Otrzymane zaliczki na dostawy a rozliczenia międzyokresowe przychodów

W myśl pkt 9 stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie rozrachunków z kontrahentami (DzUrz MF z 2019 r. poz. 83) nierozliczone na dzień bilansowy przedpłaty na dostawy i usługi są wykazywane w bilansie jednostki, która otrzymała przedpłatę, jako:

a) „Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług” (odpowiednio poz. B.III.1a, B.III.2a) – w przypadku otrzymania przedpłaty od jednostki powiązanej lub od jednostki, w której jednostka sporządzająca sprawozdanie finansowe posiada zaangażowanie w kapitale,

b) „Zaliczki otrzymane na dostawy i usługi” (poz. B.III.3e) – w przypadku otrzymania przedpłaty od pozostałych jednostek,

c) „Inne zobowiązania krótkoterminowe” (odpowiednio poz. B.III.1b, B.III.2b, B.III.3i) – jeżeli przedpłata dotyczy sprzedaży niezaliczanej do podstawowej działalności operacyjnej jednostki (sprzedaż niefinansowych aktywów trwałych).

Można więc stwierdzić, że w pasywach bilansu, sporządzanego zgodnie zał. nr 1 do uor, w poz. B.III.3e „Zaliczki otrzymane na dostawy i usługi” wykazuje się stan na dzień bilansowy wszystkich otrzymanych przedpłat, zaliczek i zadatków na poczet przyszłych dostaw wyrobów, towarów, usług. Warto jednak zwrócić uwagę na art. 41 ust. 1 pkt 1 uor, w którym stwierdza się, że rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują w szczególności równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych. W praktyce mogą w związku z tym postawać problemy.

Można zatem zaproponować następujące rozwiązanie: w pozycji „Zaliczki otrzymane na dostawy i usługi” ujmuje się wyłącznie te, poczynione z góry przez nabywców, wpłaty na poczet zamówionych dostaw lub usług, które pokrywają tylko część ceny świadczenia. Natomiast opłacona z góry przez nabywcę pełna cena przyszłego świadczenia stanowi przychód przyszłego okresu, który jest wykazywany w pasywach bilansu w poz. B.IV.2 „Inne rozliczenia międzyokresowe – krótkoterminowe”. Przyjęte rozwiązanie należy opisać w dokumentacji zasad (polityki) rachunkowości. Ponadto w informacji dodatkowej jednostka powinna wyjaśnić, jakie rozwiązanie przyjęła, sporządzając bilans[1].