieniu zagadnień związanych z jakąś dziedziną wiedzy, czy też szkolenie wzorowane na takim spotkaniu. (…) Przez usługi wstępu na imprezy naukowe czy też edukacyjne należy rozumieć prawo udziału w wydarzeniu, które ma określony program oraz stosunkowo krótki czas trwania (trwa kilka godzin lub kilka dni i nie ma cyklicznego charakteru).

Usług wstępu na imprezy edukacyjne nie stanowi natomiast uczestniczenie w kursach MBA, szkole biznesu czy wysoko zaawansowanych kursach zarządzania przeprowadzanych na przestrzeni kilku tygodni bądź w dłuższym okresie (…), bądź w ramach sesji rocznych, polegające na cyklicznym uczestnictwie w organizowanych zajęciach. (…) Imprezą edukacyjną nie jest bowiem taka działalność, która stanowi cykl zajęć rozłożony na kilka tygodni, miesięcy czy lat.