Zamówienie-Koszyk
Dokończ - Edytuj - Anuluj

Droga Użytkowniczko, Drogi Użytkowniku, klikając AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU wyrazisz zgodę na to aby Rachunkowość Sp. z o.o. oraz Zaufani Partnerzy przetwarzali Twoje dane osobowe takie jak identyfikatory plików cookie, adresy IP, otwierane adresy url, dane geolokalizacyjne, informacje o urządzeniu z jakiego korzystasz. Informacje gromadzone będą w celu technicznego dostosowanie treści, badania zainteresowań tematami, dostosowania niektórych treści do lokalizacji z której jest odczytywana oraz wyświetlania reklam we własnym serwisie oraz w wykupionych przez nas przestrzeniach reklamowych w Internecie. Wyrażenie zgody jest dobrowolne.

Klikając w przycisk AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU wyrażasz zgodę na zapisanie i przechowywanie na Twoim urządzeniu plików cookie. W każdej chwili możesz skasować pliki cookie oraz ograniczyć możliwość zapisywania nowych za pomocą ustawień przeglądarki.

Wyrażając zgodę, pozwalasz nam na wyświetlanie spersonalizowanych treści m.in. indywidualne rabaty, informacje o wykupionych przez Ciebie usługach, pomiar reklam i treści.

AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU
account_circle
dehaze

Logowanie

e-mail:

hasło:

 

 

Logowanie za pomocą e-maila

Jeżeli nie pamiętasz hasła albo nie masz konta, to wyślemy na Twój e-mail wiadomość weryfikującą. Po kliknięciu w link z e-maila będziesz zalogowany na urządzeniu do chwili wylogowania.

e-mail:

Klikając w poniższy link, zgadzasz się na zapisanie podanych w formularzu danych i wykorzystywanie ich zgodnie z polityką przetwarzania danych dostępną w dokumencie ⇒Polityka przetwarzania danych osobowych (RODO)⇐

 

Logowanie do za pomocą e-maila

Sprawdzanie danych....

Czy pracownik ma obowiązek poddania się kontroli trzeźwości

Marek Rotkiewicz
Zamierzamy wprowadzić prewencyjną kontrolę trzeźwości i kontrolę na obecność innych substancji działających podobnie do alkoholu.
Czy pracownicy mają obowiązek poddania się jej? W jaki sposób pracodawca ma się zachować w przypadku odmowy?

Poddanie się przeprowadzanej zgodnie z prawem (na podstawie regulaminu pracy lub obwieszczenia, przez osobę upoważnioną, przy poszanowaniu godności pracownika, właściwym urządzeniem) kontroli prewencyjnej na obecność alkoholu lub substancji podobnie działających jest obowiązkiem pracownika. Jego niezrealizowane może skutkować niedopuszczeniem zatrudnionego do pracy i wezwaniem Policji. Brak zgody na badanie przez uprawniony organ może być, moim zdaniem, przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę.

Poddanie się przeprowadzanej zgodnie z prawem (na podstawie regulaminu pracy lub obwieszczenia, przez osobę upoważnioną, przy poszanowaniu godności pracownika, właściwym urządzeniem) kontroli prewencyjnej na obecność alkoholu lub substancji podobnie działających jest obowiązkiem pracownika. Jego niezrealizowane może skutkować niedopuszczeniem zatrudnionego do pracy i wezwaniem Policji. Brak zgody na badanie przez uprawniony organ może być, moim zdaniem, przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę.

Obowiązek wynikający z ustawy

Jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób bądź ochrony mienia, pracodawca może od 21.02.2023 r. wprowadzić kontrolę pracowników na obecność w ich organizmach alkoholu lub podobnie działających środków.

Wprowadzenie takiej kontroli, grupę bądź grupy pracowników nią objętych i sposób przeprowadzania, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość, ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeśli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy ani nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy[1].

Pomimo niewyartykułowania tego wprost przez ustawodawcę, poddanie się takiej kontroli należy uznać za obowiązek pracowniczy. Kontrola wprowadzona przez pracodawcę opiera się na nowych przepisach Kp, czyli ustawa daje podstawy do jej stosowania. Jeżeli:

  • jest przeprowadzana w zgodzie z regulacjami Kp i opartymi na nich postanowieniami regulaminu pracy (obwieszczenia),
  • jest wykonywana odpowiednim urządzeniem (mającym ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie, rodzajowo wskazanym w regulaminie bądź obwieszczeniu) przez osobę posiadającą upoważnienie pracodawcy, w warunkach nienaruszających godności pracownika,
  • nie ma charakteru szykany (za taką można by uznać np. kolejną z kilku kontroli wykonywanych w ciągu tego samego dnia pracy bez zaistnienia przesłanek wskazujących na użycie alkoholu lub innych środków),

to obowiązek pracownika poddania się kontroli można wywieść z obowiązku przestrzegania przepisów organizacyjnych, porządkowych i dotyczących bhp. Oczywiście pracodawca nie ma możliwości przymuszenia pracownika do badania.

Skutki odmowy

Odmowa poddania się prewencyjnej kontroli może wywołać uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy pod wpływem alkoholu lub środków odurzających. Zgodnie zaś z dodanym do Kp art. 221d § 1 pracodawca nie dopuszcza pracownika do pracy, jeżeli kontrola trzeźwości wykazała w jego organizmie obecność alkoholu, wskazującą na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości w rozumieniu art. 46 ust. 2 lub 3 ustawy z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 165), ale również wówczas, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy. Odpowiednio zasadę tę stosuje się w przypadku podejrzenia stawienia się do pracy pod wpływem środków odurzających (art. 221f § 1 Kp). Z reguły zaś trzeźwy pracownik nie ma interesu w tym, by odmówić użycia probierza trzeźwości (wyrok SN z 24.05.1985 r., I PRN 39/85).

Na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do pracy badanie na obecność alkoholu bądź podobnie działających środków przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego. Organ przeprowadza badanie pracownika przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego. Jeżeli jednak niedopuszczony do pracy pracownik odmawia poddania się badaniu tą metodą, organ zleca przeprowadzenie badania krwi lub moczu.

Należy jednak zwrócić uwagę, że nie wprowadzono obowiązku, jaki jest zawarty w art. 129i ust. 3 ustawy z 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. DzU z 2022 r. poz. 988), zgodnie z którym badanie w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu może być przeprowadzone również w razie braku zgody osoby podlegającej badaniu, o czym należy ją uprzedzić. Odmowa poddania się badaniu przeprowadzanemu przez Policję nie może zatem także prowadzić do przymuszenia pracownika do badania przez organ.

Konsekwencje takich odmów dla pracownika mogą być jednak dotkliwe:

  • dopiero w przypadku, gdy wynik badania nie wskazuje na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości pracownika lub stan po użyciu środków działających podobnie do alkoholu, okres niedopuszczenia pracownika do pracy jest okresem usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który zachowuje on prawo do wynagrodzenia (art. 221d § 8 i art. 221f § 2 Kp); przy odmowie pracownik odsunięty od pracy nie zachowuje prawa do wynagrodzenia,
  • pracownik może ponosić odpowiedzialność porządkową za nieprzestrzeganie ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,
  • odmowa może skutkować wypowiedzeniem stosunku pracy – w następstwie zarówno niewykonywania zgodnych z prawem poleceń, jak i dezorganizacji pracy w wyniku nieuzasadnionej odmowy.

Obecność alkoholu bądź podobnie działających substancji może być wykazana także innymi środkami dowodowymi uprawdopodabniającymi ten fakt (zachowanie pracownika, niezborność ruchów, bełkotliwa mowa, zapach alkoholu), co należy udokumentować zeznaniami świadków.

Wyświetlono 8% artykułu
Aby odblokować pełną treść

Kup dostęp do tego artykułu

Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30

Kup abonament

Abonamenty on-line Prenumeratorzy Członkowie SKwP
miesiąc 71,00
kwartał 168,00
pół roku 282,00
rok 408,00

Kup teraz

Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość".

Pomoc w uzyskaniu dostępu:

15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale.

Dodaj kod tutaj

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami.

Dołącz do nas

„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!

Zamknij

Skróty w artykułach

akty prawne, standardy i interpretacje:
  • dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
  • dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
  • Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
  • KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
  • Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
  • Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
  • Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
  • Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
  • KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
  • MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
  • MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
  • Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
  • Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
  • rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
  • rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
  • rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
  • rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
  • specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
  • uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
  • uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
  • updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
  • updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
  • upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
  • US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
  • ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
  • ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
  • ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
  • ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
  • ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
  • ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
  • ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
  • ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
  • ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
  • usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
  • uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
  • Założenia koncepcyjne MSSF Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
pozostałe skróty:
  • CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
  • EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
  • FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
  • FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
  • FP – Fundusz Pracy
  • FS – Fundusz Solidarnościowy
  • IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
  • IS – izba skarbowa
  • KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
  • KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
  • KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
  • KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
  • KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
  • KSB – Krajowe Standardy Badania
  • MF – Minister Finansów
  • MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
  • MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
  • MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
  • MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
  • NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
  • PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
  • PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
  • PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
  • pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
  • PPK – pracownicze plany kapitałowe
  • RM – Rada Ministrów
  • SA – sąd apelacyjny
  • sf – sprawozdanie finansowe
  • skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
  • SN – Sąd Najwyższy
  • SO – sąd okręgowy
  • TK – Trybunał Konstytucyjny
  • TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
  • UCS – urząd celno-skarbowy
  • UE – Unia Europejska
  • US – urząd skarbowy
  • WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
  • WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
  • WSA – wojewódzki sąd administracyjny
  • zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Skróty w tekście
Spis treści artykułu
Spis treści:
Stowarzyszenie
Księgowych w Polsce
Najbliższe szkolenia on-line
23.06.2025 KSeF – wdrożenie i fakturowanie - 8 godzin dydaktycznych SKwP Warszawa
23.06.2025 Podatek CIT – zrozumieć przychody i koszty podatkowe SKwP Warszawa
23.06.2025 Potrącenia na liście płac i obowiązki pracodawcy wobec sądowego i administracyjnego organu egzekucyjnego w 2025 roku – 8 godzin dydaktycznych SKwP Warszawa
23.06.2025 Prawne i procesowe przygotowanie do wejścia w życie przepisów dyrektywy 2023/970 o równości i jawności wynagrodzeń SKwP Bielsko-Biała, SKwP Częstochowa, SKwP Gorzów Wielkopolski, SKwP Kielce, SKwP Koszalin, SKwP Opole, SKwP Poznań, SKwP Szczecin, SKwP Włocławek
23.06.2025 Reklama i reprezentacja w 2025 roku: imprezy firmowe, upominki dla kontrahentów, ulga na reklamę do 1 mln zł, influencerzy – kompleksowo na gruncie CIT, ECIT, PIT i VAT SKwP Bielsko-Biała, SKwP Częstochowa, SKwP Gorzów Wielkopolski, SKwP Katowice, SKwP Kielce, SKwP Olsztyn, SKwP Opole, SKwP Szczecin, SKwP Włocławek
23.06.2025 Samochody – kompleksowe rozliczenie podatku VAT, CIT i PIT SKwP Bielsko-Biała, SKwP Częstochowa, SKwP Gdańsk, SKwP Gorzów Wielkopolski, SKwP Kielce, SKwP Koszalin, SKwP Opole, SKwP Radom, SKwP Szczecin, SKwP Włocławek
23.06.2025 Koszty uzyskania przychodu w działalności gospodarczej – 8 godzin dydaktycznych SKwP Warszawa
Kursy dla księgowych