Zamówienie-Koszyk
Dokończ - Edytuj - Anuluj

Droga Użytkowniczko, Drogi Użytkowniku, klikając AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU wyrazisz zgodę na to aby Rachunkowość Sp. z o.o. oraz Zaufani Partnerzy przetwarzali Twoje dane osobowe takie jak identyfikatory plików cookie, adresy IP, otwierane adresy url, dane geolokalizacyjne, informacje o urządzeniu z jakiego korzystasz. Informacje gromadzone będą w celu technicznego dostosowanie treści, badania zainteresowań tematami, dostosowania niektórych treści do lokalizacji z której jest odczytywana oraz wyświetlania reklam we własnym serwisie oraz w wykupionych przez nas przestrzeniach reklamowych w Internecie. Wyrażenie zgody jest dobrowolne.

Klikając w przycisk AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU wyrażasz zgodę na zapisanie i przechowywanie na Twoim urządzeniu plików cookie. W każdej chwili możesz skasować pliki cookie oraz ograniczyć możliwość zapisywania nowych za pomocą ustawień przeglądarki.

Wyrażając zgodę, pozwalasz nam na wyświetlanie spersonalizowanych treści m.in. indywidualne rabaty, informacje o wykupionych przez Ciebie usługach, pomiar reklam i treści.

AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU
account_circle
dehaze

Logowanie

e-mail:

hasło:

 

 

Logowanie za pomocą e-maila

Jeżeli nie pamiętasz hasła albo nie masz konta, to wyślemy na Twój e-mail wiadomość weryfikującą. Po kliknięciu w link z e-maila będziesz zalogowany na urządzeniu do chwili wylogowania.

e-mail:

Klikając w poniższy link, zgadzasz się na zapisanie podanych w formularzu danych i wykorzystywanie ich zgodnie z polityką przetwarzania danych dostępną w dokumencie ⇒Polityka przetwarzania danych osobowych (RODO)⇐

 

Logowanie do za pomocą e-maila

Sprawdzanie danych....

Zakaz konkurencji dla byłego prezesa – czy odszkodowanie podlega składkom ZUS

Bożena Wakszyńska
Zawarliśmy z prezesem zarządu umowę o zakazie konkurencji obowiązującą po ustaniu pełnienia przez niego tej funkcji.
Czy zagwarantowane w umowie odszkodowanie będzie podlegało oskładkowaniu?

Możliwość zwolnienia takiego odszkodowania ze składek ZUS zależy od tego, na jakiej podstawie prezes zarządu pełni swoją funkcję. W przypadku powołania w skład zarządu nie ma konieczności zawierania dodatkowego stosunku o charakterze obligacyjnym. Mimo to często ta funkcja jest pełniona na podstawie umowy o pracę, kontraktu menedżerskiego czy innego rodzaju umowy regulującej zasady współpracy oraz wynagrodzenie członka zarządu.

Możliwość zwolnienia takiego odszkodowania ze składek ZUS zależy od tego, na jakiej podstawie prezes zarządu pełni swoją funkcję. W przypadku powołania w skład zarządu nie ma konieczności zawierania dodatkowego stosunku o charakterze obligacyjnym. Mimo to często ta funkcja jest pełniona na podstawie umowy o pracę, kontraktu menedżerskiego czy innego rodzaju umowy regulującej zasady współpracy oraz wynagrodzenie członka zarządu.

Umowa o pracę

Jeżeli prezes zarządu pełni tę funkcję na podstawie umowy o pracę, ma do niego zastosowanie rozporządzenie składkowe, które w § 2 ust. 1 pkt 4 przewiduje, że podstawy wymiaru składek nie stanowią odszkodowania wypłacane byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy, na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 1012 Kp. Jeśli więc spółka podpisała z prezesem umowę o zakazie konkurencji obowiązującą po ustaniu zatrudnienia, wypłacane z jej tytułu odszkodowanie nie będzie podlegało składkom społecznym ani zdrowotnej.

Co jednak istotne, o ile według Ksh członka zarządu obowiązuje zakaz konkurencji z mocy prawa, o tyle na gruncie Kp zakaz ten jest skuteczny tylko wobec tego pracownika, który zawarł z pracodawcą odrębną umowę o zakazie konkurencji, sporządzoną pod rygorem nieważności na piśmie.

Kontrakt menedżerski

Przepisy przywołanego rozporządzenia składkowego stosuje się m.in. – w myśl jego § 5 ust. 2 – do osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kc stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Umową o takim charakterze jest także kontrakt menedżerski. Niestety, nie oznacza to, że odszkodowanie za zakaz konkurencji, wypłacane po zaprzestaniu pełnienia funkcji prezesa na podstawie takiego kontraktu, również podlega zwolnieniu ze składek ZUS.

Jak wskazał ZUS w interpretacji z 21.07.2021 r. (DI/100000/43/483/2021), przepisy rozporządzenia składkowego należy interpretować ściśle z uwagi na to, że regulacja ta ma charakter wyjątku od zasady ogólnej wyrażonej w art. 18 ust. 1 w zw. z ust. 3 usus. Nie każde wyłączenie z podstawy wymiaru składek znajdzie zatem zastosowanie do umów zlecenia/umów o świadczenie usług (w tym umowy o zarządzanie spółką). Ponieważ zakaz konkurencji został uregulowany w Kp (art. 1011 –1014), powołane przepisy nie mają zastosowania do umów cywilnoprawnych podlegających rządom Kc czy innych umów o świadczenie usług. W związku z tym, że ustawodawca w § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia składkowego wyłącza z podstawy wymiaru składek wartość jedynie tych odszkodowań wypłaconych po ustaniu stosunku pracy, które wypłacono, opierając się na umowie o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 1012 Kp, nie ma podstaw do rozciągnięcia zastosowania tego wyłączenia na umowy o zarządzanie spółką.

Ten pogląd potwierdził SN w wyroku z 13.07.2023 r. (II USKP 228/21): Zakaz konkurencji jest częścią całego zobowiązania, a nie samodzielnym tytułem podlegania ubezpieczeniom społecznym. Jeśli jest częścią umowy cywilnej, to przychód z tej umowy, czyli również z zakazu konkurencji, stanowi podstawę składek. Uprawnione jest zatem stanowisko, że wyłączenie z podstawy wymiaru składek odszkodowania wypłaconego byłym pracownikom po rozwiązaniu stosunku pracy na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 1012 Kp, nie ma zastosowania do osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kc stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Szczególne zasady

W interpretacji z 12.11.2024 r. (DI/200000/43/950/2024) ZUS wskazał natomiast, jak podejść do wypłaty odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji po rozwiązaniu umowy o świadczenie usług zarządzania z osobą objętą ustawą z 9.06.2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (tekst jedn. DzU z 2020 r. poz. 1907). Interpretacja dotyczyła prezesa spółki powołanego do pełnienia funkcji w zarządzie uchwałą rady nadzorczej. Członkowie zarządu pełnili funkcję na podstawie umowy o świadczenie usług zarządzania (kontrakt menedżerski) zawieranej na czas jej pełnienia, tj. do dnia wygaśnięcia mandatu. Zgromadzenie wspólników uchwałą określiło zasady wynagradzania członków zarządu, udzielając radzie nadzorczej upoważnienia do ustalenia szczegółowych postanowień odnośnie do wynagrodzenia. Członkowie zarządu pełniący funkcję na podstawie kontraktów menedżerskich podlegali ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu.

Z prezesem zarządu spółka zawarła dodatkowo umowę o zakazie konkurencji obowiązującą przez 6 mies. po ustaniu pełnienia funkcji z prawem do odszkodowania w wysokości 100% pensji. Wątpliwości co do obowiązku oskładkowania tego odszkodowania dotyczyły możliwości zastosowania § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia składkowego, który zwalnia ze składek odszkodowania wypłacane byłym pracownikom na podstawie umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 1012 Kp. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 2 ustawy z 9.06.2016 r. w sprawach określonych w ust. 1 przepisy art. 1011 § 1 oraz art. 1012–1014 Kp stosuje się odpowiednio. W ocenie spółki odpowiednie stosowanie tych przepisów odnosi się również do objęcia odszkodowania zwolnieniem ze składek na mocy § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia składkowego.

ZUS wskazał, że kwestia odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji w odniesieniu do osób świadczących usługi zarządzania na podstawie ustawy z 9.06.2016 r. została uregulowana w szczególny sposób, tj. przez odesłanie do przepisów Kp regulujących zakaz konkurencji. W związku z tym odszkodowanie za zakaz konkurencji obowiązujący po ustaniu pełnienia funkcji podlega zwolnieniu ze składek na podstawie § 2 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia składkowego. W ten sam sposób ZUS odpowiadał już wcześniej w interpretacjach z 2.07.2019 r. (WPI/200000/43/2019), 28.12.2020 r. (WPI/200000/43/2020) i 27.02.2020 r. (DI/100000/43/2020).

Akt powołania

Gdy pełnienie funkcji członka zarządu jest oparte wyłącznie na stosunku organizacyjnym powstałym w wyniku aktu powołania, prawo do wynagrodzenia w określonej wysokości może przyznać, mocą uchwały, zgromadzenie wspólników. Pełnienie funkcji członka zarządu na podstawie powołania za wynagrodzeniem stanowi od 2022 r. tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego – trwający od dnia powołania do dnia odwołania (art. 66 ust. 1 pkt 35a i art. 77 pkt 17b ustawy zdrowotnej).

W tym przypadku odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji przysługuje już po odwołaniu z pełnienia funkcji prezesa zarządu. Nie należy od niego opłacać składki zdrowotnej, ponieważ nie ma już tytułu do podlegania temu ubezpieczeniu. Tak uznał ZUS w interpretacji z 18.10.2024 r. (DI/200000/43/758/2024). Sprawa dotyczyła osoby, która w spółce była zatrudniona na umowę o pracę. Jednocześnie pełniła funkcję prezesa zarządu na podstawie uchwały, za wynagrodzeniem, co stanowiło tytuł do opłacania składki zdrowotnej. Spółka zawarła z prezesem umowę o zakazie konkurencji, obowiązującą po zaprzestaniu pełnienia funkcji, przewidując w niej odszkodowanie z tego tytułu. Prezesa wiązały ze spółką dwa odrębne stosunki, w zakresie których powierzono mu odmienny zakres obowiązków – etat i powołanie.

ZUS zgodził się ze spółką, że odszkodowanie za zakaz konkurencji nie podlega składce zdrowotnej, ale na innej podstawie, niż wskazała spółka. Według spółki zwolnienie ze składki wynika z tego, że zawarta umowa o zakazie konkurencji i zachowaniu poufności w związku z odwołaniem z funkcji prezesa zarządu ma cechy określone dla takiej umowy w art. 1012 Kp. W konsekwencji należy do niej stosować zwolnienie ze składek określone dla pracowników na zasadzie analogii.

ZUS wskazał natomiast, że tytuł ubezpieczenia zdrowotnego osoby pełniącej funkcję prezesa zarządu powstaje z dniem powołania, a wygasa w dniu zaprzestania pełnienia tej funkcji. Odszkodowanie za zakaz konkurencji po odwołaniu z pełnionej funkcji otrzymuje osoba, która nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu – nie posiada już tytułu do tego ubezpieczenia. Tym samym odszkodowanie nie stanowi podstawy wymiaru składki zdrowotnej, a w konsekwencji nie powstaje obowiązek opłacenia tej składki.

Wyświetlono 5% artykułu
Aby odblokować pełną treść

Kup dostęp do tego artykułu

Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30

Kup abonament

Abonamenty on-line Prenumeratorzy Członkowie SKwP
miesiąc 71,00
kwartał 168,00
pół roku 282,00
rok 408,00

Kup teraz

Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość".

Pomoc w uzyskaniu dostępu:

15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale.

Dodaj kod tutaj

Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami.

Dołącz do nas

„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!

Zamknij

Skróty w artykułach

akty prawne, standardy i interpretacje:
  • dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
  • dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
  • Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
  • KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
  • Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
  • Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
  • Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
  • Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
  • KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
  • MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
  • MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
  • Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
  • Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
  • rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
  • rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
  • rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
  • rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
  • specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
  • uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
  • uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
  • updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
  • updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
  • upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
  • US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
  • ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
  • ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
  • ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
  • ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
  • ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
  • ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
  • ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
  • ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
  • ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
  • usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
  • uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
  • Założenia koncepcyjne MSSF Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
pozostałe skróty:
  • CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
  • EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
  • FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
  • FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
  • FP – Fundusz Pracy
  • FS – Fundusz Solidarnościowy
  • IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
  • IS – izba skarbowa
  • KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
  • KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
  • KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
  • KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
  • KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
  • KSB – Krajowe Standardy Badania
  • MF – Minister Finansów
  • MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
  • MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
  • MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
  • MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
  • NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
  • PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
  • PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
  • PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
  • pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
  • PPK – pracownicze plany kapitałowe
  • RM – Rada Ministrów
  • SA – sąd apelacyjny
  • sf – sprawozdanie finansowe
  • skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
  • SN – Sąd Najwyższy
  • SO – sąd okręgowy
  • TK – Trybunał Konstytucyjny
  • TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
  • UCS – urząd celno-skarbowy
  • UE – Unia Europejska
  • US – urząd skarbowy
  • WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
  • WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
  • WSA – wojewódzki sąd administracyjny
  • zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
Skróty w tekście
Spis treści artykułu
Spis treści:
Stowarzyszenie
Księgowych w Polsce
Najbliższe szkolenia on-line
14.06.2025 Rachunkowość budżetu jednostki samorządu terytorialnego oraz jednostek budżetowych SKwP Bydgoszcz, SKwP Wrocław
16.06.2025 AI w Microsoft Excel – możliwości wykorzystania sztucznej inteligencji w programie Microsoft Excel SKwP Bydgoszcz, SKwP Częstochowa, SKwP Gdańsk, SKwP Gorzów Wielkopolski, SKwP Kielce, SKwP Koszalin, SKwP Kraków, SKwP Lublin, SKwP Opole, SKwP Szczecin, SKwP Włocławek
16.06.2025 Potrącenia na liście płac i obowiązki pracodawcy wobec sądowego i administracyjnego organu egzekucyjnego w 2025 roku – 8 godzin dydaktycznych SKwP Warszawa
16.06.2025 Rozliczanie umów cywilnoprawnych i innych wynagrodzeń w 2025 r. 8 godzin SKwP Gdańsk
16.06.2025 Rozliczanie umów cywilnoprawnych i innych wynagrodzeń w 2025 roku SKwP Bielsko-Biała, SKwP Gorzów Wielkopolski, SKwP Koszalin, SKwP Lublin, SKwP Radom
16.06.2025 Podatek VAT dla profesjonalistów SKwP Warszawa
17.06.2025 Akademia VAT dla początkujących SKwP Białystok, SKwP Poznań
Kursy dla księgowych