Zatrudnienie obywateli Ukrainy na zlecenie – pobór zaliczki na PIT

Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w Polsce objęci są podatnicy, którzy mają tu miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (art. 3 ust. 1 updof). Natomiast podatnik mający miejsce zamieszkania za granicą płaci w Polsce podatek tylko od dochodów (przychodów) tu uzyskanych w danym roku podatkowym (ograniczony obowiązek podatkowy – art. 3 ust. 2a updof).

W myśl art. 3 ust. 1a updof za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski uważa się osobę fizyczną, która:

• ma tu centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
• przebywa tu dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Do opodatkowania w Polsce wszystkich osiąganych dochodów wystarczy spełnienie którejkolwiek z ww. przesłanek. Miejsce zamieszkania w Polsce ma więc osoba, która ma tu centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) – niezależnie od długości pobytu w Polsce. Osoba mająca ścisłe powiązania biznesowe czy gospodarcze w Polsce, a całą rodzinę i znajomych w innym państwie, może zatem podlegać w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów.

Przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć tzw. ognisko domowe, wszelkie powiązania rodzinne i towarzyskie, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji/klubów, uprawiane hobby itp.

Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.

Miejsce zamieszkania w Polsce ma również osoba, która przebywa tu dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Warunek ten stanowi samodzielną podstawę do uznania za rezydenta, niezależną od posiadania na terytorium Polski ośrodka interesów życiowych.

Przywołane wyżej przepisy updof stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania (dalej upo), których stroną jest Polska (art. 4a updof). W analizowanym przypadku będzie to polsko-ukraińska upo[1].

W rozumieniu art. 4 ust. 1 tej umowy określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie” oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na miejsce zamieszkania, jej miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze. Jednak określenie to nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w umawiającym się państwie z tytułu dochodu uzyskiwanego tylko w nim lub z tytułu majątku znajdującego się w tym państwie.

Z pytania wynika, że zatrudnieni przez spółkę obywatele Ukrainy podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Do stwierdzenia tego faktu wystarczą złożone przez nich oświadczenia, że w okresie wykonywania zlecenia ich centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) mieści się w Polsce. Nie jest niezbędny certyfikat rezydencji wydany przez polski organ podatkowy (zob. interpretacje KIS z 28.03.2019 r., 0112-KDIL3‑1.4011.57.2019.2.AGR, 23.11.2018 r., 0115-KDIT2‑1.4011.344.2018.1.MK, i 2.01.2018 r., 0112-KDIL3‑1.4011.329.2017.1.AN).

W związku z tym powinni być oni rozliczani jak inne osoby mające miejsce zamieszkania w Polsce.

Do opodatkowania uzyskiwanych przez nich przychodów (dochodów) mają zastosowanie wyłącznie przepisy updof. Przychody te należą do źródła „działalność wykonywana osobiście” (art. 13 pkt 8 lit. a), a spółka jako płatnik ma obowiązek pobierać od nich zaliczkę na PIT na zasadach ogólnych (odliczając od przychodu składki społeczne, stosując koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% oraz stawkę podatku 18%) i przekazać ją w terminie do 20. dnia miesiąca następnego na rachunek US właściwego według miejsca siedziby.

Po zakończeniu roku, do końca stycznia roku następnego, powinna złożyć w tym US deklarację PIT-4R i przesłać zleceniobiorcom oraz US właściwym według miejsca ich zamieszkania informacje PIT-11 (art. 42 ust. 1, 1a, 2 pkt 1 updof).