Ulga na pracowników innowacyjnych
Ulga na działalność badawczo-rozwojową (B+R) premiuje podatników prowadzących badania naukowe i prace rozwojowe. Mają oni prawo potrącić w trakcie roku koszty podatkowe poniesione na taką działalność, a następnie w zeznaniu rocznym te same koszty odliczyć od podstawy opodatkowania nawet w wysokości 200% (tzw. koszty kwalifikowane). Niestety, nie wszyscy uprawnieni podatnicy mogą skorzystać z tej ulgi. Jeżeli ponoszą stratę lub uzyskują stosunkowo niski dochód, a koszty kwalifikowane przewyższają wartość podstawy opodatkowania, nie odliczą pełnej kwoty ulgi.
Ulga na działalność badawczo-rozwojową (B+R) premiuje podatników prowadzących badania naukowe i prace rozwojowe. Mają oni prawo potrącić w trakcie roku koszty podatkowe poniesione na taką działalność, a następnie w zeznaniu rocznym te same koszty odliczyć od podstawy opodatkowania nawet w wysokości 200% (tzw. koszty kwalifikowane). Niestety, nie wszyscy uprawnieni podatnicy mogą skorzystać z tej ulgi. Jeżeli ponoszą stratę lub uzyskują stosunkowo niski dochód, a koszty kwalifikowane przewyższają wartość podstawy opodatkowania, nie odliczą pełnej kwoty ulgi.
Aby zachęcić podatników do prowadzenia działalności B+R, w ramach tzw. Polskiego Ładu wprowadzono kolejną preferencję – w postaci ulgi na innowacyjnych pracowników. Nie ma ona samodzielnego charakteru, natomiast jest atrakcyjnym uzupełnieniem ulgi B+R. Umożliwia podatnikowi, który poniósł stratę lub uzyskał dochód niższy niż koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu, skorzystanie w pełni z preferencji związanej z prowadzeniem prac B+R.
Zasady stosowania ulgi na działalność B+R
Przypomnijmy na wstępie, na czym polega ulga B+R, uregulowana w art. 4a pkt 26–28, art. 18d i 18e updop oraz art. 5a pkt 28–30 i art. 26e–26g updof. Może z niej korzystać podatnik, który prowadzi działalność B+R, czyli działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
W orzecznictwie sądowym oraz w interpretacjach KIS przyjmuje się, że działalność B+R musi:
- mieć charakter twórczy – to taka aktywność podatnika, która jest nastawiona na tworzenie nowych i oryginalnych rozwiązań, często o charakterze unikatowym, które nie mają odtwórczego charakteru; twórczość może się przejawiać opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących w praktyce gospodarczej podatnika i na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań dotychczas u niego funkcjonujących,
- być podejmowana w systematyczny sposób – stały, regularny, uporządkowany, zaplanowany, metodyczny ze wskazaniem harmonogramu i zasobów,
- mieć określony cel, tj. powinna być nakierowana na zwiększenie zasobów wiedzy oraz ich wykorzystanie do tworzenia nowych zastosowań.
W ramach prac rozwojowych następuje połączenie wyników prac badawczych z wiedzą techniczną w celu wprowadzenia do produkcji nowego lub zmodernizowanego wyrobu, nowej technologii czy nowego systemu organizacji. Prowadzone systematyczne prace opierają się na wiedzy uzyskanej w wyniku działalności badawczej lub doświadczeń praktycznych i mają na celu wytworzenie nowych materiałów, produktów bądź urządzeń, inicjowanie nowych lub znaczące udoskonalenie już istniejących procesów, systemów i usług. Podmioty gospodarcze zajmujące się działalnością B+R realizują ją obok swojej działalności podstawowej.
Prace rozwojowe mogą obejmować nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów bądź usług. Prace rozwojowe nie obejmują rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do istniejących produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, usług – nawet jeśli zmiany mają charakter ulepszeń.
Ograniczenia prawa do ulgi B+R
Należy pamiętać o pewnych ograniczeniach ulgi B+R:
- mogą z niej korzystać podatnicy uzyskujący przychody z działalności operacyjnej (inne niż z zysków kapitałowych),
- kwota odliczenia nie może w roku podatkowym przekraczać kwoty dochodu uzyskanego przez podatnika z przychodów innych niż z zysków kapitałowych,
- odliczeniu podlegają jedynie koszty kwalifikowane – podatnik nie odlicza od podstawy opodatkowania wszystkich kosztów działalności B+R, a jedynie koszty rodzajowo wymienione wprost w updop i updof, związane z działalnością B+R,
- podatnikom, którzy prowadzą działalność na obszarze specjalnej strefy ekonomicznej lub uzyskują dochody z działalności gospodarczej określonej w decyzji o wsparciu, wydanej na podstawie ustawy z 10.05.2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 74), prawo do odliczenia przysługuje jedynie w odniesieniu do tych kosztów kwalifikowanych, które nie są przez nich uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku.
Różne formy uzyskania zwrotu kosztów
Ulga B+R polega na odliczeniu od podstawy opodatkowania kosztów związanych z działalnością B+R (kosztów kwalifikowanych), które już wcześniej – w trakcie roku podatkowego – zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Odliczeniu podlega:
- 200% kosztów wynagrodzeń z tytułu umów o pracę, zlecenia lub o dzieło wraz z narzutami oraz
- 100% pozostałych kosztów kwalifikowanych.
Podatnicy mający status centrum badawczo-rozwojowego mogą odliczyć do 200% kosztów kwalifikowanych.
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. Jeżeli rok ten zakończył się stratą albo wielkość dochodu była niższa od kwoty przysługujących odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – podatnik dokonuje w zeznaniach za kolejnych 6 lat podatkowych, następujących bezpośrednio po roku, w którym skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.
Podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą – w roku jej rozpoczęcia, a przedsiębiorcy mikro, mali lub średni (w rozumieniu ustawy z 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców, tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 221) – w drugim roku podatkowym prowadzenia tej działalności mogą w takiej sytuacji wystąpić o zwrot gotówkowy z tytułu ulgi B+R. Nie mają jednak do niego prawa podatnicy:
- CIT rozpoczynający działalność, którzy zostali utworzeni w ramach wskazanych w updop i updof działań restrukturyzacyjnych (m.in. przekształceń, połączeń),
- PIT, którzy w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej, a także w okresie 2 lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadzili działalność samodzielnie lub jako wspólnik spółki niebędącej podatnikiem CIT bądź działalność taką prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.
Kwotę zwrotu (o którym mowa w art. 18da updop i art. 26ea updof) oblicza się jako iloczyn nieodliczonej części ulgi B+R oraz stawki podatku, obowiązującej podatnika w danym roku podatkowym, i wykazuje się w załączniku do zeznania rocznego CIT/BR, PIT/BR.
Ulga na innowacyjnych pracowników – komu przysługuje
Preferencja w postaci ulgi na innowacyjnych pracowników, uregulowana w art. 18db updop i art. 26eb updof, jest przeznaczona dla podatników, którzy z uwagi na poniesioną stratę/zbyt niski dochód osiągnięty w trakcie roku podatkowego nie mieli wystarczająco wysokiej podstawy opodatkowania, aby odliczyć całość kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R, a nie mogli się ubiegać o zwrot gotówkowy.
Konstrukcja ulgi na innowacyjnych pracowników ogranicza podmioty nią objęte do płatników zaliczek na PIT/zryczałtowanego PIT, którzy odprowadzają je od wynagrodzeń innowacyjnych pracowników. Z ulgi nie mogą skorzystać:
- zakłady pracy chronionej,
- zakłady aktywności zawodowej,
- podmioty zatrudniające osoby niepełnosprawne, które utraciły status zakładu pracy chronionej, w okresie 5 lat, licząc od końca roku, w którym utraciły ten status,
- podatnicy, którym przysługuje zwrot gotówkowy w ramach ulgi B+R.
Istota ulgi
Preferencja obejmuje prawo do pomniejszenia zaliczek na PIT/zryczałtowanego PIT, które podatnik prowadzący działalność B+R jest – jako płatnik – zobowiązany przekazać do US, o kwotę stanowiącą iloczyn nieodliczonej w ramach ulgi B+R kwoty kosztów kwalifikowanych i stawki podatku obowiązującej podatnika. Pomniejszeniu podlegają zaliczki/zryczałtowany podatek od dochodów (przychodów) osób fizycznych (dalej innowacyjni pracownicy), z tytułu:
- stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz wypłacanego przez podatnika zasiłku pieniężnego z ubezpieczeń społecznych,
- wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło,
- praw autorskich.
[1] Taka konstrukcja ulgi powoduje, że płatnik jest pozbawiony możliwości potrącenia należnego mu na podstawie art. 28 Op wynagrodzenia za terminową wpłatę pobranego PIT na rachunek US. Jak potwierdziła KIS w interpretacji z 23.11.2023 r. (0111 KDIB13.4017.4.2023.4.MBD), w przypadku skorzystania z uprawnienia do pomniejszenia, o którym mowa w art. 18db ust. 1 updop, wynagrodzenie płatnika będzie ustalane na podstawie pomniejszonej kwoty zaliczek i zryczałtowanego podatku dochodowego (tylko od kwoty PIT faktycznie wpłaconej w terminie, a nie pobranej).
Ulga na innowacyjnych pracowników prowadzi do częściowego zwolnienia podatnika (CIT lub PIT), pełniącego funkcję płatnika PIT, z obowiązku wpłaty do US środków pobranych z wynagrodzeń/świadczeń pracowników. Podmiot korzystający z ulgi nie jest zatem zwolniony z obowiązku poboru zaliczki na PIT/zryczałtowanego PIT, lecz wyłącznie z obowiązku ich odprowadzenia na rachunek właściwego US[1]. Beneficjent ulgi nie korzysta ze środków będących własnością osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy czy współpracujących na podstawie umów zlecenia lub o dzieło, ale pomniejsza swoje zobowiązanie względem fiskusa o iloczyn kwoty niewykorzystanej ulgi B+R i właściwej stawki podatku, obowiązującej w roku korzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników.
Ogólny czas pracy – liczony bez urlopów i nieobecności
Pomniejszeniu w ramach ulgi na innowacyjnych pracowników podlegają zaliczki na PIT/zryczałtowany PIT od dochodów osób fizycznych bezpośrednio zaangażowanych w działalność B+R. Warunkiem jest, by udział czasu pracy osób zatrudnionych na umowy o pracę, przeznaczonego na realizację działalności B+R, w stosunku do ogólnego czasu pracy wynosił co najmniej 50%, a w przypadku osób świadczących usługi w zakresie działalności B+R na umowy zlecenia lub o dzieło – co najmniej 50% całości czasu przeznaczonego na wykonanie usług w danym miesiącu.
Updop i updof nie definiują pojęcia „ogólnego czasu pracy”. Powstały wątpliwości, czy należy przyjąć ogólny wymiar czasu pracy w danym miesiącu, czy też czas, w jakim pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy, a więc z pominięciem urlopów czy zwolnień lekarskich.
W interpretacji z 8.09.2023 r. (0111-KDIB1-3.4010.357.2023.2.JKU) KIS wskazała, że definiując „ogólny czas pracy”, trzeba się odwołać do Kp, zgodnie z którym czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Czas, w którym pracownik przebywa na urlopie lub zwolnieniu lekarskim, a także okres innej usprawiedliwionej nieobecności nie stanowią czasu pracy i nie podlegają uwzględnieniu przy określeniu „ogólnego czasu pracy” na potrzeby ulgi na innowacyjnych pracowników.
Spełnienie kryterium 50% udziału czasu pracy poświęconego na działalność B+R w ogólnym czasie pracy jest wymagane wyłącznie w celu uwzględnienia PIT od wynagrodzenia danego pracownika przy odliczaniu kwoty ulgi. Czas pracy przeznaczony na realizację działalności B+R nie wpływa natomiast na wysokość tego odliczenia. Innymi słowy, jeżeli pracownik w danym miesiącu co najmniej 50% czasu pracy przeznaczył na działalność B+R, to cała zaliczka na PIT tego pracownika może zostać pomniejszona o ulgę, a nie jedynie część tej zaliczki, proporcjonalnie do czasu pracy przeznaczonego na działalność B+R. Potwierdzają to interpretacje KIS z 3.04.2023 r. (0114-KDIP2-1.4010.106.2023.2.MR), 1.06.2023 r. (0111-KDIB1-3.4010.172.2023.2.MBD) i 21.08.2023 r. (0114-KDIP2-1.4010.324.2023.2.MR1).
Zakres czasowy
Zgodnie z przepisami przejściowymi Polskiego Ładu rok 2023 był pierwszym, w którym podatnicy mogli w praktyce stosować ulgę na innowacyjnych pracowników. Powstała wątpliwość, czy w ramach tej preferencji podatnicy mają prawo rozliczyć nieodliczone koszty kwalifikowane działalności B+R poniesione od 2022 r., czy również te z lat wcześniejszych, kiedy nie istniały przepisy o uldze na innowacyjnych pracowników.
W interpretacji z 20.09.2023 r. (0114-KDIP2-1.4010.443.2023.1.MR1) KIS uznała, że można uwzględnić również koszty kwalifikowane z lat poprzednich, nieodliczone z uwagi na poniesioną stratę/zbyt niski dochód. Jak podkreśliła, koszty kwalifikowane odlicza się w ramach ulgi B+R w zeznaniu za rok podatkowy, w którym zostały poniesione. Jeżeli podatnik za rok podatkowy miał stratę albo wielkość jego dochodu była niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje w zeznaniach za 6 lat podatkowych kolejno następujących po sobie bezpośrednio po roku, w którym skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia. Kwota przysługującego odliczenia w roku podatkowym uwzględnia więc koszty kwalifikowane poniesione w danym roku podatkowym, a także nieodliczone z poprzednich lat, przysługujące do odliczenia w kolejnych 6 latach podatkowych.
W 2022 r. podatnicy mieli zatem prawo do pomniejszenia podstawy opodatkowania – w ramach ulgi B+R – o koszty kwalifikowane z tego roku, a także nieodliczone koszty z lat poprzednich. Skoro podatnik nie odliczył tych kosztów w 2022 r. od podstawy opodatkowania z uwagi na poniesioną stratę/zbyt niski dochód, może w tym zakresie skorzystać z ulgi na innowacyjnych pracowników. Tym samym, w ocenie KIS, w ramach tej ulgi może uwzględnić nieodliczone koszty kwalifikowane zarówno z 2022 r., jak i z lat poprzedzających, które miał prawo odliczyć od podstawy opodatkowania w 2022 r.
Złożenie zeznania warunkuje ulgę
Prawo do pomniejszenia zaliczki na PIT/zryczałtowanego PIT o kwotę niewykorzystanej ulgi B+R powstaje dopiero po złożeniu zeznania rocznego. Ulga przysługuje od miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik złożył zeznanie roczne, aż do końca roku podatkowego. W praktyce pojawiają się jednak wątpliwości, od kiedy faktycznie podatnik może z niej skorzystać.
Spółka z o.o. złożyła zeznanie roczne CIT-8 za 2023 r. w lutym 2024 r. Zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów jest uprawniona do korzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników od marca 2024 r. W lutym 2024 r. wypłaciła innowacyjnym pracownikom wynagrodzenia za pracę za ten miesiąc, od których pobrała zaliczki na PIT. Termin ich przekazania do US upływa w marcu 2024 r.
Wariant I. Spółka jest uprawniona do pomniejszenia – tytułem ulgi – pobranych zaliczek na PIT od wynagrodzeń wypłaconych w lutym (które ma obowiązek wpłacić do US w marcu 2024 r.). Skoro z ulgi może korzystać od marca, to zaliczki, które jest zobowiązana wpłacić do US w marcu, mogą zostać pomniejszone o kwotę tej ulgi (iloczyn niewykorzystanej ulgi B+R i obowiązującej spółkę w 2024 r. stawki podatku).
Wariant II. Spółka jest uprawniona do pomniejszenia zaliczek na PIT od wynagrodzeń wypłaconych w marcu (których termin przekazania do US upływa w kwietniu 2024 r.). Skoro uprawnienie do ulgi powstaje w marcu, to dopiero zaliczki należne od wynagrodzeń wypłaconych w tym miesiącu mogą być pomniejszone o kwotę ulgi.
KIS za prawidłowy częściej uznaje wariant II (pisma z: 3.11.2023 r., 0114-KDIP2-1.4010.497.2023.2.MR1, 26.10.2023 r., 0114-KDIP2-1.4010.460.2023.4.MR1, 23.09.2022 r., 0111-KDIB1-3.4010.473.2022.1.MBD, 24.07.2023 r., 0111-KDIB1-3.4010.272.2023.1.MBD, i 1.06.2023 r., 0111-KDIB1-3.4010.172.2023.2.MBD).
W ocenie KIS istotne jest, kiedy pobrano zaliczki na PIT/zryczałtowany PIT. Nie jest ważny okres, za który zostały pobrane, czy też termin, z upływem którego podatnik ma obowiązek odprowadzenia ich do US. Zaliczki/zryczałtowany PIT pobiera się w miesiącu, w którym następuje wypłata wynagrodzenia osobom zatrudnionym. Oznacza to, że zaliczki/podatek naliczone i pobrane od wynagrodzeń w miesiącu następującym po miesiącu złożenia zeznania, mogą zostać pomniejszone o ulgę na innowacyjnych pracowników.
Według KIS bez znaczenia pozostaje termin wypłaty wynagrodzenia, tj. czy następuje ona w miesiącu, za który wynagrodzenie to jest należne, czy też do 10. dnia następnego miesiąca. Uprawnienie do pomniejszenia zaliczek/podatku w ramach ulgi na innowacyjnych pracowników powstaje w miesiącu, w którym dokonuje się wypłaty, jeżeli jest to pierwszy miesiąc po złożeniu zeznania.
Niekiedy organy podatkowe przyznają jednak podatnikom rację, że prawidłowy jest wariant I i że mają oni prawo do pomniejszenia zaliczek na PIT/zryczałtowanego PIT, które są przekazywane do US w miesiącu następującym po złożeniu zeznania. Oznacza to, że z preferencji podatnik korzysta miesiąc wcześniej – pomniejsza zaliczki pobrane od wynagrodzeń wypłacanych w miesiącu złożenia zeznania. Takie stanowisko KIS wyraziła w interpretacjach z 3.07.2023 r. (0111-KDIB1-3.4010.234.2023.2.AN) i 5.01.2023 r. (0111-KDIB1-3.4010.533.2022.1.IZ).
Ulga odnawia się co roku
Ponieważ przepisy przejściowe Polskiego Ładu wskazują, że ulga na innowacyjnych pracowników ma zastosowanie od 2023 r., a podatnik ma prawo z niej skorzystać po złożeniu zeznania za 2022 r., może to sugerować, że złożenie zeznania rocznego powoduje nabycie tytułem ulgi prawa do pomniejszania zaliczek na PIT/zryczałtowanego PIT, które trwa ciągle (nieprzerwanie) aż do całkowitego rozliczenia kosztów kwalifikowanych, nieodliczonych w ramach ulgi B+R. Niestety, tak nie jest.
W tej kwestii wypowiedziała się KIS w interpretacji z 20.09.2023 r. (0114-KDIP2-1.4010.443.2023.1.MR1). Podkreśliła, że prawo do pomniejszenia zaliczek/zryczałtowanego PIT od wynagrodzeń innowacyjnych pracowników, podlegających przekazaniu na rachunek US, przysługuje podatnikowi od miesiąca następującego bezpośrednio po miesiącu, w którym złożył on zeznanie roczne, i trwa do zakończenia roku podatkowego, tj. podatnik może skorzystać z ulgi najpóźniej w ostatnim miesiącu roku podatkowego.
W następnym roku, po złożeniu kolejnego zeznania, o ile spełni poszczególne warunki określone w przepisach, podatnik może nadal korzystać z ulgi. Jest ona zatem ściśle powiązana z rokiem podatkowym, aktywuje się od miesiąca następującego po złożeniu zeznania i trwa aż do zakończenia roku podatkowego. Ulgi na innowacyjnych pracowników nie można stosować w okresie po zakończeniu roku podatkowego, a przed złożeniem kolejnego zeznania z nierozliczoną kwotą ulgi B+R.
Niewykorzystana ulga nie generuje nadpłaty
W interpretacji z 21.08.2023 r. (0114-KDIP2-1.4010.324.2023.2.MR1) KIS uznała, że podatnik, który wpłacił pobrane zaliczki do US, mimo że mógł je częściowo zatrzymać, korzystając z ulgi na innowacyjnych pracowników, nie może żądać zwrotu nadpłaty od organu podatkowego. KIS podkreśliła, że zgodnie z Op za nadpłatę uważa się kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku albo kwotę podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości wyższej od należnej.
Ulga na innowacyjnych pracowników jest prawem, a nie obowiązkiem podatnika. Jeżeli ten, spełniając wszystkie warunki stosowania ulgi za określone miesiące danego roku, jednak z niej nie skorzystał, nie można wpłaconych zaliczek na PIT od wynagrodzeń innowacyjnych pracowników, pobranych w prawidłowej wysokości, potraktować jako kwoty nienależnego podatku. Fakt, że podatnik nie skorzystał z przysługującego mu uprawnienia do pomniejszenia zaliczek, nie upoważnia go do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty.
Podatnicy, którzy nie rozliczyli ulgi B+R, powinni więc niezwłocznie po miesiącu złożenia zeznania pomniejszać zaliczki na PIT/zryczałtowany PIT od wynagrodzeń innowacyjnych pracowników. W przeciwnym razie będą uprawnieni do ulgi na innowacyjnych pracowników dopiero w kolejnych miesiącach, a nie w trybie zwrotu nadpłaty.
Dotacje i autorskie koszty nie wpływają na prawo do ulgi
Podatnicy prowadzący działalność B+R często są beneficjentami programów wspierających tę działalność, w ramach których otrzymują środki z funduszów europejskich lub budżetu państwa na sfinansowanie wynagrodzeń niektórych pracowników biorących udział w pracach B+R. Mają one charakter bezzwrotnej pomocy i są udzielane po złożeniu wniosku o uzyskanie takiego wsparcia.
W interpretacji z 8.03.2023 r. (0114-KDIP2-1.4010.25.2023.3.MR) KIS uznała, że objęcie wynagrodzenia pracownika dofinansowaniem pozostaje bez wpływu na ulgę na innowacyjnych pracowników. Przepisy, które regulują tę ulgę, nie wyłączają możliwości pomniejszenia zaliczek na PIT/zryczałtowanego PIT, z tego powodu, że są one pobierane od należności, na pokrycie których otrzymano dofinansowanie.
Podkreślić należy, że otrzymanie dofinansowania wynagrodzeń pracowników realizujących działalność B+R wyklucza prawo zaliczenia ich w tej części do kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R. Nie jest bowiem spełniony podstawowy warunek stosowania ulgi – podatnik otrzymał zwrot poniesionego wydatku. Możliwe jest natomiast pomniejszenie zaliczki na PIT/zryczałtowanego PIT od wynagrodzenia objętego dofinansowaniem o iloczyn kwoty nierozliczonej ulgi B+R z poprzedniego roku i właściwej stawki CIT lub PIT.
Podatnicy są też uprawnieni do stosowania tego pomniejszenia w odniesieniu do zaliczek pobranych od dochodów z umów o pracę pracowników, do których mają zastosowanie 50-proc. koszty uzyskania przychodów. Przypomnijmy, że te podwyższone koszty dotyczą wynagrodzeń kwalifikowanych jako honorarium autorskie – m.in. z tytułu przeniesienia praw autorskich w ramach działalności twórczej w zakresie programów komputerowych lub z działalności B+R. KIS w interpretacji z 1.06.2023 r. (0111-KDIB1-3.4010.172.2023.2.MBD) potwierdziła, że ich zastosowanie nie wpływa na prawo do ulgi na innowacyjnych pracowników.
Ulga nie generuje przychodów
Korzystanie z ulgi na innowacyjnych pracowników powoduje, że pobrane zaliczki na PIT/zryczałtowany PIT nie są w całości przekazywane do fiskusa. Beneficjentem ulgi jest jednak pracodawca zatrudniający innowacyjnych pracowników, a nie ci pracownicy.
Jak czytamy w interpretacji KIS z 9.03.2023 (0114-KDIP2-1.4010.24.2023.1.MR), ulga skierowana jest do przedsiębiorców, którzy ponieśli stratę lub w przypadku których wysokość osiągniętego dochodu nie pozwalała na odliczenie kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R. W ostatecznym rozrachunku wartość zaliczek pobranych z wynagrodzeń innowacyjnych pracowników nie trafia do US, lecz zasila budżet pracodawcy. Tym samym to podatnik ma prawo do pomniejszenia kwoty podlegających przekazaniu na rachunek US zaliczek na PIT/zryczałtowanego PIT, z czego należy wywieść, że to właśnie podatnikowi (płatnikowi zaliczek) przysługują środki zaoszczędzone w wyniku skorzystania z ulgi na innowacyjnych pracowników. Zaoszczędzone kwoty zaliczek/zryczałtowanego PIT nieprzekazane na rachunek US mogą zostać wykorzystane zgodnie z intencją oraz wolą tego podatnika (płatnika).
Nieprzekazanie części pobranego PIT do fiskusa powoduje wzrost majątku podatnika, którego własnością stają się zatrzymane zaliczki/zryczałtowany PIT. Przepisy wprowadzające ulgę wyłączają jednak ich wartość z przychodów podatkowych (art. 12 ust. 4 pkt 29 updop i art. 14 ust. 3 pkt 14 updof). Brak obowiązku wykazania przychodu do opodatkowania potwierdziła również KIS w interpretacji z 8.09.2023 r. (0111-KDIB1-3.4010.357.2023.2.JKU).
Wykazywanie ulgi
Stosowanie ulgi na innowacyjnych pracowników jest uprawnieniem podatnika, które powstaje z mocy prawa, po spełnieniu ustawowych warunków ulgi. Skorzystanie z możliwości pomniejszenia zaliczek na PIT/zryczałtowanego PIT od wynagrodzeń innowacyjnych pracowników nie wymaga wcześniejszego zawiadomienia US, bo taki obowiązek nie wynika z updop czy updof (tak też KIS w interpretacji z 23.08.2022 r., 0111-KDIB1-3.4010.155.2022.2.BM).
Ponieważ beneficjentem ulgi jest pracodawca, a nie pracownik, ten pierwszy w informacji PIT-11 wykazuje kwotę zaliczek na PIT od wynagrodzeń innowacyjnych pracowników w pełnej wysokości, tj. w kwocie pobranych zaliczek.
Podobnie w deklaracjach PIT-4R i PIT-8AR płatnik powinien wykazać zaliczki/zryczałtowany PIT od wynagrodzeń innowacyjnych pracowników w wysokości zaliczek/podatku faktycznie pobranych. Ulga na innowacyjnych pracowników wpływa bowiem jedynie na uregulowanie należnych zaliczek, a nie na ich wysokość (interpretacja KIS z 24.07.2023 r., 0111-KDIB1-3.4010.272.2023.1.MBD). Jednocześnie powinien też wykazać kwotę zaliczek/podatku rzeczywiście wpłaconych do US.
W ww. deklaracjach pracodawca wykazuje wysokość ulgi na innowacyjnych pracowników jako różnicę między kwotą pobranych zaliczek na PIT/pobranego podatku a kwotą zaliczek/podatku wpłaconych, informując US o skorzystaniu z ulgi oraz o wysokości pomniejszenia zaliczek w poszczególnych miesiącach.
Zasady korzystania z ulgi – podsumowanie
W świetle przepisów ustaw o podatku dochodowym i interpretacji KIS z ulgi na innowacyjnych pracowników można korzystać na następujących warunkach:
- ulga obejmuje podatników, którzy odprowadzają zaliczki na PIT/zryczałtowany PIT od wynagrodzeń innowacyjnych pracowników, a którzy nie skorzystali w pełni z ulgi B+R z uwagi na poniesioną stratę/zbyt niski dochód,
- z ulgi są wyłączone określone kategorie podmiotów, np. zakłady pracy chronionej,
- ulga polega na pomniejszeniu zaliczek/zryczałtowanego PIT, które podatnik prowadzący działalność B+R ma obowiązek jako płatnik przekazać do US,
- kwota pomniejszenia stanowi iloczyn nieodliczonej kwoty ulgi B+R (kosztów kwalifikowanych) i stawki podatku obowiązującej podatnika,
- pomniejszeniu podlegają zaliczki/zryczałtowany PIT od dochodów osób bezpośrednio zaangażowanych w działalność B+R, w przypadku których udział czasu przeznaczonego na tę działalność w ogólnym czasie pracy wynosi co najmniej 50%,
- do czasu pracy nie wlicza się urlopów i innych usprawiedliwionych nieobecności,
- pomniejszeniu podlega cała zaliczka/podatek innowacyjnego pracownika, a nie proporcjonalna do czasu wykonywania przez niego prac związanych z działalnością B+R,
- ulgę stosuje się od 2023 r., ale uwzględnieniu podlegają również nierozliczone koszty kwalifikowane objęte ulgą B+R z lat poprzednich,
- ulgę stosuje się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono zeznanie, do zakończenia roku podatkowego,
- z ulgi można korzystać na bieżąco – nie jest dopuszczalne stwierdzenie nadpłaty wstecz w przypadku niepomniejszenia zaliczek/zryczałtowanego PIT,
- otrzymanie dotacji lub zastosowanie do wynagrodzeń 50-proc. kosztów nie wpływa na prawo do preferencji,
- niewpłacone do fiskusa zaliczki stanowią środki pracodawcy, a nie pracownika, i są wolne od podatku dochodowego,
- skorzystanie z ulgi nie wymaga zawiadomienia US; ulga jest wykazywana dopiero w deklaracjach PIT-4R i PIT-8AR.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
- Zasady stosowania ulgi na działalność B+R
- Ograniczenia prawa do ulgi B+R
- Różne formy uzyskania zwrotu kosztów
- Ulga na innowacyjnych pracowników – komu przysługuje
- Istota ulgi
- Ogólny czas pracy – liczony bez urlopów i nieobecności
- Zakres czasowy
- Złożenie zeznania warunkuje ulgę
- Ulga odnawia się co roku
- Niewykorzystana ulga nie generuje nadpłaty
- Dotacje i autorskie koszty nie wpływają na prawo do ulgi
- Ulga nie generuje przychodów
- Wykazywanie ulgi
- Zasady korzystania z ulgi – podsumowanie