Co nowego w prawie - wrzesień 2025

Podmioty wykluczone

Od 23.07.2025 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 15.07.2025 r. w sprawie rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich (DzU poz. 966). Ma usprawnić działania rejestru podmiotów wykluczonych i zapewnić lepszą komunikację z administracją. W tym celu m.in.:

• wprowadzono nowy tryb uzyskiwania informacji z rejestru – upoważnione instytucje będą mogły samodzielnie sprawdzać status podmiotu w systemie i pobierać potwierdzenia; możliwe będzie złożenie wniosku o dodatkowe dane, a MF odpowie w ciągu 7 dni roboczych,
• katalog instytucji uprawnionych do zgłaszania rozszerzono o instytucje zarządzające, pośredniczące i wdrażające,
• zakres zgłaszanych danych rozszerzono m.in. o adres korespondencyjny podmiotu wykluczonego,
• doręczanie powiadomień odbywa się według reguł Kodeksu postępowania administracyjnego zamiast na odrębnych zasadach.

Strzeżone firmy

24.07.2025 r. weszła w życie ustawa z 9.07.2025 r. o zmianie ustawy o kontroli niektórych inwestycji oraz ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (DzU poz. 973).

Ma utrzymać ochronę przedsiębiorstw krajowych przed niekontrolowanym przejęciem przez podmioty spoza UE, które to przejęcie mogłoby zagrozić bezpieczeństwu publicznemu, porządkowi publicznemu lub zdrowiu publicznemu. Obowiązujące zasady kontroli inwestycji zagranicznych wprowadzono w związku z pandemią COVID-19 na 2 lata, następnie przedłużono ich obowiązywanie do 24.07.2025 r. z powodu wojny w Ukrainie.

Obecnie kolejny raz przedłużono ich stosowanie. Ponadto określono zasady i tryb kontroli inwestycji skutkujących nabyciem lub osiągnięciem znaczącego uczestnictwa lub nabyciem dominacji nad podmiotem objętym ochroną. Kontrolę sprawuje Prezes UOKiK.

Nowa „nota budżetowa”

Od 25.07.2025 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 13.07.2025 r. w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu oraz trybu i terminów opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej (DzU poz. 984). Zmiany wynikają m.in. z ustawy o Radzie Fiskalnej, a polegają na:

• rezygnacji z planowania celów i mierników na poziomie funkcji państwa; najwyższym poziomem planowania będzie poziom zadań budżetowych,
• uwzględnieniu zmian w ustawie o finansach publicznych, w szczególności w zakresie wskaźników budżetowych i sposobu planowania wydatków,
• dodaniu od 2026 r. w formularzach budżetowych nowej grupy pracowniczej: „Członkowie Rady Fiskalnej”.

Ponadto ujednolicono horyzont planowania – wszystkie dane będą planowane na rok budżetowy i kolejne 3 lata. Inaczej też będą oznaczane kolejne lata. Wprowadzono zmiany sektorowe, m.in. dostosowano formularz RZ-5 w związku ze zniesieniem zwrotów gminom za utracone dochody z tytułu zwolnienia z podatku od nieruchomości w parkach narodowych i rezerwatach.

Urlop macierzyński funkcjonariusza

Rozporządzenie MF z 17.07.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji przebiegu służby funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej (DzU poz. 976) uwzględnia przyznawanie funkcjonariuszom urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Obowiązuje od 31.07.2025 r.

Waloryzacja emerytur

W 2026 r. wysokość waloryzacji emerytur i rent ustalono na poziomie 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym (czyli minimum gwarantowanego przez ustawę). Tak wynika z rozporządzenia RM z 31.07.2025 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. (DzU poz. 1048) – weszło w życie 1.08.2025 r.

Właściwy ZUS do ściągania nienależnych świadczeń

ZUS centralizuje prowadzenie działań egzekucyjnych. Postępowania te w sprawie nienależnie pobranych świadczeń będzie prowadzić Dyrektor Oddziału ZUS w Legnicy. Centralizacja ma nastąpić etapami. Dyrektor Oddziału ZUS w Legnicy w przejętych postępowaniach egzekucyjnych wstąpi w prawa i obowiązki dotychczasowych organów egzekucyjnych, a czynności tych organów pozostaną w mocy. Te zaś zawiadomią uczestników postępowania o zmianie organu egzekucyjnego i nowym numerze rachunku bankowego. Tak wynika z obowiązującego od 1.08.2025 r. rozporządzenia MF z 11.07.2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie siedzib i właściwości rzeczowej oraz miejscowej dyrektorów oddziałów Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wyznaczonych do działania jako organy egzekucyjne (DzU poz. 962).

Trzynastki i czternastki dla emerytów

1.08.2025 r. weszło w życie rozporządzenie RM z 31.07.2025 r. w sprawie określenia miesiąca wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów w 2025 r. (DzU poz. 1049), w myśl którego w 2025 r. trzynastki i czternastki dla emerytów będą wypłacone we wrześniu.

Nie trzeba znać płci dziecka, żeby dostać zasiłek macierzyński lub pogrzebowy

Obowiązujące od 6.08.2025 r. rozporządzenia MRPiPS z 21.07.2025 r.:

• zmieniające rozporządzenie w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (DzU poz. 968),
• zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (DzU poz. 969),

ułatwią dokumentowanie prawa do świadczeń w przypadku urodzenia martwego dziecka, dla którego nie można określić płci.

Aby uzyskać zasiłek pogrzebowy, rodzice nie będą już musieli na własny koszt wykonywać badań genetycznych ustalających płeć dziecka. Jeśli płeć można określić, podstawą do ubiegania się o zasiłek pogrzebowy będzie akt urodzenia dziecka z adnotacją, że urodziło się martwe (tak jest obecnie). W przeciwnym razie taką podstawą będzie karta zgonu albo zaświadczenie wystawione przez lekarza bądź położną o martwym urodzeniu, bez względu na czas trwania ciąży, wydane na podstawie dokumentacji medycznej. Podobnie rozwiązano problem uzyskania zasiłku macierzyńskiego. Gdy nie będzie sporządzony akt urodzenia, matka może się posłużyć nowym dokumentem, tzn. ww. zaświadczeniem.

Bez strategii podatkowej

7.08.2025 r. weszła w życie ustawa z 25.06.2025 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU poz. 1074). Uchyliła art. 27c updop, czyli obowiązek sporządzania i podawania do publicznej wiadomości informacji o realizowanej strategii podatkowej za rok podatkowy przez:

• podatkowe grupy kapitałowe, bez względu na wysokość osiągniętych przychodów, oraz
• innych podatników, u których wartość przychodu uzyskana w roku podatkowym przekroczyła równowartość 50 mln euro.

Gdy termin sporządzania i podawania do publicznej wiadomości informacji o realizowanej strategii podatkowej już minął, nie będzie obowiązku ich sporządzania i nie będą nakładane kary pieniężne.

Rynek regulowany

Od 7.08.2025 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 5.07.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków, jakie musi spełniać rynek regulowany oraz platforma aukcyjna (DzU poz. 974). Dostosowuje polskie przepisy do wymagań unijnych. Na podmioty prowadzące rynek regulowany nałożono dodatkowe obowiązki, m.in.:

• zarządzania ryzykiem związanym z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT),
• posiadania odporności operacyjnej zapewniającej ciągłość działania systemów transakcyjnych,
• ustanowienia niezbędnych mechanizmów gwarantujących spełnianie przez podmioty przekazujące informacje skonsolidowane standardów jakości danych.

Na podmioty prowadzące rynek regulowany, które umożliwiają składanie zleceń z wykorzystaniem handlu algorytmicznego, nałożono również obowiązek posiadania skutecznych systemów, procedur i mechanizmów, w tym nakładających na członków lub uczestników obowiązek przeprowadzania odpowiednich testów algorytmów i zapewnienia warunków ułatwiających prowadzenie takich testów.

Bezpieczeństwo cyfrowe i zielone obligacje

7.08.2025 r. weszła w życie ustawa z 25.06.2025 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego oraz emitowaniem europejskich zielonych obligacji (DzU poz. 1069). Wdraża przepisy: rozporządzenia (UE) 2022/2554 (tzw. DORA – Digital Operational Resilience Act) oraz dyrektyw 2022/2556 i 2014/59/UE (BRRD). Podmioty rynku finansowego muszą w związku z tym m.in. wprowadzać procedury identyfikacji i zarządzania ryzykiem cyfrowym, testować odporność systemów na cyberzagrożenia i raportować incydenty do KNF. W tym zakresie wzmocniono uprawnienia nadzorcze KNF, który zyskał także nadzór nad emitentami EuGB (Europejskie Zielone Obligacje), co wymaga dodatkowych obowiązków informacyjnych.

Dostęp do danych cyfrowych

Od 9.08.2025 r. obowiązuje ustawa z 25.06.2025 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1006). Upraszcza procedurę dostępu do danych z rejestru danych kontaktowych osób fizycznych, centralnej ewidencji pojazdów, centralnej ewidencji kierowców, Rejestru Dowodów Osobistych, rejestru zastrzeżeń numerów PESEL, rejestru PESEL, rejestru stanu cywilnego, Rejestru Dokumentów Paszportowych. Minister informatyzacji nie będzie wydawał decyzji, gdy dostęp jest uzasadniony – wystarczy czynność materialno-techniczna. Jedynie odmowa wymaga decyzji.

Banki i inne instytucje finansowe, a także dostawcy usług komunikacji elektronicznej od 30.06.2026 r. mogą mieć udostępnioną fotografię osoby z Rejestru Dowodów Osobistych. Niektórym z tych podmiotów będzie można również udostępniać dane o seriach, numerach i datach ważności ważnych dowodów osobistych ich klientów, w celu weryfikacji aktualności i aktualizacji tych danych. Te dane będą udostępniane odpłatnie.

Osobne wykazy obywateli polskich przebywających w okręgu konsularnym, prowadzone fakultatywnie przez konsulów, zostaną zastąpione jednym rejestrem obywateli polskich przebywających za granicą, prowadzonym od 17.04.2026 r. przez ministra spraw zagranicznych (tzw. rejestr podróżujących).

Odroczone ESG

12.08.2025 r. weszła w życie ustawa z 9.07.2025 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1020). Uwzględnia dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2025/794 z 14.04.2025 r. w sprawie zmiany dyrektywy (UE) 2022/2464 i (UE) 2024/1760 w odniesieniu do dat, od których państwa członkowskie mają stosować niektóre wymogi dotyczące sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju i niektóre wymogi w zakresie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (DzUrz UE Seria L z 16.04.2025 r.).

Dyrektywa CSRD wprowadziła obowiązek przedstawiania informacji o wpływie działalności jednostki na obszar środowiskowy, spraw społecznych, w tym praw człowieka, oraz ładu korporacyjnego, a także wpływie tych trzech obszarów na rozwój, wyniki i sytuację jednostki (tzw. sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju lub sprawozdawczość ESG). Komisja Europejska dokonała jednak uproszczeń w tym obszarze (tzw. Omnibus I). Zgodnie z dyrektywą 2025/794 odroczono o 2 lata obowiązek raportowania informacji o zrównoważonym rozwoju dla dużych jednostek oraz dla małych i średnich jednostek będących emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych EOG, odpowiednio do 2028 r. za rok obrotowy 2027 (tzw. druga fala) oraz do 2029 r. za rok obrotowy 2028 (tzw. trzecia fala). Trzecia fala jednostek będzie miała obowiązek zaraportować po raz pierwszy za rok 2028. Znalazło to odbicie w terminach wskazanych w uor.

Przekazywanie podatków przez notariuszy

Od 12.08.2025 r. obowiązuje rozporządzenie MFiG z 1.08.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie pobierania i zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU poz. 1096). Aktualizuje odesłania do ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. To samo dotyczy podatku od spadków i darowizn, co wynika z obowiązującego od 13.08.2025 r. rozporządzenia MFiG z 1.08.2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie pobierania podatku od spadków i darowizn przez płatników (DzU poz. 1101). Zmiany te nie wpływają na obowiązki notariuszy ani zasady przekazywania wpływów z PCC.

Więcej funkcji w aplikacji mObywatel

12.08.2025 r. (niektóre przepisy w innych terminach) weszła w życie ustawa z 9.07.2025 r. o zmianie ustawy o aplikacji mObywatel oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1019). Rozwija funkcje tej aplikacji, m.in. umożliwiając korzystanie z różnych rodzajów podpisów elektronicznych (zaufany, osobisty, kwalifikowany) i dostęp do wirtualnego asystenta opartego na AI.

Zmiany dotyczą też wydawania mLegitymacji nauczycielom i uczniom, a także uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii.

Użytkownik aplikacji może złożyć elektroniczne zgodne oświadczenie o zdarzeniu drogowym wraz z dokumentacją fotograficzną i przesłać je do ubezpieczyciela. Będzie to traktowane jako zgłoszenie szkody. Rejestr tych oświadczeń będzie prowadzić Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

Obligacje na wojsko

Od 12.08.2025 r. obowiązuje ustawa z 25.06.2025 r. o zmianie ustawy o obronie Ojczyzny oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1014). To obszerna nowelizacja mająca na celu wzmocnienie polskiego wojska. Zmienia m.in. ustawę o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, a także ustawę o obrocie instrumentami finansowymi, umożliwiając emisję obligacji gwarantowanych przez Skarb Państwa, w tym obligacji emitowanych na rzecz Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych.

Orzekanie o niepełnosprawności

Do orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności w zespołach do spraw orzekania o niepełnosprawności dopuszczono lekarzy w trakcie specjalizacji, a także wykonujących zawód przez co najmniej 5 lat. Tak stanowi obowiązujące od 14.08.2025 r. rozporządzenie MRPiPS z 28.07.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (DzU poz. 1033).

Sprzedaż bez zaświadczenia US

20.08.2025 r. weszła w życie ustawa z 25.07.2025 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn (DzU poz. 1064). Łatwiej będzie obracać majątkiem nabytym ze spadku lub w inny nieodpłatny sposób objęty podatkiem od spadków i darowizn. Dotychczas zbywca musiał przedstawić notariuszowi zaświadczenie wydane przez naczelnika US, potwierdzające uregulowanie lub brak podatku. Teraz nie będzie to konieczne w przypadku, gdy chodzi o zbycie rzeczy lub praw majątkowych, których nabycie nastąpiło na podstawie umowy w formie aktu notarialnego lub było zwolnione od podatku od spadków i darowizn (zwolnienie dla członków najbliższej rodziny). Dotyczy to rzeczy lub praw majątkowych nabytych po 31.12.2006 r.

Zmiany objęły też powtarzające się świadczenia. Jeżeli przedmiotem nabycia jest prawo majątkowe polegające na obowiązku takich świadczeń na rzecz nabywcy, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą:

ustanowienia tych świadczeń – gdy ich wartość za cały okres trwania obowiązku świadczeń jest ustalona na dzień ich ustanowienia albo została uprawdopodobniona, za zgodą podatnika, przez naczelnika US,

wykonania poszczególnych świadczeń – w pozostałych przypadkach.

Przy ustalaniu wartości tego prawa przyjmuje się:

• w pierwszym przypadku – łączną wartość (lub łączną uprawdopodobnioną wartość) świadczeń powtarzających się za okres, na jaki zostały ustanowione, a jeżeli zostały ustanowione na czas nieokreślony – za okres 10 lat,
• w drugim przypadku – wartość poszczególnych świadczeń.

Do praw majątkowych polegających na obowiązku świadczeń powtarzających się, użytkowania i służebności, ustanowionych przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Lista zgłoszeń sygnalistów

Organy publiczne za każdy rok kalendarzowy sporządzają sprawozdania dotyczące zgłoszeń zewnętrznych od sygnalistów i składają je do Rzecznika Praw Obywatelskich. Od 20.08.2025 r. obowiązuje rozporządzenie RM z 28.07.2025 r. w sprawie wzoru formularza sprawozdania zawierającego dane statystyczne dotyczące zgłoszeń zewnętrznych (DzU poz. 1062), określające wzór tego sprawozdania.

Restrukturyzacja po nowemu

23.08.2025 r. weszła w życie ustawa z 25.07.2025 r. o zmianie ustawy – Prawo restrukturyzacyjne, ustawy – Prawo upadłościowe oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (DzU poz. 1085). To obszerna nowelizacja obejmująca postępowania restrukturyzacyjne, upadłościowe oraz raportowania danych o zadłużonych:

• Dłużnik musi dołączyć do wniosku informacje o wpływie otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego na zatrudnienie, a w opisie przedsiębiorstwa wskazać, czy jest ono przedsiębiorcą mikro, małym czy średnim.
• Wprowadzono test zaspokojenia na początku postępowania, który zawiera wycenę przedsiębiorstwa, szacuje stopień zaspokojenia wierzycieli, określa, czy układ jest korzystniejszy.
• Umożliwiono sądowe stwierdzenie przyjęcia układu, nawet jeśli nie każda grupa wierzycieli go poparła.
• Układ z mocy prawa obejmuje wierzytelności zabezpieczone rzeczowo. Zmiana lub sprzedaż zabezpieczenia jest możliwa za zgodą wierzyciela.
• Sąd może poprawić drobne błędy w układzie, zamiast go całkowicie odrzucać.
• Nie można ogłosić upadłości od dnia obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego do momentu zakończenia postępowania układowego.

Sprawozdania emitentów

Od 26.08.2025 r. obowiązuje rozporządzenie MFiG z 5.08.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu informacji wykazywanych w sprawozdaniach finansowych i skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych wymaganych w prospekcie dla emitentów z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dla których właściwe są polskie zasady rachunkowości (DzU poz. 1093). Uwzględnia wprowadzenie w uor nowej definicji przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów. W przypadku emitentów rozumie się przez to przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów, z uwzględnieniem dotacji, opustów, rabatów i innych zwiększeń lub zmniejszeń, bez podatku od towarów i usług oraz innych podatków bezpośrednio związanych z obrotem. Sprzedaż materiałów nie stanowi przychodów z podstawowej działalności operacyjnej. W związku z tym skorygowano rachunek zysków i strat w wariantach kalkulacyjnym i porównawczym.

Sprawozdania firm audytorskich

28.08.2025 r. weszło w życie rozporządzenie MFiG z 4.08.2025 r. w sprawie rocznej sprawozdawczości firm audytorskich (DzU poz. 1114), które zastąpiło dotychczasowy akt z tego zakresu. Oprócz znanych regulacji nowe rozporządzenie uwzględnia obowiązki sprawozdawcze firm audytorskich, w tym dotyczące atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Sprawozdanie zawiera wzory formularzy sprawozdawczych w podziale na jednostki zainteresowania publicznego i jednostki inne. Zawiera także informacje o wykonanych usługach (w tym o badaniach sprawozdań finansowych, atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju oraz innych usługach wykonywanych przez firmy audytorskie) i przychodach firm audytorskich za dany rok kalendarzowy. Sporządza się je w postaci elektronicznej.

Platformy obrotu

Obowiązujące od 29.09.2025 r. rozporządzenie MF z 16.07.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków, jakie muszą spełniać alternatywny system obrotu lub zorganizowana platforma obrotu (DzU poz. 964), wprowadza modyfikacje w przepisach dotyczących alternatywnego systemu obrotu (ASO) i zorganizowanej platformy obrotu (OTF), dostosowując je do unijnej dyrektywy 2024/790. Celem jest zwiększenie bezpieczeństwa rynku poprzez skuteczność nadzoru. ASO i OTF prowadzące obrót określonymi instrumentami pochodnymi będą musiały zaktualizować swoje regulaminy w zakresie kontroli pozycji. Rozszerzono bowiem regulacje dotyczące limitów pozycji i mechanizmów kontroli pozycji o towarowe instrumenty pochodne oraz instrumenty pochodne bazujące na uprawnieniach do emisji. Przekazując dane do centrum danych, podmioty te będą zobowiązane wdrożyć mechanizmy zapewniające jakość tych danych. Zrezygnowano natomiast z synchronizacji zegarów używanych do rejestrowania danych raportowych.

Zwrot pomocy publicznej przez przedsiębiorców strefowych

1.01.2026 r. zacznie obowiązywać ustawa z 25.06.2025 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU poz. 1022).

W przypadku cofnięcia zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie danej specjalnej strefy ekonomicznej, uprawniającego do korzystania z pomocy publicznej, albo uchylenia decyzji o wsparciu przedsiębiorcy realizującego nową inwestycję, podatnik traci prawo do zwolnienia z PIT lub CIT i jest obowiązany do zapłaty podatku należnego od dochodu wynikającego z cofniętego zezwolenia albo z uchylonej decyzji. Po zmianach należną kwotę będzie stanowić podatek niezapłacony od dochodu osiągniętego z działalności gospodarczej określonej w cofniętym zezwoleniu albo w uchylonej decyzji, zarówno gdy podatnik korzystał z pomocy publicznej udzielonej w formie zwolnienia:

• wyłącznie w ramach jednego zezwolenia/jednej decyzji o wsparciu, jak i
• w ramach więcej niż jednego zezwolenia/więcej niż jednej decyzji o wsparciu albo w ramach zezwolenia lub zezwoleń i decyzji o wsparciu jednocześnie – ale tylko pod warunkiem, że prowadził odpowiednio księgę rachunkową (PIT) albo ewidencję rachunkową (CIT) w sposób zapewniający określenie dochodu z działalności określonej w cofniętym zezwoleniu/uchylonej decyzji o wsparciu oraz kwoty podatku niezapłaconego od tego dochodu.

Wcześniej podmioty korzystające ze wsparcia w ramach więcej niż jednej decyzji/zezwolenia musiały zwracać maksymalną kwotę pomocy określonej w uchylanej decyzji/zezwoleniu.

Ponadto zniesiono wynikający z updop obowiązek składania corocznej informacji o wspólnikach spółki jawnej, w przypadku gdy skład wspólników w takiej spółce nie uległ zmianie (poprzednio złożona informacja pozostaje aktualna).

Podatkowa grupa kapitałowa nie utraci statusu podatnika CIT w razie dokonywania z podmiotami powiązanymi spoza grupy transakcji kontrolowanych na warunkach nierynkowych.

Istotni podatnicy

1.01.2026 r. wejdzie w życie rozporządzenie MFiG z 10.08.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie niektórych podatników i płatników, w odniesieniu do których zadania są wykonywane przez naczelnika urzędu skarbowego innego niż właściwy miejscowo (DzU poz. 1145). Ma poprawić obsługę kluczowych podatników. Ich obsługą zajmuje się Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie. M.in. ze względu na inflację próg przychodowy kwalifikujący do tej kategorii płatników podniesiono z 50 mln do 100 mln euro, jednocześnie precyzując datę określania kursu euro. Ponadto na specjalistyczną obsługę mogą liczyć podmioty o obrotach poniżej 100 mln, jeśli są stroną umowy o współdziałanie z Szefem KAS.

Dodatkowo, wprowadzona zostanie nowa kategoria podmiotów o przychodach między 50 a 100 mln euro, które na koniec 2025 r. podlegają Pierwszemu Mazowieckiemu Urzędowi Skarbowemu. Podmioty te będą mogły złożyć do 15.10.2025 r. oświadczenie o chęci wyłączenia z tej kategorii.

Ubezpieczenia marynarzy

1.01.2026 r. zacznie obowiązywać ustawa z 25.07.2025 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1083), która ureguluje podleganie ubezpieczeniom społecznym przez marynarzy, w szczególności tych pływających pod banderami państw spoza UE i EOG.

Będą dwa schematy podlegania ubezpieczeniom społecznym:

• jako marynarz,
• jako pracownik zatrudniony na podstawie marynarskiej umowy o pracę.

Marynarz może być płatnikiem swoich składek, bo to samodzielny tytuł do ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego). Za marynarza uznaje się osobę zamieszkującą na terytorium Polski i wykonującą pracę na podstawie marynarskiej umowy o pracę lub innej umowy dotyczącej świadczenia przez marynarza pracy na morzu na statku o pojemności brutto (GT) 100 jednostek i wyższej oraz o przynależności polskiej albo innej niż polska, która dokonała zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, przedkładając jednocześnie kopię zaświadczenia wydanego przez agencję zatrudnienia albo dyrektora urzędu morskiego, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.

Marynarze będą obowiązkowo podlegali ubezpieczeniom od dnia uzyskania statusu marynarza wskazanego w zaświadczeniu do upływu 12 mies. kalendarzowych, z wyłączeniem okresu zawieszenia statusu marynarza trwającego nie krócej niż 1 mies. i nie dłużej niż 3 mies. w danym roku kalendarzowym.

Podstawę wymiaru składek stanowi kwota nie niższa niż minimalne wynagrodzenie. Podobnie jest w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego.

Będzie można zmienić tytuł do ubezpieczeń z pracowniczego na marynarski. Trzeba złożyć do pracodawcy oświadczenie i zaświadczenie wydane przez dyrektora urzędu morskiego lub agencję zatrudnienia. Pracodawca wyrejestruje wówczas pracownika z dotychczasowych ubezpieczeń z dniem uzyskania statusu marynarza.

Nowo zatrudniony marynarz, który nie złoży oświadczenia w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy, zostanie zgłoszony do ubezpieczeń jako pracownik zatrudniony na podstawie marynarskiej umowy o pracę.

Do 31.12.2027 r. marynarze zamieszkujący w Polsce będą mogli opłacić składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za wybrane miesiące przypadające w latach 2021–2025, w których nie podlegali ubezpieczeniom z żadnego z tytułów określonych w usus. Muszą złożyć do ZUS wniosek wraz z zaświadczeniem potwierdzającym posiadanie statusu marynarza przez co najmniej 3 mies. w każdym z lat, za które ubiegają się o opłacenie składek.

Zasiłek pogrzebowy

1.01.2026 r. wejdzie w życie ustawa z 5.08.2025 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU poz. 1159), a zmiany dotyczą zasiłku pogrzebowego. Wniosek można złożyć bezpośrednio w ZUS, ale też za pośrednictwem zakładu pogrzebowego. ZUS może wypłacić zasiłek bezpośrednio na rachunek zakładu pogrzebowego wskazany przez upoważnioną osobę. Skrócono termin wypłaty zasiłku – z 30 do 14 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej niezbędnej okoliczności (jeśli nie wymaga to decyzji). Zasiłek wypłacony osobie nieuprawnionej z przyczyn niezależnych od ZUS będzie uznany za nienależny.

Zasadniczo nie będą wydawane decyzje przyznające zasiłek, chyba że koszty pogrzebu:

• poniósł więcej niż jeden podmiot lub
• poniosła inna osoba niż bliski zmarłego lub uprawniony podmiot – zasiłek będzie wypłacany do wysokości udokumentowanych kosztów.

Skażalniki przy akcyzie

21.02.2026 r. zacznie obowiązywać rozporządzenie MFiG z 18.08.2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie środków skażających alkohol etylowy (DzU poz. 1148). Ograniczono stosowanie alkoholu izopropylowego 10 000 ml, w ilości minimalnej na 1 hl alkoholu 100% vol, jako środka skażającego wyłącznie do wybranych przypadków produkcji produktów biobójczych. Dodano keton etylowo-metylowy 1000 ml, w ilości minimalnej na 1 hl alkoholu etylowego 100% vol, jako środek służący do skażania alkoholu etylowego, wykorzystywany w przypadku produkcji produktów biobójczych w postaci żeli i kremów, pakowanych w opakowania jednostkowe o pojemności do 500 ml.

W DzU z 2025 r. ogłoszono teksty jednolite następujących

• ustaw:

• Kodeks cywilny (poz. 1071),
• o Krajowej Administracji Skarbowej (poz. 1131),
• o opłacie skarbowej (poz. 1154),
• o cudzoziemcach (poz. 1079),
• o giełdach towarowych (poz. 1119),
• o samorządzie gminnym (poz. 1153);

• rozporządzeń:

• MRiPS w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (poz. 1036),
• MPiPS w sprawie refundacji kosztów szkolenia pracowników niepełnosprawnych (poz. 1055),
• Ministra Zdrowia w sprawie okresowych badań lekarskich pracowników zatrudnionych w zakładach, które stosowały azbest w produkcji (poz. 970),
• RM w sprawie warunków udzielania zwolnień z podatku od nieruchomości oraz podatku od środków transportowych, stanowiących regionalną pomoc inwestycyjną, pomoc na kulturę i zachowanie dziedzictwa kulturowego, pomoc na infrastrukturę sportową i wielofunkcyjną infrastrukturę rekreacyjną, pomoc na infrastrukturę lokalną, pomoc na rzecz regionalnych portów lotniczych oraz pomoc na rzecz portów (poz. 1041),
• MRiF w sprawie sprawozdań spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych oraz Krajowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (poz. 1108).