Wpłaty na Fundusz Ochrony Rolnictwa – zmiany od 1.01.2025 r.

Zasady dokonywania wpłat

Do końca 2024 r. podmioty skupujące (będące czynnymi podatnikami VAT) miały obowiązek:

• naliczać i wnosić wpłaty na FOR w wysokości 0,125% wartości produktów rolnych nabytych od producenta rolnego (z wyłączeniem kwoty VAT) – za okresy kwartalne, w terminie do ostatniego dnia roboczego miesiąca następującego po zakończeniu danego kwartału,
• składać dyrektorowi terenowego oddziału Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR) kwartalne deklaracje o wysokości naliczonych wpłat na FOR, w terminie do 26. dnia miesiąca następującego po zakończeniu danego kwartału.

Od 1.01.2025 r. liczba dokonywanych wpłat oraz składanych deklaracji uległa ograniczeniu do tylko jednej, obejmującej okres całego roku kalendarzowego. Zarówno wpłata na FOR, jak i złożenie deklaracji o wysokości naliczonych wpłat – począwszy od wpłaty za 2025 r. – powinny nastąpić w terminie do 14 lutego roku następującego po roku, za który dokonano naliczenia.

Powyższe oznacza, że podmioty skupujące:

• za IV kwartał 2024 r. – przekażą ostatnią kwartalną wpłatę na FOR do 31.01.2025 r. oraz złożą stosowną kwartalną deklarację do 26.01.2025 r.,
• za 2025 r. – przekażą wpłatę na FOR oraz złożą stosowną roczną deklarację do 16.02.2026 r.

Jednocześnie w art. 3 ust. 3 ustawy o FOR zapisano, że nie tylko do wpłat na FOR, lecz także w kwestiach związanych z deklaracjami zastosowanie znajdą przepisy Op. Chodzi o działy: III – Zobowiązania podatkowe (w tym w szczególności przepisy dotyczące terminów, zaległości, odsetek za zwłokę, podpisywania deklaracji), V – Czynności sprawdzające, oraz VI – Kontrola podatkowa.

Formularz rocznej deklaracji nie został jeszcze udostępniony przez KOWR. Należy się spodziewać, że będzie inny, także przez wzgląd na to, że nowelizacja rozszerzyła zakres danych podmiotu skupującego, przekazywanych w treści deklaracji (o NIP i REGON lub KRS oraz numer rachunku bankowego podmiotu skupującego albo numer rachunku tego podmiotu prowadzonego w skok).

Kwota wolna

Od 1.01.2025 r. zmniejszeniu uległa kwota wolna od obowiązku wpłaty oraz złożenia deklaracji na FOR (zaliczana na poczet wpłat za kolejny okres rozliczeniowy) – z 20-krotności do 5-krotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, czyli z 320 do 80 zł. Jeżeli kwota naliczonej wpłaty nie przekroczy 80 zł, będzie zaliczana na poczet wpłat na FOR za kolejny rok, w którym wysokość wpłat przekroczy 5-krotność kosztów upomnienia, oraz zostanie uwzględniona w deklaracji za ten rok.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 nowelizacji w przypadku deklaracji składanych za poszczególne kwartały 2024 r. oraz wpłat za te okresy, w tym egzekucji należności z tytułu tych wpłat, stosuje się przepisy w brzmieniu obowiązującym do końca 2024 r. Jeśli jednak wysokość kwoty naliczonej z tytułu wpłat na FOR za dany kwartał nie przekracza 5-krotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie składa się deklaracji za dany kwartał. Wnioskując a contrario, jeżeli wysokość naliczonej wpłaty na FOR za dany kwartał przekroczy 80 zł, deklarację się składa, ale niekoniecznie dokonuje się wpłaty. W myśl bowiem art. 4 ust. 2 nowelizacji, jeśli wysokość kwoty naliczonej z tytułu wpłat na FOR za poszczególne kwartały 2024 r. nie przekracza 20-krotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, to kwotę tę zalicza się na poczet wpłat za 2025 r.

Kary pieniężne

Zmieniono też zasady nakładania kar pieniężnych z tytułu niezłożenia deklaracji na FOR przez podmioty skupujące. Do końca 2024 r. podlegało to karze w wysokości 60 zł za każdy dzień opóźnienia, lecz nie wyższej niż 10 tys. zł. Obecnie, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o FOR, nieprzekazanie deklaracji podlega karze w wysokości kwoty naliczonej wpłaty na FOR, ale nie wyższej niż 10 tys. zł. Kara pieniężna zostanie więc nałożona w drodze decyzji administracyjnej przez Dyrektora Generalnego KOWR co do zasady w limicie wynikającym z naliczonej wpłaty na FOR.

Względem nakładania kar pieniężnych dotyczących niedopełnienia obowiązku złożenia deklaracji za poszczególne kwartały 2024 r. zastosowanie znajdzie art. 189c ustawy z 14.06.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2024 r. poz. 572). Wynika z niego, że jeżeli w czasie wydawania decyzji w sprawie kary obowiązuje ustawa inna niż w czasie naruszenia prawa, w następstwie którego ma być nałożona kara, stosuje się nową ustawę, chyba że obowiązująca poprzednio jest względniejsza dla strony. Jeśli zatem za naruszenie obowiązku niezłożenia deklaracji za 2025 r. zgodnie z nowymi przepisami będzie przewidziana wyższa kara pieniężna niż na podstawie przepisów obowiązujących do końca 2024 r., zastosowanie będą miały dotychczasowe przepisy.

Krąg uprawnionych do rekompensaty

Rozszerzono ponadto krąg podmiotów uprawnionych do rekompensaty wypłacanej ze środków zgromadzonych na FOR. Obecnie z wnioskiem o jej przyznanie mogą wystąpić – oprócz indywidualnych producentów rolnych – grupy i organizacje producentów rolnych oraz ich zrzeszenia, organizacje producentów owoców i warzyw lub zrzeszenia organizacji producentów owoców i warzyw, spółdzielnie rolników bądź związki spółdzielni rolników, rolnicze spółdzielnie produkcyjne, rolnicze zrzeszenia branżowe, za produkty rolne wyprodukowane przez członków grupy będących producentami rolnymi, nabyte od nich przez grupę oraz zbyte przez grupę podmiotowi skupującemu, który stał się niewypłacalny, a za które grupa nie otrzymała zapłaty.

Więcej nt. wpłat na FOR ⇒tu⇐