Odprawa ekonomiczna zależy od długości zatrudnienia

O wysokości odprawy ekonomicznej decyduje okres zatrudnienia w podmiocie zwalniającym, włącznie z okresem wypowiedzenia. Przysługuje więc 2-miesięczne świadczenie.

W pytaniu brakuje szczegółów, jednak – jak się wydaje – mamy do czynienia ze zwolnieniem z pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, w trybie indywidualnym (art. 10 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, dalej ustawa o zwolnieniach grupowych[1]). Aby do niego doszło, muszą zaistnieć łącznie następujące przesłanki:

• pracodawca zatrudniający przynajmniej 20 pracowników stanął przed koniecznością rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika; wystarczające jest, aby przyczyny rozwiązania stosunku pracy nie dotyczyły pracownika, nie muszą one natomiast leżeć po stronie pracodawcy (orzeczenie SN z 11.07.2018 r., II PK 105/17),
• w tych warunkach pracodawca planuje rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem lub porozumieniem stron,
• w chwili złożenia oświadczenia woli o rozwiązaniu stosunku pracy na jeden z podanych sposobów podmiot zatrudniający angażował co najmniej 20 pracowników (wyrok SN z 28.05.2018 r., III PK 59/12),
• przyczyny niedotyczące pracownika stanowią – w ocenie pracodawcy – wyłączny powód wypowiedzenia lub oferty zakończenia współpracy na mocy porozumienia; ustawa o zwolnieniach grupowych nie ma zatem zastosowania w sytuacji, gdy przyczyny wypowiedzenia występują po stronie pracownika (…), np. okoliczności związane ze sposobem wykonywania przez niego pracy oraz z jego osobą (psychiczną i fizyczną możliwością świadczenia pracy, także formalnymi kwalifikacjami i rzeczywistymi umiejętnościami). Przyczyny dotyczące pracownika mogą być niezawinione przez niego (tak jest na ogół w przypadku stanu zdrowia uniemożliwiającego zatrudnienie na określonym stanowisku) – wynika z wyroku SN z 6.01.2009 r. (II PK 108/08),
• redukcje w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż wskazująca na zwolnienia grupowe, a więc mniejszą niż:

• 10 pracowników – gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
• 10% pracowników – gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100 pracowników,
• 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 pracowników.

Do wypowiedzenia z przyczyn niedotyczących pracowników stosuje się ogólne reguły Kp, w tym art. 36, określający metodę liczenia długości okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony albo określony zależy od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi – jeżeli pracownik był zatrudniony:

• krócej niż 6 mies. – 2 tyg.,
• co najmniej 6 mies. i krócej niż 3 lata – 1 mies.,
• przynajmniej 3 lata – 3 mies.

Wyjątkowo do okresu zatrudnienia w danym podmiocie wlicza się okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeśli zmiana pracodawcy nastąpiła w trybie art. 23¹ Kp, a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy zakład pracy jest następcą prawnym poprzednika (art. 36 § 1¹ Kp).

Przepisy przewidują również możliwość skracania okresu wypowiedzenia w pewnych okolicznościach, a orzecznictwo – jego wydłużania. Te kwestie jednak pomijamy jako nieistotne dla odpowiedzi.

W świetle orzeczenia SN z 6.07.2011 r. (II PK 12/11) staż zatrudnienia, od którego zależy okres wypowiedzenia, trwa do końca umowy, a nie do dnia rozpoczęcia okresu jej wypowiedzenia. Inaczej mówiąc, w celu poprawnego ustalenia długości wypowiedzenia umowy o pracę w okresie zatrudnienia u danego pracodawcy uwzględnia się również okres samego wypowiedzenia. Skoro więc zatrudnionemu z upływem okresu wymówienia upłyną równo 2 lata zatrudnienia w firmie, należało mu wręczyć miesięczne wypowiedzenie.

W podobny sposób ustala się staż decydujący o wysokości odprawy z racji odejścia z pracy z przyczyn niedotyczących pracownika. Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach zwolnienia grupowego, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości wynagrodzenia:

• 1-miesięcznego – jeżeli był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
• 2-miesięcznego – jeżeli był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
• 3-miesięcznego – jeżeli był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Przy ustalaniu okresu zatrudnienia art. 36 § 11 Kp stosuje się odpowiednio. Odprawę oblicza się jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, lecz nie może ona przewyższyć 15-krotności minimalnego wynagrodzenia z dnia rozwiązania stosunku pracy, czyli w 2019 r. – 33 750 zł brutto (15 × 2250 zł brutto).

Jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych, poziom świadczenia jest uwarunkowany okresem zatrudnienia w danym zakładzie pracy, do którego zalicza się okres wypowiedzenia z przyczyn niedotyczących pracownika (powołany wyrok SN z 6.07.2011 r.). Odprawa (...) jest świadczeniem majątkowym zakładu, związanym z pozostawaniem przez pracownika w stosunku pracy i z okresem świadczenia pracy, który stanowi kryterium określania wysokości tej odprawy – potwierdza orzeczenie WSA w Warszawie z 1.04.2009 r. (III SA/Wa 3530/08).

Reasumując: z upływem okresu wypowiedzenia (31.10.2019 r.) zatrudnionemu kończy się 2-letni staż zatrudnienia w firmie, co daje mu uprawnienie do odprawy ekonomicznej w wysokości 2-miesięcznego wynagrodzenia.