Co nowego w prawie - 75

Ustawa budżetowa na 2021 r.

Wynika z niej m.in., że:

• prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej wynosi 5259 zł (od niego zależy podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych), a to nieznaczny wzrost w stosunku do ubiegłorocznego – 5227 zł,
• prognozowany średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem wynosi 101,8%, a dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów – 102,1% (w obu przypadkach o 0,7 punktu procentowego mniej niż w ubiegłym roku),
• składka na FP to 1% (było 2%) podstawy wymiaru, na FS – 1,45% (wzrost z 0,45%), a na FGŚP nadal 0,1%,
• kwota bazowa dla nauczycieli pozostaje na poziomie 3537,80 zł,
• kolejny rok zamrożona pozostaje kwota bazowa osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (1789,42 zł), od której zależy wynagrodzenie samorządowców; dla funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej kwota bazowa nadal wynosi 1803,16 zł.

Ustawa budżetowa na rok 2021 z 20.01.2021 r. (DzU poz. 190) weszła w życie 30.01.2021 r., z mocą od 1.01.2021 r.

Decyzja ZUS bez podpisu

Od 26.01.2021 r. obowiązują kolejne zmiany w przepisach covidowych. Wprowadza je ustawa z 21.01.2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 159).

Dotyczą wielu obszarów, m.in. branży lotniczej, transportu publicznego, szczepień.

Na czas epidemii i na 30 dni po odwołaniu odpowiedniego stanu epidemicznego wprowadzono szczególne zasady dotyczące płatników i świadczeniobiorców (nowy art. 31zda i art. 31zdb). Decyzje oraz pisma w sprawach świadczeń przyznawanych lub wypłacanych przez ZUS mogą zamiast podpisu zawierać nadruk imienia i nazwiska wraz ze stanowiskiem służbowym osoby upoważnionej do ich wydania. Ponadto w tym okresie dłużnicy organów emerytalno-rentowych będą mieć więcej czasu na złożenie oświadczenia odnośnie do przysługujących im wierzytelności od innych osób. Jeśli organ egzekucyjny (np. ZUS) zajmie wierzytelność dłużnika, to na wypowiedzenie się dłużnik ma w postępowaniu w trybie Kpc 3 tyg. zamiast tygodnia, a w postępowaniu egzekucyjnym w administracji – 21 zamiast 7 dni.

Nowe formularze CIT dla spółek nieruchomościowych

28.01.2021 r. weszły w życie rozporządzenia MFFiPR z 21.01.2021 r. w sprawie wzoru informacji o wpłaconej przez płatnika zaliczce na podatek dochodowy od osób prawnych od dochodu ze zbycia praw do spółki nieruchomościowej (DzU poz. 172) oraz z 25.01.2021 r. w sprawie wzoru informacji o wpłaconej przez płatnika zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych od dochodu ze zbycia praw do spółki nieruchomościowej (DzU poz. 173).

Zawierają wzory ww. informacji:

• CIT-ISN – stosuje się do dochodów osiągniętych w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31.12.2020 r.,
• PIT-ISN – stosuje się do dochodów osiągniętych od 1.01.2021 r.

Dokument e-DD przy LPG

Zasadniczo dotychczasowy papierowy dokument dostawy został zastąpiony dokumentem e-DD – w postaci elektronicznej. Kolejnymi zmianami ustawowymi przedłużano możliwość stosowania dokumentów papierowych – do 31.01.2021, a następnie do 31.01.2022 r.

Zmiany te muszą znaleźć odzwierciedlenie w rozporządzeniach. Systemem monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi są objęte m.in. towary z pozycji CN ex 2711 ‒ propan, butan albo mieszaniny propanu-butanu (gaz LPG). Przemieszczanie LPG na podstawie papierowych dokumentów będzie możliwe do 31.01.2022 r. Tak wynika z obowiązującego od 31.01.2021 r. rozporządzenia MFFiPR z 21.01.2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie towarów, których przewóz jest objęty systemem monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi (DzU poz. 163).

Elektroniczne zgłoszenia akcyzowe

1.02.2021 r. weszło w życie rozporządzenie MFFiPR z 28.01.2021 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych, które powinny być zawarte w dokumentach związanych z rejestracją w zakresie podatku akcyzowego (DzU poz. 197). Ze względu na wprowadzenie obowiązku elektronicznego dokonywania zgłoszeń w podatku akcyzowym oraz objęcie obowiązkiem dokonywania zgłoszenia rejestracyjnego w podatku akcyzowym nowych podmiotów wydano nowe rozporządzenie, wskazujące dane, które powinny zostać zawarte w składanych dokumentach. Dotyczy zarówno przedsiębiorców – podatników podatku akcyzowego, jak i podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej (np. zużywających paliwa opałowe).

Przemieszczanie wyrobów akcyzowych

Obowiązujące od 1.02.2021 r. rozporządzenie MFFiPR z 29.01.2021 r. w sprawie danych umieszczanych w Systemie oraz trybu postępowania w przypadku przemieszczania wyrobów akcyzowych przy użyciu Systemu (DzU poz. 208) w stosunku do dotychczasowej regulacji z tego zakresu określa:

• dane, jakie powinny zawierać dokumenty stanowiące potwierdzenie odbioru wyrobów akcyzowych,
• warunki dokonywania zmiany środka transportu wyrobów akcyzowych przemieszczanych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy.

Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych

Od 1.02.2021 r. dotychczasowe rejestry podmiotów akcyzowych prowadzone przez naczelników US zastąpił Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych. Prowadzi go Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu, co wynika z rozporządzenia MFFiPR z 21.01.2021 r. w sprawie wyznaczenia dyrektora izby administracji skarbowej właściwego w sprawach Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych (DzU poz. 161).

Zwolnienia akcyzowe

1.02.2021 r. weszło w życie rozporządzenie MFFiPR z 25.01.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (DzU poz. 171). Zwolniono z akcyzy susz tytoniowy przeznaczony do badań laboratoryjnych w celu uzyskania fito‑sanitarnego świadectwa eksportowego lub fitosanitarnego świadectwa reeksportowego, pod warunkiem jego całkowitego zużycia. Uchylono przepisy, które zostały przeniesione do ustawy – np. odnoszące się do zwolnienia z akcyzy alkoholu etylowego pozostającego jako odpad oraz wyrobów, które stały się nieprzydatne do spożycia.

W tej samej dacie weszło w życie rozporządzenie MFFiPR z 26.01.2021 r. w sprawie warunków stosowania niektórych zwolnień od podatku akcyzowego (DzU poz. 205). Warunkiem zwolnienia wyrobów węglowych do celów opałowych jest wystawienie faktury dokumentującej sprzedaż albo sporządzenie listy finalnych nabywców węglowych uprawnionych do deputatu węglowego oraz uzyskanie od finalnego nabywcy węglowego oświadczenia, że odebrane wyroby są przeznaczone do celów uprawniających do zwolnienia od akcyzy.

Czasowo, ze względu na epidemię, ograniczono obowiązki dokumentacyjne związane z jednorazową sprzedażą wyrobów węglowych przez pośredniczący podmiot węglowy finalnemu nabywcy węglowemu korzystającemu ze zwolnienia, w ilości przekraczającej 200, a nieprzekraczającej 2000 kg, tzn. bez konieczności uzyskania ww. oświadczenia.

Zmiana w informacjach podsumowujących

Obowiązujące od 1.02.2021 r. rozporządzenie MFFiPR z 28.01.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach i przemieszczeniach towarów w procedurze magazynu typu call-off stock (DzU poz. 196) przewiduje, że począwszy od rozliczenia za styczeń 2021 r. podatnicy VAT dokonujący transakcji transgranicznych dotyczących towarów, handlujący z Irlandią Północną, będą używać nowego kodu „XI” przeznaczonego dla tego kraju. Zmiana łączy się z brexitem, przy czym na terytorium Irlandii Północnej nadal będą obowiązywać unijne regulacje dotyczące podatku VAT w odniesieniu do towarów.

Wsparcie covidowe

Niektóre branże otrzymały wsparcie w związku z pandemią. Chodzi głównie o branżę transportową, medyczną, gastronomię, turystykę, rekreację, sport, kulturę, rozrywkę, edukację pozaszkolną i handel detaliczny. Wprowadza je rozporządzenie RM z 19.01.2021 r. w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii COVID-19 (DzU poz. 152), które weszło w życie 1.02.2021 r.

Są 4 formy pomocy:

• dofinansowanie wynagrodzeń pracowników ze środków FGŚP, udzielane przez 3 mies. kalendarzowe na podstawie umowy o świadczenia na rzecz ochrony miejsc pracy,
• ponowne świadczenie postojowe,
• dotacja na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej dla mikro- i małych przedsiębiorców – na podstawie umowy ze starostą, ze środków FP,
• zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP, FS, FGŚP i FEP za okres od 1.12.2020 do 31.01.2021 r. – jeżeli płatnik był zgłoszony przed 1.11.2020 r.

Warunkiem uzyskania tych rodzajów wsparcia jest, aby przychód z działalności był niższy co najmniej o 40% w stosunku do przychodu uzyskanego w odpowiednim okresie porównawczym (poprzednim miesiącu lub analogicznym miesiącu roku poprzedniego).

Dłużej dodatkowy zasiłek opiekuńczy

Do 28.02.2021 r. przysługują dodatkowy zasiłek opiekuńczy i zasiłek opiekuńczy przyznawane w związku z pandemią. Tak wynika z obowiązujących odpowiednio od 1.02.2021 i 15.02.2021 r. rozporządzeń RM z 29.01.2021 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (DzU poz. 204 i 287) i z 12.02.2021 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19 (DzU poz. 206 i 286).

Sprawozdawczość firm audytorskich

Rozporządzenie MFFiPR z 18.01.2021 r. w sprawie rocznej sprawozdawczości firm audytorskich (DzU poz. 218), które weszło w życie 9.02.2021 r., zawiera 2 nowe wzory formularzy sprawozdawczych o przychodach firmy audytorskiej oraz wykonanych przez nią usługach (dla jednostek zainteresowania publicznego – jzp, i jednostek innych niż jzp). Sprawozdanie będzie sporządzane i przesyłane w postaci elektronicznej.

Elektroniczne zaświadczenia

Urzędy będą mogły wydawać zaświadczenia w formie elektronicznej, a nie tylko na papierze. Zainteresowany taką formą zaświadczenia musi to zgłosić. Urzędnik podpisze e-zaświadczenie kwalifikowanym podpisem elektronicznym, zaufanym, osobistym albo kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną. Tak wynika z obowiązującej od 12.02.2021 r. ustawy z 21.01.2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 187). Wprowadza ona także inne zmiany.

Skarbówka łatwiej pozyska informacje o karalności danej osoby. Sądy, trybunały, prokuratorzy, Policja, inne organy uprawnione do prowadzenia postępowania przygotowawczego w sprawach karnych i karnych skarbowych oraz czynności sprawdzających w sprawach o wykroczenia, a także m.in. ABW, KAS, CBA, organy wykonujące orzeczenia w postępowaniu karnym, w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe będą mogły na żądanie uzyskać z Krajowego Rejestru Karnego informacje o osobie lub o podmiocie zbiorowym.

Przesunięto terminy wejścia w życie przepisów dotyczących prostej spółki akcyjnej oraz elektronicznego postępowania rejestrowego (przed KRS) – z 1.03.2021 na 1.07.2021 r.

W ustawie z 1.03.2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu uszczegółowiono definicję klienta. W przypadku umowy o prowadzenie rejestru akcjonariuszy (art. 3282 Ksh) przez „klienta instytucji obowiązanej” rozumie się wyłącznie akcjonariusza, zastawnika lub użytkownika akcji, podlegającego wpisowi do tego rejestru w związku z transakcją stanowiącą podstawę dokonania wpisu.

Nowe banderole na wina

13.02.2021 r. weszło w życie rozporządzenie MFFiPR z 18.01.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (DzU poz. 203). Wprowadza:

• nowe wzory znaków akcyzy na wyroby winiarskie, w postaci banderol samoprzylepnych oraz bez warstwy samoprzylepnej,
• nowe sposoby oznaczania opakowań jednostkowych wyrobów winiarskich.

Do końca 2021 r. można stosować dotychczasowe banderole.

Portal podatkowy

Od 15.02.2021 r. obowiązuje rozporządzenie MFFiPR z 12.02.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu i warunków korzystania z portalu podatkowego (DzU poz. 284). Pojawiły się nowe usługi: e-mikrofirma (aplikacja do generowania i wysyłania JPK), wykaz mandatów karnych, płatności on-line. Jest dostęp do: aktualnych danych (w tym danych działalności), informacji o numerze mikrorachunku podatkowego, złożonych dokumentów, historii płatności, historii logowania, statusu zwrotu nadpłaty podatku.

Można składać:

• pisma w sprawie wyjaśnienia przeznaczania wpłaty,
• wnioski o zaliczenie nadpłaty lub zwrotu podatku na poczet innych zobowiązań,
• zawiadomienia o popełnieniu czynu zabronionego (czynny żal),
• zawiadomienia ZAW-NR – o zapłacie należności na rachunek spoza tzw. białej listy.

Nowe przepisy stosuje się do czynności dokonywanych w portalu podatkowym od 1.02.2021 r.

Podatnik więcej załatwi drogą elektroniczną

Z obowiązującego od 15.02.2021 r. rozporządzenia MFFiPR z 12.02.2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu przesyłania deklaracji i podań oraz rodzajów podpisu elektronicznego, którymi powinny być opatrzone (DzU poz. 285), wynika, że:

• na portalu e-Urzędu Skarbowego podpisem elektronicznym użytkownika można opatrywać nowe kategorie pism,
• przez CEIDG można będzie przesyłać informacje o zmianach we wniosku o zastosowanie karty podatkowej lub likwidacji prowadzonej działalności (PIT-16Z/PIT-16ZS) i podpisywać je podpisem zaufanym albo podpisem osobistym,
• podpisem zaufanym albo podpisem osobistym można opatrywać zeznania o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za rok (PIT-28) oraz o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym (PIT-36),
• innym podpisem elektronicznym zapewniającym autentyczność deklaracji i podań można podpisać deklaracje o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków (PIT-NZ) oraz o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków, osiągniętego przez przedsiębiorstwo w spadku (PIT-NZS).

Paczki do kontroli

Od 16.02.2021 r. obowiązuje rozporządzenie MFFiPR z 26.01.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie urzędów celno-skarbowych oraz podległych im oddziałów celnych, w których są dokonywane czynności przewidziane przepisami prawa celnego w zależności od rodzaju towarów lub procedur celnych, którymi mogą być obejmowane towary (DzU poz. 215). KAS, w związku z tym, że kontroluje coraz więcej przesyłek pocztowych, utworzyła nowy Oddział Celny Pocztowy w Przemyślu (przekształcony z Miejsca Wyznaczonego Poczta Polska w Przemyślu). Zlikwidowano oddziały celne w Chojnicach i Kędzierzynie Koźlu. Niektóre oddziały przekształcono w miejsca wyznaczone.

Tytuły wykonawcze

20.02.2021 r. weszło w życie rozporządzenie MFFiPR z 12.01.2021 r. w sprawie wzorów tytułów wykonawczych stosowanych w egzekucji administracyjnej (DzU poz. 176). Zawiera wzory:

• TW-1 – tytułu wykonawczego stosowanego w egzekucji należności pieniężnych,
• TW-2 – tytułu wykonawczego stosowanego w egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym,
• TW-3 – kolejnego tytułu wykonawczego.

Dotychczasowe wzory mogą być stosowane jeszcze przez 6 mies.

Sprawozdawczość do NBP

Od 20.02.2021 r. obowiązuje rozporządzenie MFFiPR z 3.02.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu danych niezbędnych do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej (DzU poz. 250). Ok. 10 spółek akcyjnych, których akcje będące w posiadaniu nierezydentów nie są obecnie sprawozdawane, będzie zobowiązanych do wypełniania formularza PW-PAN.

Nowelizacja obejmuje zmianę objaśnień formularzy: PZ-UDZ dotyczącego pasywów – udziałów kapitałowych podmiotu sprawozdawczego, będących w posiadaniu nierezydentów, oraz PW-PAN dotyczącego akcji bez kodu ISIN wyemitowanych przez podmiot sprawozdawczy, będących w posiadaniu nierezydentów.

Rakotwórcze spaliny w pracy

Prace związane z narażeniem:

• przez skórę na działanie olejów mineralnych użytych wcześniej w silnikach spalinowych wewnętrznego spalania w celu smarowania i schładzania części ruchomych silnika i
• na spaliny emitowane z silników Diesla,

wydłużyły listę procesów technologicznych, w których dochodzi do uwalniania substancji chemicznych, ich mieszanin lub czynników o działaniu rakotwórczym bądź mutagennym. Dla pracodawców, u których takie czynniki występują, oznacza to więcej obowiązków – prowadzenie rejestru i stosowanie odpowiednich zabezpieczeń.

Nowa lista czynników szkodliwych wynika z rozporządzenia Ministra Zdrowia z 10.02.2021 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (DzU poz. 279) – weszło w życie 20.02.2021 r.

Numery dostawców usług płatniczych

Od 26.02.2021 r. obowiązuje rozporządzenie MFFiPR z 8.02.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie identyfikatorów i numerów rozliczeniowych nadawanych niektórym dostawcom usług płatniczych oraz unikatowych identyfikatorów nadawanych rachunkom płatniczym prowadzonym przez tych dostawców (DzU poz. 271). Niebankowi dostawcy usług płatniczych prowadzący rachunki płatnicze (skok) w razie zastosowania wobec nich przymusowej restrukturyzacji mogą utrzymać identyfikator dostawcy usług płatniczych oraz numer rozliczeniowy na potrzeby numerowania rachunków płatniczych w standardzie IBAN.

Przymusowy wykup elektronicznych akcji

1.03.2021 r. weszło w życie rozporządzenie MFFiPR z 11.02.2021 r. w sprawie nabywania akcji spółki publicznej w drodze przymusowego wykupu (DzU poz. 294). Dostosowuje zasady nabywania akcji spółki publicznej w drodze przymusowego wykupu w związku z ich dematerializacją.

Stan posiadania akcjonariuszy spółek jest ustalany na podstawie zapisów w rejestrach akcjonariuszy, prowadzonych przez podmioty uprawnione do prowadzenia rachunków papierów wartościowych. Podmioty te, po otrzymaniu od Krajowego Depozytu informacji o przymusowym wykupie, dokonają blokady akcji, będących przedmiotem przymusowego wykupu, na tych rachunkach – od dnia otrzymania informacji do dnia wykupu.

W DzU z 2021 r. ogłoszono teksty jednolite następujących ustaw:

• o rachunkowości (poz. 217),
• Prawo przedsiębiorców (poz. 162),
• o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy (poz. 239),
• o ubezpieczeniu społecznym rolników (poz. 266),
• o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (poz. 291),
• o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (poz. 170),
• o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (poz. 289).