Odsetki od pożyczki zaciągniętej na zakup udziałów spółki powiązanej – czy są kosztem podatkowym

Na mocy art. 16 ust. 1 pkt 13f updop od 1.01.2022 r. z kosztów podatkowych wyłączono koszty finansowania dłużnego uzyskanego od podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 updop, w części, w której zostały przeznaczone bezpośrednio lub pośrednio na transakcje kapitałowe, w szczególności na:
Na mocy art. 16 ust. 1 pkt 13f updop od 1.01.2022 r. z kosztów podatkowych wyłączono koszty finansowania dłużnego uzyskanego od podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 updop, w części, w której zostały przeznaczone bezpośrednio lub pośrednio na transakcje kapitałowe, w szczególności na:
- nabycie lub objęcie udziałów (akcji),
- nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną,
- wniesienie dopłat, podwyższenie kapitału zakładowego lub wykup udziałów własnych w celu ich umorzenia.
Wyłączenie dotyczy więc sytuacji, w której spółka zaciągnęła od podmiotu powiązanego (np. spółki matki) pożyczkę w celu nabycia udziałów innej spółki. Ponoszone w związku z tą transakcją koszty finansowania dłużnego nie stanowią (w całości) kosztu podatkowego.
Uchwalona 7.10.2022 r. nowelizacja updop(1) zawęża zakres stosowania tego przepisu. Po zmianach omawiane ograniczenie obejmuje jedynie koszty finansowania dłużnego uzyskanego przez spółki – tym samym nie obejmuje finansowania udzielonego innym podmiotom (np. spółdzielniom). Jednak nadal chodzi wyłącznie o finansowanie uzyskane od podmiotu powiązanego.
(1) Ustawa o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2180).
Ponadto na skutek nowelizacji wyłączenie z kosztów podatkowych nie dotyczy kosztów finansowania dłużnego udzielonego:
- na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) bądź ogółu praw i obowiązków w podmiotach niepowiązanych (w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 3 updop) z podatnikiem, w tym na nabycie lub na objęcie kolejnych udziałów (akcji) w tych podmiotach niepowiązanych, w których podatnik uprzednio nabył lub objął część udziałów (akcji), w przypadku gdy kolejne nabycie lub objęcie nastąpi w terminie 12 mies., licząc od dnia nabycia lub objęcia pierwszych udziałów (akcji),
- przez bank, skok, mające siedzibę w państwie UE bądź w innym państwie należącym do EOG.
Omawiane wyłączenie z kosztów podatkowych w istocie obejmuje zatem obecnie jedynie te koszty finansowania dłużnego, które wynikają z finansowania uzyskanego od podmiotu powiązanego (niebędącego bankiem ani skok) i przeznaczonego na nabycie udziałów (akcji) w innym podmiocie powiązanym.
Znowelizowane przepisy, jako korzystne dla podatników, obowiązują z mocą wsteczną – mają zastosowanie do kosztów poniesionych od 1.01.2022 r., a w przypadku podatników, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy – począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po tej dacie.
Pożyczka, o której mowa w pytaniu, spełnia warunki z art. 16 ust. 1 pkt 13f updop – zarówno w starym, jak i w nowym brzmieniu. Została jednak udzielona spółce przed wejściem w życie tego przepisu (przed 1.01.2022 r.).
Wprowadzając omawiane wyłączenie, ustawodawca nie przewidział żadnych regulacji przejściowych odnoszących się wprost do kwestii, czy obejmuje ono również ponoszone od tej daty koszty finansowania udzielonego wcześniej (do końca 2021 r.). KIS w interpretacji z 22.09.2022 r. (0111-KDIB1-2.4010.197.2022.1.BD) wskazała, że ograniczenie z art. 16 ust. 1 pkt 13f updop dotyczy również ponoszonych obecnie kosztów finansowania dłużnego (np. spłacanych odsetek), jeżeli pożyczka, przeznaczona np. na nabycie udziałów (akcji), była zaciągnięta przed wejściem w życie tego przepisu. W świetle tej interpretacji spółka nie miałaby prawa do ujęcia w kosztach podatkowych odsetek od pożyczki zaciągniętej w 2020 r. na zakup udziałów spółki powiązanej.
Przywołana wyżej nowelizacja updop likwiduje jednak ten problem. Zgodnie bowiem z art. 20 ust. 5 ustawy zmieniającej ograniczenie z art. 16 ust. 1 pkt 13f updop nie ma zastosowania do kosztów dotyczących finansowania dłużnego wypłaconego podatnikom do 31.12.2021 r., w zakresie, w którym transakcja kapitałowa (np. zakup udziałów) została zrealizowana do 31.12.2021 r. (a w przypadku podatników mających rok podatkowy inny niż kalendarzowy – do ostatniego dnia roku podatkowego, który rozpoczął się przed 31.12.2021 r.).
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych