Subwencja oświatowa w księgach rachunkowych gminy

Zasady ustalania i przekazywania subwencji ogólnej, w tym subwencji oświatowej (a dokładnie części oświatowej subwencji ogólnej), reguluje ustawa z 13.11.2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego[1]. W myśl jej art. 3 ust. 1 pkt 2 do dochodów jednostek samorządu terytorialnego (jst) zalicza się subwencję ogólną. Subwencja ogólna dla gmin składa się zaś – zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a i b oraz pkt 4 ww. ustawy – z części wyrównawczej i równoważącej oraz z części oświatowej. O przeznaczeniu środków otrzymanych z tytułu subwencji ogólnej decyduje organ stanowiący jst, którym w przypadku gminy jest rada gminy.

Wysokość części oświatowej subwencji ogólnej dla wszystkich jst określa corocznie ustawa budżetowa (art. 27 ww. ustawy).

Kwotę przeznaczoną na część oświatową subwencji ogólnej dla wszystkich jst ustala się w wysokości łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej, nie mniejszej niż przyjęta w ustawie budżetowej w roku bazowym, skorygowanej o kwotę innych wydatków z tytułu zmiany realizowanych zadań oświatowych. Podziału części oświatowej subwencji ogólnej między poszczególne jst dokonuje minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, uwzględniając zakres realizowanych przez jst zadań oświatowych. Natomiast przekazanie tej subwencji jst należy, stosownie do art. 34 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, do zadań ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Jest on zobowiązany do przekazania części oświatowej subwencji ogólnej do właściwych jst, w 12 ratach miesięcznych – do 25. dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty wynagrodzeń, z tym że rata za marzec wynosi 2/13 ogólnej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej. Oznacza to, że część oświatowa subwencji ogólnej na pokrycie wynagrodzeń stycznia następnego roku (np. 2021 r.) powinna zostać przekazana do jst, w tym gminy, do 25 grudnia danego roku (2020 r.).

Ewidencja otrzymanych przez gminę dochodów z tytułu subwencji oświatowej następuje zgodnie z zasadami określonymi w uor i ustawie z 27.08.2009 r. o finansach publicznych[2], z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia z 13.09.2017 r.

Art. 40 ustawy o finansach publicznych zobowiązuje jednostki sektora finansów publicznych (a zatem i gminy) do prowadzenia rachunkowości zgodnie z przepisami o rachunkowości, z uwzględnieniem zasad określonych w tej ustawie. Plany kont dla budżetu państwa, budżetów jst, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Polski powinny w szczególności uwzględniać, że dochody i wydatki ujmuje się w terminie ich zapłaty, niezależnie od rocznego budżetu. Dlatego też, określone w rozporządzeniu z 13.09.2017 r., szczególne zasady rachunkowości jst dotyczą m.in. ewidencji wykonania budżetu jst (w tym gminy).

Par. 5 rozporządzenia z 13.09.2017 r. stanowi, że w celu ustalenia nadwyżki lub deficytu budżetu jst operacje dotyczące ich dochodów i wydatków ujmuje się w księgach rachunkowych na odrębnych kontach księgowych służących rejestracji faktycznie (kasowo) zrealizowanych wpływów i wydatków na bankowych rachunkach budżetów oraz rachunkach bieżących dochodów i wydatków budżetowych jednostek budżetowych, z wyjątkiem operacji szczególnych określonych w odrębnych przepisach. Do ewidencji tych operacji służą konta zawarte w zał. nr 2 „Plan kont dla budżetów jst” do rozporządzenia z 13.09.2017 r., w tym m.in. konta: 133 „Rachunek budżetu”, 901 „Dochody budżetu”, 902 „Wydatki budżetu” i 909 „Rozliczenia międzyokresowe”.

Z opisu konta 909 wynika, że służy ono do ewidencji rozliczeń międzyokresowych. Na jego stronie Wn ujmuje się w szczególności koszty finansowe okresu sprawozdawczego stanowiące wydatki przyszłych okresów (np. odsetki od zaciągniętych kredytów i pożyczek w korespondencji z kontami 134 „Kredyty bankowe” lub 260 „Zobowiązania finansowe”), a na stronie Ma – przychody finansowe stanowiące dochody przyszłych okresów (np. subwencje i dotacje przekazane w grudniu dotyczące następnego roku budżetowego). A zatem otrzymanie przez gminę w grudniu danego roku (np. 2020 r.) środków pieniężnych z tytułu subwencji oświatowej z przeznaczeniem na wypłatę wynagrodzeń w następnym roku (2021 r.) ujmuje się – przy zastosowaniu konta 909 – zapisem:

Wn konto 133 „Rachunek budżetu”,

Ma konto 909 „Rozliczenia międzyokresowe”.

W następnym roku równowartość tych środków zostaje przeksięgowana na dochody budżetu gminy, zapisem:

Wn konto 909 „Rozliczenia międzyokresowe”,

Ma konto 901 „Dochody budżetu”.