Co nowego w prawie - 68

Tarcza antykryzysowa 4.0

24.06.2020 r. weszła w życie ustawa z 19.06.2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (DzU poz. 1086). Wprowadziła kilka nowych rozwiązań, a także znowelizowała różne akty prawne. M.in.:

w celu zapewnienia płynności wprowadzono dla przedsiębiorców dopłaty do kredytów obrotowych odnawialnych i nieodnawialnych, udzielanych w złotych; dopłaty można otrzymać przez okres nie dłuższy niż 12 mies. od zawarcia umowy kredytu z dopłatą; dla banków wypłaci je BGK,

wprowadzono uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne, uruchamiane z pomocą doradcy restrukturyzacyjnego, a bez sądu,

zawieszono obowiązki kredytobiorców, np. frankowiczów,

polskie firmy mają być chronione przed wrogim przejęciem; oceny sytuacji dokona UOKiK,

przedłużono prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego,

świadczenie postojowe przysługuje osobom posiadającym inny tytuł do ubezpieczeń oprócz działalności gospodarczej, gdy przychód spadł o co najmniej 15% miesiąc do miesiąca, a w wypadku zleceniobiorców – gdy przychód w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku był niższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału (dla wniosku składanego w czerwcu, lipcu lub sierpniu nie może przekroczyć kwoty 15 994,41 zł); wnioski należy składać na nowych formularzach RSP-CZ,

zwolniono duchownych z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za marzec, kwiecień i maj 2020 r.,

wnioski do ZUS o pomoc z tarcz antykryzysowych można składać tylko drogą elektroniczną,

pracodawca może przymusowo wysłać pracowników na urlop, ale tylko na zaległy i tylko na 30 dni,

uszczegółowiono zasady wykonywania pracy zdalnej; m.in. to pracodawca ma zapewnić narzędzia i materiały oraz obsługę logistyczną pracy zdalnej, pracownik ma zaś ewidencjonować wykonywane czynności,

pracodawca może ograniczyć wypłacane pracownikowi odprawy do 10-krotności minimalnego wynagrodzenia,

wydłużono terminy na złożenie informacji o cenach transferowych, złożenie oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych (do 31.12.2020 r., gdy termin upływał od 31.03.2020 do 30.09.2020 r., albo o 3 mies., gdy upływał od 1.10.2020 do 31.01.2021 r.), a także na dołączenie grupowej dokumentacji cen transferowych do dokumentacji lokalnej.

Więcej na ten temat była mowa w „Rachunkowości” nr 7/2020.

Podatek u źródła

Od 25.06.2020 r. obowiązują rozporządzenia MF z 19.06.2020 r. zmieniające: rozporządzenie w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 41 ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU poz. 1095) oraz rozporządzenie w sprawie wyłączenia lub ograniczenia stosowania art. 26 ust. 2e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU poz. 1096).

Przedłużają do końca 2020 r. wyłączenie stosowania mechanizmu obowiązkowego poboru przez płatnika podatku u źródła od płatności ponad 2 mln zł.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy

Rozporządzenia RM w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego/zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19:

• z 25.06.2020 r. (DzU poz. 1108 i 1109),
• z 10.07.2020 r. (DzU poz. 1231 i 1232),

przedłużyły okres pobierania tego świadczenia odpowiednio do 12.07.2020 i 26.07.2020 r. Weszły w życie 26.06.2020 i 10.07.2020 r.

Raportowanie schematów podatkowych

Od 30.06.2020 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 30.06.2020 r. w sprawie przedłużenia niektórych terminów związanych z przekazywaniem informacji o schematach podatkowych i wymianą informacji podatkowych z innymi państwami (DzU poz. 1162).

Uwzględnia, że Dyrektywa Rady (UE) 2020/876 z 24.06.2020 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w celu uwzględnienia pilnej potrzeby odroczenia niektórych terminów przekazywania i wymiany informacji w dziedzinie opodatkowania z powodu pandemii COVID-19 (DzUrz UE L 204 z 26.06.2020 r.) przedłuża terminy dotyczące raportowania schematów podatkowych transgranicznych. Terminy te są różne w odniesieniu do różnych obowiązków, np. do 31.12.2020 r. przedłużono termin przekazania Szefowi KAS informacji o schemacie podatkowym transgranicznym.

Struktury hybrydowe, VAT w transakcjach wewnątrzwspólnotowych

1.07.2020 r. weszła w życie ustawa z 28.05.2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw (DzU poz. 1106).

W updop wprowadzono zasady ograniczające optymalizacje podatkowe – dotyczy ich rozdział poświęcony strukturom hybrydowym. Chodzi o sytuacje, gdy występują różnice w zakresie przepisów narodowego prawa podatkowego, skutkujące odmiennym opodatkowaniem w poszczególnych państwach instrumentów finansowych, transferów środków pieniężnych i aktywów oraz podmiotów.

Zmiany w ustawie o VAT polegają z kolei na jej dostosowaniu do postanowień zmienionej dyrektywy 112 odnoszących się do ułatwień w rozliczaniu transakcji wewnątrzwspólnotowych (więcej na ten temat w artykule na s. 10).

Zmiany w informacji podsumowującej – procedura magazynu call-off stock

Również 1.07.2020 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 26.06.2020 r. w sprawie informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach i przemieszczeniach towarów w procedurze magazynu typu call-off stock (DzU poz. 1138). Dostosowuje wzory informacji podsumowującej (VAT-UE) oraz korekty informacji podsumowującej (VAT-UEK) do zmienionych przepisów ustawy o VAT. Zawiera nowe wzory tych dokumentów.

W VAT-UE dodano nową część F o nazwie Informacja o przemieszczeniach towarów w procedurze magazynu typu call-off stock na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a w VAT-UEK – część F o nazwie Korekta informacji o przemieszczeniach towarów w procedurze magazynu typu call-off stock na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju. Zawiera 4 kolumny: „Kod kraju”, „Numer identyfikacyjny VAT kontrahenta”, „Numer identyfikacyjny VAT kontrahenta zastąpionego” i „Powrotne przemieszczenie”.

Przesunięcie JPK_VAT

1.07.2020 r. miało wejść w życie rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1988 oraz DzU z 2020 r. poz. 576).

W tarczy antykryzysowej 4.0 przesunięto termin obligatoryjnego składania nowych JPK_VAT z 1.07.2020 na 1.10.2020 r. Z tego względu przesunięto też – na ten sam dzień – termin wejścia w życie ww. rozporządzenia. Uzasadnia się to tym, że w czasie epidemii podmioty gospodarcze mogą mieć problemy z realizacją nowych obowiązków związanych z wdrożeniem przekształconego pliku JPK_VAT (będącego połączeniem deklaracji z ewidencją).

Wynika to z obowiązującego od 1.07.2020 r. rozporządzenia MF z 25.06.2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (DzU poz. 1127).

Więcej w ustawie o VAT, mniej w rozporządzeniu

1.07.2020 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 30.06.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (DzU poz. 1158).

Usunięto zdublowane przepisy, które obecnie znalazły się w ustawie o VAT. Towary i usługi opodatkowane dotychczas preferencyjnymi stawkami VAT (tj. 5 i 8%) na podstawie zmienianego rozporządzenia MF z 25.03.2020 r., zostały uwzględnione w ustawie o VAT.

Upoważnienia do kontroli

Obowiązujące od 1.07.2020 r. rozporządzenie MF z 29.06.2020 r. w sprawie wzorów upoważnień do wykonywania kontroli celno-skarbowej (DzU poz. 1157) zawiera nowy wzory:

• upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej,
• stałego upoważnienia do wykonywania kontroli celno-skarbowej.

Dotychczasowe stałe upoważnienia zachowują moc do 31.12.2021 r. Do końca 2020 r. mogą być jeszcze wydawane stałe upoważnienia według dotychczas obowiązujących przepisów.

Wyroby nowatorskie zwolnione z akcyzy

Zerowa stawka akcyzy na płyn do papierosów elektronicznych oraz wyroby nowatorskie miała obowiązywać do 30.06.2020 r., aby podatnicy mieli czas na dostosowanie się do nowych obciążeń, np. na uzyskanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego, oraz przygotowanie się do oznaczania wyrobów znakami akcyzy.

Od 1.07.2020 r. akcyza obowiązuje w odniesieniu do tych produktów, ale ze względu na pandemię zaniechano jej poboru od podatników dokonujących czynności podlegających opodatkowaniu lub wobec których zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu.

Dotyczy sytuacji, gdy obowiązek podatkowy powstał w okresie od 1.07.2020 do 30.09.2020 r. Ma to wesprzeć przedsiębiorców w czasie epidemii.

Tak wynika z obowiązującego od 1.07.2020 r. rozporządzenia MF z 30.06.2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku akcyzowego od płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich (DzU poz. 1159).

Z kolei rozporządzenie MF z 22.06.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień wyrobów akcyzowych z obowiązku oznaczania znakami akcyzy (DzU poz. 1092) czasowo zwalnia z banderolowania płynu do papierosów elektronicznych oraz wyrobów nowatorskich – w przypadku banderol podatkowych do 31.12.2020 r., a w odniesieniu do banderol legalizacyjnych – do 30.04.2021 r. Chodzi o wyroby, w stosunku do których obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym powstał do 31.12.2020 r. Weszło w życie 1.07.2020 r.

Niestabilny budżet

3.07.2020 r. weszła w życie ustawa z 28.05.2020 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych (DzU poz. 1175), która umożliwia zawieszenie stosowania tzw. stabilizującej reguły wydatkowej w czasie epidemii. Czas powrotu do tej reguły według ustawy ma wynieść od 2 do 4 lat, w zależności od sytuacji makroekonomicznej.

Zawiadomienie o zapłacie na rachunek spoza białej listy

Od 4.07.2020 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 1.07.2020 r. w sprawie wzoru zawiadomienia o zapłacie należności na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (DzU poz. 1188).

Jeśli kupujący dokonuje zapłaty na rachunek niewidniejący na liście Szefa KAS, to chcąc uniknąć negatywnych konsekwencji podatkowych, musi złożyć tytułowe zawiadomienie. Rozporządzenie zawiera jego nowy formularz (ZAW-NR). Zawiadomienie ma trafić do naczelnika US właściwego dla płacącego, a nie dla sprzedawcy.

Whistleblowing na rynku finansowym

7.07.2020 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 16.06.2020 r. w sprawie odbierania przez Komisję Nadzoru Finansowego zgłoszeń naruszeń rozporządzenia 596/2014 oraz rozporządzenia 2017/1129 (DzU poz. 1078). Zastąpiło dotychczasową regulację z tego zakresu.

Określa, w jaki sposób KNF ma zapewnić warunki dokonywania zgłoszeń nieprawidłowości na rynku. Komisja m.in. przechowuje odebrane zgłoszenia w sposób zapewniający poufność danych osobowych.

Emerytury rocznika 1953

Od 10.07.2020 r. obowiązuje ustawa z 19.06.2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU poz. 1222), która przewiduje, że osoby urodzone w 1953 r., pobierające wcześniejszą emeryturę przyznaną na podstawie wniosku złożonego przed 2013 r., będą mogły przejść na emeryturę powszechną bez zastosowania niekonstytucyjnego art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, nakazującego odejmowanie od podstawy obliczenia emerytury kwot wcześniej pobranych emerytur.

Wniosek o emeryturę trzeba złożyć w terminie 6 mies. od wejścia w życie ustawy.

Osobom, które już przeszły z wcześniejszej na zwykłą emeryturę, ZUS w tym samym terminie z urzędu przeliczy emeryturę w ten korzystniejszy sposób, wypłacając wyrównanie. W praktyce problem dotyczy kobiet z rocznika 1953, nowelizacja zaś to skutek wyroku

TK z 6.03.2019 r. (P 20/16).

Sprawozdawczość budżetowa

Obowiązujące od 11.07.2020 r. rozporządzenie MF z 10.07.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budżetowej w układzie zadaniowym (DzU poz. 1229) zawiera nowe wzory:

• RB-BZ1: Roczne sprawozdanie z wykonania wydatków budżetu państwa oraz budżetu środków europejskich w układzie zadaniowym,
• RB-BZ2: Roczne sprawozdanie z wykonania planu finansowego państwowego funduszu celowego/agencji wykonawczej/instytucji gospodarki budżetowej/państwowej osoby prawnej w układzie zadaniowym,
• załącznik: Terminy przekazywania sprawozdania rocznego oraz odbiorcy sprawozdań.

Dochody budżetowe

14.07.2020 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 24.06.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania budżetu państwa (DzU poz. 1132). Państwowe jednostki budżetowe mają szybciej przekazywać dochody do budżetu państwa.

Sprawozdanie skok

Termin złożenia przez Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową do NBP raportu sprawozdawczego za rok 2019, zawierającego zagregowane dane poszczególnych skok, za ten rok, przedłużono z 31.07.2020 do 30.09.2020 r.

Tak wynika z rozporządzenia MF z 14.07.2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia innych terminów wykonania niektórych obowiązków sprawozdawczych i informacyjnych (DzU poz. 1243). Weszło w życie 16.07.2020 r.

Większy nadzór nad zagranicznymi ubezpieczycielami

Od 17.07.2020 r. obowiązuje ustawa z 28.05.2020 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (DzU poz. 1180).

Najistotniejszą nowością jest możliwość nakładania nie tylko na polskie, ale także na zagraniczne zakłady ubezpieczeń kar za nieterminową likwidację szkód.

Wakacje na koszt państwa

Od 18.07.2020 r. obowiązuje ustawa z 15.07.2020 r. o Polskim Bonie Turystycznym (DzU poz. 1262). Zasadniczo należy się on osobom uprawnionym do świadczenia wychowawczego. Na każde dziecko przysługuje bon w wysokości 500 zł, a na dziecko niepełnosprawne dodatkowo 500 zł.

Bon to elektroniczny dokument, którym można zapłacić za usługi hotelarskie lub imprezy turystyczne w Polsce. Rozliczenia z podmiotem turystycznym dokona ZUS.

Wartość bonu jest wolna od PIT. Jest również wolna od egzekucji i nie podlega wliczeniu do dochodu uprawniającego do innych świadczeń. Bonem można zapłacić do 31.03.2022 r.

Projekt ustawy budżetowej

Rozporządzenie MF z 17.07.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu, trybu i terminów opracowania materiałów do projektu ustawy budżetowej (DzU poz. 1276) upraszcza niektóre procesy planistyczne w układzie zadaniowym. Weszło w życie 23.07.2020 r.

Postępowania egzekucyjne

Z obowiązującego od 30.07.2020 r. rozporządzenia MF z 10.06.2020 r. w sprawie wyznaczenia organu do prowadzenia systemu teleinformatycznego przeznaczonego do przekazywania naczelnikowi urzędu skarbowego wniosków egzekucyjnych i tytułów wykonawczych lub wymaganych informacji (DzU poz. 1072) wynika, że organem tym jest Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Szczecinie.

Tryb zajęcia szybko psujących się ruchomości i kosztowności

30.07.2020 r. weszło w życie rozporządzenie MF z 8.07.2020 r. w sprawie szczególnego trybu postępowania przy sprzedaży zajętych ruchomości ulegających szybkiemu zepsuciu oraz przechowywaniu i sprzedaży zajętych kosztowności (DzU poz. 1239), które zastępuje dotychczasową regulację z tego zakresu.

Zmiany są niewielkie. Dotychczas organ egzekucyjny po zajęciu kosztowności i dokonaniu ich opisu miał obowiązek włożyć je do koperty wraz z egzemplarzem protokołu zajęcia i podstemplować. Po zmianie wkładanie do koperty nie jest konieczne, jeśli kosztowność się w niej nie mieści. Te w kopertach i bez nich trafią do kasy pancernej albo do skrytki bankowej organu egzekucyjnego.

Oświadczenie dłużnika

Wierzyciel i organ egzekucyjny mogą wezwać zobowiązanego do złożenia oświadczenia o posiadanym majątku i źródłach dochodu w zakresie, w jakim będzie to niezbędne do wszczęcia lub prowadzenia egzekucji administracyjnej.

Od 30.07.2020 r. obowiązuje rozporządzenie MF z 15.07.2020 r. w sprawie oświadczenia zobowiązanego o posiadanym majątku i źródłach dochodu oraz prawdziwości i zupełności tego oświadczenia oraz wezwania do jego złożenia (DzU poz. 1279), które określa zakres tego oświadczenia.

Pod groźbą odpowiedzialności karnej trzeba wskazać wszelkie składniki majątku, a także źródła dochodu oraz dane o małżonku.

PKD w działalności rozrywkowej

1.08.2020 r. weszło w życie rozporządzenie RM z 24.06.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (DzU poz. 1249).

W klasie PKD 93.29 Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna wyodrębniono podklasę 93.29.A obejmującą działalność rozrywkową i rekreacyjną, organizowaną w pomieszczeniach, miejscach do tańczenia lub innych miejscach o ograniczonej przestrzeni, w szczególności działalność tzw. pokojów zagadek, domów strachu itp. Chodzi o ułatwienie kontroli tych miejsc, zwłaszcza pod kątem przeciwpożarowym.

Rachunki dla VAT

W ramach mechanizmu podzielonej płatności wprowadzono odrębne rachunki VAT dla rachunków bieżących dochodów i wydatków państwowych jednostek budżetowych, rachunków pomocniczych dla środków na wydatki niewygasające z upływem roku budżetowego, rachunków dla dotacji podlegających zwrotowi do budżetu państwa oraz wybranych rachunków pomocniczych.

Tak wynika z obowiązującego od 1.08.2020 r. rozporządzenia MF z 16.06.2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzajów i trybu dokonywania operacji na rachunkach bankowych prowadzonych dla obsługi budżetu państwa w zakresie krajowych środków finansowych oraz zakresu i terminów udostępniania informacji o stanach środków na tych rachunkach (DzU poz. 1088).

W DzU ogłoszono teksty jednolite następujących

• ustaw:

• o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (poz. 1070),
• o ochronie konkurencji i konsumentów (poz. 1076),
• o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych (poz. 1135),
• o obligacjach (poz. 1208),
• Prawo upadłościowe (poz. 1228);

• rozporządzeń:

• Prezesa RM w sprawie użycia środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz udostępniania i przechowywania dokumentów elektronicznych (poz. 1261),
• MF w sprawie dotacji przedmiotowej do krajowych przewozów pasażerskich (poz. 1265).