Urlop na żądanie podczas delegacji
Jeżeli o urlop pracownik wnioskuje podczas podróży służbowej, pracodawca może odmówić. Obowiązek udzielenia urlopu na żądanie nie jest bezwzględny. Udzielenie urlopu w trakcie podróży służbowej nie spełniałoby celu istnienia tego uprawienia, stanowiłoby zaś przede wszystkim istotne naruszenie interesów pracodawcy – w związku z dodatkowymi kosztami ponoszonymi na wydatki delegacyjne (potencjalne wydłużenie czasu trwania wyjazdu) i z możliwością niezrealizowania zadań służbowych, będących celem delegacji.
Jeżeli o urlop pracownik wnioskuje podczas podróży służbowej, pracodawca może odmówić. Obowiązek udzielenia urlopu na żądanie nie jest bezwzględny. Udzielenie urlopu w trakcie podróży służbowej nie spełniałoby celu istnienia tego uprawienia, stanowiłoby zaś przede wszystkim istotne naruszenie interesów pracodawcy – w związku z dodatkowymi kosztami ponoszonymi na wydatki delegacyjne (potencjalne wydłużenie czasu trwania wyjazdu) i z możliwością niezrealizowania zadań służbowych, będących celem delegacji.
Przy dłuższej delegacji krajowej (co najmniej 10-dniowej) pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w dniu wolnym od pracy, środkiem transportu określonym przez pracodawcę, do miejscowości pobytu stałego lub czasowego i z powrotem. Z uprawnienia tego może, ale nie musi korzystać. W opisanej sytuacji czasy przejazdów, łącznie z dojazdem na dworzec itp., czynią przejazd do domu zbyt dużym i mało racjonalnym obciążeniem. Nie oznacza to jednak, że pracownik będzie mógł wydłużyć weekend, biorąc dzień wolnego.
Pracownik może się domagać udzielenia mu w roku kalendarzowym nie więcej niż 4 dni urlopu we wskazanym przez niego terminie (art. 1672 Kp). Pracodawca – co do zasady – powinien uwzględnić taki wniosek, a właściwie żądanie, które powinno do niego dotrzeć najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.
Urlop na żądanie pozostaje urlopem wypoczynkowym, który jest udzielany przez pracodawcę. Powinien on – zasadniczo – go udzielić, ale nadal (jak przy urlopie wykorzystywanym na ogólnych zasadach) pracownik nie może rozpocząć urlopu bez zgody pracodawcy.
W wyroku z 11.09.2012 r. (III PK 17/12) SN orzekł, że obowiązek udzielenia urlopu na żądanie nie jest bezwzględny, a pracodawca może odmówić żądaniu pracownika ze względu na szczególne okoliczności, które powodują, że jego zasługujący na ochronę wyjątkowy interes wymaga obecności pracownika w pracy (podobnie np. wyrok SN z 28.10.2009 r., II PK 123/09). Należy jednak podkreślić, że odmowa stanowi odstępstwo od reguły, którą jest obowiązek udzielenia urlopu na żądanie we wskazanym terminie.
Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie, gdy wykorzystywanie urlopu byłoby sprzeczne z zasadą dbałości o dobro i mienie pracodawcy (art. 100 § 2 pkt 4 Kp) i nieobecność pracownika mogłaby narazić pracodawcę na szkodę, powodować poważne zakłócenie w funkcjonowaniu zakładu pracy.
Podróż służbowa polega na wykonywaniu na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się stałe miejsce pracy pracownika lub w której znajduje się siedziba pracodawcy (art. 775 § 1 Kp). Z definicji „podróży służbowej” wynika przede wszystkim, że jej celem jest wykonywanie zadania określonego przez pracodawcę. Zadanie to może należeć i na ogół należy do zakresu czynności pracownika, wynikającego z zajmowanego stanowiska lub z rodzaju wykonywanej pracy, ale nie zawsze musi pozostawać z nimi w związku. Wykonywanie zadania nie jest tym samym, co wykonywanie pracy (określonego rodzaju zadań). Zadanie zamyka się w pewnych granicach przedmiotowych i czasowych, które mieszczą się wprawdzie – co do zasady – w procesie wykonywania pracy (zadań), ale go nie wyczerpują. Użycie formy ciągłej czasownika „wykonać” poza sygnalizowaniem braku odpowiedzialności pracownika za rezultat świadczy o tym, że zadanie będzie wymagało pobytu w miejscu jego wykonywania przez pewien, krótszy lub dłuższy, czas (wyrok SN z 11.04.2001 r., I PKN 350/00).
Określając zadanie służbowe do wykonania podczas wyjazdu, bierze się pod uwagę m.in. czas jego realizacji i od tego czasu, z uwzględnieniem przepisów o czasie pracy (głównie dotyczących obowiązku zapewnienia odpoczynku, pracy w dniach wolnych) oraz specyfiki zadania (konieczność współpracy z innymi osobami, realizacja w dniach i przedziałach godzinowych uzależnionych od możliwości wstępu do danego obiektu itp.), uzależnia czas trwania wyjazdu. Długość wyjazdu wpływa wprost na koszty pracodawcy (diety, noclegi, ale często również np. blokada sprzętu, urządzeń, pojazdów).
Uznanie możliwości realizacji podczas wyjazdu służbowego prawa do urlopu na żądanie byłoby szczególną ingerencją w interesy pracodawcy, skutkowałoby nadmiernym kosztem, wypaczałoby niekiedy sens wyjazdu lub znacząco go wydłużało (w przedstawionej sytuacji dzień urlopu na żądanie mógłby wydłużyć wyjazd o 3 dni – 2 dni wolnego weekendu i kolejny poniedziałek realizowanej pracy). Uznać należy, że podczas delegacji pracodawca nie ma obowiązku przychylenia się do wniosku pracownika o urlop na żądanie.
W taki sposób do podobnego problemu podeszła także PIP, stwierdzając m.in., że podczas podróży służbowej nie jest możliwe udzielenie pracownikowi urlopu na żądanie. Jeżeli natomiast zaistnieją okoliczności uniemożliwiające mu właściwe wykonywanie pracy (np. z powodu złego samopoczucia), ma prawo zwolnić się u pracodawcy na czas wizyty u lekarza. Wówczas lekarz zdecyduje, czy pracownik jest zdolny do wykonywania pracy, a jeśli nie, wyda mu stosowne zaświadczenie.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych