Urlopowany pracownik nie podlega przestojowi

Nie można objąć przestojem zatrudnionego, który korzysta z urlopu wypoczynkowego. Najpierw należy go odwołać z urlopu, co jest uzasadnione postępującą epidemią, a potem ew. skierować do przestoju.

Przestój to okres niewykonywania pracy przez pracownika pozostającego w gotowości do pracy, który doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy (art. 81 § 1 Kp). Bez wątpienia rozprzestrzeniający się koronawirus i jego skutki ekonomiczne usprawiedliwiają objęcie pracowników przestojem. W opinii Głównego Inspektoratu Pracy przyczyny dotyczące pracodawcy należy rozumieć szeroko i zaliczać do nich powody niezależne od pracodawcy czy też przez niego niezawinione, takie jak np. awaria prądu, pożar bądź powódź (stanowisko GIP z 12.03.2020 r.).

Jednak pracownik przebywający na urlopie wypoczynkowym nie pozostaje w gotowości do pracy. Sam fakt wprowadzenia przestoju w zakładzie pracy podczas trwającego urlopu wypoczynkowego nie powoduje automatycznego przerwania urlopu i udzielenia go w późniejszym terminie; taki skutek następuje tylko w wyniku: czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, odbywania ćwiczeń wojskowych, przeszkolenia wojskowego, pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie przez czas do 3 mies., urlopu macierzyńskiego (art. 166 Kp).

Reasumując: zarządzenie w firmie przestoju nie dotyczy pracowników korzystających w danej chwili z urlopu wypoczynkowego. Najlepszym rozwiązaniem jest zatem poczekać na powrót pracownika i potem – ewentualnie – skierować go na przestój od 11.05.2020 r., jeśli nadal nie będzie dla niego pracy.

Może jednak dojść do sytuacji, w której pracodawca nagle musiał zamknąć zakład pracy i brakuje mu pieniędzy na wypłaty. Może się on obawiać, że nie będzie w stanie zapłacić urlopowanej osobie pensji za wypoczynek; pracownik na przestoju to zawsze „tańszy” wariant. Za urlop wypoczynkowy należy się bowiem takie wynagrodzenie, jak za pracę, uwzględniające również zmienne składniki płacy za okres nie dłuższy niż miesiąc. Za czas przestoju niezawinionego przez pracownika przysługuje natomiast tylko wynagrodzenie zasadnicze określone w stawce miesięcznej lub godzinowej (tzw. stawka osobistego zaszeregowania), a jeśli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony – 60% wynagrodzenia obliczonego jak podstawa wymiaru pensji urlopowej.

Gdyby wystąpiła taka nadzwyczajna sytuacja (aspekt finansowy), pracodawca mógłby sięgnąć po rozwiązanie z art. 167 Kp i odwołać pracownika z urlopu z końcem kwietnia 2020 r., by od 1.05.2020 r. objąć go przestojem. Zgodnie z art. 167 Kp pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie pracy wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu (bez wątpienia szerząca się pandemia do takich należy).