Środki z Funduszu Pracy wykorzystane przez beneficjenta niezgodnie z przeznaczeniem – ujęcie w księgach jednostki przekazującej

Zasady przekazywania środków, o których mowa w pytaniu, reguluje ustawa z 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 735). Z jej art. 109i wynika, że minister właściwy do spraw pracy może przekazać, corocznie, na zadania realizowane przez ministra właściwego do spraw rodziny, środki z FP na realizację zadań, o których mowa w art. 62 ust. 1 i art. 64c ust. 1 ustawy z 4.02.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 204), w kwocie nie większej niż 250 mln zł. Podstawą przekazywania tych środków na wyodrębniony rachunek wojewody jest umowa zawarta między ministrem właściwym do spraw rodziny a wojewodą. Umowa powinna określać m.in. wysokość środków oraz tryb ich przekazywania na realizację zadań, a także sposób rozliczenia otrzymanych środków.

Z art. 62 ww. ustawy z 4.02.2011 r. wynika, że podmioty korzystające z programów mogą otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa, środki z FP oraz środki europejskie na dofinansowanie utworzenia lub funkcjonowania żłobków, klubów dziecięcych bądź dziennych opiekunów, przy czym wysokość dotacji oraz środków z FP nie może łącznie przekroczyć 80% kosztów realizacji zadania. Dofinansowanie przyznaje wojewoda po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw rodziny. Zawiera przy tym z beneficjentem umowę określającą w szczególności:

• szczegółowy opis zadania (w tym cel) i termin jego wykonania,
• wysokość przyznanych dotacji, środków z FP oraz środków europejskich,
• tryb płatności,
• termin wykorzystania dofinansowania,
• termin i sposób rozliczenia przyznanych środków, w tym w przypadku skrócenia okresu funkcjonowania dofinansowanych instytucji lub miejsc opieki,
• termin zwrotu niewykorzystanej części środków, nie dłuższy niż 15 dni od określonego w umowie dnia wykonania zadania,
• tryb kontroli wykonania zadania (w umowie można postanowić, że będzie ona prowadzona na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli w administracji rządowej),
• warunki i sposób zmiany oraz rozwiązania umowy, w tym zasady zwrotu dofinansowania, w przypadku skrócenia okresu funkcjonowania dofinansowanych instytucji lub miejsc opieki.

Do środków z FP stosuje się odpowiednio art. 57, art. 168 i art. 169 ustawy z 27.08.2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 1270), z tym że organem właściwym do umarzania, odraczania terminów lub rozkładania na raty spłat należności FP, a także wydania decyzji o zwrocie w związku z niewykorzystaniem środków, wykorzystaniem ich niezgodnie z przeznaczeniem albo pobrania ich nienależnie lub w nadmiernej wysokości jest wojewoda.

Warto podkreślić, że środki z FP:

• wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,
• niewykorzystane,
• pobrane nienależnie,
• pobrane w nadmiernej wysokości,

podlegają zwrotowi na rachunek dysponenta FP wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych.

Z punktu widzenia prowadzenia rachunkowości należy podkreślić, że środki pieniężne otrzymane z FP, przekazane do przedsiębiorcy, a także należne jednostce – na podstawie decyzji wystawionej przez wojewodę o zwrocie tych środków w związku z ich wykorzystaniem przez przedsiębiorcę niezgodnie z przeznaczeniem – powinny zostać ujęte w księgach rachunkowych i wykazane w sprawozdaniu finansowym urzędu wojewódzkiego.

Moim zdaniem wystawiona przez wojewodę decyzja powinna stanowić podstawę do ujęcia należności od przedsiębiorcy w księgach rachunkowych urzędu obsługującego wojewodę. Za należności uznaje się bowiem wierzytelności jednostki mające terminy płatności. W myśl definicji „należności krótkoterminowych”, zawartej w art. 3 ust. 1 pkt 18 lit. c uor, obejmują one ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów, niezaliczonych do aktywów finansowych. Przyjęte rozwiązanie powinno znaleźć odzwierciedlenie w – wymaganej art. 10 uor – dokumentacji opisującej stosowane przez jednostkę (urząd wojewódzki) zasady (politykę) rachunkowości.