Ubezpieczenie OC pracowników działu księgowości i płac – czy jest przychodem objętym PIT
Czy spowoduje to powstanie u nich przychodu z nieodpłatnych świadczeń? Czy będzie mieć znaczenie to, że polisa jest grupowa, a nie indywidualna?
W świetle interpretacji organów podatkowych pracownicy uzyskają przychód ze stosunku pracy z racji otrzymania nieodpłatnego świadczenia. To, że polisa jest grupowa, nie ma wpływu na powstanie tego przychodu, a jedynie ew. na sposób obliczenia jego wysokości.
W świetle interpretacji organów podatkowych pracownicy uzyskają przychód ze stosunku pracy z racji otrzymania nieodpłatnego świadczenia. To, że polisa jest grupowa, nie ma wpływu na powstanie tego przychodu, a jedynie ew. na sposób obliczenia jego wysokości.
W myśl art. 12 ust. 1 updof za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Na mocy zaś art. 12 ust. 3 updof wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2–2b.
Aby nieodpłatne świadczenie stanowiło przychód pracownika, powinno – zgodnie z wyrokiem TK z 8.07.2014 r. (K 7/13) – spełniać następujące warunki:
- zostać spełnione za zgodą pracownika, który skorzystał z niego w pełni dobrowolnie,
- zostać spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przynieść mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, jaki musiałby ponieść,
- przynieść korzyść wymierną i przypisaną indywidualnemu pracownikowi (która nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
- nieraz zawierają polisy OC na rzecz pracowników bez pytania ich o zgodę, dla wszystkich osób, które z racji zakresu obowiązków czy też pełnionej funkcji, są narażone na ryzyka objęte ubezpieczeniem,
- sami również odnoszą korzyść z objęcia pracowników ubezpieczeniem (polegającą np. na zwiększeniu ich efektywności wskutek zmniejszenia stresu związanego z ryzykiem popełnienia błędu/pomyłki skutkującej sankcjami, stworzeniu lepszych i bezpieczniejszych warunków pracy i przez to zmniejszeniu rotacji pracowników, czy wreszcie – w razie powstania szkody – na uniknięciu perturbacji w funkcjonowaniu firmy i problemów związanych z ew. dochodzeniem od osób, które popełniły błąd, roszczeń odszkodowawczych, wiążących się choćby z koniecznością zapłaty karnych odsetek za zwłokę w zapłacie podatku/sankcji VAT),
Chociaż pracodawcy:
organy podatkowe twierdzą, że zapłata składki ubezpieczenia OC na rzecz pracownika powoduje powstanie u niego przychodu do opodatkowania, od którego należy pobrać zaliczkę na PIT.
Jak czytamy w interpretacji KIS z 1.12.2020 r. (0113-KDIPT2-3.4011.700.2020.1.ID), celem umowy ubezpieczenia jest udzielenie ubezpieczonemu ochrony na wypadek określonego w umowie ryzyka, w zamian za zapłatę składki. Funkcja ochronna jest istotą każdej umowy ubezpieczenia. W konsekwencji, opłacenie składki przez inną osobę niż ta, w której interesie majątkowym zawierana jest umowa, powoduje powstanie przychodu u osoby, na rzecz której zawierana jest umowa. Świadczenie nieodpłatne stanowi bowiem w tym przypadku ochrona ubezpieczeniowa na wypadek zaistnienia zdarzenia określonego w umowie ubezpieczenia.
Organy podatkowe nie uwzględniają przy tym faktu, że pracownicy narażają się na odpowiedzialność, np. karnoskarbową, wykonując czynności zawodowe na rzecz pracodawcy i w jego, a nie w swoim imieniu, a ponadto ryzyko popełnienia przez nich błędu czy pomyłki często wynika nie tyle z ich niekompetencji, co z niejasnego prawa podatkowego, podlegającego sprzecznym interpretacjom (czego jaskrawy przykład stanowią przepisy tzw. Polskiego Ładu). Dlatego pracodawca – na którym ciąży przecież ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej – nie powinien obarczać nim pracowników, lecz dążyć do jego zminimalizowania, choćby przez zawarcie na ich rzecz umowy ubezpieczenia OC.
Kwalifikacji świadczenia jako przychodu pracownika nie zmienia według fiskusa to, że składki są opłacane w związku z zawarciem przez pracodawcę grupowej polisy ubezpieczenia, obejmującej wszystkie osoby pełniące w danym momencie określoną funkcję czy zajmujące określone stanowisko. Organy podatkowe są zdania, że w takim przypadku nie ma problemu z przypisaniem indywidualnemu pracownikowi korzyści w konkretnej wysokości.
W przywołanej wyżej interpretacji KIS stwierdziła, że okoliczności takie jak zakres obowiązków, uprawnień decyzyjnych i odpowiedzialności poszczególnych ubezpieczonych, przekładający się też niewątpliwie na różne prawdopodobieństwo/możliwość spowodowania przez nich zdarzenia rodzącego obowiązek odszkodowawczy, mogą wpływać na sposób ustalania wysokości przychodu. Powinny jednak, tak jak np. ryczałtowy charakter składki (w tym ustalany niezależnie od liczby ubezpieczonych), pozostawać bez wpływu na sam fakt powstania przychodu. Jeżeli krąg ubezpieczonych jest ograniczony (zamknięty), przychód powstaje, nawet mimo bezimiennego charakteru umowy ubezpieczenia.
KIS argumentowała, że skoro w analizowanej przez nią sprawie była możliwa identyfikacja ubezpieczonych dzięki zgłaszanej ubezpieczycielowi ich liście, podlegającej aktualizacji w razie zmiany kręgu osób objętych ochroną, to sytuacja jest podobna jak w przypadku polis indywidualnych.
Jednak nawet gdy osoby objęte ubezpieczeniem nie są wskazane z imienia i nazwiska, fiskus niejednokrotnie stoi na stanowisku, że uzyskują dający się określić przychód do opodatkowania.
Jak czytamy w piśmie KIS z 29.11.2021 r. (0115-KDIT1.4011.645.2021.2.MN), fakt, że umowa obejmuje organy wnioskodawcy, a nie indywidualne osoby, nie stanowi trwałej przeszkody do uznania tegoż świadczenia za przychód i ustalenia wysokości przychodu przypadającego na konkretną osobę. Z wniosku wynika, że na dzień zapłacenia składki krąg osób objętych ubezpieczeniem – mimo że nie są one wymienione z imienia i nazwiska – będzie zamknięty, ograniczony, należeć będą do niego członkowie organów spółki (…). Wiadomo zatem, które osoby objęte są ubezpieczeniem. Wnioskodawca zna osoby objęte ubezpieczeniem, w tym zarządzającego, z imienia i nazwiska, i w rezultacie może więc wskazać każdą osobę, która jest objęta tym ubezpieczeniem, a także okres, w którym korzystała z ochrony ubezpieczeniowej. Uwzględniając następnie wysokość zapłaconej składki, może ustalić wysokość przychodu uzyskanego przez daną osobę, w tym przez konkretnego członka organu (…).
Biorąc powyższe pod uwagę, niedoliczenie pracownikom przychodu z tytułu opłaconej na ich rzecz polisy OC wiąże się z dużym ryzykiem sporu z organami podatkowymi.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych