Ubezpieczenie NNW może pozbawić rekompensaty pośmiertnej

Nie. W razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy z powodu choroby, rodzinie przysługuje od zakładu pracy odprawa pośmiertna, a ściślej:

• miesięczne wynagrodzenie – jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 10 lat,
• 3-miesięczne wynagrodzenie – jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 10 lat i krócej niż 15 lat,
• 6-miesięczne wynagrodzenie – jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 15 lat.

Odprawa należy się w równych częściach małżonkowi zmarłego oraz innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej, w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli jednak po zmarłym pozostała jedna osoba uprawniona, otrzymuje połowę należnej rekompensaty (art. 93 § 1–6 Kp).

Bliscy zmarłego nie mają prawa do odprawy pośmiertnej, jeżeli zakład pracy ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową co najmniej równoważy odprawę należną na podstawie Kp. Gdy odszkodowanie od ubezpieczyciela jest mniejsze od odprawy kodeksowej, pracodawca musi dopłacić różnicę (art. 93 § 7 Kp).

Powołany przepis winien być interpretowany w ten sposób, że w sytuacji, gdy to pracownik w całości pokrył składkę, odprawa pośmiertna od pracodawcy nadal przysługuje członkom jego rodziny, zaś gdy składkę poniósł pracodawca – zwolnił się od obowiązku wypłaty w zakresie kwoty wypłaconej przez ubezpieczyciela. Natomiast w sytuacji, gdy składkę pokrył w części pracownik, a w części pracodawca, należy uznać, że pracodawca zwolnił się od obowiązku wypłaty odprawy (również jedynie w zakresie kwoty wypłaconej przez ubezpieczyciela), w takiej części, w jakiej jego udział w składce, przełożony przy uwzględnieniu tej samej proporcji na udział w kwocie świadczenia, był wyższy niż odprawa należna z mocy ustawy – wynika z wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia z 29.01.2014 r. (XP 826/13).

Kontrowersje budzi użyte w art. 93 § 7 Kp sformułowanie „zakład pracy ubezpieczył pracownika na życie”. Jest to inny typ ubezpieczenia niż od następstw nieszczęśliwych wypadków. Jednak SN w wyroku z 20.12.2017 r. (III PK 10/17) rozwiązał tę kwestię, precyzując, że może to być dobrowolna umowa ubezpieczenia zawarta przez pracodawcę, obejmująca ryzyko śmierci pracownika, w tym NNW. Liczy się fakt, że osoba lub osoby uprawnione otrzymały od ubezpieczyciela odszkodowanie z racji śmierci pracownika, w kwocie wynoszącej co najmniej tyle, ile przewiduje Kp.

W myśl przywołanego orzeczenia przez zwrot „pracodawca ubezpieczył pracownika na życie” zawarty w art. 93 § 7 Kp należy rozumieć sytuację, w której pracodawca ubezpieczył pracownika, a ryzyko ubezpieczeniowe obejmuje zdarzenie w postaci śmierci ubezpieczonego pracownika, niezależnie od rodzaju zawartej umowy z towarzystwem ubezpieczeniowym, np. od NNW. W razie wypłacenia z tego tytułu odszkodowania osobie uprawnionej do odprawy pośmiertnej znajduje zastosowanie art. 93 § 7 Kp.