Wyższe świadczenie urlopowe od sierpnia 2019 r.

Pracodawca zatrudniający – według stanu na 1 stycznia danego roku – mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, może tworzyć zfśs lub wypłacać świadczenie urlopowe (art. 3 ust. 3 ustawy o zfśs). Jeśli wybierze tę drugą opcję, do jego kompetencji będzie należało ustalenie wysokości świadczenia (art. 3 ust. 4 tej ustawy). Musi jednak przy tym pamiętać, żeby nie przekraczało ono wysokości odpisu podstawowego na zfśs, określonego odpowiednio do:

• rodzaju zatrudnienia pracownika, tj. w tzw. normalnych warunkach, według reguł zastrzeżonych dla młodocianych, a także dla wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych (art. 5 ust. 2, 2a i 3 ustawy o zfśs),
• wymiaru czasu pracy pracownika, co nie dotyczy pracowników młodocianych.

Maksymalny pułap świadczenia urlopowego wzrósł od 1.08.2019 r. (patrz tabela). Od tego dnia wyższa jest bowiem podstawa naliczania odpisów na zfśs (por. art. 5h ust. 2 ustawy o zfśs, obowiązujący od 23.10.2019 r.). Co to oznacza? Moim zdaniem tyle, że jeżeli pracodawca ustawił świadczenie na tym najwyższym dopuszczalnym poziomie, to od 1.08.2019 r. ma obowiązek je wypłacać w kwocie obliczonej od obowiązującego od tego dnia odpisu.

Gdy natomiast dotychczasową wartość świadczenia ustalił poniżej maksimum, wówczas nie jest zobligowany do jej przeliczania po 1.08.2019 r., ponieważ mieści się ona w ustawowych limitach[1]. Taka wykładnia jest konsekwencją analizy przepisów ustawy o zfśs oraz braku regulacji dotyczących świadczenia urlopowego w ustawie zmieniającej[2], która wprowadziła nową podstawę odpisów na zfśs od 1.08.2019 r.

MRPiPS w stanowisku z 26.11.2019 r. w sprawie wysokości świadczenia urlopowego po zmianie podstawy odpisu na fundusz socjalny[3] potwierdza prawo pracodawcy do wskazania wysokości świadczenia urlopowego poniżej jego ustawowej granicy. Zauważa także, że ustawa zmieniająca nie zajmuje się świadczeniami urlopowymi.

Podkreśla jednak związek tego świadczenia z wysokością przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej, stanowiącego podstawę naliczania odpisu na zfśs, która się zmieniła 1.08.2019 r. Stąd resort pracy przyjmuje, że w 2019 r. wysokość świadczenia urlopowego byłaby uzależniona od daty ustalania uprawnienia pracownika do tego świadczenia i odnoszona do wysokości odpisu podstawowego na zfśs ustalanego na podstawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w tej dacie.

Tak sformułowana opinia pozostawia pewne pole do jej interpretacji. Może być rozumiana jako ogólne zalecenie dla pracodawców do ustalania świadczeń urlopowych w zależności od okresu obowiązywania danej podstawy odpisów. Ale można też uznać, że odnosi się wyłącznie do maksymalnej wysokości świadczenia urlopowego, ustalanej w 2019 r. odrębnie na okres od 1.01.2019 do 31.07.2019 r. oraz od 1.08.2019 do 31.12.2019 r. Niewykluczone również, że intencją ministerialnych ekspertów były oba te cele jednocześnie.

Zamiast rozwiać ew. wątpliwości, MRPiPS tylko je spotęgował, zaznaczając przy tym, że nie jest uprawnione do dokonywania powszechnie obowiązującej wykładni przepisów ustaw, co oznacza, że prezentowane poglądy prawne nie są wiążące. Pracodawcom pozostaje zatem wybór najbardziej właściwej – w ich przekonaniu – interpretacji albo zwrócenie się o poradę w tej kwestii do inspekcji pracy, zgodnie z resortową sugestią.

Pracodawcy nie muszą przy tym wyrównywać świadczeń urlopowych wypłaconych do 31.07.2019 r. pracownikom, którzy nabyli do nich prawo przed tą datą. Ustawa zmieniająca nie nakłada bowiem takiego obowiązku. Taka jest też opinia MRPiPS.