Wznowienie w trakcie roku kalendarzowego wypłaty zawieszonego świadczenia urlopowego
Czy powinien je wypłacić pracownikom, którzy w tym dniu przebywali na urlopie wypoczynkowym trwającym 14 kolejnych dni kalendarzowych?
Przepisy nie rozstrzygają, czy, a jeśli tak, to kiedy pracodawca powinien wypłacić świadczenia urlopowe pracownikom, którzy w dniu wznowienia ich wypłat po okresie zawieszenia, przebywają na urlopach wypoczynkowych. Resort pracy w odpowiedzi na pytania „Rachunkowości” uznał, że mogłoby to następować od daty podjęcia decyzji o odwieszeniu, ale tylko na rzecz pracowników spełniających ustawowe kryteria.
Przepisy nie rozstrzygają, czy, a jeśli tak, to kiedy pracodawca powinien wypłacić świadczenia urlopowe pracownikom, którzy w dniu wznowienia ich wypłat po okresie zawieszenia, przebywają na urlopach wypoczynkowych. Resort pracy w odpowiedzi na pytania „Rachunkowości” uznał, że mogłoby to następować od daty podjęcia decyzji o odwieszeniu, ale tylko na rzecz pracowników spełniających ustawowe kryteria.
Warunki wypłaty
Świadczenie urlopowe nie ma nic wspólnego ze świadczeniami udzielanymi z zfśs. Może je wprowadzić pracodawca, który łącznie spełnia 3 kryteria:
- nie ma statusu jednostki budżetowej lub samorządowego zakładu budżetowego,
- zatrudnia według stanu na 1 stycznia danego roku mniej niż 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty,
- nie tworzy zfśs.
Pozwala mu na to art. 3 ust. 3 ustawy o zfśs. Jednocześnie jej art. 3 ust. 4–6 precyzuje zasady wypłaty świadczenia urlopowego, nie umożliwiając ich modyfikacji w regulacjach wewnątrzzakładowych – patrz tabela. Inaczej jest przy tworzeniu zapisów regulaminu zfśs. Pracodawca dysponuje tu dużą swobodą (wyjątek: obowiązkowe kryterium socjalne przy ulgowych usługach i świadczeniach oraz kwestie związane z ochroną danych osobowych), tyle że musi uzgodnić postanowienia regulaminowe z zakładową organizacją związkową, a w razie jej braku – z pracownikiem wyłonionym przez załogę do reprezentowania jej interesów (art. 8 ust. 2 ustawy o zfśs).
Świadczenie urlopowe przysługuje wszystkim pracownikom (bez względu na podstawę stosunku pracy, wymiar czasu pracy, okres zatrudnienia) z mocy prawa, jeżeli spełnią kryterium urlopowe (patrz pkt 2 tabeli). Aby je otrzymać, nie muszą przedkładać żadnych zaświadczeń ani oświadczeń o swojej sytuacji materialnej czy finansowej. Pracodawcy nie wolno też wymagać od nich złożenia wniosku o wypłatę świadczenia urlopowego. Wystarczającą podstawę stanowi wniosek o minimum 14 kolejnych dni urlopu wypoczynkowego.
Ustawowe zasady dotyczące świadczenia urlopowego
| Lp. | Zasada | Treść zasady |
| 1 | Częstotliwość wypłaty | raz w roku |
| 2 | Kryterium nabycia | skorzystanie przez pracownika w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego (zaległego i bieżącego) w wymiarze minimum 14 kolejnych dni kalendarzowych; okres urlopu obejmuje występujące w jego trakcie: dni robocze, niedziele i święta oraz dni wolne z tytułu zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy |
| 3 | Maksymalna wysokość | wartość odpisu podstawowego na zfśs, odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia oraz wielkości etatu |
| 4 | Termin wypłaty | nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego |
Czasowe zawieszenie
Na mocy art. 3 ust. 3a ustawy o zfśs pracodawca może zdecydować o niewypłacaniu świadczenia urlopowego – bezterminowo lub przez czas określony. Informację w tej sprawie przekazuje pracownikom do 31 stycznia danego roku w przyjęty u niego sposób (np. przez wywieszenie zawiadomienia na tablicy ogłoszeń albo w intranecie). Niedochowanie tego terminu (np. z powodu podjęcia decyzji w trakcie roku) nie rodzi obowiązku wypłaty świadczenia urlopowego (por. wyrok NSA z 1.03.2007 r., I OSK 814/06).
[1] Ustawa z 2.03.2020 r. (tekst jedn. DzU z 2021 r. poz. 2095 ze zm.).
Czasową podstawę zawieszenia obowiązku wypłaty świadczenia urlopowego stanowi art. 15ge ust. 1 pkt 3 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych[1] (dalej specustawa). Przepis ten może być bowiem stosowany:
- w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19,
- przez pracodawcę, który zanotował spadek obrotów gospodarczych (w rozumieniu art. 15 ust. 9 specustawy) lub istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń (w rozumieniu art. 15gb ust. 2 specustawy),
- w uzgodnieniu z reprezentatywnymi organizacjami związkowymi, jeżeli takie działają u pracodawcy.
Reaktywacja wypłaty
Decyzja o wznowieniu od 1 stycznia danego roku kalendarzowego wypłaty świadczenia urlopowego nie kreuje problemów z realizacją warunków ustawowych. Świadczenie urlopowe otrzymają pracownicy, którzy wykorzystają minimum 14 kolejnych dni urlopu wypoczynkowego po 1 stycznia tego roku. Nie nabędą natomiast do niego prawa ci, których 14-dniowy urlop rozpoczął się w roku poprzednim i trwa w roku wznowienia wypłaty świadczeń. Nie spełnią bowiem kryterium urlopowego.
W analogiczny sposób należy podejść do reaktywacji wypłaty świadczenia urlopowego w ciągu roku kalendarzowego (np. jak u Czytelnika – od 1.07.2022 r.). Nie może zatem być brany pod uwagę okres urlopu przed datą odwieszenia, ponieważ przypada on na czas zawieszenia obowiązku wypłaty. W efekcie pracownicy mogą uzyskać świadczenie urlopowe, jeżeli część ich urlopu, liczona od dnia wznowienia wypłaty, wynosi minimum 14 kolejnych dni kalendarzowych. Taką wykładnię potwierdza resort pracy w odpowiedzi na pierwsze z redakcyjnych pytań (przy zastrzeżeniu, że jego poglądy nie są wiążące dla stron stosunku pracy, inspektorów pracy i sądów) – zob. ramka.
Stanowisko MRiPS z 8.06.2022 r. w sprawie wznowienia wypłat świadczenia urlopowego w trakcie roku kalendarzowego – odpowiedź na pytanie miesięcznika „Rachunkowość”[*]
Mając na uwadze (…) regulacje zarówno ustawy antykryzysowej [specustawy – przyp. red.], jak i ustawy o zfśs w zakresie zasad wypłacania świadczenia urlopowego, dla oceny przedstawionego stanu faktycznego kluczowa wydawałaby się przede wszystkim data podjęcia w danym roku przez pracodawcę decyzji o odwieszeniu/przywróceniu wypłacania pracownikom świadczeń urlopowych, która stanowiłaby podstawę prawną (w warunkach dotyczących konkretnego pracodawcy) ustalania prawa pracowników do tego świadczenia. Oznaczałoby to, że jeżeli pracodawca podejmowałby decyzję o wypłacaniu świadczeń w trakcie roku kalendarzowego, to generalnie prawo do świadczenia urlopowego mogłoby być ustalane od daty podjęcia decyzji o odwieszeniu i dotyczyłoby tych pracowników, którzy będą spełniać warunki jego wypłaty, zawarte w ustawie o zfśs. Dodać bowiem należy, iż przepisy ustawy antykryzysowej, w części dotyczącej możliwości zawieszania przez pracodawcę wypłacania świadczeń urlopowych nie zawierają regulacji szczególnych/odrębnych wobec ww. przepisów ustawy o zfśs o konieczności spełniania przez pracownika ustawowych warunków wypłaty świadczenia urlopowego, a w szczególności wymogu korzystania z 14-dniowego (w dniach kalendarzowych) wypoczynku urlopowego oraz ustalonego ustawą o zfśs terminu jego wypłaty na najpóźniej ostatni dzień przed rozpoczęciem wypoczynku.
[*] Fragment stanowiska, które w pierwszej części zawiera omówione w tekście przepisy specustawy i ustawy o zfśs.
Przyjęta interpretacja wymaga ustalenia, kiedy wypłata świadczenia urlopowego powinna nastąpić. Nie może być przecież zrealizowana w dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu, ponieważ to wciąż czas zawieszenia. W mojej opinii powinna być dokonana w pierwszym dniu wznowienia wypłaty świadczeń. Dotyczy to także pracowników, którzy dokładnie w tym terminie rozpoczynają 14-dniowy urlop. Pracodawca zna z wyprzedzeniem termin odwieszenia wypłat oraz jest w stanie sprawdzić, którzy z pracowników spełnią kryterium urlopowe w tej dacie. MRiPS odniósł się do pytania w tej kwestii.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
| Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
