Składki na PFRON w księgach rachunkowych i bilansie jednostki budżetowej

Szczególne obowiązki i uprawnienia pracodawców w związku z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych określa ustawa z 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2023 r. poz. 100). Zgodnie z jej art. 21 ust. 1 pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy jest obowiązany, z zastrzeżeniem art. 22 ust. 2–5 i art. 22, dokonywać miesięcznych wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.

Z wpłat zwolnieni są pracodawcy, u których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6% (art. 21 ust. 2 ww. ustawy). Jednocześnie z art. 21 ust. 2e ww. ustawy wynika, że ze zwolnienia korzystają także niedziałające w celu osiągnięcia zysku:

• domy pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
• hospicja w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej,
• zakłady opiekuńczo-lecznicze,
• publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne, których wyłącznym przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza osób niepełnosprawnych, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami niepełnosprawnymi.

Przedstawione regulacje oznaczają, że wszystkie państwowe jednostki budżetowe są zobowiązane do wnoszenia wpłat na PFRON – jeżeli nie zostały zwolnione z tego obowiązku na podstawie ww. ustawy.

Obowiązkowe wpłaty na PFRON zalicza się w księgach rachunkowych w ciężar kosztów działalności operacyjnej zgodnie z zasadą memoriału obowiązującą w tym zakresie również jednostki budżetowe. Rozrachunki z PFRON z tytułu naliczonych i dokonywanych na ten fundusz wpłat stanowią rozrachunki publicznoprawne.

Ewidencja księgowa wpłat na PFRON jest prowadzona w jednostkach budżetowych z wykorzystaniem kont 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne” i 403 „Podatki i opłaty” – zgodnie z opisami do tych kont zawartymi w zał. nr 3 „Plan kont dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych” do rozporządzenia z 13.09.2017 r., tj.:

1) naliczenie obowiązkowej wpłaty na PFRON:

Wn konto 403 „Podatki i opłaty”,

Ma konto 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”,

2) wpłata miesięcznej składki na rachunek PFRON:

Wn konto 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”.

Ma konto 130 „Rachunek bieżący jednostki”.

W przypadku powstania nadpłaty z tytułu PFRON jej kwotę należy wykazać w sprawozdaniu finansowym (aktywach bilansu) jednostki budżetowej w poz. B.II.3. „Należności z tytułu ubezpieczeń i innych świadczeń” – zgodnie z zakresem informacyjnym bilansu określonym w zał. nr 5 do rozporządzenia z 13.09.2017 r.