Co nowego w prawie - 94

Dłuższe terminy przy podatku u źródła

31.08.2022 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 29.08.2022 r. w sprawie przedłużenia niektórych terminów wykonywania przez płatników obowiązków w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego (DzU poz. 1829).

Updof i updop przewidują wyjątki od obowiązku stosowania mechanizmu pay and refund przy poborze podatku u źródła. Jeden z nich zachodzi w przypadku złożenia oświadczenia płatnika (art. 26 ust. 7a updop i art. 41 ust. 15 updof). Przepisy przewidują dwa rodzaje oświadczeń – pierwotne i następcze. Dotychczas oświadczenie pierwotne było ważne tylko do końca 2. miesiąca następującego po miesiącu, w którym je złożono (pod warunkiem złożenia oświadczenia następczego). Rozporządzenie przedłuża termin skuteczności oświadczenia pierwotnego – do kolejnych wypłat dokonywanych na rzecz tego samego podatnika powiązanego z płatnikiem – do końca roku podatkowego, w którym płatnik je złożył.

Płatnicy mogą więc na tej podstawie nie stosować mechanizmu pay and refund do ostatniego dnia roku podatkowego, w którym złożyli oświadczenie. Przedłużenie dotyczy przy tym oświadczeń pierwotnych złożonych do 31.12.2022 r. (§ 1 ust. 2 rozporządzenia).

Rozporządzenie przedłuża również termin na złożenie drugiego oświadczenia (następczego) – do końca miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego, w którym płatnik złożył oświadczenie pierwotne (zamiast jak dotychczas do 7. dnia następującego po miesiącu, w którym upłynął okres ważności pierwotnego oświadczenia).

Wynagrodzenia nauczycieli

Tabelę minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli dostosowano do nowej struktury awansu zawodowego. Podwyżki dotyczą tylko początkujących (dotychczasowych stażystów i nauczycieli kontraktowych). Początkujący nauczyciel z przygotowaniem pedagogicznym otrzyma 3424 zł wynagrodzenia zasadniczego, mianowany – 3597 zł, a dyplomowany – 4224 zł. Nauczyciel bez przygotowania pedagogicznego odpowiednio: 3329, 3425 i 3678 zł.

Za opiekę nad przygotowującym się nauczycielem przysługuje mentorowi (dawniej opiekunowi stażu) dodatek funkcyjny (do 20% minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego). Dotychczasowi opiekunowie stażu zachowują prawo do dodatku – do 31.08.2027 r.

Tak wynika z obowiązujących od 1.09.2022 r. rozporządzeń Ministra Edukacji i Nauki: z 24.08.2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (DzU poz. 1798) i z 26.08.2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej (DzU poz. 1821).

Udostępnianie informacji przez fiskusa

1.09.2022 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 1.09.2022 r. w sprawie opłaty za udostępnianie komornikom sądowym informacji objętych tajemnicą skarbową (DzU poz. 1844). Opłata ta wzrosła (z odpowiednio 35 i 45 zł) do 50 zł – w przypadku informacji udostępnianej przez organy KAS albo w postaci elektronicznej przez organy podatkowe inne niż organy KAS, oraz do 65 zł – w przypadku informacji udostępnianej w postaci papierowej przez organy podatkowe inne niż organy KAS.

Część informacji jest udostępniana komornikom sądowym przez organy KAS nieodpłatnie, za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego, np. o NIP, złożeniu deklaracji i zgłoszeń dotyczących roku podatkowego, w którym są udostępniane, i 2 lat poprzedzających ten rok, a także o podstawach opodatkowania i nabytych środkach trwałych.

Do US bez podpisu

Od 7.09.2022 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 31.08.2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów pism niewymagających opatrzenia podpisem lub pieczęcią przez użytkownika e-Urzędu Skarbowego (DzU poz. 1833). Nowe kategorie pism niewymagających opatrzenia podpisem ani pieczęcią to:

• wniosek o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzającego stan zaległości (ZAS-W),
• pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej (UPL-1),
• zawiadomienie o zmianie lub odwołaniu pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej (OPL-1).

O tym, że w e-Urzędzie Skarbowym są wydawane automatycznie zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzające stan zaległości (ZAS-W), przesądza obowiązujące od 7.09.2022 r. rozporządzenie MF z 6.09.2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie korzystania z e-Urzędu Skarbowego (DzU poz. 1887).

Dochody JST

20.09.2022 r. weszła w życie ustawa z 15.09.2022 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1964). Odnośnie do JST:

• zmodyfikowano tworzenie rezerwy subwencji ogólnej,
• zmieniono kryteria, jakie musi spełniać gmina, aby otrzymać premię aktywizującą lub inwestycyjną, a także zasady podziału tej premii między uprawnione gminy,
• zmodyfikowano zasady zmniejszania części subwencji ogólnej ustalonej przez MF na rok budżetowy,
• wydłużono do 2025 r. okres, w którym gminy muszą wydatkować określone środki na inwestycje w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę,
• określono zasady zwrotu nienależnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej za lata poprzedzające rok budżetowy, wynikającego z decyzji administracyjnej, która stała się ostateczna przed 1.01.2022 r. i przed tym dniem nie podlegała wykonaniu w następstwie wstrzymania wykonania decyzji lub uwzględnienia skargi na taką decyzję przez sąd administracyjny,
• stworzono podstawy prawne do zasilenia JST, w 2022 r., dodatkowymi wpływami z PIT,
• zmodyfikowano obowiązki JST w sferze poprawy efektywności energetycznej,
• pozbawiono JST możliwości otrzymania w 2023 r. części rozwojowej subwencji ogólnej; zmodyfikowano zasady obliczania kwot subwencji ogólnej na 2023 r.

Dopłaty do ogrzewania

Obowiązująca od 20.09.2022 r. ustawa z 15.09.2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (DzU poz. 1967) zawiera rozwiązania dla gospodarstw domowych, wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni mieszkaniowych i podmiotów wrażliwych, polegające na pokryciu części nakładów na ogrzewanie. Wprowadzono:

• mechanizm ustalania przez przedsiębiorstwo energetyczne wytwarzające ciepło średnich cen wytwarzanego ciepła dla odbiorców ciepła na potrzeby gospodarstw domowych i potrzeby użyteczności publicznej („średnie ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą”),
• rekompensaty dla przedsiębiorstw energetycznych wytwarzających ciepło i stosujących średnią cenę wytwarzania ciepła, a także możliwości udzielenia przez gminę takiemu przedsiębiorstwu dodatkowej rekompensaty na podstawie uchwały rady gminy,
• dodatek dla gospodarstw domowych, w których głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe, kominek, „koza”, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, „piecokuchnia” i piec kaflowy na paliwo stałe, zasilanych peletem drzewnym, drewnem kawałkowym lub innym rodzajem biomasy, kocioł gazowy zasilany skroplonym gazem LPG oraz kocioł olejowy, wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków, który wynosi: 3000 zł – przy ogrzewaniu peletem drzewnym albo innym rodzajem biomasy, z wyłączeniem drewna kawałkowego, 1000 zł – przy drewnie kawałkowym, 500 zł – przy gazie LPG, 2000 zł – przy oleju opałowym; wnioski składa się w gminie do 30.11.2022 r.; złożone po tym dniu będą pozostawione bez rozpoznania.

21.09.2022 r. weszły w życie rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z 20.09.2022 r. w sprawie:

• wzoru wniosku o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła (DzU poz. 1974),
• wzorów oświadczeń składanych przez odbiorców ciepła niebędących gospodarstwami domowymi w celu skorzystania ze szczególnych rozwiązań w związku z sytuacją na rynku paliw (DzU poz. 1975),
• wzoru wniosku o wypłatę dodatku dla niektórych podmiotów niebędących gospodarstwami domowymi z tytułu wykorzystywania niektórych źródeł ciepła (DzU poz. 1976),
• wzoru wniosku o wypłatę i wzoru wniosku o rozliczenie rekompensaty przysługującej przedsiębiorstwom energetycznym stosującym średnią cenę wytwarzania ciepła z rekompensatą (DzU poz. 1977).

Ceny transferowe

Od 28.09.2022 r. obowiązują rozporządzenia MF z 29.08.2022 r. w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (DzU poz. 1923) oraz w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (DzU poz. 1934).

Dostosowują zakres danych przekazywanych w informacji o cenach transferowych do znowelizowanych przepisów ustaw o podatku dochodowym:

• ograniczają zakres informacji przekazywanych przez podmioty zwolnione z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, które są zobowiązane do złożenia informacji o cenach transferowych,
• ograniczają zakres danych przekazywanych w informacji o cenach transferowych dla niektórych transakcji (w tym za rok podatkowy rozpoczynający się od 1.01.2021 r.),
• określają sposób wykazywania dodatkowych informacji dla niektórych transakcji,
• określają treść oświadczenia o tym, że lokalna dokumentacja cen transferowych została sporządzona zgodnie ze stanem rzeczywistym, a ceny transferowe objęte tą dokumentacją są ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.

Przedsiębiorstwo społeczne

30.10.2022 r. wejdzie w życie ustawa z 5.08.2022 r. o ekonomii społecznej (DzU poz. 1812), która ma uzupełnić działania na rzecz reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, takie jak tworzenie spółdzielni socjalnych.

Możliwe będzie utworzenie tzw. przedsiębiorstwa społecznego. Status ten może uzyskać podmiot ekonomii społecznej, m.in. spółdzielnia socjalna, spółdzielnia pracy, spółdzielnia produkcji rolnej, organizacja pozarządowa i inny podmiot prowadzący działalność pożytku publicznego. Musi prowadzić działalność odpłatną pożytku publicznego, działalność gospodarczą lub inną o charakterze odpłatnym. Ma służyć rozwojowi lokalnemu i mieć na celu reintegrację społeczną i zawodową osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub realizację usług społecznych. Status ten na wniosek podmiotu ekonomii społecznej nadaje wojewoda.

Przedsiębiorstwo musi zatrudniać co najmniej 3 osoby na umowę o pracę bądź spółdzielczą umowę o pracę (każda na co najmniej 1/2 etatu).

W przypadku przedsiębiorstwa społecznego działającego w celu reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem co najmniej 30% zatrudnionych mają stanowić osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, wykonujące pracę na umowę o pracę lub spółdzielczą umowę o pracę.

W stosunku do zatrudnionej osoby zagrożonej wykluczeniem społecznym trzeba opracować indywidualny plan reintegracyjny, realizowany przez okres, na jaki zostało udzielone wsparcie na zatrudnienie.

Ograniczono możliwość udzielania pożyczek, przekazywania majątku czy też zakupu towarów lub usług od osób bądź podmiotów z nimi powiązanych. Przedsiębiorstwo nie może także przeznaczać zysku albo nadwyżki bilansowej do podziału między swoich członków, udziałowców, akcjonariuszy i osób w nim zatrudnionych. Musi natomiast sporządzać roczne sprawozdanie i przekazywać je wojewodzie, który sprawuje nadzór nad przedsiębiorstwami społecznymi. Przedsiębiorstwu społecznemu może zostać udzielone wsparcie w formie:

• jednorazowych środków na utworzenie stanowiska pracy,
• środków na finansowanie kosztów wynagrodzenia lub kosztów płacy.

Możliwe będzie uzyskanie m.in.:

• refundacji składek na ubezpieczenia społeczne,
• dopłaty w wysokości do minimalnego wynagrodzenia w przypadku zatrudnienia osoby skierowanej przez jednostkę reintegracyjną na nieodpłatną praktykę zawodową,
• dofinansowania do oprocentowania zaciągniętych kredytów,
• obniżenia wpłat na PFRON w przypadku zakupu produkcji lub usług wytworzonych bądź świadczonych przez przedsiębiorstwo społeczne przy odpowiednim poziomie zatrudnienia,
• zwolnienia z CIT w części wydatkowanej w roku podatkowym na reintegrację zawodową i społeczną pracowników, niezaliczonej do kosztów uzyskania przychodów,
• środków w ramach resortowych programów wspierania ekonomii społecznej.

Wyższe wynagrodzenie minimalne

W 2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie:

• od 1.01.2023 r. – 3490 zł (wzrost o 480 zł), a minimalna stawka godzinowa – 22,80 zł (było 19,70 zł),
• od 1.07.2023 r. – odpowiednio 3600 i 23,50 zł.

Tak wynika z rozporządzenia RM z 13.09.2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2023 r. (DzU poz. 1952), które będzie obowiązywało od 1.01.2023 r.

Informacja o PPE

1.01.2023 r. wejdzie w życie rozporządzenie MRiPS z 19.09.2022 r. w sprawie zakresu rocznej informacji dotyczącej realizacji pracowniczych programów emerytalnych, trybu jej przekazywania organowi nadzoru oraz jej wzoru (DzU poz. 1989). Pracodawcy nie będą musieli przesyłać do KNF rocznej informacji związanej z realizacją pracowniczych programów emerytalnych (PPE). Obowiązek sporządzania i przesyłania w postaci elektronicznej informacji rocznej dotyczącej realizacji PPE przeniesiono na zarządzającego PPE. Jej wzór określi rozporządzenie. Roczna informacja dotycząca realizacji PPE według wzoru z rozporządzenia będzie sporządzana po raz pierwszy za okres od 1.01.2022 do 31.12.2022 r.

W DzU z 2022 r. ogłoszono

teksty jednolite następujących rozporządzeń:

• MF w sprawie wniosków o zwrot podatku od wartości dodanej naliczonego w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej (poz. 1954),
• RM w sprawie chorób zawodowych (poz. 1836),
• MFFiPR w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej (poz. 1856).