Przeliczenie podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego w związku z obniżeniem wymiaru czasu pracy z powodu pandemii COVID-19
Ponieważ obniżenie wymiaru czasu pracy nie nastąpiło w okresie wcześniej pobieranego zasiłku, nie przeliczyliśmy podstawy jego wymiaru po wejściu w życie ustawy z 7.10.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19[2]. W lutym 2021 r. pracownica wystąpiła jednak z wnioskiem o przeliczenie tej podstawy, twierdząc, że zmieniły się przepisy.
Czy powinniśmy dokonać takiego przeliczenia i na jakiej podstawie?
Tak, w tym przypadku należy przeliczyć podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego, mimo że zmiana wymiaru czasu pracy nie nastąpiła w trakcie wcześniej pobieranego zasiłku. Ponieważ między okresami pobierania zasiłków nie było przerwy trwającej co najmniej 3 pełne miesiące kalendarzowe, do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego należy przyjąć wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, tj. za okres od kwietnia 2019 do marca 2020 r., o ile zostały spełnione warunki, o których mowa poniżej.<
[1] Ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2020 r. poz. 1842).
[2] DzU poz. 1747.
[3] DzU poz. 2255.
Tak, w tym przypadku należy przeliczyć podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego, mimo że zmiana wymiaru czasu pracy nie nastąpiła w trakcie wcześniej pobieranego zasiłku. Ponieważ między okresami pobierania zasiłków nie było przerwy trwającej co najmniej 3 pełne miesiące kalendarzowe, do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego należy przyjąć wynagrodzenie, które stanowiło podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, tj. za okres od kwietnia 2019 do marca 2020 r., o ile zostały spełnione warunki, o których mowa poniżej.
Ustawą z 9.12.2020 r.[3] wprowadzono do specustawy zmiany obowiązujące od 16.12.2020 r., polegające na modyfikacji zasad ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla kobiet w ciąży oraz zasiłku macierzyńskiego kobietom, którym pracodawca obniżył wymiar czasu pracy na mocy specustawy.
Zgodnie z nowymi zasadami przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłków przysługujących osobom, którym w myśl specustawy (art. 15g, art. 15zf, art. 15gb lub art. 15zzzzzo ust. 2) pracodawca obniżył wymiar czasu pracy lub wprowadził mniej korzystne warunki zatrudnienia niż wynikające z umowy o pracę:
- nie stosuje się art. 40 ustawy zasiłkowej,
- nie uwzględnia się okresów obniżonego wymiaru czasu pracy.
Oznacza to, że:
- do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku nie przyjmuje się wyłącznie wynagrodzenia po zmianie wymiaru czasu pracy, tj. zmiana ta nie powoduje skrócenia okresu, z którego podstawa wymiaru zasiłków jest ustalana,
- przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku:
- wyłącza się wynagrodzenie pracownika za miesiące, w których wykonywał pracę w obniżonym wymiarze czasu pracy,
- przyjmuje się wynagrodzenie za pełne kalendarzowe miesiące sprzed obniżenia etatu (lub ustalenia mniej korzystnych warunków zatrudnienia), z okresu 12 mies. kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, ustalonych zgodnie z przepisami ustawy zasiłkowej.
Przykładowo pracownica zatrudniona u danego pracodawcy od 2016 r., ma prawo do zasiłku macierzyńskiego od 18.12.2020 r. Pracodawca od 28.05.2020 r. – w myśl art. 15g specustawy – zmienił jej wymiar czasu pracy z całego etatu na 0,8. Ponieważ przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłków nie uwzględnia się okresów obniżonego wymiaru czasu pracy, do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego:
- nie przyjmuje się wynagrodzenia za wszystkie miesiące, w których wymiar czasu pracy był obniżony, także przez część miesiąca, tj. wynagrodzenia za okres od maja do listopada 2020 r.,
- przyjmuje się wynagrodzenie za pozostałe miesiące z okresu 12 mies. kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, tj. od grudnia 2019 do kwietnia 2020 r.
Zgodnie z powyższym podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonej ciężarnej oraz zasiłku macierzyńskiego dla osób, którym na mocy specustawy pracodawca obniżył wymiar czasu pracy lub wprowadził mniej korzystne warunki zatrudnienia, wypłaconych przed 16.12.2020 r. za okres:
- po 30.03.2020 do 15.12.2020 r. – osobom, o których mowa w art. 15g lub art. 15zf specustawy,
- po 23.06.2020 do 15.12.2020 r. – osobom, o których mowa w art. 15gb specustawy,
- po 25.08.2020 do 15.12.2020 r. – osobom, o których mowa w art. 15zzzzzo ust. 2 specustawy,
należy ustalić ponownie, jeżeli świadczenie wypłacone na mocy dotychczasowych przepisów jest niższe niż świadczenie ustalone zgodnie z nowymi przepisami.
Uwaga: pracodawca nie ma obowiązku przeliczania z urzędu podstawy wymiaru zasiłku w związku ze zmianą przepisów, o których mowa wyżej – przeliczenie to następuje na wniosek ubezpieczonej. Nie określono wzoru takiego wniosku, zatem w jego treści powinna się znaleźć tylko informacja, że wystąpienie o przeliczenie wcześniej wypłaconego, niższego zasiłku ma związek z obniżonym wymiarem czasu pracy lub z wprowadzeniem mniej korzystnych warunków zatrudnienia.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
| Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłaty dostęp do tego artykułu i ponad 3000 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
