Zwolnienie z opłacania składek na FGŚP przez stowarzyszenia i fundacje

Składki na FGŚP są ustalane na podstawie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy[1] (dalej ustawa o ochronie roszczeń pracowniczych). Jej przepisy stosuje się w przypadku niewypłacalności pracodawcy będącego przedsiębiorcą, o którym mowa w art. 4 ust. 1 Prawa przedsiębiorców[2], który zatrudnia co najmniej jednego pracownika, w związku z prowadzoną na terenie Polski działalnością gospodarczą lub działalnością przedstawicielstwa.

Pracownikiem w rozumieniu ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych jest nie tylko osoba, która pozostaje w stosunku pracy, lecz także np. osoba fizyczna, z którą zawarto umowę zlecenia. Składkę na FGŚP trzeba opłacać, jeżeli z tytułu zawartej umowy pracownik podlega obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Pracodawca nie ma obowiązku opłacania składki na FGŚP za osoby objęte ubezpieczeniami społecznymi na zasadzie dobrowolności.

Stowarzyszenia rejestrowe i fundacje nieprowadzące działalności gospodarczej nie muszą opłacać składek na FGŚP za zatrudnione osoby, ze względu na to, że nie są przedsiębiorcami. Z tego samego powodu obowiązkiem opłacania składek na FGŚP nie są objęte stowarzyszenia zwykłe, gdyż w przeciwieństwie do stowarzyszeń rejestrowanych w KRS nie mogą w żadnym zakresie prowadzić działalności gospodarczej.

Stowarzyszenia rejestrowe i fundacje, które prowadzą działalność gospodarczą i są z tego tytułu wpisane do KRS, mimo że są przedsiębiorcami w rozumieniu Prawa przedsiębiorców, także nie podlegają obowiązkowi opłacania składek na FGŚP, ale z innego powodu. Z kręgu przedsiębiorców zobowiązanych do opłacania składek na FGŚP są wyłączone podmioty wymienione w art. 2 ust. 2 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych, czyli m.in. osoby prawne podlegające obowiązkowi wpisu do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, o którym mowa w rozdz. 3 ustawy o KRS, wpisane do rejestru przedsiębiorców z tytułu wykonywania działalności gospodarczej.

Mimo że stowarzyszenie (fundacja) jest wpisane do rejestru przedsiębiorców, nie ma obowiązku opłacania składek na FGŚP za zatrudnionych pracowników, ponieważ równocześnie jest wpisane do rejestru stowarzyszeń i fundacji (stowarzyszenia rejestrowe i fundacje prowadzące działalność gospodarczą są obowiązkowo wpisywane do obu rejestrów). W konsekwencji wszystkie stowarzyszenia (zwykłe i rejestrowe, prowadzące i nieprowadzące działalności gospodarczej) oraz wszystkie fundacje nie opłacają składek na FGŚP – ani za zleceniobiorców, ani za pracowników zatrudnionych na umowę o pracę.