Zwolnienie z opłacania składek ZUS a koszty płacy wykazywane w deklaracjach do PFRON

Pracodawcy zatrudniającemu osoby niepełnosprawne przysługuje ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, o ile pracownik ten został ujęty w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, o której mowa w art. 26b ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych[1].

Warunki, jakie musi spełniać pracodawca, oraz wysokość kwot dofinansowania są wymienione w art. 26a ww. ustawy. Kwota dofinansowania zależy m.in. od kosztów płacy pracowników niepełnosprawnych – kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 90% faktycznie poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą – w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej – 75% tych kosztów. W koszty płacy wlicza się:

• wynagrodzenie brutto,
• obowiązkowe składki finansowane przez pracodawcę na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, naliczane od tego wynagrodzenia,
• obowiązkowe składki na FP, FGŚP i FS.

Ustawa mówi o „faktycznie poniesionych kosztach płacy”, więc należy przez to rozumieć kwoty składek społecznych i zdrowotnych, które rzeczywiście zostaną przekazane do ZUS. Art. 31zo ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw[2] (tzw. specustawa) daje pracodawcy możliwość zwolnienia z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, FP, FS, FGŚP i FEP za okres 3 mies.

Pracodawca, jako płatnik składek, wykazuje te składki w deklaracjach rozliczeniowych, jednak nie odprowadza ich na swój rachunek składkowy w ZUS[3]. Koszty te nie zostają faktycznie poniesione, dlatego nie należy ich wykazywać w poz. 52 formularza INF-D-P, stanowiącego załącznik do wniosku Wn-D o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników z PFRON.

Jeśli pracodawca jest zwolniony z płatności składek ZUS w całości, to w kosztach płacy we wniosku do PFRON wykazuje jedynie kwotę wynagrodzenia pracownika netto oraz należny od tego wynagrodzenia podatek. W najgorszym razie może otrzymać dofinansowanie do wynagrodzenia zatrudnionego pracownika, pomniejszone z uwagi na limit kosztów płacy (poz. 54 INF-D-P). Jeżeli kwota limitu kosztów płacy będzie niższa od kwoty ustawowo przysługującego dofinansowania, to pracodawca otrzyma dofinansowanie w kwocie odpowiadającej limitowi kosztów płacy.

Zgodnie z art. 31zq ust. 2 specustawy decyzja o zwolnieniu z opłacania składek ZUS może zostać podjęta do 30 dni od dnia przesłania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięcznych należnych za ostatni miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie z opłacania składek, a w przypadku gdy płatnik składek zwolniony jest z obowiązku ich składania – w terminie nie dłuższym niż 30 dni od terminu, w którym powinna być opłacona składka za ostatni miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie z opłacania składek.

Oznacza to, że taką decyzję ZUS podejmie dopiero w lipcu. Jeśli decyzja będzie odmowna i nie zostanie uwzględnione odwołanie, płatnik będzie musiał zapłacić zaległe składki ZUS wraz z odsetkami.

Należy jednak wyraźnie podkreślić, że kosztów składek za marzec–maj 2020 r. nie będzie można doliczyć do kosztów płacy wykazanych we wniosku do PFRON za lipiec 2020 r. Trzeba wówczas dokonać korekty wniosków do PFRON za marzec–maj 2020 r., wykazując właściwe, wyższe koszty płacy.

Natomiast co do kwestii opłacenia składek ZUS po terminie – w przypadku decyzji odmownej z ZUS – to w świetle obowiązujących przepisów zapłata składek z opóźnieniem uniemożliwia otrzymanie dofinansowania za okresy, za które zostały one opłacone z uchybieniem terminu powyżej 14 dni (chyba że ZUS udzieli zgody na zapłacenie składek po terminie).

PFRON informuje, że na chwilę obecną nie ma wypracowanej procedury postępowania w takich przypadkach i że prawdopodobnie zostanie ona przygotowana do lipca 2020 r., gdy ZUS będzie podejmował stosowne decyzje.