Spółka z o.o. w organizacji a estoński CIT

Warunek zamknięcia ksiąg i sporządzenia sprawozdania finansowego

W kontekście warunków opodatkowania estońskim CIT istotne jest zwłaszcza to, że przepisy nie nakazują zamykania ksiąg rachunkowych spółki z o.o. w organizacji i otwierania ksiąg rachunkowych „właściwej” spółki z o.o. z chwilą jej zarejestrowania w KRS. Nie ma także obowiązku sporządzania sprawozdania finansowego na dzień, w którym spółka z o.o. w organizacji staje się spółką właściwą. Zarejestrowana w KRS spółka z o.o. kontynuuje więc prowadzenie ksiąg rachunkowych spółki z o.o. w organizacji. Kontynuuje też rok podatkowy spółki z o.o. w organizacji (por. art. 8 ust. 2 i 3 updop, który stanowi, że pierwszy rok podatkowy trwa od dnia rozpoczęcia działalności).

Na mocy art. 28j ust. 5 updop podatnik może wybrać estoński CIT również przed upływem przyjętego przez niego roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania estońskim CIT zamknie księgi rachunkowe oraz sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami o rachunkowości. W tym przypadku księgi rachunkowe otwiera się na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania estońskim CIT.

KIS w interpretacji z 26.02.2024 r. (0111-KDIB2-1.4010.612.2023.1.AR) – odnosząc się do spółki z o.o. zawartej 30.12.2021 r., a wpisanej do KRS 31.12.2021 r. – wyjaśniła, że skoro księgi rachunkowe otwarto 30.12.2021 r. i w tym dniu rozpoczął się rok obrotowy, to dla skutecznego przejścia na estoński CIT w trakcie trwania roku podatkowego konieczne było zamknięcie tych ksiąg na 31.12.2021 r., a także sporządzenie na ten dzień sprawozdania finansowego za okres od 30.12.2021 do 31.12.2021 r., nawet jeśli księgi rachunkowe nie zawierały żadnych zapisów, a w sprawozdaniu finansowym nie były wykazane żadne wartości.

W tym przypadku pominięcie przez spółkę z o.o., że przez jeden dzień 2021 r. istniała spółka z o.o. w organizacji, uniemożliwiło jej skuteczny wybór estońskiego CIT.

Warunek zatrudnienia

W myśl art. 28j ust. 1 pkt 3 updop warunkiem opodatkowania estońskim CIT jest zatrudnianie przez spółkę przez określony okres, na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osób w przeliczeniu na pełne etaty, niebędących jej udziałowcami, akcjonariuszami ani wspólnikami, lub ponoszenie miesięcznie wydatków w określonej kwocie jako płatnik PIT lub płatnik składek ZUS na rzecz zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 3 osób fizycznych, niebędących jej udziałowcami, akcjonariuszami ani wspólnikami.

W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności warunek ten nie dotyczy roku jej rozpoczęcia i dwóch lat podatkowych bezpośrednio po nim następujących, z tym że począwszy od drugiego roku podatkowego podatnik ma obowiązek corocznego zwiększenia zatrudnienia o co najmniej 1 etat w pełnym wymiarze czasu pracy aż do osiągnięcia wielkości zatrudnienia określonej w tym przepisie (art. 28j ust. 2 pkt 2 updop).

Zdarza się, że umowa spółki z o.o. zostaje zawarta pod koniec roku kalendarzowego i spółka z o.o. w organizacji istnieje co najmniej do końca tego roku.

Jeśli zamknięto księgi rachunkowe np. na koniec 2023 r. i nie skorzystano z możliwości – wynikającej z art. 8 ust. 3 updop – przedłużenia pierwszego roku podatkowego (aby trwał od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalność) – to rokiem rozpoczęcia działalności, o którym mowa w art. 28j ust. 1 pkt 3 updop, jest rok, w którym istniała spółka z o.o. w organizacji. Już w kolejnym roku podatkowym (2024), chociaż jest to pierwszy rok istnienia właściwej spółki z o.o., aby spełnić warunki wyboru estońskiego CIT, spółka ta ma obowiązek corocznego zwiększenia zatrudnienia o co najmniej 1 etat w pełnym wymiarze czasu pracy aż do osiągnięcia wielkości zatrudnienia określonej w ww. przepisie.

Potwierdza to KIS w interpretacji z 24.04.2024 r. (0111-KDIB2-1.4010.65.2024.2.AS), wyjaśniając, że faktycznym momentem rozpoczęcia działalności jest dzień zawarcia umowy spółki z o.o., a nie rozpoczęcie czynności związanych z działalnością gospodarczą, gdyż to nie osiągnięcie przychodu/zysku świadczy o rozpoczęciu działalności spółki.

Jeżeli spółka została zawarta w 2023 r., to rokiem rozpoczęcia działalności jest 2023 r. Jeśli wybrała estoński CIT w 2024 r., kiedy przestała już być spółką z o.o. w organizacji, to nie jest podmiotem rozpoczynającym działalność, a więc nie ma do niej zastosowania art. 28j ust. 2 pkt 2 updop.