Co nowego w orzecznictwie podatkowym - 84

Art. 22 ust. 9 pkt 3 updof nie uzależnia możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu od tego, by wysokość honorarium pracownika-twórcy była adekwatna do wartości stworzonego przez niego utworu – wyroki NSA z 24.08.2021 r. (II FSK 2351/20, II FSK 2350/20).

Z uzasadnienia: Organ stwierdził, że (…) art. 22 ust. 9 pkt 3 updof nie znajduje zastosowania do wynagrodzenia ustalonego jako procent czasu pracy przeznaczonego na działania twórcze w stosunku do całości etatu, który to procent jest mnożony przez kwotę wynagrodzenia o pracę. Zdaniem organu (…) z uwagi na sposób ustalenia honorarium autorskiego w niniejszej sprawie nie mają zastosowania 50% koszty uzyskania przychodu, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 updof, a zatem do całości uzyskiwanych przez wnioskodawcę przychodów ze stosunku pracy znajduje zastosowanie art. 22 ust. 2 ustawy (…). Art. 22 ust. 3 pkt 9 updof stanowi, że koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu (…).

W art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych [upapp] zdefiniowano przedmiot prawa autorskiego jako każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Utworem w rozumieniu ustawy, któremu przysługuje taka sama ochrona jak utworowi literackiemu, jest m.in. program komputerowy (art. 74 ust. 1 upapp). Ustawa reguluje także kwestię utworów pracowniczych. (…)

Przepisy prawa autorskiego nie wskazują zasad ustalenia wynagrodzenia pracownika-twórcy. Zwraca się jednak uwagę, że skoro stosunek pracy ma charakter odpłatny (co wynika wprost z art. 22 § 1 Kp), to jeśli świadczenie pracownika polega na pracy twórczej, tj. stwarzaniu dzieł dla pracodawcy, środki otrzymywane od pracodawcy są jednocześnie wynagrodzeniem za to, że dzieła te powstały, oraz za to, że pracodawca nabywa do nich autorskie prawa majątkowe. (…) Wynagrodzenie pracownika-twórcy powinno być w związku z tym ustalone zgodnie z zasadami obowiązującymi w przepisach prawa pracy, a te pozostawiają stronom stosunku pracy kwestię sposobu ustalenia wysokości i składników wynagrodzenia. Nie może ono jedynie być niższe niż minimalne, powinno odpowiadać w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniać ilość i jakość świadczonej pracy (art. 78 § 1 Kp). Może ono zatem być ustalone w stałej wysokości, mieć charakter prowizyjny, być powiązane z wysokością korzyści uzyskiwanych przez pracodawcę z eksploatacji utworów pracowniczych, ustalone procentowo lub według innych reguł przyjętych zgodnie przez strony stosunku pracy.