Nowy PIT-2 – krok po kroku
Renata Majewska
Prawnik, ekspert prawa pracy, specjalizuje się w obliczaniu wynagrodzeń w ujęciu praktycznym.
Autor kilkuset artykułów z dziedziny szeroko pojętego prawa pracy, szczególnie ustalania wynagrodzeń i dodatkowych świadczeń oraz kalkulacji płac dla pracowników sfery budżetowej.
Doświadczony wykładowca i szkoleniowiec, właściciel firmy szkoleniowej Biuro Kadr i Płac
Na mocy art. 31a updof oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczanie zaliczek na PIT od 1.01.2023 r. podatnik składa na piśmie lub w inny sposób przyjęty u płatnika, np. przez elektroniczny system kadrowo-płacowy. Na ustalonym „urzędowym” wzorze, udostępnianym przez MF w BIP na stronie internetowej resortu finansów, można złożyć większość z nich, a konkretnie:
Na mocy art. 31a updof oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczanie zaliczek na PIT od 1.01.2023 r. podatnik składa na piśmie lub w inny sposób przyjęty u płatnika, np. przez elektroniczny system kadrowo-płacowy. Na ustalonym „urzędowym” wzorze, udostępnianym przez MF w BIP na stronie internetowej resortu finansów, można złożyć większość z nich, a konkretnie:
- oświadczenia:
- ws. pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek,
- o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów,
- pracownika ws. korzystania z podwyższonych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów, oraz
- wnioski o:
- niestosowanie ulgi dla młodych albo
- niestosowanie pracowniczych kosztów uzyskania przychodów,
- rezygnację ze stosowania 50-proc. kosztów uzyskania przychodów.
Na stronie internetowej www.podatki.gov.pl zostały niedawno opublikowane urzędowe wzory:
- PIT-2 (wersja 9) Oświadczenia/wnioski podatnika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych – składanego zakładom pracy czy zleceniodawcom przez większość pracobiorców,
- PIT-3 (wersja 8) Oświadczenia/wnioski dla celów obliczania przez organ rentowy miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, podatnika otrzymującego – składanego do ZUS przez podatników pobierających zasiłki wypłacane przez ZUS, emerytury, renty krajowe, świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, renty strukturalne, renty socjalne czy rodzicielskie świadczenia uzupełniające, oraz
- PIT-2A (wersja 8) Oświadczenia/wnioski dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, podatnika – składanego właściwym płatnikom (np. bankom, FGŚP, podmiotom zatrudniającym absolwentów czy stażystów) przez pozostałych podatników, np. otrzymujących emerytury albo renty z zagranicy czy świadczenia pieniężne z FP bądź z FGŚP, albo stypendia.
Płatnik uwzględnia je najpóźniej od następnego miesiąca (organ rentowy najpóźniej od 2. miesiąca) po miesiącu ich otrzymania. Złożone obowiązują zasadniczo bezterminowo, chyba że co innego wynika z przepisów odrębnych bądź podatnik je zmodyfikuje albo wycofa (przez ich ponowne złożenie, z zaznaczeniem stosownej opcji). Tylko wniosek o niepobieranie zaliczek na PIT ma charakter roczny i podatnik chcący znowu skorzystać z tego rozwiązania musi go co roku ponawiać.
Większości wniosków i oświadczeń płatnik nie uwzględnia po ustaniu stosunku prawnego łączącego go z podatnikiem, np. po rozwiązaniu umowy o pracę, zlecenia czy po wygaśnięciu aktu powołania. Wyjątkiem są złożone przez pracowników wnioski o:
- niestosowanie ulgi dla młodych,
- niestosowanie kosztów pracowniczych,
- rezygnację ze stosowania 50-proc. kosztów (także, gdy zostanie złożony przez innych podatników, np. wykonawców dzieła).
Co do zasady również wnioski i oświadczenia mające wpływ na obliczanie zaliczki na PIT podatnik może złożyć w dowolnym momencie w trakcie roku kalendarzowego. Nie ma ograniczenia, że PIT-2 trzeba przekazać przed pierwszą wypłatą w roku kalendarzowym.
Odpowiedzialność za niepoprawne złożenie wniosku lub oświadczenia obciąża wyłącznie podatnika. Jeżeli zaniżenie lub nieujawnienie przez płatnika podstawy opodatkowania wynikało z uwzględnienia złożonych przez podatnika wniosków lub oświadczeń, mających wpływ na obliczenie zaliczki, nie stosuje się art. 26a § 2 Op.
Uwaga: według przepisu przejściowego (art. 22) tzw. Polskiego Ładu 2.0(1) oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczanie zaliczek, jakie podatnik złoży płatnikowi do końca 2022 r., zachowują ważność po tej dacie. Nie trzeba ich korygować czy aktualizować tylko z powodu zmiany prawa.
(1) Ustawa z 9.06.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1265 ze zm.), znowelizowana ustawą z 7.10.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2180).
Opisane poniżej zasady wypełniania PIT-2 dotyczą formularzy odnoszących się do przychodów wypłaconych (postawionych do dyspozycji) podatnika począwszy od 1.01.2023 r.
Podatnik wypełnia tę część formularza, w zakresie której przekazuje oświadczenie lub wniosek, zaznaczając właściwe kwadraty, a w części K wpisuje datę sporządzenia i składa podpis. Druk w formie papierowej należy wypełniać dużymi, drukowanymi literami, czarnym lub niebieskim kolorem.
Oświadczenie podatnika składane płatnikowi ws. pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek
(część C formularza PIT-2)
Kto może złożyć? M.in. podatnik uzyskujący przychody z pracy, z umowy zlecenia określonej w art. 13 pkt 8 updof, z umowy o dzieło, z kontraktu menedżerskiego, z powołania czy z praw majątkowych.
Na jakich warunkach? Podatnik musi spełnić łącznie poniższe warunki:
1) nie wykorzystał jeszcze w roku kalendarzowym pełnej rocznej kwoty zmniejszającej podatek, za pośrednictwem płatnika, w tym przez złożenie wniosku o niepobieranie zaliczek,
2) upoważnia jednocześnie maksymalnie 3 płatników do redukcji zaliczek o pełną (300 zł) lub cząstkową (150 lub 100 zł) ulgę miesięczną,
3) w sumie pomniejszenie z tego tytułu, stosowane w danym miesiącu przez upoważnionych płatników, nie przekracza 300 zł (co podatnik może sprawdzić, sumując kwoty pomniejszeń, o jakie w danym miesiącu wnioskował na formularzach PIT-2 w części C i/lub D, PIT-3 w części C i/lub D, i ew. PIT-2A w części C lub E).
Kiedy i w jaki sposób? W dowolnym momencie roku kalendarzowego, o ile spełni ww. wymogi, na piśmie bądź w inny sposób przyjęty u płatnika, najlepiej zaznaczając na formularzu PIT-2 odpowiedni kwadrat w poz. 6.
W jakim celu? Najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu otrzymania oświadczenia płatnik potrąca co miesiąc wnioskowaną kwotę zmniejszającą z zaliczek na PIT pobieranych z dochodów podatnika.
Czy wiąże po ustaniu zatrudnienia? Nie. Traci moc po ustaniu stosunku prawnego łączącego strony (np. rozwiązaniu umowy o pracę, zakończeniu umowy zlecenia czy wygaśnięciu aktu powołania), a płatnik natychmiast zaprzestaje redukcji zaliczek.
Do kiedy obowiązuje? Obowiązuje również w kolejnych latach kalendarzowych, chyba że podatnik:
- zmieni wysokość pomniejszenia, zakreślając na ponownie złożonym formularzu jeden z kwadratów w poz. 6 – najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu doręczenia formularza modyfikującego, zakład pracy dokonuje obniżek w nowej kwocie,
- wycofa oświadczenie, zaznaczając na ponownie składanym PIT-2 poz. 7 – najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu uzyskania formularza wycofującego płatnik zaprzestaje redukcji zaliczek,
lub ustanie stosunek prawny łączący strony.
Ulga miesięczna przy zasiłku
Oświadczenie ws. pomniejszenia złożone w części C formularza PIT-2 stosuje się też do zaliczek na PIT obliczanych od zasiłku wypłacanego pracownikowi(2) przez zakład pracy mający status płatnika świadczeń chorobowych. Gdy w danym miesiącu wypłaca on (ew. stawia do dyspozycji) pracownikowi jednocześnie przychód z pracy i zasiłek, pomniejsza zaliczki w ramach limitu podanego w oświadczeniu, tj. do 300, 150 lub do 100 zł, a jeśli tylko zasiłek – też ma taki obowiązek (art. 32 ust. 1 i 4 updof).
(2) Ilekroć w artykule jest mowa o pracowniku, należy przez to rozumieć osobę uzyskującą od zakładu pracy przychody ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, tj. stosunku służbowego, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy (art. 31 i art. 32 ust. 1 updof).
Inaczej wygląda redukcja zaliczek na PIT pobieranych z zasiłków wypłacanych przez ZUS pracownikowi zatrudnionemu przez pracodawcę niebędącego płatnikiem świadczeń chorobowych. Wówczas pracownik sam musi złożyć do ZUS formularz PIT-3, pod warunkiem że spełni wymogi określone w pkt 1–3 powyżej. Powinien przy tym dopilnować terminów, ponieważ oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczanie zaliczek ZUS uwzględnia najpóźniej od 2. miesiąca po miesiącu ich otrzymania.
W styczniu 2023 r. pracownica złożyła 2 oświadczenia ws. pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek na formularzu PIT-2 w części C:
- pracodawcy (niemającemu statusu płatnika zasiłków) oraz
- zleceniodawcy, u którego podlega tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu,
uprawniając obu płatników do potrącania z jej zaliczek na PIT po 150 zł. 23.05.2023 r. urodziła dziecko i przeszła na zasiłek macierzyński. Powinna wycofać oświadczenie ws. pomniejszenia złożone pracodawcy, przez zaznaczenie poz. 7 w części C na nowo składanym PIT-2, co otworzy jej drogę do upoważnienia ZUS do obniżania zaliczek na PIT od zasiłku najlepiej o pełne 300 zł, przez zaznaczenie na górze formularza PIT-3 kwadratu nr 1 (zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego) i następnie w części C pierwszego kwadratu w poz. 6. Zakładamy przy tym, że wraz z urodzeniem dziecka nie będzie kontynuować zlecenia.
Ulga miesięczna przy emeryturze
Na mocy art. 31b ust. 4 updof zaliczki pobierane z emerytury lub z renty ZUS w 2023 r. nadal z urzędu pomniejszy o pełną ulgę miesięczną (300 zł), chyba że podatnik złoży mu na PIT-3 z zaznaczonym u góry kwadratem nr 2:
- oświadczenie o zastosowanie innej kwoty pomniejszenia, tj. 150 lub 100 zł, przez zakreślenie odpowiedniego kwadratu w poz. 8 części D,
- wniosek wycofujący uprzednie oświadczenie o podziale kwoty zmniejszającej (zaznaczenie pierwszego kwadratu w poz. 9 części D na ponownie składanym PIT-3) – co skutkuje, najpóźniej od 2. miesiąca po miesiącu przekazania wniosku wycofującego, powrotem przez ZUS do pełnej ulgi miesięcznej,
- wniosek o rezygnację ze stosowania pełnego pomniejszenia (zaznaczenie drugiego kwadratu w poz. 9 części D na ponownie złożonym PIT-3).
Podatnik ma ustalone prawo do emerytury i jednocześnie pracuje na zlecenie na czas nieokreślony. Pobiera tak niską emeryturę, że organ rentowy nie potrąca z niej pełnej ulgi miesięcznej. W zależności od okoliczności może:
Oświadczenie podatnika składane płatnikowi [o którym mowa w art. 42e updof] ws. pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek
(część D formularza PIT-2)
Kto może złożyć? Wyłącznie pracownik, któremu przychody z pracy wypłaca organ egzekucyjny lub inny podmiot niebędący następcą prawnym zakładu pracy, przejmujący jego zobowiązania (art. 42e updof).
Na jakich warunkach? Pracownik musi łącznie spełnić poniższe warunki:
1) nie wykorzystał jeszcze w roku kalendarzowym pełnej rocznej kwoty zmniejszającej podatek za pośrednictwem płatnika, w tym przez złożenie wniosku o niepobieranie zaliczek,
2) do redukcji zaliczek o pełną (300 zł) lub cząstkową (150 lub 100 zł) ulgę miesięczną upoważnia jednocześnie maksymalnie 3 płatników,
3) w sumie pomniejszenie z tego tytułu stosowane w danym miesiącu przez upoważnionych płatników nie przekracza 300 zł.
Kiedy i w jaki sposób? W dowolnym momencie roku kalendarzowego, o ile spełni ww. wymogi, na piśmie bądź w inny sposób przyjęty u płatnika, najlepiej – zaznaczając na PIT-2 odpowiedni kwadrat w poz. 8.
W jakim celu? Wymienieni płatnicy co do zasady z urzędu redukują zaliczki pobierane od dochodów ww. pracownika o pełną ulgę miesięczną (300 zł). Wskazane oświadczenie pracownik składa, aby wybrać jedno z cząstkowych pomniejszeń bądź aby w ogóle zrezygnować z obniżki zaliczek.
Czy wiąże po ustaniu stosunku pracy? Nie. Traci moc, a płatnik natychmiast powraca do redukcji zaliczek o pełną kwotę.
Do kiedy obowiązuje? Obowiązuje również w kolejnych latach kalendarzowych, chyba że pracownik:
- zmieni wysokość pomniejszenia cząstkowego, zakreślając na ponownie złożonym formularzu PIT-2 inny kwadrat w poz. 8 części D – najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu otrzymania druku modyfikującego płatnik dokonuje obniżek w nowej kwocie,
- wycofa oświadczenie, odznaczając na ponownie składanym PIT-2 pierwszy kwadrat w poz. 9 części D – najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu otrzymania formularza płatnik potrąca pełną ulgę miesięczną,
- zrezygnuje ze stosowania pełnej ulgi miesięcznej, zaznaczając na ponownie składanym PIT-2 drugi kwadrat w poz. 9 części D – najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu otrzymania formularza płatnik nie pomniejsza zaliczek,
lub ustanie stosunek pracy.
Oświadczenie podatnika składane płatnikowi o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów (z małżonkiem/jako osoba samotnie wychowująca dziecko)
(część E formularza PIT-2)
Kto może złożyć? Wyłącznie pracownik oraz członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej (rsp) lub innej zajmującej się produkcją rolną.
Na jakich warunkach? Podatnik zakłada, że jego roczne przewidywalne dochody z pracy lub z członkostwa w rsp:
- nie przekroczą 120 tys. zł, a małżonek/dziecko nie osiągną żadnych dochodów, lub
- przekroczą 120 tys. zł, a małżonek/dziecko osiągną dochody nieprzekraczające tej kwoty.
Kiedy i w jaki sposób? W dowolnym momencie roku kalendarzowego, na piśmie lub w inny sposób przyjęty u płatnika. Jeśli podatnik chce się rozliczyć wspólnie z małżonkiem, zaznacza pierwszy kwadrat w poz. 10 i skreśla poniżej niewłaściwą treść w pkt 1 lub 2, a gdy wspólnie z dzieckiem – zaznacza drugi kwadrat w poz. 10 i skreśla niewłaściwą treść w pkt 1 lub 2. Treść pkt 1 albo 2, którą podatnik pozostawi nieskreśloną, informuje płatnika, czy i jak pomniejszać preferencyjne zaliczki naliczane za podatnika.
W jakim celu? Najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu otrzymania oświadczenia płatnik potrąca z dochodów podatnika preferencyjne zaliczki według niższej 12-proc. stawki PIT.
Czy wiąże po ustaniu stosunku pracy lub członkostwa w rsp? Nie. Traci moc, a płatnik natychmiast zaczyna pobór zaliczek progresywnych (według skali).
Do kiedy obowiązuje? Obowiązuje również w kolejnych latach kalendarzowych, chyba że:
- ustanie stosunek pracy lub członkostwo w rsp (patrz wyżej),
- podatnik je wycofa, zakreślając poz. 11 na ponownie składanym PIT-2 – najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu otrzymania oświadczenia wycofującego płatnik rozpoczyna pobór progresywnych zaliczek.
Złożone w trakcie roku oświadczenie o zamiarze wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub z dzieckiem nie jest oczywiście dla pracownika bezwzględnie wiążące. W zeznaniu rocznym może się rozliczyć, nie korzystając z tych preferencji. Z drugiej strony nie traci prawa do preferencyjnego rozliczenia w zeznaniu rocznym, jeśli nie przekaże ww. oświadczenia płatnikowi w trakcie roku.
Oświadczenie podatnika składne zakładowi pracy ws. korzystania z podwyższonych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów
(część F formularza PIT-2)
Kto może złożyć? Wyłącznie podatnik uzyskujący przychody z pracy.
Na jakich warunkach? Musi spełniać wymogi uprawniające do podwyższonych kosztów pracowniczych, tj. mieć stałe lub czasowe miejsce zamieszkania poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, oraz jednocześnie nie uzyskiwać dodatku za rozłąkę.
Kiedy i w jaki sposób? W dowolnym momencie roku kalendarzowego, o ile spełnia ww. warunki, na piśmie lub w inny sposób przyjęty u płatnika, najlepiej przez zaznaczenie poz. 12 formularza PIT-2.
W jakim celu? Najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu jego otrzymania pracodawca zacznie potrącać koszty uzyskania przychodu w wysokości 300 zł.
Czy wiąże po ustaniu stosunku pracy? Nie. Traci moc, a pracodawca natychmiast stosuje z urzędu koszty 250 zł.
Do kiedy obowiązuje? Obowiązuje również w kolejnych latach kalendarzowych, chyba że:
- ustanie stosunek pracy lub
- w trakcie zatrudnienia pracownik straci prawo do podwyższonych kosztów (np. wskutek przeprowadzki, rozpoczęcia pobierania dodatku za rozłąkę czy przeniesienia zakładu pracy do miejscowości, w której mieszka) i wycofa ww. oświadczenie przez ponowne złożenie PIT-2 z zaznaczoną poz. 13 – w konsekwencji najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu złożenia oświadczenia wycofującego płatnik zacznie odliczać koszty 250 zł.
Oświadczenie podatnika składane płatnikowi ws. zwolnień, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152–154 ustawy
(część G formularza PIT-2)
Kto może złożyć? Podatnik otrzymujący przychody z pracy, z umowy zlecenia, określonej w art. 13 pkt 8 updof, i ew. zasiłek macierzyński (od pracodawcy będącego płatnikiem zasiłków).
Na jakich warunkach? Podatnik musi spełniać warunki nabycia jednej z ulg w PIT, określonych w art. 21 ust. 1 pkt 152–154 updof (tzw. ulgi dla rodzin 4+, ulgi dla pracującego seniora bądź ulgi na powrót). Przychody zwolnione z PIT w ramach ww. ulg nie mogą przekroczyć łącznie 85 528 zł w roku kalendarzowym.
Kiedy i w jaki sposób? W dowolnym momencie roku, na piśmie lub w inny sposób przyjęty u płatnika, najlepiej zakreślając odpowiedni kwadrat w poz. 14; wybierając pierwszy kwadrat (ulga na powrót), trzeba dodatkowo sprecyzować czas stosowania ulgi (przysługuje tylko przez 4 kolejne lata kalendarzowe).
W jakim celu? Skorzystania ze wskazanych zwolnień podatkowych; płatnik nie stosuje ich z urzędu. Najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu otrzymania oświadczenia płatnik zaprzestaje poboru zaliczek.
Czy wiąże po ustaniu stosunku pracy lub umowy zlecenia? Nie. Traci moc, a płatnik zaczyna pobór zaliczek z wypłat dla podatnika (jeśli ich dokonuje).
Do kiedy obowiązuje? Obowiązuje również w kolejnych latach kalendarzowych, chyba że:
- dojdzie do przekroczenia rocznego limitu ulgi/ulg – wtedy płatnik zaczyna pobór zaliczek: od pracownika co do zasady według skali, a od zleceniobiorcy – według 12-proc. stawki, chyba że podatnik złoży wniosek o ich niepobieranie do kwoty dochodu 30 tys. zł,
- ustanie stosunek pracy lub umowa zlecenia – ww. oświadczenie traci natychmiast ważność i płatnik od razu zaczyna pobór zaliczek (z zastrzeżeniem jak wyżej),
- podatnik je wycofa, zaznaczając poz. 15 na ponownie przekazanym PIT-2 – wtedy najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu otrzymania oświadczenia wycofującego płatnik zaczyna pobór zaliczek, chyba że podatnik złoży wniosek o ich niepobieranie do kwoty dochodu 30 tys. zł.
Uwaga: w oświadczeniu o spełnianiu warunków do korzystania z jednego z ww. zwolnień, składanym do 31.12.2022 r., podatnik podaje termin, do kiedy płatnik powinien stosować ulgę.
Od 1.01.2023 r. oświadczenie to straci charakter terminowy – co do zasady będzie obowiązywać przez czas nieokreślony, do chwili aż zajdą ww. okoliczności, powodujące jego dezaktywację. Wyjątek stanowi ulga na powrót – trzeba podać 4 kolejne lata kalendarzowe, kiedy jest możliwe jej stosowanie.
Wniosek podatnika składany płatnikowi o niestosowanie pracowniczych kosztów uzyskania przychodów
(część H formularza PIT-2)
Kto może złożyć? Wyłącznie podatnik uzyskujący przychody z pracy, zwykle zatrudniony w kilku miejscach.
Kiedy i w jaki sposób? W dowolnym momencie roku kalendarzowego, na piśmie lub w inny sposób przyjęty u płatnika, najlepiej przez zakreślenie drugiego kwadratu w poz. 16.
W jakim celu? Chodzi o zrzeczenie się korzystania z kosztów pracowniczych, by nie przekroczyć rocznych limitów tych kosztów i nie dopłacać podatku w wyniku sporządzenia zeznania rocznego.
Czy wiąże po ustaniu stosunku pracy? Tak. W odróżnieniu od innych wniosków i oświadczeń ww. wniosek płatnik uwzględnia także po ustaniu stosunku pracy.
Do kiedy obowiązuje? Obowiązuje również w kolejnych latach kalendarzowych, chyba że pracownik go wycofa, zakreślając drugi kwadrat w poz. 17 na ponownie składanym formularzu.
Najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu otrzymania wniosku wycofującego zakład pracy stosuje koszty pracownicze, ale które – tj. urzędowe 250 zł czy ew. podwyższone, jeśli z takich pracownik korzystał w chwili złożenia wniosku o niestosowanie kosztów pracowniczych – jest kwestią sporną. Moim zdaniem powinien odliczać koszty podstawowe.
Uwaga: koszty w wysokości podstawowych kosztów pracowniczych (250 zł) przysługują również niektórym podatnikom osiągającym przychody z działalności wykonywanej osobiście, np. menedżerowi kontraktowemu, powołanemu członkowi rady nadzorczej czy zarządu. Wymienieni pracobiorcy też mają możliwość rezygnacji z kosztów w wysokości 250 zł, jednak nie na części H formularza PIT-2. Zgodnie z objaśnieniami ww. wniosek mogą zgłosić tylko pracownicy. W konsekwencji menedżer kontraktowy czy członek zarządu spółki pełniący funkcję z mocy aktu powołania wniosek o niestosowanie kosztów 250 zł składa na odrębnym druku.
Wniosek podatnika składany płatnikowi o niestosowanie ulgi dla młodych
(część H formularza PIT-2)
Kto może złożyć? Podatnik otrzymujący przychody z pracy, z umowy zlecenia, określonej w art. 13 pkt 8 updof, i ew. zasiłek macierzyński (od pracodawcy będącego płatnikiem zasiłków), który nie ukończył 26 lat.
Kiedy i w jaki sposób? W dowolnym momencie roku kalendarzowego, na piśmie lub w inny sposób przyjęty u płatnika, najlepiej przez zaznaczenie pierwszego kwadratu w poz. 16.
W jakim celu? Płatnik stosuje ulgę automatycznie, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 updof. Podatnik składa ww. wniosek zwykle w związku z przekroczeniem rocznego limitu ulgi, tj. kwoty 85 528 zł. Najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu jego otrzymania płatnik pobiera zaliczki, chyba że podatnik złoży wniosek o ich niepobieranie do kwoty dochodu 30 tys. zł.
Czy wiąże po ustaniu stosunku pracy lub umowy zlecenia? Tak. W odróżnieniu od innych wniosków i oświadczeń, mających wpływ na obliczanie zaliczki, ww. wniosek obowiązuje po ustaniu zatrudnienia.
Do kiedy obowiązuje? Obowiązuje również w kolejnych latach kalendarzowych, chyba że podatnik go wycofa przez zaznaczenie pierwszego kwadratu w poz. 17. Najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu otrzymania wniosku wycofującego płatnik zaprzestaje poboru zaliczek (tj. znowu stosuje ulgę dla młodych).
Uwaga: ww. ulga przysługuje również osobom do ukończenia 26 lat, które osiągają przychody z tytułu odbywania praktyk absolwenckich lub staży uczniowskich. Jednak nie mogą one z niej zrezygnować na formularzu PIT-2, tylko na PIT-2A (część D).
Wniosek podatnika składany płatnikowi o rezygnację ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów
(część I formularza PIT-2)
Kto może złożyć? Podatnik osiągający przychody określone art. 22 ust. 9 pkt 1–3 updof, m.in. z tytułu korzystania lub rozporządzania przez twórców prawami autorskimi czy przez artystów wykonawców prawami pokrewnymi; z tytułu zapłaty twórcy lub z racji opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa własności, prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego bądź wzoru przemysłowego, z których płatnik odlicza z urzędu 50-proc. koszty (tzw. twórcze lub autorskie). Może to być np. uzyskujący takie przychody pracownik, zleceniobiorca, wykonawca umowy o dzieło czy osoba zatrudniona na umowę o przeniesienie praw autorskich.
Kiedy i w jaki sposób? W dowolnym momencie roku kalendarzowego, zwykle gdy dochodzi do przekroczenia rocznego limitu ulgi (120 tys. zł), na piśmie lub w inny sposób przyjęty przez płatnika (pracobiorcy inni niż pracownik – koniecznie na piśmie), najlepiej przez zaznaczenie poz. 18. Suma przychodów zwolnionych z PIT na mocy art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152–154 updof w ramach przychodów z pracy oraz kosztów twórczych, stosowanych do przychodów z pracy tej samej osoby, też nie może przekroczyć 120 tys. zł (art. 22 ust. 9aa updof).
W jakim celu? Najpóźniej od kolejnego miesiąca po miesiącu jego doręczenia płatnik zaprzestaje potrącania 50-proc. kosztów. Według interpretacji IS w Katowicach z 14.08.2013 r. (IBPBII/1/415-548/13/MK) nie może już wówczas – aż do końca roku kalendarzowego – pomniejszać przychodów pracobiorców z pracy twórczej o żadne inne koszty.
Czy wiąże po ustaniu zatrudnienia? Tak. W odróżnieniu od innych oświadczeń i wniosków mających wpływ na obliczenie zaliczki, ww. wniosek obowiązuje po ustaniu zatrudnienia.
Do kiedy obowiązuje? Obowiązuje również w kolejnych latach kalendarzowych, chyba że pracownik wycofa rezygnację, zakreślając na ponownie składanym formularzu poz. 19. Oświadczenie wycofujące rezygnację z 50-proc. kosztów pracodawca stosuje najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu jego otrzymania.
Wniosek podatnika składany płatnikowi ws. niepobierania zaliczek w roku podatkowym
(część J formularza PIT-2)
Kto może złożyć? M.in. podatnik uzyskujący przychody z pracy, umowy zlecenia określonej w art. 13 pkt 8 updof, umowy o dzieło, kontraktu menedżerskiego, powołania czy z praw majątkowych.
Na jakich warunkach? Jeśli według jego przewidywań w danym roku kalendarzowym osiągnie dochody opodatkowane według skali nie wyższe od 30 tys. zł.
Kiedy i w jaki sposób? W dowolnym momencie roku kalendarzowego, gdy spełnia ww. kryterium, na piśmie lub w inny sposób przyjęty u płatnika, najlepiej zaznaczając poz. 20.
W jakim celu? Najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu otrzymania wniosku, płatnik zaprzestaje naliczania zaliczek.
Czy wiąże po ustaniu zatrudnienia? Nie. Traci moc, a płatnik natychmiast zaczyna pobór zaliczek.
Do kiedy obowiązuje? Obowiązuje tylko w danym roku kalendarzowym (wskazanym w rubrykach w poz. 20), ale nie później niż do chwili:
- przekroczenia przez dochody limitu 30 tys. zł – płatnik natychmiast zaczyna pobór zaliczek, nie pomniejszając już zaliczek o kwotę zmniejszającą podatek, lub
- wycofania wniosku przez podatnika przez zaznaczenie poz. 21 na ponownie złożonym PIT-2 – najpóźniej od następnego miesiąca po miesiącu doręczenia wniosku wycofującego płatnik zaczyna pobór zaliczek,
lub do chwili ustania zatrudnienia.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
| Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
