Będzie PIT od sprzedaży samochodu używanego w firmie, wykupionego po leasingu
Leszek Lewandowicz
Sekretarz Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, sekretarz Zarządu Oddziału Wielkopolskiego w Poznaniu.
Absolwent Akademii Ekonomicznej (obecnie Uniwersytet Ekonomiczny) w Poznaniu, doradca podatkowy od 2003 r., ma także wieloletnie doświadczenie w administracji skarbowej.
Od kilkunastu lat związany z SKwP jako wykładowca w zakresie prawa podatkowego, od 2011 r. członek Zarządu Stowarzyszenia Księgowych w Polsce Oddziału Wielkopolskiego w Poznaniu.
Ustawa z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (tzw. Polski Ład) wprowadza zmiany w zakresie opodatkowania odpłatnego zbycia rzeczy ruchomych (w praktyce najczęściej samochodów osobowych) wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej (lub działów specjalnych produkcji rolnej) na podstawie umowy leasingu operacyjnego bądź umów o podobnym charakterze. Poszerza katalog składników majątku, których sprzedaż – w określonym czasie – jest kwalifikowana do przychodów z tych źródeł.
Obecne regulacje nie wykluczają możliwości nabycia samochodu (czy innego przedmiotu wykorzystywanego w firmie), po zakończeniu umowy leasingu, bezpośrednio do majątku osobistego, i jego sprzedaży wyłączonej z opodatkowania PIT (jako składnika majątku osobistego) po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie. Oznacza to, że jeśli samochód został wykupiony np. 2 stycznia, to bez konsekwencji w PIT można go sprzedać najwcześniej 1 sierpnia.
Od 1.01.2022 r. wyłączenie opodatkowania odpłatnego zbycia takiego składnika majątku nie będzie możliwe, jeżeli przed zbyciem został wycofany z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym został wycofany, i dniem odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat (art. 10 ust. 2 pkt 10 i art. 14 ust. 2 pkt 19 updof). Jego sprzedaż ma być więc opodatkowana na takich samych zasadach, jak odpłatne zbycie rzeczy ruchomych, będących własnymi środkami trwałymi.
Zobacz też:
Przepis przejściowy (art. 51 ustawy zmieniającej) przewiduje, że nowe zasady będą miały zastosowanie do składników nabytych po 31.12.2021 r. Z tego powodu część podatników może rozważać skrócenie okresu umowy tak, by zakończyła się przed tą datą.
Choć intencje ustawodawcy wydają się być jednoznaczne, analiza nowych przepisów budzi istotne wątpliwości. Nie wiadomo bowiem, jak w odniesieniu do składnika majątku wykupionego po leasingu interpretować ten fragment przepisu, który mówi o wycofaniu go z działalności gospodarczej. Od tego momentu (a ściślej od pierwszego dnia miesiąca następnego) ma być liczony okres 6 lat, w trakcie których jego sprzedaż ma podlegać opodatkowaniu.
Wykorzystywanie rzeczy na podstawie umowy leasingu operacyjnego jest traktowane jak nabycie usług. Podatnik PIT, który nie prowadzi ksiąg rachunkowych, nie ujmuje takiego przedmiotu w swoich ewidencjach. Jedynie wykorzystuje w działalności, a kończąc umowę, ma prawo skorzystać z opcji wykupu i nabyć go na własność. Przez cały czas trwania umowy jest to składnik majątku leasingodawcy, który dokonuje od niego odpisów amortyzacyjnych. Zakup rzeczy przez dotychczasowego leasingobiorcę powoduje więc wycofanie składnika majątku – ale z majątku leasingodawcy. Jeśli leasingobiorca nie wprowadzi wówczas takiego składnika (już własnego) majątku do swojej działalności, tylko przyjmie go bezpośrednio do majątku osobistego, to nie będzie mógł go z tej działalności wycofać.
Przepis precyzyjnie oddający cel zmian powinien odnosić się raczej do przesłanki opartej na dacie zaprzestania wykorzystywania składnika majątku w działalności na podstawie umowy, a nie wycofania go z działalności.
Należy też zauważyć, że nowe przepisy odnoszą się do skutków „odpłatnego zbycia”. Tym samym dokonanie w dowolnym momencie „zbycia nieodpłatnego” (np. darowizny) nadal będzie możliwe bez konsekwencji w PIT. Oznacza to, że wykupienie leasingowanego samochodu do majątku osobistego i jego darowizna synowi czy córce (korzystającym z pełnego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn), a następnie sprzedaż po upływie pół roku nie będzie się wiązać z koniecznością rozliczenia PIT.
