Niepełny rok pracy niepełnosprawnego oznacza niepełny urlop dodatkowy
Jak w tej sytuacji powinien obliczyć należny mu urlop dodatkowy?
Urlop dodatkowy przysługujący pracownikowi niepełnosprawnemu w stopniu znacznym albo umiarkowanym oblicza się proporcjonalnie do okresu przepracowanego w roku, w którym jego stosunek pracy ustaje.
Urlop dodatkowy przysługujący pracownikowi niepełnosprawnemu w stopniu znacznym albo umiarkowanym oblicza się proporcjonalnie do okresu przepracowanego w roku, w którym jego stosunek pracy ustaje.
Ustawowe warunki
Pracownik w znacznym albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do 10 dni roboczych dodatkowego urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym. Urlop ten przysługuje mu z mocy prawa (art. 19 ust. 1 ustawy z 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tekst jedn. DzU z 2025 r. poz. 913, dalej uron). Nie trzeba zatem wnioskować do pracodawcy o jego przyznanie (wyrok SN z 29.06.2005 r., II PK 339/04).
Nabycie prawa do dodatkowego urlopu zależy od spełnienia dwóch warunków. Pracownik:
1) musi przepracować 1 rok po dniu zaliczenia do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności (art. 19 ust. 1 zd. 2 uron),
2) nie jest uprawniony do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do co najmniej 10 dni roboczych urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów; gdyby przepisy odrębne zapewniały niższy urlop dodatkowy, wówczas pracownikowi należałoby się 10 dni roboczych (art. 19 ust. 2 i 3 uron).
Pracownik uzyska prawo do pełnych 10 dni roboczych dodatkowego urlopu, nawet jeśli zrealizuje te wymagania
pod koniec roku kalendarzowego. Natomiast 1 stycznia każdego kolejnego roku nabędzie prawo do 10 dni roboczych takiego urlopu, jeżeli nadal będzie zatrudniony na etacie i będzie spełniał ustawowe warunki.
Metody liczenia 1 roku
„Przepracowanie jednego roku” liczy się od dnia posiedzenia zespołu orzekającego (stanowiska Biura Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych – BON, z 15.10.2013 r., BON-I-5232-35-3-EW/13, i 14.05.2015 r., BON-I-52313.69.2015.EW). Ten pogląd jest ugruntowany i niepodważany. Inaczej przedstawia się kwestia obliczania roku.
W piśmie z 5.02.2024 r. (BON-I.42303.281.2023.LK) BON stwierdziło, że roczny okres przepracowania, o którym mowa w art. 19 uron, ustala się (…) na podstawie przesłanek obiektywnych, zliczając 365 dni – począwszy od dnia wydania orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności – w których jednocześnie osoba niepełnosprawna miała ten stopień niepełnosprawności i pozostawała w zatrudnieniu. Natomiast według zasad liczenia terminów w prawie pracy (tzw. potocznych – kalendarzowych), 1 rok należy liczyć od dnia następującego po dniu posiedzenia zespołu, a jego upływ nastąpi z upływem dnia bezpośrednio poprzedzającego dzień, który nazwą lub datą odpowiada dniowi, od którego rozpoczęło się liczenie lub od ostatniego dnia okresu uprawniającego (wyrok SN z 19.12.1996 r., I PKN 47/9).
Urlop proporcjonalny
Przepisy uron nie wskazują, jak pracodawca powinien obliczyć wymiar pierwszego dodatkowego urlopu, jeśli pracownik niepełnosprawny w stopniu znacznym albo umiarkowanym nie przepracuje pełnego roku po nabyciu do niego prawa. W związku z tym na podstawie art. 66 uron (nakazuje w sprawach nieuregulowanych korzystać z Kp) trzeba sięgnąć do art. 1551 § 1 pkt 1 Kp. Oznacza to, że pracodawca ustala wymiar urlopu dodatkowego proporcjonalnie do okresu przepracowanego w roku, w którym stosunek pracy ustaje. Musi też wypłacić ekwiwalent za niewykorzystany przez pracownika w całości lub w części urlop, do dnia zakończenia zatrudnienia (art. 171 Kp). Takie postępowanie potwierdza resort pracy – patrz ramka.
Stanowisko MRPiPS z 1.08.2025 r. (fragment)*
(…) Zgodnie z § 3 rozporządzenia MPiPS z 8.01.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego (…), w przypadku nabycia przez pracownika w trakcie roku kalendarzowego prawa do urlopu wypoczynkowego w wyższym wymiarze – np. w związku z uzyskaniem orzeczenia o niepełnosprawności – ustala się proporcjonalny wymiar urlopu, uwzględniając wyższy przysługujący wymiar.
Tym samym (…) pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę na czas określony do 31.08.2025 r., który nabył prawo do dodatkowych 10 dni urlopu wypoczynkowego z tytułu niepełnosprawności w dniu 10.07.2025 r., przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostawania w zatrudnieniu w danym roku kalendarzowym. W przedstawionym przypadku oznacza to prawo do 7 dni dodatkowego urlopu wypoczynkowego (10 dni × 8/12 = 6,66 dnia, po zaokrągleniu – 7 dni).
Urlop w tym wymiarze pracownik może wykorzystać do dnia rozwiązania stosunku pracy. Jeśli do tego dnia nie zostanie on wykorzystany w naturze (jako czas wolny od pracy), pracownik nabywa prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. (…)
* Opublikowane w: „Ubezpieczenia i Prawo Pracy” 2025, nr 17.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
| Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
