Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu – najnowsze interpretacje ZUS - 100

Premia od sprzedaży wypłacana za czas absencji

Od premii wypłacanych w razie nieobecności w pracy – za czas tej nieobecności spowodowanej chorobą – nie trzeba odprowadzać składek ZUS – decyzja ZUS z 14.07.2022 r. (WPI/200000/43/854/2022).

Spółka zamierza przyznać i wypłacać pracownikom premię od sprzedaży – o charakterze prowizyjnym i roszczeniowym – której wysokość będzie uzależniona od uzyskanej przez nią sprzedaży. Kryteria wyliczenia wysokości premii będą obiektywne i w pełni weryfikowalne. Premia od sprzedaży nie będzie związana z wykonywaniem pracy w danym okresie (z aktem świadczenia pracy), ale z wynikami sprzedaży. Będzie przysługiwać niezależnie od tego, czy pracownicy wykonywali pracę w danym okresie i czy byli obecni w pracy, w tym w okresach pobierania przez nich zasiłków. Będzie uregulowana w regulaminie wynagradzania i wypłacana kwartalnie, po rozliczeniu sprzedaży za dany kwartał.

Czy premia od sprzedaży wypłacana za okres absencji – spowodowanej chorobą czy pobieraniem zasiłku – stanowi podstawę wymiaru składek?

Stanowisko ZUS: Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia składkowego podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych nie stanowią składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia bądź zasiłku.

Jeśli składniki wynagrodzenia uzyskiwane przez pracownika w ramach stosunku pracy stanowią przychód w rozumieniu updof, a pracownicy zachowują do nich prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego i stosowny zapis o takim uprawnieniu znajduje się w przepisach wewnątrzzakładowych należących do katalogu źródeł prawa pracy, o których mowa w art. 9 § 1 Kp, to w podstawie wymiaru składek społecznych nie uwzględnia się stałych składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo i może wystąpić z roszczeniem o ich wypłatę.

Biorąc pod uwagę, że składnik wynagrodzenia w postaci premii od sprzedaży będzie mieć charakter prowizyjny i roszczeniowy, a jego przyznanie nie będzie uzależnione od obecności pracowników w pracy i ich wkładu pracy oraz nie będzie miało charakteru uznaniowego, przedsiębiorca ma prawo do nieuwzględnienia jej w podstawie wymiaru składek społecznych.

Pranie odzieży roboczej kierowcy międzynarodowego

Aby skorzystać ze zwolnienia z oskładkowania, trzeba wypłacić ekwiwalent za pranie odzieży, a nie ryczałt – decyzja ZUS z 14.07.2022 r. (WPI/200000/43/698/2022).

Spółka z o.o. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie transportu towarów. Zatrudnia kierowców, którzy wykonują zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych. Korzystają z płatnych pralni i suszarni, aby – raz na 2 dni – wyprać i wysuszyć odzież, w której pracują. Pracodawca w umowach z kontrahentami zobowiązuje się, że kierowcy będą wykonywali pracę w czystych i schludnych ubraniach. Dostarcza nieodpłatnie odzież roboczą (podlegającą praniu i suszeniu) spełniającą wymagania określone w Polskich Normach (art. 237⁷ § 1 Kp).

Spółka zamierza wypłacać ekwiwalent pieniężny na poczet kosztów prania i suszenia odzieży, w której jest wykonywana praca. Zostanie on ustalony w regulaminie pracy. Będzie proporcjonalnie zmniejszany – w zależności od tego, przez jaką część miesiąca pracownik będzie wykonywać zadania służbowe w międzynarodowych przewozach drogowych. Ekwiwalent stanowi przychód ze stosunku pracy, wolny od PIT.

Czy jest zwolniony z oskładkowania?

Stanowisko ZUS: W myśl § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia składkowego podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowią m.in. ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego. Zgodnie z art. 237⁷ Kp pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

• jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
• ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bhp.

Pracodawca (w pewnych przypadkach) może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bhp. Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.

Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te może wykonywać pracownik, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika (art. 237⁹ § 3 Kp).

Stosownie do § 2 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia składkowego podstawy wymiaru składek społecznych nie stanowi ekwiwalent pieniężny, jeśli pracodawca ustalił go w kwocie, która odpowiada:

• rzeczywistym kosztom prania odzieży na podstawie cen obowiązujących w okolicznych pralniach – w przypadku gdy pracownik korzysta z pralni i składa pracodawcy oświadczenia o wysokości poniesionych kosztów,
• kwocie wskazanej na rachunku z pralni przedkładanym pracodawcy,
• skalkulowanym wydatkom za zużytą energię elektryczną, proszek do prania i wodę, które powinny uwzględniać również zmiany cen oraz zużycie sprzętu – jeżeli pracownik pierze odzież roboczą we własnym zakresie.

Pracodawca nie opłaca składek od ekwiwalentu pieniężnego, czyli od równowartości faktycznych kosztów, które zostały poniesione w związku z praniem odzieży. Jeżeli jednak co miesiąc wypłaca pracownikowi za pranie odzieży roboczej stałą kwotę, świadczenie takie nie kwalifikuje się jako ekwiwalent, a jako ryczałt. Przez „ekwiwalent” należy rozumieć „równowartość, rzecz zawierającą w sobie wartość innej rzeczy”, „rzecz równą innej wartością”. Natomiast „ryczałt” jest to „kwota o ustalonej z góry wysokości przeznaczona na jakieś wydatki, wyliczona bez podziału na poszczególne pozycje”.

Jeżeli zatem pracodawca wypłaca ryczałt w stałej miesięcznej wysokości, bez względu na faktyczne koszty, to taka wypłata stanowi podstawę wymiaru składek społecznych, nawet jeśli została nazwana ekwiwalentem.

Praca w charakterze kierowcy międzynarodowego przez niepełny miesiąc

Praca przez część miesiąca nie oznacza, że przy ustalaniu podstawy wymiaru składek należy proporcjonalnie zmniejszać kwotę przeciętnego wynagrodzenia – decyzja ZUS z 14.07.2022 r. (DI/100000/43/691/2022).

W ramach międzynarodowych przewozów drogowych kierowcy wykonują zadania służbowe przez niepełny miesiąc, a przez jego pozostałą część są na bezpłatnym urlopie. Podlegają więc ubezpieczeniom społecznym przez niepełny miesiąc. Niekiedy pracują wówczas na rzecz innego pracodawcy. Zdarza się też, że – w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca – spełniają warunki do przyznania zasiłku.

Zdaniem spółki, ustalając w takich przypadkach podstawę wymiaru składki, trzeba uwzględnić faktycznie otrzymane wynagrodzenie, pomniejszone o diety, i porównać je nie z pełnym przeciętnym wynagrodzeniem, o którym jest mowa w art. 19 ust. 1 usus, ale proporcjonalnie zmniejszonym według zasady wynikającej z art. 18 ust. 9 usus.

Czy takie postępowanie będzie prawidłowe?

Stanowisko ZUS: Od 2.02.2022 r., w związku z wejściem w życie ustawy z 26.01.2022 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym, ustawy o czasie pracy kierowców oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 209), wobec kierowców, którzy wykonują zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, należy stosować § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego. Oznacza to, że podstawa wymiaru składek społecznych takich kierowców jest liczona podobnie jak dla pracownika delegowanego przez polskie przedsiębiorstwo do wykonywania pracy za granicą.

Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych nie stanowi część wynagrodzenia pracowników, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców (z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 usus) – w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób, stanowiący podstawę wymiaru składek, nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 usus (czyli prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy).

Par. 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego ma zastosowanie, jeśli przychód pracownika za dany miesiąc jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie. Należy przy tym brać pod uwagę łączny przychód uzyskany przez pracownika w danym miesiącu, a więc za pracę wykonywaną zarówno na terenie Polski, jak i za granicą.

Przez „przychód pracownika” trzeba rozumieć podstawę wymiaru składek ustaloną zgodnie z usus, obejmującą wszystkie wypłaty stanowiące podstawę wymiaru składek, dokonane lub pozostawione do dyspozycji ubezpieczonego od pierwszego do ostatniego dnia danego miesiąca, bez względu na okres, za jaki przysługują, w tym wynagrodzenie za urlop.

Po odjęciu od łącznego przychodu pracownika za dany miesiąc (tj. z tytułu pracy wykonywanej w Polsce i za granicą) równowartości diet za dni pobytu za granicą, należy porównać wynik z kwotą przeciętnego wynagrodzenia. Porównania dokonuje się zawsze do pełnej kwoty przeciętnego wynagrodzenia.

Użyte w § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego sformułowanie „za każdy dzień pobytu” oznacza zarówno dni pracy poza granicami kraju, jak i dni wolne od pracy, ale pozostawania w gotowości do świadczenia pracy, np. oczekiwania na podjęcie następnego dnia kolejnej operacji transportowej. Dniem pobytu jest dzień, za który pracownik otrzymuje wynagrodzenie będące podstawą wymiaru składek, przy czym do dni pobytu nie wlicza się dni urlopu wypoczynkowego pracownika (mimo że stanowią podstawę wymiaru składek), dni choroby oraz okresu korzystania z urlopu bezpłatnego.

Jeżeli pracownik przez część miesiąca wykonywał pracę, w tym pracę za granicą, a za część tego samego miesiąca uzyskał zasiłek lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby bądź odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, to przy ocenie, czy § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia będzie miał zastosowanie, nie należy brać pod uwagę kwoty zasiłku lub wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, ponieważ nie stanowią one podstawy wymiaru składek społecznych.

Jeśli przychód pracownika nie przekracza przeciętnego wynagrodzenia, § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego się nie stosuje. Podstawę wymiaru składek ustala się na zasadach ogólnych wynikających z art. 13 ust. 1 i 2 usus, z zastosowaniem pozostałych wyłączeń określonych w § 2 ust. 1 rozporządzenia. Niestosowanie § 2 ust. 1 pkt 16 oznacza, że nie odejmuje się równowartości diet ani nie porównuje przychodu z kwotą przeciętnego wynagrodzenia.

W konsekwencji, ustalając podstawę wymiaru składek, należy uwzględnić wszystkie składniki wynagrodzenia stanowiące przychód pracownika w miesiącu ustalania wynagrodzenia, a następnie, jeżeli zostaną spełnione określone warunki, zastosować wyłączenia wynikające z rozporządzenia składkowego.

Reasumując: w przypadku uzyskania przez pracownika przychodu, który nie przekracza przeciętnego wynagrodzenia, niezależnie od powodu takiego stanu rzeczy (czy praca za granicą była wykonywana przez cały miesiąc, czy też przez jego część), nie stosuje się § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia składkowego. Podstawę wymiaru składek społecznych ustala się na zasadach ogólnych wynikających z art. 18 ust. 1 i 2 usus, z zastosowaniem pozostałych wyłączeń określonych w § 2 ust. 1 rozporządzenia.

W opisanej sytuacji nie jest możliwe ustalenie podstawy wymiaru składek na zasadach wynikających z art. 18 ust. 9 i 10 usus. Dokonując porównania z kwotą przeciętnego wynagrodzenia, nie można proporcjonalnie zmniejszać kwoty przeciętnego wynagrodzenia (odpowiednio do okresu przebywania pracownika za granicą). Nie ma znaczenia okres przebywania w danym miesiącu za granicą. Przychód pracownika porównuje się zawsze z pełną kwotą przeciętnego wynagrodzenia.

Pieniądze „do ręki” zamiast sytemu kafeteryjnego

To pracodawca ma zbierać dowody, że świadczenia dla pracownika opłacane z zfśs są przeznaczane na cele socjalne – decyzja ZUS z 1.08.2022 r. (DI/100000/43/672/2022).

Pracodawca przyznaje zatrudnionym dostęp do platformy kafeteryjnej dostawcy zewnętrznego – zasila im indywidualne konta na tej platformie punktami uprawniającymi do skorzystania z usług oferowanych za jej pośrednictwem. Liczba punktów zależy od sytuacji socjalnej pracownika, z uwzględnieniem średniego dochodu przypadającego na osobę pozostającą z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. Pracodawca chce wprowadzić w regulaminie zfśs zmiany polegające na tym, że na wniosek osób, które nie chcą korzystać z usług oferowanych przez platformę, będzie im wypłacał comiesięczne świadczenia pieniężne, które miałyby być wydatkowane na cele wypoczynkowe, kulturalno-oświatowe lub sportowo-rekreacyjne. Wysokość wypłaty zależałaby od średniego dochodu na osobę, w podziale na trzy grupy dochodowe. Osoby uprawnione musiałyby oświadczyć, że będą wykorzystywać pieniądze zgodnie z regulaminem zfśs, a więc z przeznaczeniem na ww. cele. Byłyby zobowiązane do gromadzenia paragonów bądź faktur na poniesione wydatki, a także do ich okazania każdorazowo na wezwanie pracodawcy, tak aby mógł on zweryfikować, czy świadczona pomoc pieniężna jest wykorzystywana zgodnie z przeznaczeniem, tj. na cele socjalne.

W myśl regulaminu, jeśli pracodawca poweźmie informację, że osoba uprawniona korzysta ze środków z funduszu niezgodnie z ustawą i regulaminem, to będzie zobowiązana do zwrotu udzielonego świadczenia.

Czy środki te należy uznać za przeznaczone na cele socjalne i wyłączyć z oskładkowania?

Stanowisko ZUS: Nie. Na mocy § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego podstawy wymiaru składek społecznych nie stanowią świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zfśs. Trzeba tu mieć na uwadze zasadę wynikającą z art. 8 ust. 1 ustawy o zfśs, w myśl której przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z zfśs uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z zfśs. Wykluczona jest zatem możliwość przyznawania wszystkim uprawnionym świadczeń socjalnych w jednakowej wysokości.

Jednocześnie przyznanie świadczenia pieniężnego nie spełnia definicji usługi jako czynności wykonanej na rzecz osoby uprawnionej. Przyznanie świadczenia pieniężnego mogłoby być formą pomocy materialnej (finansowej) udzielanej pracownikowi przez pracodawcę, ale taka pomoc nie może mieć formy cyklicznych comiesięcznych wypłat, a powinna być udzielana indywidualanie, doraźnie i pozostawać w związku z trudną sytuacją życiową pracownika. W ocenie ZUS to pracodawca, jako dysponent środków z zfśs, ma obowiązek wskazywać cele, na jakie te środki będą wydatkowane przez osoby uprawnione. Nie może pozostawiać tych środków do swobodnej dyspozycji pracowników.

Tym samym wartość comiesięcznych świadczeń pieniężnych, o których mowa, powinna być uwzględniona w podstawie wymiaru składek społecznych.

Odszkodowanie za powstrzymanie się od nieuczciwej konkurencji

Zwolnienia składkowego dotyczącego odszkodowania za zakaz konkurencji nie można zastosować do odszkodowania z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji – decyzja ZUS z 2.08.2022 r. (DI/100000/43/785/2022).

W porozumieniu rozwiązującym umowę o pracę przewidziano, że pracownik, w okresie 24 mies. po rozwiązaniu umowy, nie będzie:

• ujawniał lub wykorzystywał jakichkolwiek informacji poufnych spółki,
• nakłaniał kontrahentów do rozwiązania, niewykonania lub nienależytego wykonania jakiejkolwiek umowy, porozumienia bądź kontraktu ze spółką,
• utrudniał jakiejkolwiek działalności gospodarczej spółki,
• rekrutował lub zatrudniał pracowników spółki,
• starał się odciągnąć od spółki jakiegokolwiek jej klienta.

W zamian spółka zobowiązała się do wypłaty odszkodowania w 24 równych miesięcznych ratach. Zobowiązania byłego pracownika polegają zatem na powstrzymywaniu się od podejmowania czynów nieuczciwej konkurencji, o których mowa w ustawie z 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jedn. DzU z 2022 r. poz. 1233), w szczególności w art. 11 (ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa) i art. 12 (przejmowanie pracowników i klientów przedsiębiorcy).

Pracownik nie jest natomiast zobowiązany do powstrzymywania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej względem pracodawcy, a także od świadczenia pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność konkurencyjną względem pracodawcy (nie obowiązuje więc zakaz konkurencji, o którym mowa w art. 101² w zw. z art. 101¹ Kp).

Czy to odszkodowanie jest oskładkowane?

Stanowisko ZUS: Z § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia składkowego wynika, że podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych nie stanowią przychody w postaci odszkodowania wypłaconego byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy, na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 101¹ Kp. Ustawodawca wyłącza z podstawy wymiaru składek wartość jedynie tych odszkodowań wypłaconych po ustaniu stosunku pracy, które zostały zawarte w umowie o zakazie konkurencji; brak jest podstaw do rozciągnięcia zastosowania tego wyłączenia na inne świadczenia.

Odnosi się to również do podstawy wymiaru składki zdrowotnej.

Składki ZUS w prostej spółce akcyjnej

Nie odprowadza się składek za akcjonariusza prostej spółki akcyjnej obejmującego akcje za wkład pieniężny – decyzja ZUS z 3.08.2022 r. (WPI/200000/43/764/2022).

Akcjonariuszami prostej spółki akcyjnej (PSA) są osoby fizyczne – prowadzące działalność i jej nieprowadzące. Mają one akcje założycielskie objęte za wkład pieniężny.

Czy akcjonariusz jedno- lub kilkuosobowej PSA, obejmujący akcje za wkład pieniężny, podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu?

Stanowisko ZUS: Osoby prowadzące działalność pozarolniczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, a dobrowolnie na swój wniosek – ubezpieczeniu chorobowemu (art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 11 ust. 2 i art. 12 ust. 1 usus).

Zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 4a usus akcjonariusza PSA wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług, uważa się za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność. Natomiast w myśl art. 13 pkt 5a usus obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby świadczące pracę lub usługi w zamian za akcje obejmowane w PSA – od dnia rozpoczęcia świadczenia tej pracy bądź tych usług do dnia zakończenia ich świadczenia. Ubezpieczeniu chorobowemu podlegają one dobrowolnie na swój wniosek (art. 11 ust. 2 usus).

Akcjonariusz jedno- lub kilkuosobowej PSA, obejmujący akcje w zamian za wkład pieniężny, nie podlega zatem ubezpieczeniom społecznym ani zdrowotnemu.

Składka zdrowotna od dniówki w spółdzielni rolniczej

Od części dniówek obrachunkowych, które są objęte ulgą rolną, spółdzielnia nie oblicza zaliczki na PIT ani nie płaci składek zdrowotnych – decyzja ZUS z 4.08.2022 r. (WPI/200000/43/838/2022).

Rolnicza spółdzielnia produkcyjna (przedsiębiorca) wypłaca dniówki obrachunkowe członkom, domownikom i kandydatom na członka. PIT od wypłaconych dniówek obrachunkowych oblicza się zgodnie z art. 33 updof. W celu obliczenia zaliczek na ten podatek do opodatkowania przyjmuje się część dniówek ustaloną w takim stosunku procentowym, w jakim pozostał w roku poprzedzającym rok podatkowy udział dochodu zwolnionego od CIT, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 15 updop, w ogólnej kwocie wypłat z tytułu dniówek obrachunkowych, pomniejszoną o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, obliczone od przychodu podlegającego opodatkowaniu. Od części dniówek objętych tzw. ulgą rolną nie oblicza się zaliczki na PIT. Przychody te są bowiem wolne od podatku.

Czy od przychodów, od których nie oblicza się zaliczki na PIT, składkę zdrowotną obniża się do wysokości 0 zł, zgodnie art. 83 ust. 2 ustawy zdrowotnej?

Stanowisko ZUS: Tak. W myśl art. 81 ust. 1 ustawy zdrowotnej do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, spółdzielni kółek rolniczych lub członków ich rodzin stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek emerytalnej i rentowych tych osób. Na mocy art. 18 ust. 1 usus podstawę wymiaru składek ww. ubezpieczonych stanowi przychód. Przez „przychód z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych”, w myśl art. 4 pkt 10 usus, należy rozumieć przychody z tytułu pracy w spółdzielni i z tytułu wytwarzania na jej rzecz produktów rolnych.

Stosownie do art. 83 ust. 2 ustawy zdrowotnej – w brzmieniu obowiązującym od 1.07.2022 r. – w przypadku nieobliczania przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1–13, zaliczki na PIT od przychodów wolnych od podatku zgodnie z updof, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości 0 zł (z zastrzeżeniem ust. 3).

Art. 85 ust. 7 wskazuje, że za członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz spółdzielni kółek rolniczych, a także członków ich rodzin składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza spółdzielnia. Dodatkowo przepis odnosi się do możliwości obniżenia przez płatnika składki zdrowotnej do 0 zł, w sytuacji nieobliczenia zaliczki na PIT. Okoliczność nieobliczania przez płatnika zaliczki na PIT dotyczy przychodów wolnych od podatku dochodowego zgodnie z updof. Spółdzielnia obniża zatem składkę zdrowotną do 0 zł od przychodów, od których nie oblicza zaliczki na PIT z uwagi na to, że przychody te są wolne od podatku.