Standard noclegu w podróży służbowej
Wprost żadnych zastrzeżeń w tym zakresie nie ma, ale każdorazowo należy ocenić, czy dany nocleg zapewnia faktyczną możliwość nie tylko snu, lecz także wypoczynku, nie narusza godności pracownika, umożliwia umycie się itp. Nie da się jednak wyznaczyć wprost takiego minimum. Specyfika realizowanych zadań może niekiedy powodować, że nocleg będzie zorganizowany w warunkach znacznie odbiegających nawet od minimum hotelowego.
Wprost żadnych zastrzeżeń w tym zakresie nie ma, ale każdorazowo należy ocenić, czy dany nocleg zapewnia faktyczną możliwość nie tylko snu, lecz także wypoczynku, nie narusza godności pracownika, umożliwia umycie się itp. Nie da się jednak wyznaczyć wprost takiego minimum. Specyfika realizowanych zadań może niekiedy powodować, że nocleg będzie zorganizowany w warunkach znacznie odbiegających nawet od minimum hotelowego.
Przy wyjeździe w podróż służbową tak krajową, jak i zagraniczną pracodawca ma obowiązek zapewnienia noclegu lub pokrycia jego kosztów. Może np. umożliwić nocleg w mieszkaniu służbowym, wynajmowanym na tę okazję, czy zwrócić koszty pobytu w hotelu.
Przepisy Kp i rozporządzenia MPiPS z 29.01.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 2190) nie określają wprost minimalnych standardów, jakie powinien spełniać nocleg. Różnica w standardzie często oznacza różnicę w jakości noclegu, przestrzeni, jaką pracownik ma do dyspozycji, przekłada się na ostatecznie poniesiony przez pracodawcę koszt. Oceniając warunki, w jakich mają nocować pracownicy, trzeba się kierować rozsądkiem, biorąc pod uwagę nie tylko konieczność zapewnienia im wypoczynku, minimum intymności, lecz także przepisy o zakazie dyskryminacji czy mobbingu.
Zdarza się, że pracodawca opłaca nocleg, ale jednocześnie bezpośrednio lub pośrednio narzuca jego standard, np. przez określenie górnego pułapu cenowego w taki sposób, że w danym miejscu nie można znaleźć noclegu spełniającego jakiekolwiek akceptowalne minimum. Mówienie o standardach jest w tym kontekście zawsze dosyć subiektywne, ale na pewno musi być zachowany odpowiedni poziom higieny, czystości czy bezpieczeństwa związanego z lokalizacją danego obiektu.
Co wynika z orzecznictwa
Pomocne w tym zakresie może być orzecznictwo sądowe dotyczące noclegu w kabinie pojazdu kierowców samochodów ciężarowych. SN w uchwale z 12.06.2014 r. (II PZP 1/14) orzekł, że zapewnienie kierowcy odpowiedniego miejsca do spania w kabinie pojazdu podczas wykonywania przewozów w transporcie międzynarodowym nie jest zapewnieniem przez pracodawcę bezpłatnego noclegu w rozumieniu przepisów o podróżach służbowych. SN wskazał, że pracodawca zapewnia pracownikowi bezpłatny nocleg (poza hotelem), jeżeli umożliwia mu spędzenie nocy (przenocowanie) w warunkach podobnych do warunków hotelowych, czyli w budynku (także w domku kempingowym), ew. w odrębnej części samochodu odpowiednio przystosowanej do noclegu, ale nie na leżance wstawionej do kabiny kierowcy.
Orzecznictwo sądowe słusznie stoi na stanowisku, że „bezpłatny nocleg” to nie tylko możliwość snu, ale również zapewnienie pewnej przestrzeni wypoczynku, intymności, zaplecza higieniczno-sanitarnego (pracownik nie musi mieć przy tym osobnej łazienki). Istotne jest też odesłanie we wskazanej uchwale do warunków hotelowych.
Pracodawca może zapewnić nocleg w wynajmowanym mieszkaniu, z którego mogą korzystać pracownicy będący w podróży służbowej, o ile mieszkanie to jest wyposażone, przygotowane (co obejmuje m.in. sprzątanie lokalu).
Pokój wieloosobowy
Pracodawca może zobowiązać pracowników do noclegu w jednym pokoju. I to nie tylko ze względu na brak pokoi 1-osobowych, ale też z oszczędności.
Nie można uznać, że pracownik w każdej sytuacji ma prawo domagać się pokoju 1-osobowego. Należy tu pamiętać o dwóch podstawowych zasadach:
- pokój noclegowy musi być przystosowany (mieć zapewnioną odpowiednią infrastrukturę) dla danej liczby osób, uwzględniać, że są to osoby sobie obce,
- w jednym pokoju mogą nocować wyłącznie pracownicy tej samej płci.
Pracodawca bezwzględnie nie może zobowiązać do noclegu w jednym pokoju hotelowym osób różnej płci ani też wyrazić zgody na taki nocleg na wniosek pracowników. Naraża się na zarzut dyskryminacji czy wręcz molestowania seksualnego. W przypadku wyjazdu w podróż służbową pracownicy i pracownika konieczne będzie zatem opłacenie dwóch odrębnych pokoi hotelowych.
Rezerwując nocleg, należy zwrócić uwagę, w jaki sposób są zorganizowane miejsca do spania. Pokój dwuosobowy z podwójnym łóżkiem nie może być narzucony pracownikom, w przypadku gdy nie zaakceptują takiego miejsca do spania. Takich warunków noclegu nie można uznać za w pełni „neutralne”, zwykłe, codzienne.
Słabe warunki noclegu przy specyficznych pracach
Niekiedy pracownicy wykonują pracę w terenie, w specyficznych miejscach, na niecywilizowanym obszarze, znacząco oddalonym od większych miejscowości czy nawet (co zdarza się przy pracach terenowych wykonywanych za granicą) od siedzib ludzkich. Wówczas siłą rzeczy poziom noclegu będzie dostosowany do warunków, jakie pracodawca może realnie zapewnić (mogą to być nawet namioty). W większości przypadków o konieczności takich wyjazdów oraz o warunkach pobytu pracownik jest informowany już w chwili podejmowania zatrudnienia.
Zaloguj się
Aby czytać dalej, jeśli masz wykupiony abonament
Kup dostęp do tego artykułu
Cena dostępu do pojedynczego artykułu tylko 12,30
Kup abonament
| Abonamenty on-line | Prenumeratorzy | Członkowie SKwP | ||||||||
|
Bezpłatny dostęp do tego artykułu i ponad 3500 innych, dla prenumeratorów miesięcznika „Rachunkowość". Pomoc w uzyskaniu dostępu:
|
15% rabat na wszystkie zakupy. Zapytaj o kod w swoim Oddziale. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jest organizacją, do której należy ponad 26 000 księgowych, a członkostwo wiąże się z licznymi korzyściami. |
„Rachunkowość” - od 75 lat źródło rzetelnej wiedzy!
Skróty w artykułach
- dyrektywa 112 – dyrektywa Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 347 z 11.12.2006 r.)
- dyrektywa 2013/34/UE – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26.06.2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek (...) (DzUrz UE L 182 z 29.06.2013 r.)
- Kc – ustawa z 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (DzU z 2023 r. poz. 1610)
- KIMSF – interpretacje Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej
- Kks – ustawa z 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (DzU z 2023 r. poz. 654)
- Kp – ustawa z 26.06.1974 r. Kodeks pracy (DzU z 2023 r. poz. 1465)
- Kpc – ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (DzU z 2023 r. poz. 1550)
- Ksh – ustawa z 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (DzU z 2022 r. poz. 1467)
- KSR – Krajowe Standardy Rachunkowości
- MSR – Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (ang. International Accounting Standards) wydawane od 2002 r. jako MSSF
- MSSF – Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (ang. International Financial Reporting Standards)
- Op – ustawa z 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (DzU z 2023 r. poz. 2383)
- Ppsa – ustawa z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (DzU z 2023 r. poz. 1634)
- rozporządzenie o instrumentach finansowych – rozporządzenie Ministra Finansów z 12.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (DzU z 2017 r. poz. 277)
- rozporządzenie o konsolidacji – rozporządzenie Ministra Finansów z 25.09.2009 r. w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych (DzU z 2017 r. poz. 676)
- rozporządzenie składkowe – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2023 r. poz. 728)
- rozporządzenie z 13.09.2017 r. – rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2020 r. poz. 342)
- specustawa – ustawa z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1327)
- uobr – ustawa z 11.05.2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (DzU z 2023 r. poz. 1015)
- uor – ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (DzU z 2023 r. poz. 120)
- updof – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2022 r. poz. 2647)
- updop – ustawa z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (DzU z 2022 r. poz. 2587)
- upol – ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (DzU z 2023 r. poz. 70)
- US GAAP – Amerykańskie Standardy Rachunkowości (ang. Generally Accepted Accounting Principles)
- ustawa akcyzowa – ustawa z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2023 r. poz. 1542)
- ustawa emerytalna – ustawa z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1251)
- ustawa KAS – ustawa z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (DzU z 2023 r. poz. 615)
- ustawa o KRS – ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (DzU z 2023 r. poz. 685)
- ustawa o PCC – ustawa z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (DzU z z 2023 r. poz. 170)
- ustawa o VAT – ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU z 2023 r. poz. 1570)
- ustawa o zfśs – ustawa z 4.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 2023 r. poz. 998)
- ustawa zasiłkowa – ustawa z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2022 r. poz. 1732)
- ustawa zdrowotna – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2022 r. poz. 2561)
- usus – ustawa z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2023 r. poz. 1230)
- uzpd – ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
- Założenia koncepcyjne MSSF – Założenia koncepcyjne sprawozdawczości finansowej (Conceptual Framework for Financial Reporting)
- CEIDG – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- EOG – Europejski Obszar Gospodarczy
- FEP – Fundusz Emerytur Pomostowych
- FGŚP – Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
- FP – Fundusz Pracy
- FS – Fundusz Solidarnościowy
- IASB – Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości
- IS – izba skarbowa
- KAS – Krajowa Administracja Skarbowa
- KIS – Krajowa Informacja Skarbowa
- KNF – Komisja Nadzoru Finansowego
- KRBR – Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
- KRS – Krajowy Rejestr Sądowy
- KSB – Krajowe Standardy Badania
- MF – Minister Finansów
- MPiPS – Minister Pracy i Polityki Społecznej
- MRiF – Minister Rozwoju i Finansów
- MRiPS – Minister Rodziny i Polityki Społecznej
- MSiG – Monitor Sądowy i Gospodarczy
- NSA – Naczelny Sąd Administracyjny
- PANA – Polska Agencja Nadzoru Audytowego
- PIBR – Polska Izba Biegłych Rewidentów
- PKD – Polska Klasyfikacja Działalności
- pkpir – podatkowa księga przychodów i rozchodów
- PPK – pracownicze plany kapitałowe
- RM – Rada Ministrów
- SA – sąd apelacyjny
- sf – sprawozdanie finansowe
- skok – spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa
- SN – Sąd Najwyższy
- SO – sąd okręgowy
- TK – Trybunał Konstytucyjny
- TSUE – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- UCS – urząd celno-skarbowy
- UE – Unia Europejska
- US – urząd skarbowy
- WDT – wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów
- WNT – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- WSA – wojewódzki sąd administracyjny
- zfśs – zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
