Opodatkowanie PIT świadczeń bhp dla ukraińskich zleceniobiorców

W myśl Kp pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki (art. 207 § 2). Ma też obowiązek zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą (art. 304 § 1 Kp).

Na mocy art. 304 § 3 Kp obowiązki określone w art. 207 § 2 Kp stosuje się odpowiednio do przedsiębiorców niebędących pracodawcami, organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne:

• na innej podstawie niż stosunek pracy,
• prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą.

Zgodnie z art. 237⁷ § 1 i 2 Kp pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:

• jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
• ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bhp.

Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bhp. Pracownikowi używającemu własną odzież i obuwie robocze pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.

W myśl art. 237⁹ § 2 i 3 Kp pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze miały właściwości ochronne i użytkowe, a także zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. Jeżeli nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania mu ekwiwalentu pieniężnego w wysokości poniesionych kosztów.

Z Kp wynika zatem, że dostarczenie zleceniobiorcy odzieży roboczej i obuwia, a także ich konserwacja, pranie, naprawa, odpylanie i odkażanie oraz przydzielenie środków ochrony indywidualnej jest obowiązkiem zleceniodawcy. Jeżeli jednak dopuszcza on używanie przez zleceniobiorców własnej odzieży i obuwia oraz nie może zapewnić prania odzieży roboczej, przez co czynności te zostają powierzone zleceniobiorcy za jego zgodą, to zobowiązany jest do wypłaty stosownych ekwiwalentów pieniężnych. Za używanie własnej odzieży i obuwia zleceniobiorcy mają prawo do ekwiwalentu w wysokości uwzględniającej aktualne ceny, natomiast za pranie odzieży roboczej – w wysokości poniesionych kosztów. Wysokość ekwiwalentu za pranie może być ustalona także w inny sposób niż tylko na podstawie dokumentów przedłożonych przez zleceniobiorców. Ekwiwalent ma stanowić rekompensatę kosztów poniesionych przez zleceniobiorców. Wysokość kosztów może być ustalana we wzajemnym porozumieniu pracodawcy i zleceniobiorców bądź wynikać z wewnętrznego regulaminu.

Przyznane ekwiwalenty są dla zleceniobiorców przysporzeniem majątkowym. Stanowić będą zatem ich przychód z działalności wykonywanej osobiście, o którym mowa w art. 13 pkt 8 lit. a updof. Przychód ten jest jednak objęty zwolnieniem od PIT na mocy art. 21 ust. 1 pkt 11 updop, który przewiduje, że wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bhp, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na ich podstawie.

Dla zastosowania tego zwolnienia nie ma znaczenia, czy pracownicy z Ukrainy mają certyfikat rezydencji, czy nie. Na spółce nie ciążą zatem obowiązki płatnika w stosunku do tych świadczeń.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (zob. interpretacja KIS z 2.07.2021 r., 0112-KDWL.4011.74.2021.1.TW).