Sposoby zwolnienia chorującego pracownika

Ochrona podczas choroby

Absencja chorobowa chroni pracownika przed utratą pracy. Jest to bowiem usprawiedliwiona nieobecność, w czasie której pracodawca ma zakaz wypowiadania umowy o pracę. Wynika to z § 1 i 3 pkt 1 rozporządzenia MPiPS z 15.05.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (tekst jedn. DzU z 2014 r. poz. 1632) oraz z art. 41 Kp. Ten ostatni przepis ustanawia jednak granicę czasową ochrony. Stanowi ją upływ okresu uprawniającego do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (okresu ochronnego) – patrz tabela.

Zwolnienie natychmiastowe

Ponieważ zakładowy staż pracy pracownika opisanego w pytaniu jest krótszy niż 6 mies., to 3-miesięczny okres ochronny upłynął 1.05.2024 r. Od 2.05.2024 r. można go zatem zwolnić w trybie natychmiastowym, pod warunkiem że nadal przebywa na zwolnieniu lekarskim (art. 53 § 1 pkt 1 lit. a Kp).

Wolno to zrobić do dnia, w którym pracownik stawi się do pracy po ustaniu choroby. Od takiego dnia rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia jest bowiem zabronione. Jeśli pracodawca to zrobi, zamiast skierować pracownika na lekarskie badania kontrolne, naruszy art. 53 § 3 Kp, który ustanawia wspomniany zakaz. Pozostanie jednak w zgodzie z tym przepisem, gdy pracownik nie podda się badaniom, na które otrzymał skierowanie od pracodawcy.

W wyroku z 21.03.2023 r. (I PSKP 80/21) SN zauważył, że sam (…) zamiar podjęcia pracy nie wystarcza do przyjęcia, że pracownik był w gotowości do niej, jeżeli nie miał równocześnie zdolności do urzeczywistnienia owego zamiaru, potwierdzonej stosownym zaświadczeniem lekarza medycyny pracy.

Co się dzieje z oświadczeniem o rozwiązaniu umowy o pracę na podstawie art. 53 § 1 pkt 1 lit. a Kp, które pracodawca wysłał, ale którego pracownik nie odbierze przed stawieniem się do pracy? Będzie nieważne z mocy prawa, jeżeli pracodawca wystawi pracownikowi skierowanie na badania kontrolne, a pracownik się im podda (art. 58 Kc w zw. z art. 300 Kp). Jaki natomiast będzie skutek tego oświadczenia, gdy pracownik wciąż będzie na zwolnieniu lekarskim?

Umowa o pracę rozwiąże się:

• z chwilą, w której pracownik będzie miał realną możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia, niezależnie od tego, czy z niej skorzysta (art. 61 § 1 zd. 1 Kc oraz wyroki SN z 10.10.2017 r., II PK 259/16, i 14.06.2017 r., II PK 178/16),
• w dniu następnym po upływie terminu wskazanego w awizie pocztowym lub kurierskim na odebranie przesyłki z oświadczeniem – w razie odmowy jej przyjęcia albo celowego nieodebrania (por. wyroki SN z 13.12.1996 r., I PKN 41/96, 11.12.1996 r., I PKN 36/96, i 14.06.2017 r., II PK 178/16).

Zanim pracodawca podejmie decyzję o natychmiastowym zwolnieniu pracownika reprezentowanego przez zakładową organizację związkową, musi zasięgnąć jej opinii (art. 53 § 4 w zw. z art. 52 § 3 Kp). Sam decyduje, czy uwzględni zdanie związku, czy je pominie.

Pismo wypowiadające

Od 2.05.2024 r. Czytelnik może też zwolnić wciąż chorującego pracownika za wypowiedzeniem, bo ochrona z art. 41 Kp przestała działać z upływem 1.05.2024 r. Przed wysłaniem mu pisma wypowiadającego musi skonsultować swój zamiar i jego przyczynę z organizacją związkową reprezentującą pracownika (art. 38 Kp). Wystarczająca przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie to długotrwała nieobecność w pracy z powodu choroby, która dezorganizuje pracę (por. uchwała SN z 27.06.1985 r., III PZP 10/85, postanowienie SN z 19.01.2021 r., I PSK 13/21, wyroki SN z 19.03.2014 r., I PK 177/13, i 8.07.2008 r., I PK 294/07).

Ten sposób zakończenia zatrudnienia wymaga oczekiwania. Umowa o pracę rozwiąże się bowiem z upływem przysługującego pracownikowi okresu wypowiedzenia – dla pracownika opisanego w pytaniu będą to 2 tyg. (art. 36 § 1, art. 32 i art. 30 § 2¹ Kp). Okres wypowiedzenia w tygodniach zaczyna bieg w pierwszą sobotę po dniu, w którym pracodawca skutecznie doręczy wypowiedzenie (por. wyrok SN z 8.11.1988 r., I PRN 48/88).