Co nowego w prawie - 95

Pomoc dla poszkodowanych w wyniku katastrofy na Odrze

30.09.2022 r. z mocą od 1.08.2022 r. weszła w życie ustawa z 2.09.2022 r. o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze (DzU poz. 2014). Płatnikom składek (oprócz jednostek budżetowych czy samorządowych zakładów budżetowych) przysługuje jednorazowe świadczenie pieniężne za sierpień 2022 r. Muszą jednak spełnić kilka warunków:

• prowadzić na 31.07.2022 r. pozarolniczą działalność gospodarczą pod adresem we wskazanym w poniższym rozporządzeniu RM obszarze,
• być zgłoszonym do ZUS jako płatnik,
• zgłaszać co najmniej jedną osobę do ubezpieczeń jako płatnik,
• w związku z sytuacją ekologiczną na Odrze uzyskać przychód z sierpnia niższy o co najmniej 50% w stosunku do przychodu uzyskanego w lipcu bądź w czerwcu 2022 r., albo w stosunku do uzyskanego w sierpniu 2021 r.

Rozporządzenie RM z 29.09.2022 r. w sprawie określenia podmiotów, którym przysługuje jednorazowe świadczenie pieniężne przeznaczone na ograniczenie niektórych skutków ekonomicznych sytuacji ekologicznej na rzece Odrze (DzU poz. 2020) wskazuje rodzaje działalności, które kwalifikują do otrzymania świadczenia, m.in. z branży transportu wodnego, spożywczej, turystycznej. Zawiera także listę powiatów, z których terenów rekrutują się uprawnieni.

Za każdego ubezpieczonego przysługuje 3010 zł. Wypłatami zajmuje się ZUS. Wniosek trzeba złożyć elektronicznie, nie później niż do końca listopada 2022 r. Od decyzji odmownej przysługuje odwołanie do sądu powszechnego. ZUS informuje Szefa KAS o obniżeniu przychodu wykazanym w oświadczeniu płatnika składek. Szef KAS musi zweryfikować to oświadczenie.

Od świadczenia nie płaci się składki zdrowotnej. Kwota ta jest też wolna od podatku dochodowego. Ponadto nie dokonuje się z niej potrąceń ani egzekucji.

Ustawa wydłuża też prawo do dokonywania płatności za pomocą Polskiego Bonu Turystycznego – do 31.03.2023 r.

Kasy fiskalne w myjniach

Od 30.09.2022 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 29.09.2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (DzU poz. 2029). Kolejny raz odroczono obowiązek ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących dla usług mycia, czyszczenia samochodów i podobnych usług (PKWiU 45.20.30.0), w tym przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej) – do 1.02.2023 r.

Wyższe kwoty wolne przy podatku od spadków i darowizn

13.10.2022 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 10.10.2022 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (DzU poz. 2084). Podwyższa kwoty wolne od podatku.

Skale podatkowe wynoszą:

Kwoty zwolnione od podatku, określone w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn (przeznaczane na cele mieszkaniowe), wynoszą:

• 10 434 zł – od jednego darczyńcy,
• 20 868 zł – od wielu darczyńców łącznie.

Kwoty czystej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych niepodlegające opodatkowaniu (art. 9 ust. 1 ww. ustawy) to:

• 10 434 zł – jeżeli nabywcą jest osoba z I grupy podatkowej,
• 7878 zł – jeżeli nabywcą jest osoba z II grupy podatkowej,
• 5308 zł – jeżeli nabywcą jest osoba z III grupy podatkowej.

Informacja o PPK

Rozporządzenie MF z 18.10.2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sporządzania i przekazywania przez wybraną instytucję finansową informacji dotyczącej uczestnika pracowniczego planu kapitałowego, z którego rachunku ma zostać dokonana wypłata transferowa (DzU poz. 2163), uwzględnia w objaśnieniach do tytułowej informacji nową definicję podmiotu zatrudniającego. Wynika ona z wcześniejszych zmian w ustawie o PPK. W przypadku dokonywania wypłaty transferowej instytucja finansowa będzie przekazywać informację od ostatniego i poprzednich podmiotów zatrudniających uczestnikowi lub osobie, na rzecz której jest dokonywana wypłata transferowa, i instytucji finansowej, do której dokonywana jest wypłata transferowa. Obowiązuje od 22.10.2022 r.

Praca cudzoziemców

28.10.2022 r. weszły w życie rozporządzenia MRiPS z 25.10.2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców (DzU poz. 2203) i zmieniające rozporządzenie w sprawie państw, do których obywateli stosuje się niektóre przepisy dotyczące zezwolenia na pracę sezonową oraz przepisy dotyczące oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (DzU poz. 2204).

Znoszą ułatwienia w zakresie dostępu Rosjan do polskiego rynku pracy. Obywatel Federacji Rosyjskiej, któremu powierzono wykonywanie pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisanego do ewidencji oświadczeń, może kontynuować pracę do dnia upływu ważności tego oświadczenia.

Uproszczenia w administracji

Ustawa z 7.10.2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (DzU poz. 2185) to kolejna obszerna nowelizacja. Jej celem jest uproszczenie procedur administracyjnych. Ma to przyspieszyć wydawanie decyzji. Częściej mają być stosowane postępowanie uproszczone i milczący tryb załatwienia sprawy. W większej liczbie sytuacji postępowanie będzie się odbywać wyłącznie elektronicznie (np. w turystyce – przy składaniu deklaracji do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego) i na podstawie gotowych formularzy wniosków. W niektórych przypadkach zniesiono dwuinstancyjność postępowania (m.in. w geologii i zawodowej służbie wojskowej). W postępowaniach z zakresu planowania przestrzennego, procesu budowlanego i scalania gruntów ograniczono liczbę składanych dokumentów.

Indywidualni przedsiębiorcy zyskali możliwość dokonywania zmian danych dotyczących tytułu ubezpieczenia oraz rodzajów ubezpieczeń społecznych i terminów ich powstania, za pośrednictwem CEIDG bądź w Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy.

Z 7 do 14 dni wydłużono termin na zgłaszanie informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizację w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych.

Zmiany dotyczą też kilkudziesięciu innych ustaw. Większość przepisów obowiązuje od 10.11.2022 r., ale niektóre wchodzą w życie w innych terminach.

Polski Ład 3.0 – zmiany w CIT

Ustawa z 7.10.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 2180), która zasadniczo wchodzi w życie 1.01.2023 r., to obszerna nowelizacja dotycząca wielu kwestii podatkowych, nazywana Polskim Ładem 3.0.

Najważniejsze zmiany w CIT polegają na tym, że:

• uchylono przepisy o ukrytej dywidendzie, które miały zacząć obowiązywać od 2023 r.,
• uchylono przepisy o pośrednich transakcjach rajowych (z mocą wsteczną od 1.01.2021 r.) – nie trzeba sporządzać dokumentacji i stosować zasady ceny rynkowej,
• bezpośrednie transakcje rajowe nadal wymagają dokumentowania, ale podniesiono progi dokumentacyjne; sporządzanie lokalnej dokumentacji cen transferowych jest obowiązkowe, jeżeli wartość transakcji za rok podatkowy, a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi – za rok obrotowy, przekracza 2,5 mln zł w przypadku transakcji finansowej i 0,5 mln zł w przypadku transakcji innej niż finansowa,
• do końca 2023 r. nie trzeba płacić podatku minimalnego, a od 2024 r. można będzie skorzystać z wyłączeń,
• zwolniono z opodatkowania 100% (zamiast 95%) przychodów z dywidend wypłacanych do polskiej spółki holdingowej.

Ponadto zmiany w CIT dotyczą m.in.:

• zasad rozliczania tzw. kosztów finansowania dłużnego,
• podatku od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej,
• podatku od przerzuconych dochodów, przy czym podatnik będzie musiał wykazywać, że nie spełnia warunków do zastosowania tego podatku,
• podatku od przychodów z budynków,
• obowiązków płatników zryczałtowanego podatku dochodowego,
• obowiązku składania za pomocą środków komunikacji elektronicznej informacji przez podatników posiadających zakłady (oddziały) położone na obszarze jednostki samorządu terytorialnego innej niż właściwa ze względu na siedzibę.

W zakresie VAT przedłużono obowiązywanie:

• obniżonych stawek podatku na określone towary (w tym spożywcze, energię elektryczną i cieplną oraz paliwa)w wysokościach odpowiednio 0%, 5% i 8% – do końca 2022 r.,
• podwyższonych stawek w wysokościach odpowiednio 23%, 8%, 7% i 4%.

Ponadto przedłużono – do 31.12.2022 r. – zwolnienie od akcyzy sprzedaży energii elektrycznej nabywcy końcowemu będącemu odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym oraz obniżenie stawek akcyzy na określone wyroby energetyczne. Niektóre wyroby energetyczne zwolniono od opodatkowania podatkiem od sprzedaży detalicznej.

Ustawa wchodzi w życie 1.01.2023 r., przy czym część przepisów zacznie obowiązywać w innych terminach.

W DzU z 2022 r. ogłoszono teksty jednolite następujących ustaw:

• Kodeks postępowania administracyjnego (poz. 2000),
• Prawo celne (poz. 2073),
• o opłacie skarbowej (poz. 2142),
• o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (poz. 2189),
• o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (poz. 2139),
• o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (poz. 2141).