Co nowego w orzecznictwie podatkowym - 58

Z uzasadnienia: Na terenie SSE odbywają się najistotniejsze – z punktu widzenia działalności spółki i cyklu sprzedaży – procesy dotyczące zarządzania całością cyklu produkcyjnego, marketingu i sprzedaży.

Spółka zleca podwykonawcom wykonanie następujących usług: cięcie (…), wytrawianie (…), wyżarzanie (…), cynkowanie galwaniczne (…). Spółka wyjaśniła, że zleca wykonanie ww. usług innym podwykonawcom z uwagi na: brak możliwości technicznych do realizacji tych procesów na terenie zakładu, brak maszyn, brak znajomości technologii, niewystarczającą ilość miejsca, brak niezbędnych mocy produkcyjnych, konieczność pozyskania pozwoleń środowiskowych (…), ekonomikę procesu – zakup urządzeń i technologii do realizacji powyższych czynności przez spółkę nie znajduje obecnie uzasadnienia ekonomicznego.

(…) MF, uznając stanowisko spółki za nieprawidłowe, wskazał, że w jego ocenie, przedstawiony w zdarzeniu przyszłym podział prac wskazuje, że usługi cięcia, wytrawiania, wyżarzania i cynkowania galwanicznego stanowią podstawową (a nie pomocniczą) działalność nakierowaną na wytworzenie produktu lub półproduktu.

(…) Słusznie stwierdził sąd I instancji, że MF nie przedstawił przekonujących argumentów przemawiających za przyjętą oceną (…). Sąd zakwestionował także sprowadzenie przez MF działalności pomocniczej tylko do działań o charakterze ułatwiającym, umożliwiającym prowadzenie podstawowego procesu produkcyjnego o charakterze takim, jak zakup energii, narzędzi, oprzyrządowania itp. (…).

Trudno sobie wyobrazić jakąkolwiek działalność gospodarczą, w której podmiot nie korzysta z zakupów towarów i usług, w rozpoznawanym przypadku – od podmiotów działających poza strefą. Zakup towarów i usług od podmiotów zewnętrznych nie powinien automatycznie prowadzić do utraty bądź ograniczenia korzystania ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 17 ust. 1 pkt 34 updop.

(…) Istotą problemu jest ustalenie, jak duży może być udział zakupów towarów i usług od zewnętrznych kontrahentów, aby działalność nie utraciła przymiotu „prowadzonej na terenie SSE”. (…) Trudno o wypracowanie idealnej definicji tego kryterium, co powoduje, że każda sprawa musi być oceniana na gruncie danego stanu faktycznego.

(…) Prawodawca sam wcześniej zdecydował o wyeliminowaniu precyzyjnego i jednoznacznego kryterium pozwalającego zdefiniować działalność gospodarczą prowadzoną na terenie strefy, poprzez usunięcie tzw. wskaźnika strefowego (wartość wszystkich użytych materiałów wytworzonych poza strefą oraz usług wykonanych poza jej terenem nie mogła przekraczać 70% przychodów uzyskanych ze sprzedaży wyrobów wytworzonych na terenie strefy).

Podobne orzeczenia NSA z:

• 5.03.2019 r. (II FSK 780/17),
• 26.04.2017 r. (II FSK 1440/16),
• 19.11.2014 r. (II FSK 2750/12 i II FSK 2887/12).

Wydatki poniesione na inwestycje zlokalizowane na terenie, który nie został jeszcze objęty granicami SSE, nie są objęte zwolnieniem podatkowym – wyrok NSA z 10.05.2019 r. (II FSK 1726/17).

Z uzasadnienia: Wydatki zostały poniesione przed objęciem terenu granicami strefy, a więc innymi słowy dotyczyły inwestycji obejmujących wytworzenie bądź zakup środków trwałych dokonywanych poza terenem strefy, co w oczywisty sposób uniemożliwia uznanie ich za wydatki poniesione na inwestycję na terenie strefy.

(…) Spółka nie może oczekiwać, że poczynione w takich uwarunkowaniach wydatki zostaną uznane za wydatki poniesione na inwestycję na terenie strefy. (…) Nie jest zasadna argumentacja, w której spółka eksponuje istnienie ścisłego związku inwestycji z działalnością na terenie strefy, czy też fakt realizacji tej inwestycji w ramach udzielonego jej zezwolenia, jako że okoliczności te nie były kwestionowane przez MF, a odmowa uznania poczynionych wydatków za „wydatki strefowe” nastąpiła, jak wskazano wyżej, z innych powodów.

Bez znaczenia dla sprawy pozostaje również wielokrotnie podnoszona okoliczność „tymczasowości” pozostawania terenu inwestycji poza granicami strefy, tj. do czasu wydania stosownego rozporządzenia. Okoliczność ta, z punktu widzenia przepisów normujących warunki uznawania wydatków za wydatki poniesione na terenie strefy, jest bez znaczenia. Z tego punktu widzenia można rozróżnić jedynie dwie przeciwne sytuacje, a więc dany teren znajduje się w granicach strefy albo poza tymi granicami. Możliwości pośredniej nie ma, gdyż nie została ona przewidziana w przepisach.

VAT

Dostawę ciągłą towarów na rzecz kontrahenta, który pobiera te towary sukcesywnie, w zależności od aktualnych potrzeb, ale ze z góry założoną powtarzalnością i ustalonymi okresami rozliczeń lub terminami płatności, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu rozliczeniowego ustalonego przez strony – wyrok NSA z 27.05.2019 r. (I FSK 970/17).

Z uzasadnienia: Spór dotyczy tego, czy za dostawę świadczoną w sposób ciągły można uznać ciąg kolejnych, odrębnych świadczeń, będący wynikiem ustaleń poczynionych pomiędzy kontrahentami, czy zawartych pomiędzy nimi umów, w ramach których dostawca zobowiązuje się wobec nabywcy do dostarczania na jego rzecz ściśle określonych towarów, według ustalonego planu.

(…) Powstały na tle art. 19a ust. 3 i 4 ustawy o VAT spór (…) został rozstrzygnięty przez NSA w jego orzecznictwie, poprzez przyjęcie, że pod pojęciem dostawy świadczonej w sposób ciągły, o której mowa w art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3, należy rozumieć dostawę, która realizowana jest w sposób ciągły, w drodze świadczeń częściowych, dla której ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń.

W analogicznym jak w niniejszej sprawie sporze, dotyczącym tego, czy podatnik mający skład o charakterze konsygnacyjnym (niebędący jednak magazynem konsygnacyjnym w rozumieniu art. 2 pkt 27c ustawy o VAT), dokonuje dostaw ciągłych towarów na rzecz kontrahenta pobierającego te towary sukcesywnie, w zależności od aktualnych potrzeb i zapotrzebowania dalszych odbiorców, NSA (w wyroku z 11.09.2018 r., I FSK 1765/16) orzekł, że stałe dostawy realizowane ze składów konsygnacyjnych, nawet jeśli można wyodrębnić poszczególne daty i ilość towarów dla każdej czynności, należy uznać za ciągłe i zastosować do nich art. 19a ust. 3 w zw. z ust. 4, czyli przyjąć, że obowiązek podatkowy powstaje z upływem ostatniego dnia każdego okresu rozliczeniowego ustalonego przez strony.

(…) Wprawdzie art. 19a ust. 3 odnosi się w całości do usług świadczonych w sposób ciągły, lecz nie ma dostatecznych podstaw ku temu, by pod pojęciem tym rozumieć wyłącznie takie usługi, których poszczególnych czynności nie można wyodrębnić, gdy nie da się określić, kiedy kończą się pewne świadczenia, a kiedy rozpoczynają się następne.

(…) Podzielając argumentację ww. wyroku, należy dodatkowo zwrócić uwagę, że istotą pojęcia „dostawa świadczona w sposób ciągły” jest nie sam charakter dostawy, lecz sposób, w jaki jest ona realizowana, tzn. cyklicznie, na przestrzeni jakiegoś okresu, co wyrażać ma ciągłość świadczeń składających się na tę dostawę.

(…) Nie można tak interpretować art. 19a ust. 4 ustawy, aby jego norma była „pusta” i nie znajdowała praktycznego zastosowania w przypadku dostaw towarów (co do zasady dających się wyodrębnić). W przypadku bowiem „klasycznych” usług/dostaw ciągłych, w ramach których nie można wyodrębnić poszczególnych świadczeń (usług najmu, telekomunikacyjnych czy dostawy energii elektrycznej) chwilę powstania obowiązku podatkowego określono nie w art. 19a ust. 3 i 4, tylko w ust. 5 pkt 4 tego przepisu.

Ponadto uwzględnić należy, że art. 19a ust. 3 i 4 miały ułatwić praktykę gospodarczą podatników poprzez ograniczenie ich obowiązków i możliwość przyjęcia, że trwająca w czasie usługa/dostawa towarów wykonana jest na koniec uzgodnionych okresów, oczywiście jeżeli nie prowadzi to do nadużycia prawa, które nie ma miejsca, jeżeli odbiorca usługi/dostawy nie ma możliwości odliczenia VAT do czasu powstania obowiązku podatkowego.

Reasumując, stwierdzić należy, że:

• za dostawę świadczoną w sposób ciągły, o której mowa w art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3, należy uznać ciąg kolejnych świadczeń (dostaw), stanowiących realizację przyjętego zobowiązania do dokonania szeregu dostaw częściowych określonych towarów, objętych jednym stosunkiem zobowiązaniowym, ze z góry założoną powtarzalnością świadczeń (dostaw) i ustalonymi okresami ich rozliczeń lub terminami płatności,
• dostawę świadczoną zgodnie z art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawa o VAT w sposób ciągły, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną (co oznacza moment powstania obowiązku podatkowego) z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej dostawy.

W przypadku przyjęcia miesięcznego okresu rozliczeniowego dla tego rodzaju dostawy należy ją udokumentować fakturą uwzględniającą wszystkie składające się na nią świadczenia dokonane w okresie danego miesiąca (ustalone na koniec tego miesiąca), wystawioną nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano ww. dostawy towarów. Datę sprzedaży wskazywaną w treści takiej faktury stanowi końcowa data miesięcznego okresu rozliczeniowego przyjętego przez strony.

Podobne orzeczenie NSA z:

• 11.09.2018 r. (I FSK 1765/16),
• 12.06.2018 r. (I FSK 1333/16),
• 2.02.2018 r. (I FSK 1906/15),
• 12.07.2017 r. (I FSK 1714/15),
• 11.04.2017 r. (I FSK 1104/15).

Nie można odliczyć VAT naliczonego, wynikającego z faktur wystawionych przez kancelarię prawną za usługi prawne świadczone w związku z dochodzeniem przez podatnika wierzytelności własnych, tj. nabywanych w imieniu własnym i na własny rachunek – wyrok NSA z 13.06.2019 r. (I FSK 677/17).

Z uzasadnienia: Spółka wskazała, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nabywa wierzytelności, które następnie egzekwuje we własnym imieniu z wykorzystaniem innych czynności prawnych oraz przy zaangażowaniu własnych środków finansowych. Celem nabywania wierzytelności nie jest ich dalsza odsprzedaż, lecz ich windykowanie na własny rachunek.

Co do zasady, nabywane wierzytelności w chwili ich nabycia są wierzytelnościami już wymagalnymi. (…) Organ podatkowy słusznie analizował, czy nabycie przez spółkę wierzytelności, w sposób opisany we wniosku (cesja wierzytelności), stanowiło odpłatne świadczenie usług lub odpłatną dostawę towarów.

(…) Z opisu stanu faktycznego wynika, że nabyte przez wnioskodawcę wierzytelności przeznaczone są do dochodzenia ich na własny rachunek i we własnym imieniu, nie jest przewidziane wynagrodzenie w związku z ich nabyciem, a różnica między wartością nominalną wierzytelności a ceną płaconą przez spółkę odzwierciedla ekonomiczną wartość wierzytelności, co wynika z ryzyka wystąpienia trudności w egzekwowaniu wierzytelności.

Wobec tego zasadne było przyjęcie przez organ (…), że w opisanej sytuacji nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, a tym samym czynność ta nie podlega opodatkowaniu. Sprzedaży wierzytelności nie można również uznać za dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż wierzytelność jest prawem majątkowym, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ww. ustawy (…).

Prawidłowe jest stanowisko, że nabycie przez spółkę wierzytelności nie podlega opodatkowaniu VAT. Ich windykacja przez spółkę we własnym imieniu i na własny rachunek jest przejawem wykonywania prawa własności w stosunku do wierzytelności powstałej z innego tytułu, wobec czego także na tym etapie nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług.

W tej sytuacji nabyte przez skarżącą usługi kancelarii prawnej, mające na celu dochodzenie wierzytelności własnej (nabytej w drodze cesji), nie mają ani bezpośredniego, ani pośredniego związku z wykonywanymi przez skarżącą czynnościami opodatkowanymi. Wydatki na usługi kancelarii prawnej związane są wprost z odzyskaniem należności wynikających z nabytych przez spółkę wierzytelności, tj. czynności, która nie podlegała VAT.

A zatem (…) nie została spełniona przesłanka z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, tj. wykorzystywanie przez podatnika podatku od towarów i usług nabytych towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych.

Podobne orzeczenie TSUE z:

• 27.11.2011 r. (C-93/10).

Podobne orzeczenie NSA z:

• 19.03.2012 r. (I FPS 5/11).

Gmina, ustalając symboliczną odpłatność za czynności, które w założeniu miały być wykonywane bezpłatnie, w celu realizacji zadań własnych gminy, nie działa jako podatnik VAT – wyrok NSA z 18.06.2019 r. (I FSK 1538/15).

Z uzasadnienia: Gmina, budując centrum kultury i oddając je do użytku w ramach bezpłatnego użyczenia gminnemu ośrodkowi kultury, realizowała swoje obligatoryjne zadania własne, nie działając w charakterze podatnika.

(…) Stan faktyczny nie daje przy tym żadnych podstaw do stwierdzenia, że w momencie wybudowania przedmiotowego budynku gmina wyrażała zamiar oddania go w najem/dzierżawę w celach komercyjnych. Wręcz przeciwnie, w sytuacji gdy przedmiotowy budynek był przeznaczony na wyposaże‑

nie gminnego ośrodka kultury w celu realizacji zadań własnych gminy w zakresie kultury, brak podstaw do stwierdzenia, że mógł być on wykorzystywany zarówno do celów czynności opodatkowanych, jak i nieopodatkowanych.

Co istotne, przeznaczenie to nie zmieni się nawet po ew. oddaniu w odpłatną dzierżawę, skoro – zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy o samorządzie gminnym – zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, co obejmuje również sprawy kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.

W konsekwencji gmina, oddając budynek centrum kultury w odpłatną dzierżawę gminnemu ośrodkowi kultury, nadal będzie realizować zadania własne, które wyłączone są z systemu VAT. Zachodzi jednak przy tym pytanie, czy planowana zmiana użytkowania przedmiotowego budynku przez ośrodek kultury z formy nieodpłatnej na symbolicznie odpłatną (dzierżawę) spowoduje, że gmina z tego tylko powodu będzie w tym zakresie działała jako podatnik VAT, a nie dalej jako organ władzy publicznej.

(…) W rozpoznawanej sprawie zmiana formy użytkowania przedmiotowego budynku – z nieodpłatnej na symbolicznie odpłatną – (…) nie daje jasno zindywidualizowanej korzyści po stronie gminy, poza wyjątkiem ew. możliwości uzyskania prawa do nieproporcjonalnej – do wielkości tej odpłatności – możliwości odzyskania części podatku naliczonego z tytułu wybudowania tego budynku (…).

To jednak nie ta korzyść statuuje daną czynność jako odpłatną i opodatkowaną VAT. Może ona mieć miejsce dopiero po stwierdzeniu, że przewidywana odpłatność będzie pozwalała na przyjęcie, że zmiana czynności (…) z nieodpłatnej na odpłatną sama w sobie jest podyktowana względami ekonomicznymi i korzyściami gminy z tego tytułu, na co wskazywałoby wyraźne świadczenie wzajemne pomiędzy stronami transakcji, a nie tylko o charakterze symbolicznej odpłatności.

Podobne orzeczenie TSUE z:

• 12.05.2016 r. (C-520/14).

Opłaty za zniszczenia w apartamencie, dodatkowe sprzątanie czy zagubione klucze nie podlegają VAT – wyrok NSA z 29.05.2019 r. (I FSK 672/17).

Z uzasadnienia: Co do zasady wypłata odszkodowania z istoty nie podlega opodatkowaniu VAT, gdyż nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie wzajemne. W konsekwencji więc dokonana płatność nie jest wynagrodzeniem za usługę (…).

Odszkodowanie, które jest instytucją prawa cywilnego, jest świadczeniem polegającym na naprawieniu wyrządzonej szkody. Szkodą jest strata w majątku wierzyciela lub utrata korzyści, które mógł on uzyskać, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

(…) Wymienione we wniosku czynności związane są ewidentnie ze stratami skarżącej, jakie poniosła w związku ze świadczoną usługą udostępniania apartamentów w celu krótkoterminowego zakwaterowania. Opłaty za: zniszczenia w apartamencie, ponadstandardowe sprzątanie apartamentów, zagubione klucze czy zabezpieczenia rowerowe kompensują jedynie skarżącej uszczerbek w jej majątku, który powstał w związku z niewłaściwym wykonaniem umowy lub – w niektórych przypadkach – deliktem.

Pobrane opłaty pozwalają wykonać czynności, które przywracają stan sprzed wyrządzenia szkody. Skarżąca niczego nie zyskuje, lecz przywraca stan pierwotny w swoim majątku.

Okoliczność, że wyrządzenie szkody wiąże się z umową najmu, co podkreślał organ, nie ma istotnego wpływu na taką kwalifikację czynności. (…) Organ uznał, że samo istnienie stosunku umownego i wynikający stąd jakikolwiek przepływ pieniężny generuje obowiązek opodatkowania VAT. Tymczasem takie stanowisko należy uznać za błędne, albowiem nie każdy przepływ środków pieniężnych oznacza dokonanie zapłaty z tytułu świadczenia usług.

Zapłata taka musi nastąpić w zamian za skonkretyzowane świadczenie, które trzeba zidentyfikować. (…) Bez przedmiotowej opłaty skarżąca pozostałaby z uszczerbkiem w swoim majątku, którego nie pokrywa umowna należność przewidziana za krótkoterminowy najem apartamentu.

Przekazane opłaty kompensują powstały uszczerbek, przywracając stan majątkowy sprzed wyrządzenia szkody. (…) W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczeniem w zamian za wynagrodzenie. Otrzymanie odszkodowania nie wiąże się bowiem z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. (…) W efekcie uzyskana przez skarżącą opłata nie podlega opodatkowaniu VAT.

Dostawy towarów spożywczych i przemysłowych oraz usług kateringowych, sprzątania i wynajmu sprzętu dokonywane na rzecz zagranicznych wojsk NATO, biorących udział w ćwiczeniach wojskowych na terytorium Polski, są objęte stawką 0% – wyrok NSA z 11.06.2019 r. (I FSK 742/17).

Z uzasadnienia: Istota sporu dotyczy odpowiedzi na pytanie, czy skarżący, dokonując na rzecz hiszpańskich wojsk NATO, biorących udział w ćwiczeniach (…), dostawy usług kateringowych, sprzątania, wynajmu sprzętu oraz dostaw towarów spożywczych i przemysłowych, mógł zastosować obniżoną do 0% stawkę VAT na podstawie § 8 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia MF z 23.12.2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania stawek obniżonych.

(…) Powołany § 8 ust. 1 pkt 3 stanowi, że obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się do dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz sił zbrojnych, o których mowa w art. I ust. 1 lit. a Umowy między Państwami-Stronami Traktatu Północnoatlantyckiego dotyczącej statusu ich sił zbrojnych, sporządzonej w Londynie 19.06.1951 r. (DzU z 2000 r. nr 21 poz. 257 ze zm.), posiadających siedzibę lub przedstawicielstwo na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium kraju – do celów służbowych takich sił lub personelu cywilnego im towarzyszącego, lub też w celu zaopatrzenia ich mes i kantyn, jeżeli siły takie biorą udział we wspólnych działaniach obronnych.

(…) W § 8 ust. 2 cytowanego rozporządzenia zastosowanie obniżonej stawki zostało obwarowane wymogiem posiadania przez podatnika dokumentów w postaci odpowiednio wypełnionego świadectwa o zwolnieniu z VAT (pkt 1) oraz zamówienia dotyczącego towarów lub usług wraz z ich specyfikacją, do których odnosi się świadectwo o zwolnieniu (pkt 2).

(…) Sąd I instancji za pozbawione podstaw uznał stanowisko organu podatkowego, zgodnie z którym (…) 0% VAT odnosi się do dostaw towarów lub świadczenia usług na rzecz innych niż polskie sił zbrojnych tylko w przypadku, gdy są to dostawy, usługi dokonywane z przeznaczeniem do innego państwa członkowskiego, a nie na terytorium Polski.

Użyty w § 8 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia zwrot „sił zbrojnych (...) posiadających siedzibę lub przedstawicielstwo na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium kraju” oznacza tylko wykluczenie z tzw. zwolnienia bezpośredniego dostaw i usług na rzecz polskich sił zbrojnych będących częścią wojsk NATO, gdy stacjonują w Polsce. Jest to zgodne z rozumieniem art. 151 ust. 1 lit. c oraz d dyrektywy 112.

(…) Organ podatkowy, w zakresie uzasadnienia swojego stanowiska co do zastosowania (…) zwolnienia pośredniego, odwołuje się do treści art. 151 ust. 2 dyrektywy 112. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku gdy towary nie są wysyłane lub transportowane z państwa członkowskiego, w którym ma miejsce dostawa tych towarów, jak również w przypadku świadczenia usług, zwolnienie może zostać przyznane zgodnie z procedurą zwrotu VAT.

Jednak w ocenie NSA z treści tego przepisu nie można wywieść – jak czyni to organ podatkowy – że wprowadzenie do krajowego porządku prawnego przepisów ustanawiających procedurę pośredniego zwrotu podatku VAT (w rozporządzeniu z 22.12.2011 r. w sprawie przypadków i trybu zwrotu podatku od towarów i usług siłom zbrojnym, wielonarodowym kwaterom i dowództwom oraz ich personelowi cywilnemu) powoduje jednocześnie niemożność wprowadzenia bezpośredniego zwolnienia przez obniżenie stawki VAT do 0%.

Uznać bowiem należy, że polski ustawodawca, poprzez wprowadzenie odrębnych regulacji prawnych dopuszcza funkcjonowania dwóch rodzajów zwolnień – bezpośredniego i pośredniego – a ich zastosowanie jest zależne od okoliczności stanu faktycznego danej sprawy.

Podobne orzeczenie TSUE z:

• 26.04.2012 r. (C-225/11).

ORDYNACJA PODATKOWA

Organ podatkowy musi odpowiedzieć w interpretacji indywidualnej na pytanie o klasyfikację towaru lub usługi, skoro w postępowaniu wymiarowym i tak weryfikowałby stanowisko podatnika – wyroki NSA z 13.06.2019 r. (I FSK 1077/17, I FSK 730/17).

Z uzasadnienia: Spółka spytała, czy dostawa klusek na parze podlega opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 5%. (…) MF uznał, że spółka nie uzupełniła wniosku, bowiem podała dwa symbole PKWiU, a zasady klasyfikacji nie przewidują możliwości, by jeden produkt był sklasyfikowany do dwóch symboli jednocześnie.

(…) Organ stał na stanowisku, że nie jest kompetentny do samodzielnego klasyfikowania przedmiotowych produktów

do właściwej pozycji PKWiU, gdyż jest to element stanu faktycznego, który wskazać musi wnioskujący o interpretację.

(…) Wbrew temu, co twierdzi organ, z wniosku o wydanie interpretacji wynikał dokładny opis produkowanego przez spółkę produktu. (…) Uznanie, że wyłączną kompetencję w określaniu prawidłowej klasyfikacji statystycznej dla świadczonych przez siebie usług czy towarów ma podatnik, musiałoby skutkować pozbawieniem organu podatkowego możliwości ingerencji w takie stanowisko. Tymczasem niesporne jest, że w trakcie postępowania wymiarowego organ podatkowy weryfikuje również stanowisko podatnika w tym zakresie.

NSA stoi na stanowisku, że włączenie do ustawy podatkowej identyfikacji towarów i usług na podstawie przepisów o statystyce publicznej sprawia, że symbole klasyfikacji statystycznych mają znaczenie prawno-podatkowe, skoro z woli ustawodawcy ich uwzględnienie jest niezbędne do określenia przedmiotu i stawki opodatkowania.

(…) Ustawa o VAT w art. 41 ust 2a stanowi, że dla towarów wymienionych w zał. nr 10 do ustawy stawka podatku wynosi 5%. W poz. 28 i 26 wymieniono towary, o które (…) pyta spółka. Są one opisane przez wskazanie symbolu PKWiU.

(…) Jakkolwiek interpretacja standardowych klasyfikacji należy do zadań Prezesa GUS oraz urzędów statystycznych, to tego rodzaju interpretacje nie stanowią źródła obowiązku czy uprawnienia. Są tylko traktowane za dowód w postępowaniu podatkowym, podlegający na zasadach ogólnych ocenie organu podatkowego. Opinie statystyczne nie wiążą organów podatkowych i nie zwalniają ich od obowiązku dokonania własnych ustaleń.

(…) Nie ma podstaw prawnych, by także klasyfikacja statystyczna, przez którą identyfikowany jest obowiązek podatkowy, była wyłączona z przedmiotu interpretacji wydawanej na podstawie art. 14b Op.

Podobne orzeczenia NSA z:

• 27.02.2019 r. (I GSK 10/17),
• 9.01.2019 r. (I GSK 829/16),
• 5.12.2018 r. (I FSK 1917/16),
• 26.04.2018 r. (I FSK 938/16),
• 29.11.2017 r. (I FSK 179/16).

Przeciwne orzeczenie NSA z:

• 15.06.2010 r. (I FSK 1021/09)

Od Redakcji: Od 1.11.2019 r. prawidłowość klasyfikacji towaru/usługi i jej przyporządkowania do właściwej stawki VAT będzie można potwierdzić, występując do dyrektora KIS o wydanie wiążącej informacji stawkowej (WIS). W zakresie objętym WIS nie będą wydawane interpretacje indywidualne (nowy art. 14b § 1a Op).

Organ podatkowy może odmówić podatnikowi wglądu do wniosku o wymianę informacji (między państwami) w zakresie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania – wyrok NSA z 28.03.2019 r. (II FSK 996/17).

Z uzasadnienia: Spór dotyczy sposobu wywiązania się przez organ z obowiązku wynikającego z art. 178 § 1 Op (…). Zgodnie z tym przepisem strona ma prawo wglądu w akta sprawy, sporządzania z nich notatek, odpisów oraz sporządzania kopii przy wykorzystaniu własnych przenośnych urządzeń. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania.

(…) W art. 179 § 1 Op przewidziany został wyjątek (…). Aby odmowę wglądu do akt uznać za prawidłową, (…) organ powinien wykazać, że jawność określonych dokumentów podlega wyłączeniu z uwagi na to, że: 1) zwierają one informacje niejawne, albo/i 2) nie zawierają one informacji niejawnych, ale ich jawność została wyłączona ze względu na interes publiczny.

Organy powołały się na drugą z wymienionych przesłanek, tj. przesłankę interesu publicznego. W ocenie NSA zaproponowane przez sąd I instancji rozumienie przesłanki interesu publicznego należy uznać za poprawne (…).

Zasadnie zatem uznano, że „interesem publicznym” było dobro wspólne, korzyść służąca ogółowi oraz że jest to dyrektywa postępowania nakazująca respektowanie takich wartości wspólnych dla całego społeczeństwa jak: sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie obywateli do organów władzy publicznej.

Odnosząc powyższe rozważania do realiów faktycznych sprawy, wypada zwrócić uwagę, że poszczególne sekcje w formularzach wniosków o wymianę informacji w zakresie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (RIF) – z wyjątkiem sekcji A1 i A2 – zawierają informacje w zakresie kategorii wymienionych danych oraz dotyczące pozostałych aspektów współpracy administracyjnej władz podatkowych państw realizujących współpracę w zakresie wymiany informacji podatkowych. Niewątpliwie ich udostępnienie osobom trzecim (nawet stronie), a w konsekwencji możliwość ich upublicznienia, mogłoby negatywnie wpłynąć na skuteczność działań podejmowanych przez państwa członkowskie w zakresie uszczelnienia systemu podatkowego, szkodząc tym samym polityce finansowej.

(…) Okoliczność ta niewątpliwie mieści się w przesłance interesu publicznego, nakazującej m.in. respektowanie zasad bezpieczeństwa. Z drugiej strony w omawianym przypadku trudno mówić o naruszeniu jakichkolwiek praw podmiotowych podatnika, skoro sam formularz wniosku nie stanowi dowodu w postępowaniu podatkowym, a są nim dopiero informacje uzyskane w wyniku złożenia takiego wniosku, których z akt sprawy nie wyłączono.

Od Redakcji: W 2013 r. Komisja Europejska stwierdziła – na co zwrócił uwagę w omawianej sprawie sąd I instancji – że nie podlegają ujawnieniu elektroniczne formularze dotyczące wymiany informacji w zakresie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania (RIF), z wyjątkiem ich sekcji A1 i A2, ponieważ w przeciwnym wypadku doszłoby do naruszenia interesu publicznego w zakresie finansowej, monetarnej czy ekonomicznej polityki UE lub państwa członkowskiego. KE rozstrzygnęła tę kwestię na gruncie przepisów o dostępie do informacji publicznej.

Podobne orzeczenie WSA w Warszawie z:

• 19.05.2016 r. (III SA/Wa 1531/15, prawomocne).