Świadczenia z tytułu choroby na przełomie roku kalendarzowego dla pracownika z minimalną pensją

Na mocy specustawy podczas trwania stanu epidemii pracodawcy mogą – w drodze porozumienia z pracownikami – obniżać wymiar czasu pracy lub wprowadzać okresowo mniej korzystne warunki zatrudnienia. Wpływało to na obliczanie zasiłków chorobowego i opiekuńczego, w tym dodatkowego opiekuńczego oraz macierzyńskiego. Zastosowanie miał bowiem art. 40 ustawy zasiłkowej.

Przychód zleceniobiorcy stanowiący podstawę wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego należy pomniejszyć o kwotę wynikającą ze stawki procentowej określonej dla ubezpieczenia chorobowego, tj. o 13,71% tego przychodu.

Nie, nagrody rocznej za 2020 nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku macierzyńskiego, ponieważ w podstawie tej nagrodę roczną wlicza się za rok poprzedzający powstanie niezdolności do pracy z tytułu macierzyństwa.

Premii miesięcznych za marzec i czerwiec 2020 nie należy w ogóle uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku, natomiast premie kwartalne za I i II kwartał należy uwzględnić na ogólnych zasadach, tj. w wysokości 1/12 kwot wypłaconych za 4 kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Ustalenie podstawy wymiaru zasiłków według przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia po zmianie wymiaru czasu pracy, tj. z uwzględnieniem art. 40 ustawy zasiłkowej, następuje w stosunku do pracowników, dla których zmiana ta nie ma związku z COVID-19. Jeżeli natomiast w wyniku przepisów o COVID-19 nastąpiło obniżenie wymiaru czasu pracy lub wprowadzono dla pracowników mniej korzystne warunki zatrudnienia, powołany art. 40 ustawy zasiłkowej nie ma zastosowania.

Liczba ubezpieczonych tego jednego dnia przesądza o obowiązkach na cały przyszły rok. Przedsiębiorcy, u których liczba ubezpieczonych oscyluje w granicach 20 osób, mogą działać tak, aby oszczędzić na przyszłorocznej obsłudze płacowej, np. wstrzymać się z zatrudnieniem kolejnego zleceniobiorcy czy nie zgodzić się na powrót pracownicy z urlopu wychowawczego przed 1.12.2020.

Od 9.11.2020 do 29.11.2020 ponownie przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy rodzicom sprawującym osobistą opiekę nad dzieckiem do 8 lat w przypadku:

Dane te pozyskuje ZUS i udostępnia płatnikom składek dla celów wypłaty świadczeń chorobowych. Pracownicy powinni jednak poinformować pracodawcę (np. telefonicznie lub e-mailem) o przyczynie nieobecności w pracy.

Nie, ponieważ zgodnie z art. 24 ustawy wypadkowej w razie zbiegu uprawnień do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego z uprawnieniami do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego ubezpieczonemu przysługuje świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego.

W tym przypadku wyrównanie zasiłku macierzyńskiego pracownicy, wynikające z wyroku sądu, powinien wypłacić ZUS, ponieważ pracodawca nie jest obecnie płatnikiem zasiłków i nie ma do tego podstawy prawnej.

Taką zmianę wprowadziła nowelizacja z 11.09.2019 kilku ustaw, w tym o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Kodeksu postępowania cywilnego oraz o emeryturach i rentach z FUS (DzU poz. 2070, dalej nowelizacja).

Z pensji pracownika, który nie ukończył 26. roku życia, nie pobiera się podatku. Ta ulga nie ma jednak zastosowania do zasiłków z ubezpieczenia społecznego.

Zmniejszenie etatów pracownikom to rozwiązanie, które wdrożyło wiele firm, aby uzyskać dofinansowanie do wynagrodzeń z FGŚP. Takie posunięcie pracodawcy w większości przypadków wpływa na wysokość świadczeń przysługujących pracownikom za czas choroby czy macierzyństwa. W podstawie wymiaru zasiłków uwzględnia się wtedy wynagrodzenie obniżone w konsekwencji obniżenia etatu. Proporcjonalnie mniejsze wlicza się też składniki przychodu wypłacane pracownikom za okresy dłuższe niż miesiąc.

Nieprzepracowanie całego miesiąca przekłada się na wysokość wynagrodzenia. Sposób obliczenia wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca zależy od systemu wynagradzania oraz od przyczyny nieobecności w pracy. Pracownik, który przez część miesiąca wykazuje absencję, oprócz wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku ma prawo również do wynagrodzenia za czas pracy. Obliczenia tej części pensji dokonuje się w przypadku, gdy pracownik ma określone wynagrodzenie w stałej stawce miesięcznej (np. 5000 zł), a także pewne składniki jak premie czy dodatki liczone stałym procentem od podstawy zasadniczej (np. 20% z 5000 zł).

Od 12.03.2020 r. z powodu zagrożenia koronawirusem zostały zawieszone zajęcia w szkołach, przedszkolach, żłobkach, początkowo na 2 tyg. – do 25 marca, a następnie okres ten przedłużono do 10 kwietnia. Zamknięcie tych placówek oznacza dla pracowników rodziców konieczność zorganizowania opieki młodszym dzieciom, które zostają w domu.

Zgodnie z komunikatem Prezesa ZUS z 19.02.2020 (MP poz. 197) kwoty wolne od obowiązkowych potrąceń z zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych i świadczeń rehabilitacyjnych od 1.03.2020 do 28.02.2021 wynoszą miesięcznie:

• 532,61 zł – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi oraz należności alimentacyjnych potrącanych na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego (dotychczas 514,31 zł),
• 878,81 zł – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne (np. zaległe kredyty, składki i podatki) wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi (dotychczas 848,60 zł).

Metody te wynikają z ustawy z 2.03.2020 o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (DzU poz. 374, dalej ustawa). Weszła ona w życie następnego dnia po dacie ogłoszenia, czyli 8.03.2020. Niżej omówione przepisy mają obowiązywać maksymalnie przez 180 dni.