Ujmowanie wynagrodzeń pracowników produkcyjnych za czas przestoju

Odpowiadając na pytanie, warto zwrócić uwagę na defnicję „kosztu wytworzenia” zawartą w art. 28 ust. 3 uor. Obejmuje on koszty dające się bezpośrednio przypisać do danego produktu oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z danym produktem. Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem zapasów do odpowiedniej postaci, w jakiej znajdują się w momencie wyceny. Do uzasadnionej części kosztów pośrednich zalicza się zmienne koszty pośrednie produkcji oraz część pośrednich kosztów stałych produkcji, które odpowiadają normalnemu wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:

• będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych (np. część amortyzacji maszyn produkcyjnych, jeżeli były one wykorzystane w 20%, wynagrodzenia pracowników za czas przestoju),
• ogólnego zarządu (np. wynagrodzenia pracowników zarządu i administracji), które nie są związane z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny,
• magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że ich poniesienie jest niezbędne w procesie produkcji (np. koszty leżakowania produktów – serów, win),
• związanych ze sprzedażą produktów (np. transport sprzedanych produktów).

Potwierdza to również pkt 6.8 KSR 13 Koszt wytworzenia jako podstawa wyceny produktów, w którym stwierdza się, że do kosztów wytworzenia zapasu produktu nie zalicza się nieuzasadnionych kosztów pośrednich produkcji będących konsekwencją niewykorzystania zdolności produkcyjnych, w tym kosztów wynagrodzeń za nieplanowane przestoje, kosztów związanych z nieczynnymi urządzeniami produkcyjnymi, kosztów utrzymania niewykorzystanych powierzchni produkcyjnych oraz innych nieprzypisanych do produktów stałych pośrednich kosztów produkcji.

Uwzględniając powyższe, można stwierdzić, że koszty wynagrodzeń za czas przestoju są związane ze stratami produkcyjnymi i nie powinny wpływać na poziom wyceny zapasów produktów.

Zgodnie z art. 28 ust. 3 uor koszty te powinny być odnoszone na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione. Nie należy ich utożsamiać z odpisami aktualizującymi, o których mowa w art. 34 uor, które zazwyczaj obciążają pozostałe koszty operacyjne. Dlatego poprawnym rozwiązaniem jest odnoszenie ich na konto 70-1 „Koszty sprzedanych produktów”. Gdyby jednak omawiane koszty wynagrodzeń pracowników za czas przestojów były spowodowane zdarzeniami nadzwyczajnymi (np. strajk, klęski żywiołowe), należałoby je wówczas odnieść w pozostałe koszty operacyjne (konto 76-1).